waalwijkse en UnqstRAAtse counant
Drie nieuwe havens samen
op pad voor industrie
Havsn schept gunstige
vestigingsfactoren
-J
Haven vooral van betekenis
voor dienstensector»
De Waalwijkse haven in het verleden
ampe
ampe
STICHTING BRABANTSE MAASHAVENS
D.E. STIBBE, VOORZITTER
INDUSTRIËLE CLUB WAALWIJK
Opmerkelijk
initiatief
Veel gemeen
Historische
achtergronden
Voor Oss eiieuw
Waalwijk ®p nieuwe
leest
Waf Waalwijk te
bieden heeft
Cuyk, snelle groei
Nieuwe toekomst
Bestaande industrie
zal er weinig gebruik
van maken
Woningbouw
Samenwerking
Tilburg
De
VRIJDAG 14 JUNI 1968
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
Hoofdredakteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
89e JAARGANG No. 48
het
Abonnement
p. week (0,30+ 2 ct. inc.k.) ƒ0,32
p. mnd. (1,30 10 ct. inc.k.) 1,40
p. kwrt (3,65+10 ct. inc.k.) 3,75
p. kwrt. p. post 4,25 bij girobetaling
(bij incasso p. postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs: 14 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 KaatsheuvelDr. van Beurdenstraat 8, tel. 04167-2002
Telegram-adres „ECHO'
(Van onze verslaggever)
OSS - ,,We kunnen het ongetwijfeld als een uniek gebeuren beschouwen
dat drie gemeenten, die dezelfde projekien in uitvoering hebben, elkaar
in gemeenschappelijk overleg vinden en gedrieën de problemen die hierop
betrekking hebben trachten op te lossen. Uit dit overleg is de Stichting Bra
bantse Maashavens gegroeid". Burgemeester L. Jansen van de gemeente
Oss vertelde maandagmiddag tijdens een persbijeenkomst op het gemeente
huis over de toekomst van deze havenstichting. De persconferentie die
door Waalwijk, Cuyk en Oss ivas opgezet kan als het eerste werk van
de stichting gezien worden; het gezamenlijk optreden naar buiten ter be
hartiging van de gemeenschappelijke havenbelangen.
De Stichting - waarin het dage
lijks bestuur naast burgemeester Jan
sen ook wordt gevormd door burge
meester J. Teijssen van Waalwijk en
burgemeester mr B. van Zwieten van
Cuyk - tracht een groot aantal nieu
we arbeidsplaatsen te scheppen voor
een krachtig groeiende bevolking.
Basis van de samenwerking is het
zakelijke inzicht van de gemeentebe
sturen dat men gedrieën sterker is
dan alleen en dat men effectiever op
de internaiionale markt kan werken
voor de aantrekking van industrieën.
Men kan een rijker geschakeerde of
ferte doen en marktonderzoek en an
dere activiteiten, die voor elke stad
afzonderlijk te kostbaar zouden zijn,
kunnen nu wel worden gedaan.
De intensieve samenwerking werd
vergemakkelijkt doordat de drie ste
den veel met elkaar gemeen hebben.
Zij vervullen niet alleen voor de eigen
bevolking, maar ook voor het omrin
gende gebied een belangrijke werkge
legenheids- en verzorgende functie.
Het gevolg daarvan is dat de drie ge
meenschappen voorzieningen hebben
die men niet in steden van deze groot
te zou venvachten. Dat geldt dan met
name voor het onderwijs, de winkel
bedrijven en de recreatie: belangrijke
factoren bij industrie-acquisitie. De
bevolkingsaanwas lag na de oorlog
op een veel hoger niveau dan die in
Nederland of zelfs Brabant. Cuyk
groeide tussen 1950 en 1968 uit van
5.600 tot bijna 12.000 inwoners; Oss
van 22.600 tot bijna 40.000 en Waal
wijk van 13.800 tot 22.000 inwoners.
De snelle groei van de bevolking,
de centrumfunktie van de drie ge
meenten en de vaak sterk eenzijdige
oriëntering van de industrie plaat
sten de besturen voor grote proble
men op het gebied van de werkgele
genheid. Dit was de oorsprong van
deze tour de force: de ontwikkeling
van industrieterreinen aan water, die
nieuwe perspectieven zouden bieden.
In volkomen overeenstemming met 't
bedrijfsleven is deze nieuwe activiteit
voor industrie-aan-water geboren, die
wezenlijk nieuwe groeikansen ver
schaft.
Voor Oss is de haven nieuw. Dc
idee verre van origineel. Al in de ja
ren negentig van de vorige eeuw
kwam Arnold van den Bergh met de
gedachte aan een verbinding over wa
ter, omdat hij die nodig had voor de
aan- en afvoer van margarineproduk-
ten. Deze oude gedachte is nu wer
kelijkheid geworden. In 1959 kreeg
Oss het etiket kerngebied in 't pro
bleemgebied de Maaskant" opge
plakt; een twijfelachtige eer, maar de
rijksbijdrage, die er het gevolg van
was, maakte de aanpak van het ha-
venprojekt gemakkelijker. Het ziet er
nu naar uit, dat Oss ermee in de
roos heeft geschoten. De eerste be
drijven zijn al neergestreken bij de
eerste van de drie geplande haventak
ken. Meer bedrijven zijn echter brood
nodig: in 1990 moet er voldoende
industrie zijn voor het dubbele aantal
werkkrachten van nu.
Waalwijk: centrum van leer- en
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De industrieterreinen van Waal
wijk - en ook Oss en Cuyk - bie
den niet alleen plaats aan industrieën
van groot en of zwaar kaliber. Ook
het kleine en lichte bedrijfstype, dat
veelal meer prijs stelt op een intieme
ligging dan op de mogelijkheid om
zware transporten over water of de
weg te kunnen realiseren, vindt in
Waalwijk een rijk geschakeerd pa
troon van mogelijkheden. Wat zeker
niet onvermeld gelaten mag worden,
is de draagkracht van de bodem van
deze industrieterreinen. Op alle be
schikbare terreinen kan een gebouw,
dat niet van een uitzonderlijke zwaar
te of constructie is, zonder een door
heipalen gedragen fundering worden
geplaatst.
We schreven reeds dat de indus
trieën bij een vestiging in Waalwijk
ook het woon- en leefklimaat laten
meespreken. De omstandigheden hier
voor zijn bepaald gunstig. In Waal
wijk zijn 3 ULO-scholen, waaronder
schoenindustrie. De tang waarin men
daar zit is de eenzijdigheid in de in
dustrie (drie-kwart van de bevolking
werkt in de leer- en schoenenbranche)
en de snelgroeiende bevolking. Bo
vendien neemt het aantal arbeids
plaatsen in de traditionele takken van
bedrijvigheid af. De nieuwe haven
kan het begin zijn van een grotere
veelzijdigheid. Waalwijk heeft nu een
directe verbinding met de Bergse
Maas gekregen. Zijn ligging voor
weg- en spoortransport is evenzeer
gunstig; daarom rekent men er op,
dat de haven niet alleen zal fungeren
als magneet voor nieuwe industrieën
maar dat zij evenzeer zal gaan dienen
als overslag- en doorvoerhaven voor
een groot deel van Midden-Brabant.
Cuyk was na de oorlog in hoofd
zaak nog een plattelandsgemeenschap
aan de tweesprong van Maas en
Maas-Waalkanaal, waarin echter
reeds de eerste sporen van industriële
bedrijvigheid in de vorm van een bier
brouwerij, leer- en sigarenindustrie
aanwezig waren. De laatste twintig
jaren is het echter een plaats gewor
den waar een aantal industrieën werk
geeft aan 3.000 mensen. Ook hier zal
de haven nog meer mogelijkheden ge
ven. Het begin is al gemaakt: op de
nieuwe terreinen zijn al meerdere be
langrijke bedrijven verrezen en andere
volgen zonder twijfel want aan de
gang zijnde onderhandelingen geven
goede verwachtingen. Het zal dan
ook niet lang duren of de tweede fase
van het havenproject zal moeten wor
den aangepakt om de nodige ruimte
te scheppen. Dat geeft moed.
De Stichting Brabantse Maashavens
heeft alle kenmerken van een jonge
instelling die weet waar ze heen wil.
Dat laatste is bijzonder nuttighet
besluit tot oprichting werd genomen
met het scherp van de berekeningen
van het E.T.I. voor Noord-Brabant
voor ogen. Tot 1980 komen er elk
jaar in de drie gemeenten samen bijna
750 werkkrachten bij. Met andere
woorden: tot 1980 moeten er op zijn
minst 9.000 arbeidsplaatsen bijko
men.
Voor de eerste maal opent de sluiswachter de poorten, om het eerste schip
in de nieuwe haven van Waalwijk te laten varen. Hoewel de haven vrijdag
officieel wordt geopend, is er vorig jaar door de schippers al een druk
gebruik van gemaakt
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK - „Van oudsher is
Waalwijk een industrie-gemeente en
als zodanig een centrum in Midden-
Brabant. De mensen werken graag in
de bedrijven. Voor de vestiging van
nieuive industrieën kan Waalwijk
aantrekkelijk zijn. Hieraan zal ook de
haven bijdragen. Indirekt kan dit een
verruiming van de arbeidsmarkt voor
vrouwelijke werknemers betekenen.
De komst van nieuwe gezinnen - met
nieuwe bedrijven - kan deze werk
neemsters, waaraan in Waalwijk gro-
De werkzaamheden aan de haven, enkele jaren geleden
te behoefte bestaat, leveren", aldus
de heer D. E. Stibbe, voorzitter van
de Industriële Club Waalwijk. De
heer Stibbe die de nieuwe goed ge
outilleerde haven toejuicht, oordeelt
het complex niet van belang voor de
bestaande plaatselijke industrie.
,,Het grootste deel van de thans in
Waalwijk gevestigde bedrijven zal
weinig of geen behoefte aan deze
haven hebben. Dat is ook niet de op
zet van het gemeentebestuur. De
transporten voor de schoen- en leder
industrie vinden over de weg plaats
en dat zal ook in de toekomst het ge
val zijn. De haven kan echter wel een
wezenlijke bijdrage leveren aan de
verandering van het industrieële pa
troon".
De heer Stibbe "acht de haven voor
al van grote betekenis voor de dien
stensector; meer dan als industrieha
ven. 'Wij zouden 't toejuichen als aan
de verwachtingen wordt beantwoord
en er nieuwe industrieën naar Waal
wijk komen. In dit kader bezien moet
je Waalwijk in West-Europees ver
band zien. Dan laten met name de
verbindingswegen nogal wat te wen
sen over. Over enkele jaren als de
Noord-Zuid-route gereed is, ligt het
gunstiger". Een groot voordeel vindt
de voorzitter van de Waalwijkse in
dustriële Kring dat de haven vrij dicht
bij Rotterdam ligt. Vooral in de ver
voerssector liggen er in Waalwijk
grote mogelijkheden.
„Nieuwe industrieën aantrekken
een nieuwe NUTS-school. Verder is
er een lagere technische school en een
industrie- en huishoudschool voor
meisjes. De Middelbare Vakschool
voor de Leder- en Schoenindustrie is
een van de specialiteiten van de
„schoenenstad". Voorbereidend ho
ger en middelbaar onderwijs kan wor
den genoten op het Dr Mollercollege
- een R.K. lyceum met gymnasium
A-B, HBS A-B en MMS - en het
Willem van Oranjecollege (Prot. Chr.
HBS A-B en MMS). Verder heeft
Waalwijk dan nog een muziekschool,
Levensscholen en Mater Amabilis-
school.
Voor hoger technisch- en weten
schappelijk onderwijs kan men op
korte afstand terecht in Tilburg,
Eindhoven en Den Bosch. Ook aan
cultuur en recreatie besteedt Waalwijk
veel aandacht. Een cultureel centrum
is in voorbereiding, er zijn goed ge
outilleerde sportvelden, zwembad,
sporthal, jachthaven, terwijl het ook
niet aan wandelparken ontbreekt. In
de direkte omgeving liggen de Loonse
en Drunense Duinen, die internatio
nale bekendheid genieten. Waalwijk
heeft dus heel wat te bieden.
In de geschiedenis van het scheepvaartverkeer in de
Waalwijkse haven vallen drie tijdperken te onderschei
den, te iveten:
1. het tijdperk van vóór einde 1892, toen het oude
Maasje de schakel vormde in de verbinding van de
Waalwijkse haven met het buitenwater
2. het tijdperk tussen november 1892 en thans, toen
deze schakel gevormd werd door het Zuiderkanaal,
zijnde een onderdeel van de Maasmondwerken, en
3. het nieuw-ingetreden tijdperk van rechtstreekse ver
binding met het buitenwater via de schutsluis.
In beide tijdvakken 1 en 2 was de haven aan eb en
vloed onderhevig, hetgeen zich door de eeuwen heen
heeft gedemonstreerd door een sterke slibafzetting.
Deze slibafzetting was niet alleen een bron van ellende
voor de scheepvaart, maar tegelijk een nooit aflatende
zware financiële last voor de gemeente. Stille, doch
sprekende getuigen hiervan vormen de gemeentereke
ningen van na de raadhuisbrand in 1824 (toen het ge
meente-archief verloren ging) en de series aanbestedin
gen van bagger- en ander onderhoudswerk.
Desondanks kan men zeggen, dat de scheepvaartver
binding Waahvijk-Holland in vroeger tijden van groot
belang is geweest. Tal van akten uit het Waalwijkse
rechterlijk archief (niet verbrand in 1824) hebben be
trekking op de scheepvaart in de haven in het algemeen
betekent ook woningbouw. Huizen
kunnen er maar niet genoeg worden
gebouwd. Waalwijk heeft een inko
mende pendel van 4000 personen,
wat meer dan het dubbele van de uit
gaande pendel is. Er is dus volop
werkgelegenheid, meer dan er mensen
wonen. Het woonklimaat is goed, er
zijn tal van voorzieningen die het
wonen in Waalwijk aantrekkelijk ma
ken. Behalve industrieën moeten we
echter ook mensen naar ons toe ha
len. Waarom moeten de bedrijven
naar de mensen komen, zoals wel
eens wordt gesuggereerd. De werk
en de beurtvaart Waalwijk - Rotterdam en Waalwijk -
Amsterdam in 't bijzonder. Dat ook oudtijds de scheep
vaart er niet steeds rooskleurig voorstond blijkt uit een
akte van 1785, toen Waalwijkse kooplieden zich tegen
over drossaert en schepenen kwamen beklagen over de
erbarmelijke toestand, waarin de haven verkeerde en de
teruggang van de scheepvaartdie er het gevolg van
was. In die akte wordt verwezen naar het tijdperk van
vóór 1750, toen de scheepvaart er beter voorstond en
toen aan de havenkom zelfs een kraan stond voor het
in- en uitladen der goederen, aldus gemeente-archivaris
G. F. Couwenbergh.
De grootste bloei van de scheepvaart in de Waalwijkse
haven is echter zonder twijfel geweest de tijd van circa
1884 (toen de tramweg naar Tilburg tot stand ivas ge
komen)'en 1923 (toen het Wilhelminakanaal te Tilburg
werd opengesteld). De Waalwijkse haven fungeerde in
die tijd ook als haven voor Tilburg. Stoomboten van
de N.V. Hollandsche Buurtspoorwegen onderhielden 'n
geregelde vaart op Rotterdam, Amsterdam en de Zaan
streek. Na 1923 is een geleidelijke teruggang ingetre
den en na de opheffing van de tramlijn in 1939 kan
men van een dieptepunt spreken. De voorwaarden voor
een nieuwe opleving zijn met de openstelling van de
nieuwe schut sluit geschapen.
D. E. STIBBE
nemers kunnen zich gemakkelijker
verplaatsen". Hierbij denkt de heer
Stibbe aan de mijnwerkersgezinnen
die Limburg voor Brabant kunnen
verwisselen.
De heer Stibbe - direkteur van
de N.V. Nederlandse Schoenenunie
Bloch en Stibbe-Hollandia in Waal
wijk - verwacht dat de haven een
gunstige bijdrage levert aande ver
dere industriële ontwikkeling van
Waalwijk. Bijzonder prettig vindt hij
de nauwere samenwerking die er de
laatste tijd tussen het gemeentebe
stuur en de Kamer van Koophandel
en Industriële Club is ontstaan. „In
nauw overleg kunnen we gezamenlijk
aan de groei van Waalwijk bijdragen.
Daarmee is iedereen gediend".
Cc<
HEEFT ALTIJD
veel nieuws,
veel moois,
veel chics
en veel „hips"
KOM KIJKEN:
pantalons, jersey pakjes en
japonnen, vesten, jumpers,
nylons, shawls, zakdoeken,
enz. enz.
'n REUZE-COLLECTIE in
Heuvelstraat 14 f
