waaLwijkse en LanqstRAAtse couRant
Boerderij De Fellenoord in Drunen
volgende jaar Heemkundig Studiecentrum
Amerikaanse
oorlogsmisdaden
BONT
bouwman
brillen
17e EEUWSE BOERDERIJ AAN RAND VAN
DRUNENSE DUINEN WORDT GERESTAUREERD
voor
van Yïlierlo
Uit midden 1600
Behouden
DONDERDAGAVOND 27 NOVEMBER 1969
92e JAARGANG No. 95
Nu, na zoveel jaren, van het voeren
van wat de Amerikanen zelf een Vui
le oorlog' noemen, is er dan de mas
samoord in Son My. Een duidelijk
bewijs dat men in een vrij land als de
Verenigde Staten dergelijke excessen
niet onder de roos kan houden. Er
komt een onderzoek en waarschijn
lijk ook een berechting van de schul
digen of althans van hen die verant
woordelijk waren.
Restauratie van
rieten dak nog
dit jaar
Bestemd
afbraak
Subsidie
Historische voor
werpen
Peiferijenhuis
VERMEULEN
van het Zuièen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Ti el en
Hoofdredakteur JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Opgericht 1878
Bureaus Grotestraat 205, Waalwijk Tel. 04160-2621-2746 Kaatsheuvel Dr. van Beurdens+aat 8, Tel. 04167-2002
Abonnement
p. week (0,33+ 2 ct. inc.k.) ƒ0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,55
p kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) ƒ4,05
.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
bij incasso p.postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs 15 cent per mm
Contractadvertenties: speciaal tarief
Telegram-adres „ECHO"
Nadat er kortgeleden de kwestie
is geweest van de zgn. „Groene Ba
retten", waarbij het Amerikaanse le
ger in Vietnam in opspraak is geko
men, worden we nu geconfronteerd
met een tweede ernstige misdaad en
wel het feit, dat een peloton Ameri
kaanse soldaten een klein dorpje in
het noordelijk deel van Zuid-Viet-
nam zouden hebben uitgemoord.
Enige honderden mannen, vrouwen
en kinderen zouden hierbij het slacht
offer zijn geworden.
Zonder afbreuk te willen doen aan
de ernst van een dergelijke misdaad
en het feit, dat zoiets natuurlijk dient
te worden onderzocht en eventueel
berecht, hetgeen gelukkig in een vrije
rechtsstaat mogelijk is, bekruipt ons
toch wel enige verwondering en kun
nen we ons niet geheel onttrekken
aan de indruk, dat het hier niet al
leen gaat om een kwestie van mense
lijkheid en recht, maar ook om poli
tieke munt, die door bepaalde politie
ke groeperingen in en buiten de V.S.,
uit een dergelijke opzienbarende
kwestie is te slaan. De verwondering
die wij bedoelen is nl. veroorzaakt
door de goedgelovigheid of misschien
domheid van veel mensen, die blijk
baar denken, dat men in staat is een
oorlog te voeren, zonder dat er zich
excessen voordoen. Er is geen oorlog
geweest waarin geen misdaden tegen
de mensheid werden begaan. Er is
geen leger dat een oorlog voerde of
er deden zich kleine of grote exces
sen voor, Daar, waar het om leven of
dood gaat, waar jonge, of oudere
mensen ten prooi zijn aan de meest
hevige emoties, moet men verwach
ten, dat er individuen of groepen bij
zijn, vooral in klein verband, die, ver
dierlijkt door dat, wat zij om zich
heen zien gebeuren, die internatio
nale regels aan hun laars lappen en
oorlog gaan voeren op hun eigen ma
nier. Daarbij worden zonder meer
ernstige misdaden begaan, dat staat
vast. Het zou hier te ver voeren om
delen op te sommen uit de lange lijst
van voorbeelden, die alleen al de re
cente geschiedenis ons biedt en waar
bij vrijwel geen land of leger vrijuit
gaat.
De kwestie op zich, zal zonder enige
twijfel de gelederen versterken van de
groep, in en buiten de Verenigde Sta
ten, die tegen de oorlog in Vietnam
is en die voorstanders zijn van een
zo snel mogelijke beëindiging van die
oorlog en terugtrekking van de Ame
rikaanse troepen uit Vietnam. Dat is
bet politiek nut. Maar er is ook nog
een ander nut, dat velen misschien
niet zo snel onderkennen en wel, dat
een dergelijke misstap van het leger
in een oorlog in een vrij land open
lijk aan de kaak kan worden gesteld,
dat er een onderzoek komt en dat de
schuldigen worden bestraft. In veel
andere landen van de wereld, waar
de oorlogsmisdaad beschouwd wordt
als een prachtig middel tot intimida
tie van de tegenstander en als be
langrijke bijdrage tot de uiteindelijke
overwinning, zou zoiets als in de
Verenigde Staten niet mogelijk zijn.
WAALWIJK - Een dorado van intense rust en landelijke schoonheid, zo wordt vaak de omgeving aange
duid waar de boerderij "De Fellenoord" ligt. Deze historische boerderij, die momenteel gerestaureerd word,
vindt men aan de rand van de Druriense en Loonse Duinen. Nog dit jaar zal de boerderij, die eigendom is Van
de Stichting "Vrienden van de Fellenoord"van een nieuw rieten dak zijn voorzien. Het vervallen dak wordt
momenteel namelijk door rietdekker De Gouw uit Drunen van een nieuwe laag riet (30 cm) voorzien. Het
nieuwe dak is het eerste onderdeel van de restauratie van De Fellenoord. Stichtingssecretaris A. van Bezooyen
verwacht de boerderij volgend jaar voor een belangrijk deel weer bewoonbaar te hebben. De Fellenoord wordt
een Heemkundig Studiecentrum.
De restauratie van het dak was hard
nodig. De konstruktie van het rieten
dak is namelijk aangetast. De inwer
king van het vocht heeft het beschot
van daksparren doen verrotten. De
eiken balkenlaag is echter wel zo
sterk, dat die weinig of geen schade
heeft opgelopen. Vorig jaar reeds
werd een flink portie daksparen door
een ploeg vrijwilligers geschild. Deze
zijn gebruikt voor een nieuw beschot
te maken. De rietdekker verwacht
van binnen worden opgeknapt. De
"Stichting Vrienden van de Fellen
oord" wil van het bouwwerk een
heemkundig studiecentrum maken. De
stidhting heeft zo'n 1000 begunsti
gers die het mogelijk maken de dage
lijkse kosten te dragen. Kosten heeft
men namelijk ook van de hypotheek,
die werd opgenomen om de boerderij
voor 5000,- te kunnen aankopen.
Onbekendheid met de geschiedenis
van het bouwwerk is er in (het verle-
Dit is een foto van het schilderij van dominee A. van der Vlugt, voorstel
lende "De Fellenoord" met "Vrouwke: van Wezel"
nog 5 d 6 weken nodig te hebben.
Dan is het dak van een nieuwe laag
riet voorzien en kan er weer een men
sen leeftijd beginnen.
De reconstructie van het dak is een
kostbare zaak. De gemeenteraad van
Drunen stelde onlangs echter 'n kre
diet van 25.000,- voor de restaura
tie beschikbaar. Het stichtingsbestuur
verwacht hier de rietdekker en de
timmerman van te kunnen betalen.
De totale restauratie vergt een in
vestering van ruim 65.000,-. Be
halve de gemeentelijke subsidie heeft
ook het rijk 25.000,- toegezegd.
Een aanvraag voor provinciale subsi
die is weg.
De heer Van Bezooyen vertelde dat
de restauratie geleidelijk aan zal wor
den voltooid. Na 'het dak zijn de ra
men aan de beurt. Het gebouw is dan
volledig af te sluiten en kan daarna
■Qxcluóieve
herenkleding
WAALWIJK
den de oorzaak van geweest, dat De
Fellenoord nooit op de lijst van be
schermende monumenten terecht is
gekomen. Het vervallen bouwwerk
lag wat achteraf in het bos. De vorige
eigenaar kreeg in het verleden toe
stemming naast de beide oude gebou
wen de Fellenoord en de Schaaps
kooi - een nieuwe woning te bou
wen. Voorwaarde was echter dat dt
beide oude gebouwen zouden worden
afgebroken.
Tijdens een eerder bezoek hadden
heemkundigen al laten weten veel te
voelen voor handhaving van de boer
derij, die naar hun smaak beslist his
torische waarde had. Inderhaast werd
een stichting in het leven geroep die
de bevoegdheid kreeg de oude boer
derij te kopen, om deze zo voor af
braak te behoeden.
Toen het gemeentebestuur de daden
van het stichtingsbestuur vernam,
keek men wel wat vreemd op. De
boerderij was immers voor afbraak
bestemd en van de waarde van het
bouwwerk wist men op dat ogenblik
nog niets. De eerste reactie was dan
ook een stokje te steken voor de
koop. Een gesprek tussen b. en w. en
het stichtingsbestuur werkte verhel
derend. Het gemeentebestuur wijzig
de haar zienswijze en droeg het pand
voor toevoeging aan de lijst van be
schermende monumenten voor. Dru
nen zit namelijk niet bepaald dik in
z'n gebouwen van historische waarde.
Monumentenzorg accepteerde 't ver
zoek en dat betekende ook dat er ge
subsidieerd zou worden. Het rijk
stelde f 25.000,- beschikbaar, welk
bedrag echter pas over enige jaren
beschikbaar komt. Ook de gemeente
Drunen wilde eenzelfde bedrag be
schikbaar stellen, echter op korte ter
mijn. Dankzij dit bedrag is men in
middels met de restauratie kunnen
aanvangen. "Steeds als we weer een
bedrag beschikbaar hebben volgt een
nieuwe fase van het restauratieplan
Geleidelijkaan hopen we De Fellen
oord zo gerestaureerd te hebben",
vertelde de heer A. van Bezooyen, de
secretaris-penningmeester.
Hij is verheugend dat het gemeente
bestuur achter de plannen van de
stichting staat. Dat men in betrekke
lijk korte tijd ook 1000 begunstigers
heeft kunnen vinden, duidt er wel op,
dat velen vertrouwen hebben in het
werk van de stichting. Een van de
belangrijkste taken voor het bestuur
is volgens de heer Van Bezooyen De
Fellencord grote bekendheid geven.
Een van de onderdelen van de "re
clame-campagne" is wel de Fellen-
cord-wandeltocht, die ieder jaar ge
houden wordt en waaraan een groot
aantal natuur- en wandelliefhebbers
deelnemen.
Men wil van de oude boerderij een
Heemkundig Studiecentrum maken.
Daaraan is in Midden-Brabant onge
twijfeld behoefte. Vanuit De Fellen
oord kan men wellicht het heemkun
dig werk opvatten en velen uit de
streek van Drunen en Waalwijk hier
voor interesseren. Een nauwe samen
werking is er met Heemkundekring
Onsenoort uit Nieuwkuyk. Wellicht
komt er dan verbetering in de be
staande doch vrij rustige Kring Mid
den-Langstraat e.o., waaronder Waal
wijk en omgeving in Brabants Heem
vallen. In deze stad zijn beslist wel
scholieren die zich voor heemkunde
interesseren.
De Fellenoord wordt geheel in de
oorspronkelijke stijl gebracht. Men
wil er ook veel historische voorwer
pen, die betrekking hebben op de om
geving in onderbrengen. Het stich
tingsbestuur heeft al een deel van de
verzameling van de oud-Drunense do
minee A. P. van der Vlugt. Deze
Nu kunnen wij U in onze geheel ver
nieuwde BONT SPECIAALZAAK een
geweldige collectie tonen.
BONTMANTELS - BONTHOEDEN -
NERTSCOLLIERS en CRAVATTEN
Vismarktstraat 17 - 19, BREDA
EIGEN ATELIER
Tel. 01600 -35230
heeft veel heemkundig werk verricht
in de omgeving van De Fellenoord.
Hij maakte ook het schilderij van de
oude boerderij, waarvan een foto op
deze pagina is afgedrukt.
Ook heeft men al verschillende oude
landbouwwerktuigen. De laatste aan
winst is een steen, gevonden op het
landgoed De Hoge Akker in Nieuw
kuyk, die vroeger als ploeg diende.
Al deze historische voorwerpen wor
den in De Fellenoord ondergebracht.
Overigens wil men er geen museum
van maken, maar de primitieve in
richting van vroeger trachten te hand
haven.
In de direkte omgeving van de boer
derij staat eên uit 1820 daterende
schaapskooi opgebouwd uit vlecht-
wanden die met leem zijn bestreken.
Lange tijd heeft hier ook een schaaps
herder gewoond, die al breiend met
zijn schapen de heide optrok. Het
stichtingsbestuur had indertijd deze
schaapskooi graag gekocht. De mid
delen ontbraken echter. Momenteel
is het gebouw opnieuw te koop aan
gebeden. Het is nog in handen van
de heer Klerx, eigenaar van café 't
Snoekske in Waalwijk. De schaaps
kooi is de afgelopen zomer als kam
peerboerderij gebruikt. De heer Klerx
had plannen van het gebouw een
audentieke boeren'herlbérg te maken.
De plannen hiertoe kon hij echter --
ook tot verdriet van het stichtingsbe
stuur - niet rondkrijgen.
De voorzitter van het stichtingsbe
stuur, de Oisterwijkse architekt P.
Drijvers, schreef in een extra uitgave
van "Met gansen trou', het blad van
de heemkundekring Onsenoort, een
interessant verhaal over boerderijen.
Met name beschrijft hij hierin De
Fellenoord. Wij citeren: "De boerde
rij Fellenoord ligt aan de uiterste
zuidgrens van Saksische boerderijen.
Het is dan ook geen wonder, dat in
deze boerderij de invloed van het
Saksische zowel als het Frankische
boerderijtype te bespeuren is. De
boerderij moet zijn gebouwd tussen
1600 en 1700. Zij is zeer eenvoudig
van indeling.
De voordeur is in de eindgevel aan
gebracht, wat bij 't Frankische langs-
geveltype niet voorkomt. De woon
ruimte (d'n herd) en de geut vormen
een geheel zonder afscheiding. In d'n
herd, de grote open schouw met twee
lampegaten en een stookgat voor de
koeketel, twee bedsteden, waartussen
een kast, waarin het glaswerk en het
goeie servies werd opgeborgen. Naast
de schouw een slaapkamer, die op de
stal is uitgebouwd. In deze slaapka
mer een bedstee en een kast. De kast
kan eventueel ook nog als bedstee in
gericht worden.
Onder de bedstee in deze kamer is
de aardappelkelder, waar 's winters
de aardappelen werden opgeslagen
voor dagelijks gebruik, zodat de aard
appelkuil, welke buiten lag, in de
winter niet geopend behoefte te wor
den. Dit om bevriezing van de aard
appelen tegen te gaan.
De open trap naar de zolder van be-
hakte eiken bomen en treden, is zo
danig opgesteld, dat ook van deze
trap gebruik gemaakt kan worden om
de opkamer te bereiken. De potstal
ligt dwars op de langsgevels, zoals
dit algemeen bij de Frankische boer
derij het geval is. De schuur is be
reikbaar door grote deuren in de
eindgevel, zoals dit weer bij Saksi
sche boerderijen normaal is.
De constructie van de gebinten -s
zeer simpel. De boerderij bevat
vier stel gebinten, bestaande uit
stijlen en liggers van inlands eiken
hout. Over de stijlen weer de zgn.
wörm. De kapspanten ontbreken hier.
De kapconstructie is hier een zgn.
sporenkap. De tamelijk zware eiken
houten -sporen, welke ongeveer 50-60
cm van elkaar liggen zijn om de an
dere door zgn, hanenbalken versterkt.
Over de sporen zijn de rietlatten en
speciaalzaak
De noordgevel van boerderij "De Fellenoord". De foto is van A. van
Doorn uit Eindhoven.
's Maandags voormiddag gesloten
het rieten dak aangebracht. De vorst
van -het rieten dak is afgedekt met
graszoden, welke met houten pennen
in het riet zijn vastgezet.
Boven het woongedeelte is een zolder
aangebracht van eiken kinderbinten
waarop -een vloer van gezaagde plan
ken. De vloeren van het woongedeel
te en de keldervloer zijn van blauwe
en rode plavuizen van 20 x 20 cm
groot. De vloer van de geut is ge
metseld van gebakken klinkers op
zijn plat.
De achtergevel is nog gedeeltelijk van
hout, (gepotdekselde planken), wel
ken tegen weersinvloeden wio-rdt be
schermd door een aangebrachte laag
stro, welke met latten daartegen is
bevestigd. De raamkozijnen met ra
men zijn in de voorgevel als kruisko
zijnen uitgevoerd. Deze indeling en
ook de profilering van het kozijnhout
doet ons aan de Gotische stijl den
ken.
Zo schrijft de heer Drijvers. Hij wijst
er op dat het niet onmogelijk is dat
vroeger de ramen hebben ontbroken.
Bij De Fellenoord stond het bakhuis-
je ongeveer 15 m van de boerderij af
en is in 1944 door oorlogshandelin
gen vernield. Het bakhuisjes is weer
herbouwd en is nu in gebruik als
berghok. Nu we bijna mooie oude
boerderijen en woonhuizen zien af
branden, afbreken of door slecht on
derhoud in elkaar zien storten, is 't
verheugend dat deze boerderij in Dru
nen behouden kan blijven.
