wAAlwijkse en UnqstRAAtse couraiu
De werkgelegenheid in ons land
blijft voorlopig zorgenkind
IBC bouwt in Waalwijk flats
volgens systeem Rottinghuis
Mijn man is straks bijna
f 4.000,- hoger verzekerd
en dat kost geen cent méér!
PREMIE
SPAARPLAN
DE MENS MOET NIEUWE ARBEID ZOEKEN
Veel aandacht aan woningbouw in Waalwijk
De meeste economische deskundigen verwachten dat
het jaar 1968 gunstiger voor ons land zal zijn dan '67.
Zij baseren die voorspoed-verwachting op de goede
exportpositie die ons land inneemt, op de toenemende
activiteit in de ons omringende landen en op de ge
weldige veranderingen die er in het patroon van
overheidsvoorzieningen en bedrijfsleven nog moeten
worden aangebracht, willen wij duurzaam op een ho
ger levenspeil komen. Deze optimistische visie wordt
niet door iedereen gedeeld. Moge zij waar zijn dan is
daarmee nog niet gezegd dat ook de werkgelegenheid
weer zal omslaan naar een situatie van arbeidsschaar-
ste. !)e werkgelegenheid wordt aangeboden door over
heidsdiensten en het particuliere bedrijfsleven. De
overheid is begonnen haar staalkaart van activiteiten
kritisch te bezien. Daar worden tal van bedrijven en
diensten nu in snel tempo gemechaniseerd en geauto
matiseerd. De mens wordt door kapitaal vervangen.
BALANS SLAAT STEEDS
MEER OVER TEN GUN
STE VAN DE MACHINE
NAAR ANDERE SECTOR
Levensverzeke
ringen keerden
meer uit
dan vorig jaar
In 1967 werden
ruim 127.000
huizen gebouwd
RATIONALISATIE
KWALITEIT
TEXTIEL IN TILBURG
AFWEGEN
Arbeidsbesparing
Basis voor persoonlijk bezit
Fabricage
Eén bewerking
l
MAANDAG 5 FEBRUARI 1968 89e JAARGANG No. 11
De tcho van het Zuióen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredakteurJAN TIELEN'
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Opgericht 1878
Buicaus Grotestraat 205. Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 Kaatshnuvel Dr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Abonnement
p week (0,30+ 2ct. inc.k.) ƒ0,32
P mnd. 1,30 10 ct. inc.k.) 1,40
p kwrt. (3,65+10 ct. inc.k.) 3,75
P, kwrt. p. post 4,25 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
De uitschuivende krachten wor
den wel opgevangen omdat de taak
van de overheid zich nog op tal van
fronten uitbreidt. Bij het particulier
bedrijfsleven is deze tendenz al
langer gaande. Zij wordt daar nog
versterkt door de voortgaande drang
naar fusies, samenwerking en con
centratie. Dit leidt er uiteindelijk
toe dat er mensen worden afgesto
ten want het gaat er om de kos
ten omlaag te kunnen brengen.
Voor zover dit niet merkbaar is,
openbaart zich geen nieuwe vraag,
zodat de jongeren niet meer wor
den opgenomen.
Elke ondernemer heeft de plicht
om elk jaar weer af te wegen de
kosten van zijn menselijke arbeid
tegen de kosten van een vervan
gende machine. Die balans slaat
hoe langer hoe meer door ten gun
ste van de machine, want de kos
ten van de menselijke arbeid wor
den steeds hoger terwijl door de
technische vooruitgang de machines
goedkoper worden.
Vanzelfsprekend dringt die me
chanisatie en automatisering niet
overal even snel door. In de che
mische industrie, het aardgas, de
openbare nutsbedrijven en de me-
talurgie zal, zoals het centraal eco
nomisch plan voor dit jaar aan
geeft, de expansie zich wel voort
zetten. De werkgelegenheid krijgt
De levensverzekeringsmaatschap
pijen hebben gedurende de eerste 9
maanden van 1967 in 12.000 geval
len een uitkering wegens overlijden
gedaan. Bij 7 pet. van dit aantal
was een ongeval de doodsoorzaak.
Verzekeringen, kleiner dan 1000
gulden, zijn hierbij buiten beschou
wing gelaten. Het bedrag dat de
maatschappijen verschuldigd wer
den aan directe en toekomstige uit
keringen wegens overlijden, was
98% miljoen gulden: bijna 11 ,pct.
van dit bedrag had betrekking op
dodelijke ongevallen.
Het totaal van de uitkeringen die
de levensverzekeringsmaatschap
pijen in de eerste drie kwartalen
van het afgelopen jaar deden, was
370 miljoen gulden.
Volgens gegevens van 't Centraal
Bureau voor de Statistiek, is het de
finitieve aantal woningen, dat in 't
afgelopen jaar is gereedgekomen
127.433. Dit is 5.734 woningen meer
dan in 1966, toen 121.699 woningen
gereed kwamen. In december 1967
kwamen 12.069 woningen gereed.
Van de in december voltooide
woningen, werden er 2.580 volgens
arbeidsbesparende bouwmethoden
vevraardigd. In het gehele jaar '67
kwamen 28.165 van deze woningen
gereed, tegen 20.538 in het jaar '66.
Sedert juni 1945 zijn nu in totaal
1.558.764 nieuwe woningen gebouwd
waarvan er 193.507 werden uitge
voerd in arbeidsbesparende bouw.
In december 1967 werden 10.645
woningen in aanbouw genomen
(december 1966: 9.217 woningen).
In het gehele jaar 1967 werd met
de bouw van 134.733 woningen een
aanvang gemaakt, tegen 114.536 wo
ningen in het jaar 1966.
daar weinig steun van omdat dit
bijna geheel plaats vindt door ge
bruik van meer machines en auto
matische apparatuur. Ons voor
schot aan werknemers moet dus zijn
heil zoeken bij het vervoer, levens-
en genotmiddelenindustrie, bij de
textiel, de kleding en schoeisel, bij
de woningbouw, de landbouw of de
dienstverlening. Het vervoer heeft
zich in Nederland gunstig ontwik
keld. Zowel per schip als per auto
verplaatsen wij een goed deel van
de Europese handel, daarbij gerug-
gesteund door onze gunstige lig
ging. Maar of wij nu naar de ha
vens kijken, naar de scheepsbeman
ning of de autobezetting, de bedrij
ven groeien in omvang, het aantal
personeelsleden daalt.
Rationalisatie is het wachtwoord
uit noodzaak. Want in andere lan
den zit men ook niet stil en drukt
men de kosten eveneens. Bovendien
worden daar onze vervoerders nog
allerlei belemmeringen in de weg
gelegd. Daar liggen dus de beste
kansen in de expansie wanneer de
Europese integratie verder doorzet
en de nationale protectie in Europa
wordt afgezwakt. In de levens, en
genotmiddelen-industrie zien wij
een verschuiving optreden naar ho
gere kwaliteitvoeding die indus
trieel zal worden gericht op kant-
en-klaar bereiding. Hier zal een
vraag naar arbeidskrachten uit kun
nen voortvloeien. Het textiel- en
kledinggebruik zal verder toene
men. De fabricage daarvan zal ech
ter de hulp van de beste organisa
tiemensen en bekwaamste econo
men vragen om deze zo goedkoop
mogelijk te doen geschieden. Wij
hebben in het laatste jaar duidelijk
gezien hoe daarvan het bestaan van
deze bedrijfstak afhangt.
Voor de werkgelegenheid liggen
hier de kansen wanneer het zwaar
tepunt gaat naar een assortiment
van hoge kwaliteit. De vraag die
hieruit voortvloeit naar mensen kan
echter voorlopig worden geput uit
de vrijkomende krachten als ge
volg van mechanisatie. Per saldo
dus weinig toenemende vraag. De
woningbouw zal' haar produktie in
1968 nauwelijks kunnen vermeer
deren. In de afgelopen jaren is hier
trouwens nog een produktiereserve
gebleken in het bestaande arbeids-
bestand. Ook daar dus op korte ter
mijn geen expansie. Bij de wegen
bouw liggen wel mogelijkheden. De
landbouw, steeds meer gemechani
seerd, ziet haar oppervlakte inkrim
pen door de vraag naar grond voor
industrie- en woningbouw. Er lig
gen kansen in de tuinbouw, maar
hier zijn de exportprognoses dubi
eus met name nu het pond sterling
ii- gedevalueerd.
Zo resteert ons de dienstverlening,
inclusief het toerisme, waarbij door
groot- en kleinhandel een breder
assortiment aan de consument moet
worden aangeboden. De verkoop
technieken, de reclame en de pre
sentatie zullen meer mensen vra
gen, die echter een goede scholing
achter de rug moeten hebben.
nemers zullen een groot aanpas- I
singsvermogen moeten tonen en in
hun werkkring wanneer zij zich wil
len handhaven. Verder zijn nog
steeds de vestigingsmogelijkheden
voor het bedrijfsleven in het wes
ten des lands het beste. Daar moet
dus uit rendements-overwegingen
de ruimte aan handel en industrie
worden gelaten.
De overheidsdiensten kunnen ook
in andere delen des lands gedijen.
Op dit punt zal nog veel gevoelig
heid moeten worden overwonnen.
Het afwegen van kosten en op
brengst zal hier leidraad moeten
blijven van ons handelen. Zien wij
die leidraad voldoende dan zal de
toepassing daarvan, en een goede
voorbereiding voor de jeugd voor
het economisch patroon van mor
gen, ons stap voor stap geleiden
naar een land dat gezocht wordt om
zijn goede artikelen en hoge pro-
auktiviteit. Dat stadium zullen wij
in 1968 nog niet kunnen bereiken,
ook al omdat wij niet van de ene
dag op de andere een situatie kun
nen scheppen, waarbij er voldoen
de investeringsmiddelen aanwezig
zijn.
De situatie in Midden-Brabant is
er na de recente ontwikkelingen in
Tilburg ook weer niet beter op ge
worden. Vorige week besloot de di-
rekUe van de N.V. Wollenstoffen-
fabriek BeKa in mei de fabriek te
sluiten. Dit betekent ontslag voor
bijna 200 werknemers. BeKa is het
24e bedrijf dat in tien jaar de poor
ten sluit. Het is duidelijk dat er
maatregelen genomen moeten wor
den. Donderdagmiddag stelden 23
Twcede-Kamer-leden vragen over
de situatie in Midden-Brabant. Van
de antwoorden die Minister Witte-
vecn (bij afwezigheid van de Mi
nister van Ec. Zaken, De Block)
werd men niet veel wijzer. Alleen
Minister Roolvink liet een positief
geluid horen. Hij zegde de vestiging
van Rijksdiensten in Tilburg toe.
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK Aan de woningbouw wordt in Waalwijk de grootst
mogelijke aandacht besteed. Als alle objecten die bij gemeente, de wo
ningbouwvereniging Baardwijk of bij particulieren op stapel staan,
zijn uitgevoerd, dan kunnen over twee jaar 850 woningen aan het
huidige arsenaal worden toegevoegd. Men kan in de schoenenstad van
zeer gevarieerde bouw spreken. De fraaie laagbouwwijken worden af
gewisseld met hoogbouwprojekten. Momenteel worden er nogal wat
hoogbouwwerken uitgevoerd. De woningbouwvereniging Baardwijk
hoopt nog dit jaar de flatwoningen aan de Ambrosiusweg klaar te heb
ben. Deze flatwoningen worden nog via de traditionele methoden ge
bouwd. De N.V. Internationale Bouw Compagnie v/h Fa. H. v. Heese-
wijk in Best, gaat in Waalwijk 120 flatwoningen volgens het systeem
Rottinghuis bouwen.
De arbeidsbelans opmakend zien
we een verder voortgaan van ver
schuivingen optreden. Veel werk-
Vandaag beslist het college van
B. en W. over de plaats waar deze
flatwoningen, die voor dit jaar door
de regering zijn toegewezen, wor
den gebouwd. Systeembouw is een
geheel andere methode dan de tra
ditionele bouw. Wij vonden 't daar
om interessant eens nader in te
I gaan op de methoden die door IMB-
i Best in Waalwijk worden gevolgd
voor de bouw van deze 120 flatwo
ningen. Het door IBC toegepaste
industrieel bouwsysteem Rotting
huis werd in 1948 door het Aanne
mingsbedrijf Rottinghuis in Gronin
gen ontwikkeld om de enorme wo-
i ningnood die was ontstaan, door
overschakeling op moderne indus-
j triële produktiemethoden zo doel-
treffend mogelijk te helpen bestrij
den.
Dezelfde argumenten waren voor
de N.V. Internationale Bouw Com-
pagnie v/h Fa. H. van Heesewijk, j
I aanleiding in 1962 licentierecht te
j verwerven van een bouwsysteem, 1
waarmee men in Nederland de
meeste ervaring heeft opgedaan. In I
een lange reeks van jaren heeft zich
hier een mechanisch arbeidsproces
ontwikkeld, waarbij door het ver
delen van het eindprodukt in een
aantal onderdelen, die zich voor
massaproduktie lenen, de onge
schoolde arbeider meer en meer de
vakman vervangt. Alleen op sleu
telposities in de produktie zijn een
aantal specialisten nodig.
Door het toepassen van systeem
bouw wordt een arbeidsbesparing,
op het bouwwerk, bereikt van 53%,
terwijl de stukadoor geheel vervan
gen is door een „afwerker" voor de
wanden, welke geheel vlak en dicht
de fabriek (een dochteronderne
ming van IBC in Best) verlaten. Op
het werk is slechts een eenvoudige
nabehandeling nodig, terwijl de pla
fonds behandeld worden met spuit-
stukadoorwerk.
Het knelpunt, dat bij de traditio
nele bouwmethoden ontstaat, dat de
produktiviteit evenredig is met het
aantal beschikbare vakkrachten, be
staat bij dit systeem nauwelijks. De
Alles wat hij doet is deelnemen aan het Premie Spaarplan. We
betalen nu samen jaarlijks zo'n 500 gulden levensverzekeringpremie
en daarom krijgen we straks elk jaar 100 gulden terug van dit natio
nale plan. Belastingvrij! Hij gaat het geld gebruiken om zijn levens
verzekering te verhogen. Dat scheelt maar liefst zo'n 4.000 gulden...
Misschien is het Premie Spaarplan ook iets voor u. Even een briefkaartje aan
Premie'Spaarplan, Postbus 51, Den Haag en u ontvangt vrijblijvend een brochure
over alie mogelijkheden (levensverzekeringen, spaar- en effectenbewijzen, hypo-
the'ekaflossingen, spaarkasinschrijvingen, garantiekredietaflossingen).
Wilt u persoonlijk advies? Spaarbanken, Boerenleenbanken, Raiffeisenbanken,
Postkantoren, Banken, Borgstellingsfondsen, Hypotheekbanken, Bouwfondsen,
Spaarkassen, Levensverzekeringmaatschappijen, assurantie-tussenpersonen en
de Sociale Verzekeringsbank zullen u graag alles over het Premie Spaarplan
vertellen.
elementen worden in groepen in de
fabriek gemaakt. Wel is het duide
lijk dat hier voor grote projekten
ineens gewerkt moet worden. Dit
wil niet zeggen dat door een serie
van gelijke woningen een saai en
eentonig stadsbeeld ontstaat. De
woningen worden over een aantal
projekten in diverse plaatsen ver
deeld. Zo past men de flatbouw van
Waalwijk ook in Tilburg, Eindho
ven en Breda toe.
Uiteraard moet bij de fabrikage
van zoals de volksmond wel eens
zegt: voorgebakken woningen re
kening worden gehouden met het
wegtransport. De wanden worden
volkomen vlak aangevoerd, zodat
nauwelijks nabewerking nodig is.
Met de vloerplaten worden de
slaapkamers en keukens ineens
dichtgelegd, zodat plafonds zonder
naden ontstaan. Alleen voor de
woonkamer, waar het gewicht en de
afmetingen van een vloerplaat te
groot is, komen vloernaden in het
plafond.
Zowel de naden als vloeren wor
den in de fabriek in één bewerking
vervaardigd, waarbij binnendeur
kozijnen, buizen van de elektrische
installatie, tegelvloeren, uitsparin-
BRABANTS ORKEST CONCER
TEERT IN WAALWIJK
Donderdag 22 februari concer
teert Het Brabants Orkest in Üe
Ned. Ilerv. Kerk aan de Haven in
Waalwijk.
Onder leiding van Hein Jordans
zullen werken worden uitgevoerd
van Handel, Mozart en Beethoven.
Solist is de violist Laszlo Revesz.
Het Brabants Orkest komt met
veel genoegen naar Waalwijk. Na 't
laatste concert in de kerk, sprak
Hein Jordans van de „beste con
certzaal in heel het zuiden".
ringen voor centrale verwarming en
alle verdere voorzieningen meteen
worden ingestort. De zgn. „natte-
cel" slaat wel alles. Douche-cel, w.c.
en meterkast worden als één afge
werkte ruimte in de bouw geplaatst.
Een deel van de installaties wordt
reeds in de fabriek ingebouwd. IBC
heeft voor het maken van installa
ties voor gas, water, elektriciteit en
centrale verwarming een eigen
dochteronderneming. Een noodzake
lijke figuur als men bedenkt dat op
de eerste plaats een deel van alle
installatiewerk in de fabriek ge
beurt. Verder raakt men bij een
snelle montage van het bouwwerk
niet achter op de werkschema's.
De bouwput van de 60 galerijflats van de woningbouwvereniging „Baardwijk" aan de Ambrosiusweg
