waaLwrjkse en UnqstRaatse couRAnt
Joegoslavische meisjes voor Léon Pare
en Beniamino uil Kaatsheuvel
roei-
•riljant
nieuwjaarsadvertentie
Jan de Rooy, de held
van de Langstraat,
wist ramp te voorkomen
Het leven in
De Fellenoord
SCHOENINDUSTRIE HEEFT PERSONEEL NODIG
van c~Y?lierlo
de echo van het zuiden
Huisvesting in
Euphonia te Kaats
heuvel
40 meisjes
Een JPC groei-briljantring...
waardevol geschenk!
Een ring met een prachtige,
grote briljant-nu bereikbaar!
Want u kunt beginnen met
een kleine - maar daarom
niet minder echte - briljant.
Met JPC-Garantie voor
kwaliteit, hoogwitte kleur en
waardevastheid bij inruil.
Beginprijs reeds vanaf 126,-.
Onder overlegging van het
JPC-Certificaat dat u bij uw
eerste aankoop hebt
ontvangen, kunt u deze ring
later inruilen voor een ring
met grotere briljant. U
ontvangt voor uw
ingeleverde ring het volle
aankoopbedrag terug
en hoeft u dus alleen het
prijsverschil bij te betalen.
Enzovoort... zo. groeit
uw bezit!
Wij tonen u graag onze
kollektie en verstrekken u
gaarne - vrijblijvend -
alle inlichtingen.
groci-briljant
Ontspanning
Positief
DA F tobt met per
soneelsgebrek in
Limburg
„■■ai betaalde met
rijn leven"
Nlaar Dussen
Dick Fiemming
,,Zeg, dat ze niet
me treuren"
P. G.
DONDERDAGAVOND 11 DECEMBER 1969
92e JAARGANG No. 99
De tcho van het Zuióen
Uitgever
Waal wij ksche Stoomdrukkerij
Antoon Tielen
HoofdredakteurJAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2x per week
Losse nummers 20 cent
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Abonnement
p. week (0,33+ 2ct. inc.k.) 0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,55
p. kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) ƒ4,05
p.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
(bij incasso p.postkwit. 75 ct. extra)
Advertentieprijs 15 cent per mm
Contractadvertenties: speciaal tarief
Opgericht 1878
Bureaus: Grotestraat 205, Waalwijk Tel.*04160-2621-2746 Kaatsheuvel Dr. van Beurdens+raat 8, Tel. 04167-2002
Telegram-adres „ECHO"
(Van onze verslaggever)
KAATSHEUVEL - De vraag naar vrouwelijke arbeidskrachten is, met
name in de schoenindustrie nog bijzonder groot. De binnenlandse markt
kan niet voor de zo noodzakelijke aanvulling zorgen. Tot deze conclusie
zijn de directies van de Kaatsheuvelse schoenfabrieken Léon Pare en Be
niamino gekomen, nadat zij verschillende pogingen hebben ondernomen
om aan personeel te komen. Beide bedrijven hebben dan ook besloten 40
Joegoslavische meisjes naar Kaatsheuvel te laten komen.
De bedrijven zijn tot deze buitenland
se werving gestimuleerd door de heer
A. Maas, direkteur van het Gewes
telijk Arbeidsbureau in Waalwijk. Hij
adviseerde in het buitenland een wer
ving op te zetten omdat in Nederland
eenvoudig niet aan vrouwelijk perso
neel is te komen. Léon Pare en Beni
amino hebben besloten de werving ge
zamenlijk op te zetten. Hiermee wil
len ze tevens aantonen dat samenwer
king in de schoenindustrie en met na
me tussen familiebedrijven mogelijk
is.
Zowel 'bij Léon Pare (250 personeels
leden) en Beniamino (70 personeels
leden) is een groot tekort aan ar
beidskrachten. De kostbare wervin
gen die de laatste jaren zijn opgezet
hebben geen resultaat afgeworpen.
De heer Vesters, directeur van Léon
Pare, vond het een duidelijke zaak,
dat er in Nederland niet of heel moei
lijk aan personeel te komen is. Nu
steeds meer bedrijven er toe overgaan
Joegoslavische meisjes te werven,
'hebben Léon Pare en B'eniamoni be
sloten ook in dit land een wervings
campagne te houden.
De laatste zes weken is er intensief
onderhandeld met de betrokken mi
nisteries in Nederland. Men verwacht
eerdaags de vergunningen. Zodra de
ze beschikbaar zijn zal kontakt wor-
J. K. VERHULST
Uw juwelier met het
klokkenspel
I Grotestraat 260, Waalwijk
Tel. 04160-4681
den gezocht met de Joegoslavische
regering. Als de "papierwinkel" snel
kan worden afgewerkt, verwacht men
eind januari de eerste meisjes naar
Kaatsheuvel te kunnen laten komen.
Men streeft naar een groep van 40
meisjes (ongehuwd en in de leeftijd
van 21-30 jaar), waarvan er 15 bij
Beniamino en 25 bij Léon Pare ge
plaatst worden.
"Waarom 40 meisjes", vragen wij di
rekteur Vesters van Léon Pare. "Wel
de huisvestingsmogelijkheden waren
bepalend voor dit aantal. We hebben
het voormalige Hotel Euphonia, dat
nu anderhalf jaar leegstaat, gehuurd.
Hier kunnen we 40 meisjes in onder
brengen. Er komt ook een kokkin mee
naar Nederland, zodat men zelf de
maaltijden kan bereiden. Er is nogal
wat zaalruimte in het hotel, zodat er
voor de avonduren voldoende ont
spanningsmogelijkheden zijn", aldus
de heer Vesters.
Het is de direktie van Léon Pare en
Beniamino duidelijk dat de meisjes
ook buiten het bedrijf begeleiding
vragen. Hierover is kontakt opgeno
men met de Stichting Bijstand Bui
tenlandse Werknemers te Tilburg.
Ook wil men de groep in kontakt
brengen met hun landgenoten die
reéds bij Bloch Stilbbe in Waalwijk
werken, zodat wellicht gezamenlijk
aktiviteiten op het gebied van de ont
spanning ontwikkeld kunnen worden.
Een in de streek woonachtige Joego
slavische is bereid gevonden als tolk
te fungeren. Overigens wordt de
groep vergezeld door 'n 'social help',
die zowel in 'het bedrijf als in de
avonduren de meisjes ter zijde staat.
De Ondernemingsraad van Léon Pare
staat bijzonder positief tegenover de
komst van de Joegoslavische meisjes.
Men is er van overtuigd dat in deze
buitenlandse werving de mogelijkheid
ligt om in het tekort aan arbeids
krachten voor 'n gedeelte te voorzien.
Om de produktiekapaciteit op peil te
kunnen houden zijn er immers vol
doende arbeidskrachten nodig. De
meisjes worden door een contract
voor anderhalf jaar met het bedrijf
en het pension gebonden. Het is niet
mogelijk tussentijds het contract te
verbreken. De werkgelegenheid wordt
daardoor in beide bedrijven voor een
langere tijd gewaarborgd.
■Qxcluaieve
herenkleding
WAALWIJK
Te midden onder alles wat zich wijzigt, blijft een goede
gewoonte bestaan:
elkaar bij de jaarwisseling geluk te wensen.
Daarom stelt onze krant dit jaar de mogelijkheid weer open
tot het plaatsen van een
Geef uw annonce, liefst spoedig, op aan onze colporteurs,
bijkantoor of hoofdkantoor.
Uw gezinsblad De krant van en voor de Langstraat
Grotestraat 205, WAALWIJK - Telefoon 04160-2621 -2746
De DAF-fabrieken in Born en
Eindhoven hebben een personeels
tekort van ruim 400 man. Hierdoor
is een achterstand ontstaan in de
produktie van personenauto's en
vrachtwagens.
Bij DAF vindt men deze ontwik
keling maar een vreemde zaak,
want tenslotte is DAF in Born in
Limburg een nederzetting begon
nen, om daar de werkeloosheid on
der de vrijkomende mijnwerkers
op te vangen.
Nu blijkt, dat een belangrijk deel
van de mijnwerkers, die in de mij
nen een goed loon verdienden er bij
cmsohakeling op achteruit gingen
en daarom beter betaald werk in
het naburige Duitsland zochten.
Het resultaat hiervan betekent voor
DAF een ernstig personeelstekort,
dat zelfs leidt tot schade in de pro
duktie en dat, terwijl men reeds
zo'n 200 Belgische arbeiders in
dienst heeft genomen.
Het is duidelijk, dat men zich dan
gaat afvragen, of het met de werk
loosheid in het Limburgse „pro
bleemgebied'' wel zo ernstig is ge
steld, als het lijkt.
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK/SPRANG - In een
korte televisiedocumentaire heeft de
NCRV maandagavond Jan de Rooy
herdacht. De Rooy kreeg na zijn dood
de erenaam "held van de Langstraat"
Voor hem is in zijn woonplaats een
monument opgericht. Aan de voor
avond van Kerstmis 1944 redde Jan
de Rooy mensenlevens door zich vrij
willig te laten arresteren als "spion".
Op 6 januari 1945 werd hij op 21-
jarige leeftijd door de Duitsers ge
fusilleerd zonder iemand te hebben
verraden.
Uit de documentatie 'bleek dat ook
de stad Breda veel aan het werk van
DRUNEN De historisch boerderij
De Fellenoord, gelegen aan de rand
van de Drunense Duinen, wordt ge
restaureerd. De laatste bewoner van
de boerderij, de heer Jan van We
zel, heeft voor ons blad zijn herinne
ringen op papier gezet. Vandaag
plaatsen we het tweede deel en te
vens slotverhaal van "het leven in
De Fellenoord rond de laatste eeuw
wisseling".
Ook hebben we tot ongeveer mijn
20e jaar sop gekookt. Daar voor had
den we 'n fornuisketel op stal staan,
die er nu nog staat en waar ook de
was in gekookt werd. Daar werd een
emmer of drie water in gegoten, dan
een 25 kilo aardappelen of knolra
pen, 10 a 12 kilo rogge, een laag
kaf er op voor het afsluiten, vervol
gens een houten deksel erop en dan
kon het stoken beginnen. Daar moest
ongeveer een uur op gestookt wor
den eer alles gaar was.
De andere dag werd dat dan opge
voerd en 's avonds was het weer in
laden en stoken. In de zomer ging
ons vee 's morgens naar de wei en
om een uur of 10 werd het weer
binnengehaald. Na de middag om
een uur of 5 weer naar de wei en
's avonds weer binnen. Dat was toen
allemaal zo. Ik weet nog goed, dat
het begonnen is met de koeien dag
en nacht buiten te laten.
Wat de melk van de koeien betreft,
daar maakten we zelf boter van door
middel van karnen. Voor in de stal
hing een karnmolen. Dat was een
groot breed wiel met dwarsplankjes,
waar een hond inliep. Doordat die
hond vooruit wilde, 'bracht hij dat
grote wiel in beweging, dat bracht
dan weer een klein karnwieltje in
beweging en ging er een as door
de muur, die in het andere vertrek,
dat wij de geut noemden en waar
de karnton stond, een staf in bewe
ging bracht, die telkens in de melk
plofte en dan had je na drie kwartier
hoogstens een uur, de boter. Die
dreef dan bovenop en wat er over
bleef was karnemelk, zo als ze nu
nog van de fabrieken komt. Dat was
weer goed voer voor de varkens.
De boter werd gekneed en gezouten
en eens per week bij een winkelier
afgeleverd. Dan maakte moeder er
een mooie ovale kluit van en dan
werden er met behulp van houten
malletjes mooie figuren opgemaakt
en dan kon het naar de winkelier.
Ik zelf heb ze nog dikwijls naar
Kaatsheuvel gebracht en dan altijd
te voet.
Als ik dan thuis kwam had ik een
km of 15 afgelegd. Het was alles
bij elkaar een heel werk, maar het
kon niet anders, want melkfabrieken
waren er nog niet en de fietsen wa
ren pas in opkomst.
Nu iets over het leven in huis. We
sliepen allemaal in bedsteden. Die
hadden wij vier. Dat waren geraam
ten van hout met dwarslatten. Daar
gingen wat takkebossen overheen,
dan stro, en dan kwam het eigen
lijke bed pas. Het was wel primitief
als je nu de slaapkamers bekijkt,
maar ik heb er altijd heerlijk in ge
slapen en mijn ouders zijn er beiden
85 jaar bij geworden, dus het schijnt
ook niet ongezond geweest te zijn.
De vloer in beide kamers bestond uit
blauwe plavuizen. Die werden elke
dag opgeveegd en dan werd er weer
nieuw wit zand opgestrooid. Ons
moeder kon dat goed. Ze maakte
er mooie randjes aan, waar zij het
zand wat dikker strooide en dan zag
het er weer netjes en fris uit. Iedere
boer had toen een zandkuil op zijn
land. Daar werd het zwarte zand
weggegraven en dan groef men zo
lang tot het mooi wit was.
Het was wel niet zo mooi als de
vloerbedekking van tegenwoordig,
maat we konden het er best mee
doen en het kostte niets en dat was
toen voornaam, want er zat toen
praktisch geen geld onder de men
sen.
Wat de watervoorziening betreft, wa
ren we aangewezen op de put, die
vroeger gemaakt werd van op elkaar
gestapelde graszoden, maar toen ik
ongeveer 20 was, hebben we er een
gelegd van betonnen ringen. Het wa
ter werd opgehaald door middel van
een putsteiger. Dat waren twee pa
len van ongeveer 3 meter hoog, die
aan de achterkant van de put ge
plaatst werden en boven met een
spil aan elkaar verbonden waren.
Aan die spil werd een hefboom be
vestigd. Dan werd aan de achterkant
van de hefboom een emmer met ste
nen gehangen en voor een eind hout
met een haak eraan waar de emmer
aan hing. Als je dan de emmer wa
ter omhoog haalde ging dat veel ge
makkelijker, omdat de emmer met
stenen naar beneden wilde.
Nu nog iets over de stalling van het
vee. Dat stond vroeger in de ouder
wetse potstal. Dat was een diep uit
gegraven gat, waarin onder een laag
zwarte aarde van 30 a 40 cm werd
gedaan. Daarop kwam een laagje
bladerstrooisel en daarop wat stro.
Dat bladerstrooisel werd steeds bij
gevuld, zodat het vee langzaam aan
hoger kwam te staan. Dan werd er
de mest uitgereden en begon alles
weer opnieuw. De zwarte aarde
werd er maar eens in het jaar uit
gereden en voor mest op het wei
land gebruikt.
JAN VAN WEZEL
1
De Rooy te danken heeft. In 'het pro
gramma was ondermeer de jubileum
viering van de bevrijding in Breda,
enkele maanden geléden, opgenomen.
Helemaal passend vonden we deze
feestvreugde in de documentaire niet.
Ook de moeder van Jan de Rooy
kwaim nog aan het woord. Vol trots
toonde 'zij de onderscheiding die haar
zoon na de oorlog posthuum is ver
leend.
In het programma 'kwamen velen uit
de streek 'bekende personen, die in het
verzet een betekenende rol hebben
gespeeld aan het woord. Gerard Ver
heul is met de camera terug gegaan
naar Sprang. Bij het monument aan
de verkeersweg Waalwijk-Sprang
filmde hij leerlingen van de Ichtus
Mavo uit Sprang-Capelle, die een te
kening van het monument moesten
maken. Het klasje kwam ook later in
het programma aan het woord.
We hoorden hoe Jan de Rooy zich
aansloot bij de verzetsgroep van ka
pitein André; hoe de nachtelijke boot
tocht door de Bieshosch naar het
Land van Heusden en Altena verliep.
Vrienden ontmoetten elkaar weer en
vertelden van de tocht naar de Alm-
kerkse 'boerderij. Vandaar ging het
naar een 'boerderij in Dussen, waar de
zender werd opgesteld. Ook de eige
naar van deze boerderij kwam aan 't
woord. Via de zender gaf Jan de
Rooy berichten door over de Duitse
posities.
In het raadhuis van Capelle was het
Dick Fiemming die de berichten op
ving. Juist toen het belangrijkste be
richt doorkwam ('de Duitsers wilden
16.000 man inzetten) trof een VI het
raadhuis en werd Fiemming onder de
puinhopen begraven. Hij wist - zo
als hij in de film vertelde - het be
richt toch nog door te geven en de
geallieerden konden bij Eindhoven op
de Duitse tegenaanval worden gewe
zen. Een ramp werd voorkomen.
Tóen de Duitsers een inval op de
boerderij in Dussen deden werd de
boer en zijn familie gearresteerd. Jan
de Rooy hoorde van deze arrestatie
en gaf zich vrijwillig als de schuldige
aan. Hij toonde een man te zijn. Hij
werd gevangen genomen, overge
bracht naar Utrecht en later naar
Amsterdam. Niemand verried hij,
hij wist wat hem wachtte. Als een
ware held betaalde hij met zijn leven.
Een mede-gevangene bracht moeder
De Rooy de laatste woorden van haar
zoon over: "Zeg dat ze niet om me
treuren, ik ga naar een beter leven'.
