waalwijkse en lanqstRaatse couRant
Stichting Woningbouw Vlijmen
krijgt grote taak toebedeeld
De kleine Hoefjes organiseert
ponyconcours in Waspik
(dCampe\
j dCampe
Gedenkteken Joodse oorlogslachtoffers op
plaats vroegere Synagoge in Waalwijk
390 GEMEENTEWONINGEN OOK NAAR DE STICHTING
OM KRING-KAMPIOENSCHAP
Toekomst
In Tempelierstraat
stond van 1884-1965
de synagoge
Loterij
4$iMl 'WwM
internationaal centrum voor!
transport,exped itie, douane,
opslag en distributie
OPPERRABIJN E. BERLINGER ONTHULDE MONUMENT
Uitgave boekje bij
eerste lustrum
Historie
Bejaardenwoningen
ZUIVERE HUID
PU ROL en PU ROL-poeder
In Tilburg naar: j
V Heuvebtnoc 14
Waarschuwing
Historie
De gemeente
IJËalS
I APPELS WAALWIJK NV
Altenaweg 8 - Waalwijk
TEL. 04160-4031*
VRIJDAG 16 MEI 1969
92e JAARGANG No. 39
Opgericht 1878Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 KaatsheuvelDr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167-2002 Telegram-adres „ECHO"
Uitgever
Waalwijksche Stoomdrukkerij
HoofdredakteurJAN TIELEN
Antoon Tielen
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week.
Losse nummers 20 cent
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Abonnement
p. week (0,33+ 2 ct. inc.k.) 0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,55
p. kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) 4,05
p.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
(bij incasso p.postkwit. 75 ct extra)
Advertentieprijs: 15 cent per mm.
Contractadvertenties: speciaal tarief
(Van onze verslaggever)
VLIJMEN - „De bevordering van de volkshuisvesting en met name de
sociale woningbouw is een mooie taak, maar om die te verwezenlijken moe
ten vele klippen worden omzeild. De Stichting Woningbouw Vlijmen 1963
heeft in het eerste lustrum van haar bestaan de zeilkunst naarstig beoefend
en gelukkig zijn de bouwplannen uiteindelijk in behouden haven beland",
zo schrijft mr. L. M. N. Schweitzer, burgemeester van Vlijmen als voor
woord in het boekwerkje dat bij gelegenheid van het eerste lustrum van de
Stichting Woningbouw is verschenen. Het bestuur vond het nuttig het
werk van de stichting een wat ruimere bekendheid te geven en de lezer
tevens een blik in de toekomst te laten werpen.
Het boekje dat is geschreven door
de Waalwijkse journalist Harry Put
ter kwam deze week gereed. Het is
typografisch verzorgd door Drukkerij
Antoon Tielen te Waalwijk. Het
boekje is verlucht met een aantal aar
dige foto's. In het voorwoord schrijft
burgemeester Schweitzer ook, dat nu
de ergste woningnood voorbij is, zo
wel de woningbouwverenigingen als
de gemeenten dringend behoefte heb
ben aan wat meer vrijheid om het wo
ningpakket te kunnen variëren en be
tere woonvormen te beproeven.
Een aantal feiten heeft dit eerste
lustrum (1963 - 1968) glans gegeven.
Zo was er eind maart 1968 de ople
vering van het fraaie bejaardencom
plex „De Bloemendaal" in het uit
breidingsplan „Vliedberg" van de ge
meente Vlijmen. Op diezelfde dag,
28 maart, werden ook de eerste hui
zen uit een complex van 59 woning
wet- en 77 premiehuurwoningen op
geleverd. Dit alles werd toen met eni
ge luister omgeven. Burgemeester mr.
L. M. N. Schweitzer van Vlijmen na
melijk opende 'beide complexen offi
cieel. Tenslotte nog, en dat lijkt dan
minder direct verband te houden met
voornoemde door inspanningen van
de Stichting gerealiseerde projekten,
kon Vlijmens burgervader als ambte
naar van de burgelijke stand in de ge
meente Vlijmen op vrijdag 7 juni
1968 de 12.000ste inwoner inschrij
ven.
De „Stichting Woningbouw Vlij
men 1963" heeft een zeer belangrijk
aandeel gehad in de snelle toename
van de-«bevolking gedurende de laat
ste paar maanden. Het gereed komen
van beide al eerder genoemde com
plexen is er wel debet aan. Met het
gereed komen van de woningen van
het laatste complex namelijk konden
zich veel mensen van elders in Vlij
men vestigen, daarmee de bevolkings
aanwas, die in 1967 maar een miniem
me impuls had gehad, een extra sti-
mulance gevend.
Vlijmen: ,12.000 inwoners. Een
woningbestand bij een gemiddelde ge
zinsgrootte van 4 personen van rond
3.000 huizen. In uitbreidingsplan
„Vliedberg" stonden er hiervan alleen
al 1093 per 1 juni 1968. Van dit
aantal is rond 30 procent eigendom
van de Stichting. Cijfers, die er niet
om liegen. Cijfers ook die een zekere
mate van voldoening moeten schen
ken.
De gemeenschap Vlijmen heeft de
tijd goed verstaan. Op een ogenblik,
dat weinig kleine gemeenten er nog
maar aan dachten middels een wo-
ningbouwstichting te komen tot het
realiseren van premie-woningen - in
1963 was het gebrek aan woningen
in de meeste plaatsen nog nijpender
dan op het ogenblik - sloegen ge
meentebestuur en plaatselijke indus
trie in Vlijmen de handen ineen om
grotere aantallen woningen te realise
ren dan tot dat ogenblik mogelijk was
geweest.
Binnen het raam van deze terug
blik in de overigens nog jonge ge
schiedenis van de „Stichting Woning
bouw Vlijmen 1963" - gezegd mag
overigens worden dat men toch al wo
ninggeschiedenis heeft geschreven -
mag toch wel even een bescheiden
blik in de toekomst worden gewor
pen. De activiteiten van de Stichting
richtten zich tot op heden geheel op
uitbreidingsplan „Vliedberg"
Gewoon omdat daar bouwterrein voor
handen was waar op grotere schaal
tegen acceptabele condities woning
bouw kon worden gepleegd.
De Vliedberg is echter zo goed als
vol.
De Stichting hoopt een volgende fase
in de uitbreiding van het woningpak
ket nu te kunnen realiseren in uitbrei
dingsplan Nieuwkuijk-Oost. Terwijl
de aandacht ook zal worden gecon
centreerd op het plan „Vijfhoeven",
dat ten noorden van het dorp Vlijmen
zal komen te liggen. Voor dit laatste
plan kreeg men rond de jaarwisseling
'68 de vereiste goedkeuring. In eer
ste aanzet zal in laatstgenoemde plan
echter - zo zijn de jongste ontwik
kelingen door particuliere onder
nemers op grote schaal nieuwbouw
worden gezet.
De „Stichting Woningbouw Vlij
men '63" krijgt in de nabije toekomst
een nog grotere taak toebedeeld. Het
bezit van het gemeentelijk woningbe
drijf - 390 woningwetwoningen -
zal namelijk geheel bij de Stichting
worden ingebracht. Door de gemeen
teraad werd hiertoe reeds in principe
besloten. Door deze centralisatie
hoopt men vooral op het gebied van
administratie een vereenvoudiging te
bereiken. Genoemde 390 woningwet
woningen staan in alle vier de kernen
van de gemeente Vlijmen, namelijk
Vlijmen-dorp, Vliedberg, Nieuwkuijk
en Haarsteeg. Daarmee heeft men
dan een groot-woningbezitter gecre
ëerd met „armen" naar alle kerkdor
pen van de gemeente, een instituut
ook, dat door zijn omvang en zijn (fi
nanciële) achtergrond beter in staat
wordt zich te ontplooien en door mid
del van door de rijksoverheid ver
strekte faciliteiten beter de zich voor
doende bouwmogelijkheden kan gaan
benutten.
Het complex bejaardenwoningen
„De Bloemendaal" in Vliedberg is
eigenlijk dubbel zo groot geworden
als aanvankelijk in de bedoeling lag.
De Stichting „Woningbouw Vlijmen
1963", die het projekt realiseerde,
meende aanvankelijk te moeten vol
staan met de bouw van 16 woningen.
Niet dat er aan een groter aantal geen
behoefte was. In eerste aanzet leek
het echter meer dan voldoende. De
wat ongunstig uitkomende financiën
voor realisering van dat eerste plan
deden echter besluiten het aantal te
verdubbelen.
Op nog meer punten werd tege
moet gekomen aan de wensen van de
nieuwe bewoners. Zo kreeg elk der
Vvoningen centrale verwarming, wel
ke vanuit een centraal punt wordt ge
stookt. Veiligheid verhogend is het
centrale alarmeringssysteem. In elke
flat bevindt zich in de slaapkamer 'n
belknop waarmee men zich in verbin
ding kan stellen met de woning van
de zuster, die een van de 32 huisjes
bewoont. Deze kan op haar beurt dan
eventueel assistentie verlenen of de
huisarts van de betrokken oproepster
of oproeper waarschuwen.
Elk van de flats bestaat uit een rui
me zitkamer, een flinke keuken, een
slaapkamer met wastafel, douche-toi
let en hal met grote bergkast. De wo
ningen op de begane grond hebben
de beschikking over een terrasje. De
flats boven kregen alle een groot bal
kon op de zuidkant. De vier blokken
zijn verbonden door een lange rij met
i kan U héél wat tijd (en I
j ergernis) besparen.
I WIJ DOEN HET
plisseren, repareren,
ajouren, borduren, inkor-
ten, stoppen, vermaken
I enz. enz. I
WIJ MAKEN HET
stofknopen, ceintuurs,
gespen en nog véél ander
5 atelier-werk,
32 bergingen voor het stallen van
fietsen enz. In een ervan is de c.v.-in
stallatie ondergebracht. De inhoud
van elk der woningen is 105 kubieke
meter en van de berging is de opper
vlakte 4,5 vierkante meter..
Met de bouw van bejaardencom
plex ,,De Bloemendaal" werd voor
zien in de behoefte aan huisvestings
mogelijkheid voor bejaarden. Het
dorp Vlijmen kreeg in de „St. Jans-
hof' aan de Pastoor van Akenstraat
reeds een fraai nieuw gebouw met
huisvesting voor zo'n tachtig mensen.
„De Bloemendaal" in „Vliedberg"
betekent een welkome aanvulling.
Hier wonen 32 mensen. De gedachte
aan meer huisvestingsmogelijkheid
voor ouden van dagen blijft echter le
ven. In de nabije toekomst hoopt men
- of gemeente of Stichting Woning
bouw - ook op dit punt nog eens
verder te kunnen voorzien.
V>yfOIP«-CUM«-OtH-IOy
Opperrabijn Berlinger onthulde
door het hijsen van de nationale drie
kleur het gedenkteken dat staat op
de hoek van de Tempelierstraat -
Grotestraat. In het gedenkteken is de
tekst gegraveerd:Opgericht door de
gemeente Waalwijk op de plaats waar
van 1884 tot 1965 de synagoge
stond, ter nagedachtenis aan de Jood
se ingezetenen van Waalwijk, die in
de tweede wereldoorlog weggevoerd
en nimmer teruggekeerd zijn." De
perkamenten rol die in een loden ko
ker ingemetseld werd bevat de naam
van 10 Joodse slachtoffers, te weten:
Hartog van Leeuwen, Leopold Gut
man, Gustav Gom pen, Zygfryd
Nasch, Ernst Obermeyer, Eugen Pin
to, Hermann Seinfeld, Alida Bremer,
Sientje Bremer 'en Leon Hartog.
Nadat Opperrabijn Berlinger nog
een bloemstuk voor het gedenkteken
had geplaatst ging hij uitvoerig in op
de «betekenis van dit monument. „In
het laatste hoofdstuk van het boek
van Moses lezen we „toon eerbied
aan mijn heiligdom". God heeft om
schreven dat we eerbied moeten to
nen voor de synagoge. Deze plechtig
heid geeft uiting aan deze gedachte-
Op zondag 1 juni a.s. zullen er in
Waspik meer dan 300 pony's in ac
tie komen. Op die dag n.l. organi
seert de Waspikse ponyclub „De
Kleine Hoefjes" een groot concours
volgens de reglementen van de club
der NCB, bij welke landelijke ver
eniging ook Waspik is aangesloten.
Het concours gaat meetellen voor
het kampioenschap van de kring,
welk kampioenschap in totaal drie
concoursen omvat.
Inschrijvingen zijn binnen van ver
enigingen uit Raamsdonk, Made,
Oosteind, Oosterhout, Dongevaart,
Dongen, Udenhout, Tilburg, Loon
op Zand, Kaatsheuvel, de Moer en
Rijen, terwijl Waspik deelneemt
met twee achttallen en een viertal.
In het concours dat 30 rinlgen om
vat zijn nummers opgenomen als
achttallen en viertallen in diverse
categorieën, individuele dressuur en
springen, eveneens in meerdere ca
tegorieën en eenspantuig- en shet-
landpony's en kruislingen, ook weer
in alle categorieën. Met het con
cours wordt om half elf een begin
gemaakt, terwijl de officiële ope
ning om twee uur zal plaatsvinden.
nis. Dit herdenkingsteken duidt op
de plaats waar vroeger de synagoge
stond" aldus de heer Berlinger.
Hij wees er op dat het aantal Jo
den in Nederland sterk is gedaald.
„Er was in Waalwijk een synagoge,
maar er waren geen gelovigen meer.
Bijna alle leden van deze gemeente
zijn weggevoerd en nimmer terugge
keerd. Op deze dag van nagedachte
nis eren we de mensen van de Joodse
gemeente Waalwijk. Deze gedenk
plaat houdt de gedachte levendig aan
wat achter ons ligt, het is tevens een
stimulans om verder te gaan."
Volgens Opperrabijn Berlinger
toont het Nederlandse volk veel lief
de en sympathie voor de Joden.
„Men weet wat de strijd voor vrijheid
wil zeggen. Er is begrip voor het volk
van Israël. In vrijheid en vrede moe
ten we met onze medemensen leven.
Dit gedenkteken is niet slechts een
teken van eerbied en waardering maar
ook een waarschuwing aan de jonge
generaties, dat nooit meer iets der
gelijks moge gebeuren, als in de twee
de weréldoorlog is gebeurd". De Op
perrabijn sprak vervolgens een gebed
in het Hebreeuws waarvan hij ook de
Nederlandse vertaling gaf.'
Dit grootse evenement waarvoor 't
bestuur zich bijzonder inspant, zal
plaatsvinden op het terrein tussen
de Stadhoudersdijk en de Parallel
weg.
Op deze wedstrijddag zal tevens
de trekking plaatsvinden van de
lopende verloting waarvoor als
hoofdprijs een berijdbare pony be
schikbaar wordt gesteld, met daar
naast zeer waardevolle andere prij
zen. Om zich op dit concours in
eigen huis goed voor te bereiden
hebben de bestuursleden een deel
van hun taak, de instructie van de
kinderen, even kruinen overdragen
aan oud-militair Vermeulen uit
Kaatsheuvel die 12 lessen verzorg
de. Er is door de leden van De Klei
ne Hoefjes", maar vooral ook door
de bestuursleden bijzonder hard ge
werkt om van dit concours iets bij
zonders te maken. Een vereniging
die zelf nog maar twee jaar bestaat
en die dan een dergelijk initiatief
durft te nemen, verdient aller me
dewerking.
De heer Spiero, hoofd van de Ned.
Israëlitische Synagoge in Den Bosch
gaf een historisch overzicht. Hij zei
dat reeds voor 1795 Waalwijk een
Joodse gemeenschap bezat, die de
diensten bij de gemeenteleden aan
huis beleefde. In 1884 kwam er dan
een synagoge aan de Tempelierstraat
die na de oorlog niet meer gebruikt
werd. De Joodse gemeente Waalwijk
werd toen administratief opgeheven
en samengevoegd aan Den Bosch.
Tijdens de bezetting waren er in de
„schoenenstad" 33 Joden gevestigd.
„Moge dit monument een herinnering
wakker laten, aan hen die hun leven
lieten", aldus de heer Spiero.
De gasten waren maandagmiddag
in de raadszaal van het gemeentehuis
verwelkomd door burgemeester Teijs-
sen en de wethouders. Bij het gedenk
teken wees de burgemeester er nog
op, dat de synagoge die hier bijna 80
jaar heeft gestaan vanwege de stads
ontwikkeling moest verdwijnen. Toen
tot sloop werd besloten kwam bij het
gemeentebestuur spontaan de ge
dachte om op deze plaats een gedenk
teken te plaatsen, dat altijd de ge
dachte levendig zal houden, dat op
deze plaats een synagoge stond.
„Een monument gewijd aan al dege
nen die als gevolg van bruut geweld
zijn weggevoerd en nimmer in Waal
wijk terugkeerden", aldus de heer
Teijssen.
Ruimte en licht karakteriseren de jongste uitbreiding van de gemeente Vlijmen. Het ziet er allemaal nog wat
wat kaal uit. Ook daar echter zal het wat tijd vergen voor de begroeiing er op hoogte is
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK - Op de plaats waar van 1884 tot 1965 de Israëlische Sy
nagoge in Waalwijk stond, aan de Tempelierstraat is maandagmiddag door
de Opperrabijn in Nederland, de heer E. Berlinger, een gedenkteken ont
huld ter nagedachtenis aan de Joodse oorlogsslachtoffers uit Waalwijk.
De Opperrabijn metselde tijdens een plechtigheid bij het monument ook
een loden koker in het gedenkteken. In de koker ging een perkamenten
rol waarop de lijst met namen van de Joodse oorlogsslachtoffers staat ver
meld. Het gemeentebestuur van Waalwijk, dat het initiatief had genomen
om tot een gedenkteken te komen, had de nabestaanden uit geheel Neder
land uitgenodigd de plechtigheid in Waalwijk bij te wonen.
