wAalwijkse en UnqstRaatse couRant
nijverheid is in het stadsgewest
Streekfunktie van Waalwijk als
koopcentrum is beperkt
Domino
stenen
WAALWIJK STERK VERTEGENWOORDIGD
jmmasmrnsmam
DEGALUX
ALUMINIUM
JALOEZIEËN
FL. 25.- PER M
PLUS FL. 20.-
VOpR HET MECHANISME.
VERKRIJGBAAR
DONDERDAGAVOND 26 MAART 1970 93e JAARGANG No. 25
A. C. v. d. VOORT
■MMHHHHP
Forensen
Thuiswerkers in
Langstraat vormen
beroepsbevolking
op zich
Arbeidsmoeheid
Het inkomen
Koopgewoonten
Regionaal centrum
Be N.S„ en de
onrendabele lijnen
&mam
mmU
De Tcho van het Zuióen
Uitgever: Waalwijksche
Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Dit blad verschijnt 2 x per week
Losse nummers 20 cent
Abonnement
p. week (0,33+ 2 ct. inc.k.) 0,35
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,55
p, kwrt. (3,95+10 ct. inc.k.) ƒ4.05
p.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Contractadvertenties: speciaal tarief
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Opgericht 1878 Bureaus: Waalwijk, Grotestraat 205, Tel. 04160-2621-2746 Kaatsheuvel, Dr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167-2002 Telegram-adres: „ECHO"
GROTESTRAAT 389, WAALWIJK TEL. 04160-3246
Udenhout, Kreitenmolenstraat 105 Tel. 04241 - 596
De Amerikanen hebben het inder
tijd reeds gezegd; de landen in
Zuidoost Azië zijn gelijk dominoste
nen, als er één omvalt dan neemt hij
de anderen in zijn val mee. Dat is
altijd de grote vrees geweest, die er
toe heeft bijgedragen, dat de VS mi
litaire steun hebben verleend daar
v/aar het communisme trachtte op
te rukken, zoals in Vietnam.
Dank zij de Amerikaanse steun
heeft Zuid-Vietnam zich tot op he
den kunnen handhaven tegen de
enorme druk van de communisten
uit N'oord-Vietnam en de binnen
landse communisten in de Vietkong.
Hanoi ziet in, dat het bijzonder
moeilijk een overwinning in Zuid-
Vietnam zal kunnen boeken, niet
wanneer de Amerikaen zullen zijn
teruggetrokken. De V.S. zorgen er
namelijk voor, dat hun troepen dan
vervangen zullen zijn door voortref
felijk getrainde en bewapende Viet
namese eenheden (Vietnamisering
van de strijd).
De communisten denken nu ech
ter aan de theorie van de domino
stenen en hun aktiviteiten in ande
re Zuidaziatische landen, buurlan
den van Vietnam, zoals in Laos,
Thailand en Cambodja, die reeds
lang op een laag pitje stonden, zijn
nu weer in alle hevigheid uitgebars
ten en hebben hier en daar de allu
re van een echte oorlog aangeno
men. Wat niet lukt in Zuid-Viet
nam, lukt misschien wel in Loas,
Thailand of Cambodja denkt Hanoi.
En wanneer er één werkelijk valt,
sleurt hij de anderen wellicht in zijn
val mee, misschien tenslotte dan
ook het sterke Zuid-Vietnam, dat
dan geheel geïsoleerd overblijft.
Hanoi durft deze politiek tespe
len, nu president Nixon van de VS
duidelijk heeft gemaakt, dat de
Verenigde Staten oorlogsmoe zijn
en dat hij voort zal gaan Ameri
kaanse troepen uit Azië terug te
trekken, ongeacht de ontwikkeling.
Toch zijn de Zuidoostaziatische
landen niet van plan zich zonder'
meer door de communisten te laten
overlopen. De hevigste gevechten
vinden tot nu toe plaats in Laos in
het gebied van de Vlakte der Krui
ken en Thailand heeft reeds een
aantal Thaise troepen op verzoek
van Laos over de grens gestuurd om
cte koninklijke Laotiaanse legers te
steunen.
In Cambodja probeerde de neu
tralist, prins Sihanoek, onder de
communistische dreiging van 40.000
man Noordvietnamese troepen in
zijn land vandaan te komen door
naar Moskou en Peking te reizen en
daar beleefd te vragen of de grote
communistische machthebbers zo
vriendelijk zouden 'zijn Hanoi te be
wegen tot terugtrekking van deze
troepen. De generaals in Cambodja
verwachtten daar weinig van en na
men het lot van hun land in eigen
handen. De Nationale Vergadering
zette prins Sihanoek af en momen
teel is (je strijd met de communisten
aangebonden. De vraag blijft, in
hoeverre de 30.000 man Cambod.
jaanse troepen opgewassen zullen
zijn tegen de ruim 40.000 man goed
getrainde en ervaren Noordvietna
mese soldaten.
Natuurlijk zijn de Verenigde Sta
ten verheugd over het initiatief van
de Zmdoostaziatische landen om
ach niet zonder meer te laten over
lopen door de. communisten, maar
anderzijds is men in Washington
helemaal niet verheugd met de hui
dige ontwikkeling, die de Ameri
kaanse regering weer voor grote
moeilijkheden, plaatst. Een eerste
Betekent een en ander een uitbrei-
dmg van het konflikt dat men tot
voor kort zo angstvallig beperkt
wist te houden. Ten tweede kan
verwacht worden, dat de Laotiaan
se, Thaise en Cambodjaanse troe
pen niet bij machte zullen zijn de
rode vloed te stuiten. De vraag
vc t wad er dan moet gebeuren. De
bi die juist blij waren met de Viet
namisering en de mogelijkheid zich
«««r veel gezichtsverlies terug te
lekken uit het wespennest waarin
zij zich hadden gestoken, zullen dan
antwoord moeten geven op kreten
om hulp van andere Zuidoostazia
tische landen.
(Van onze verslaggever)
WAALWIJK - In de ontwerp-structuurnota van het stadsgewest Waalwijk, waarover wij in onze editie van
maandag al uitvoerig schreven, is een hoofdstuk gewijd aan de beroepsbevolking, de economische activiteiten
en de koopgeivoonten. Daarover nu meerUitgangspunt in de analyse van het rapport vormt de toestand in
1960. De gewestelijke beroepsbevolking telde toen, op een bevolking van 52.000 personen, 19.413 personen,
te weten 14.721 mannen en 4.692 vrouwen. Dit aantal beroepsbeoefenaren vormde respectievelijk 54% en
18,5% van de totale mannelijke en vrouwelijke bevolking.
Ook Waalwijk kent een vrij grote
groep thuiswerkers, maar deze maakt
slechts ca. 10% van alle gezinnen uit.
WAALW1JK KOOPSTAD Uit het eerste deel van de ontiverp-structuur-
nota blijkt dat Waalwijk een - beperkte - streekfunktie vervult. Dat
Waalwijk ondanks de grote buursteden als Tilburg en Den Bosch voor
velen aantrekkelijk blijft, vindt zijn reden in het goede winkelbestand.
De foto laat de Stationsstraat zien, die met de Grotestraat steeds meer
allure krijgt als hoofdwinkelstraat.
Ten aanzien van de deelname van de
vrouw in het arbeidsproces kan wor
den opgemerkt, dat die in 's-Graven-
moer, Sprang-Capelle, Drunen en
Waspik aanzienlijk beneden de deel
name in de van oudsher meest indus-
Waalwijk en LoonopZand ligt. Als
de cijfers van '60 vergeleken worden
cijfers van 1960 vergeleken worden
met die van ander jaren dan blijkt dat
de deelname van vrouwen in de be
roepsbevolking relatief afneemt.
Een verdeling van de beroepsbevol
king naar bedrijfsklassen leert ons dat
de leder- en schoeiselindustrie de
overheersende bedrijfstak is met 40
procent van de beroepsbevolking. De
ze constatering is bepaald geen
nieuws, maar werpt wel een duidelijk
licht - volgens de samenstellers -
op de eenzijdige opbouw van de 'be
roepsbevolking. In verhouding met
Noord-Brabant en geheel Nederland
is de nijverheid in het gewest sterk
vertegenwoordigd en blijven de secto
ren handel, verkeer en diensten bij
genoemde gebieden aanzienlijk ach
ter. Zelfs een gemeente als Waalwijk
blijft met ruim 35 procent van de be
roepsbevolking in deze .sectoren nog
beneden het provinciaal gemiddelde.
Verfijnd naar bedrijfsklassen - i.h.b,
naar de leder- en schoeiselindustrie -
zien wij binnen de nijverheid 'n ver
schuiving naar andere bedrijfstakken
vanuit deze regionaal traditionele in
dustrie. Weliswaar is de leder- en
schoeiselindustrie nog steeds de 'be
langrijkste bedrijfstak - vooral in
de gemeenten Loon op Zand en Waal
wijk - maar het aandeel van deze
industrie in de beroepsbevolking is
volgens deze enquête aanzienlijk te
ruggelopen van 39,6 tot 26,1'% in
1968.
In zekere zin vormen de in de Lang
straat nog vrij veel voorkomende
thuiswerkers een beroepsbevolking
op zidh. In 173 van de 1400 geën
quêteerde gezinnen (12,51%) werden
thuiswerkzaamheden voor de schoen
industrie verricht. Vooral in Kaats
heuvel vormen zij met ca. 20;% van
alle gezinnen een zowel in absolute
als in relatieve zin vrij grote groep.
Ook aan de inkomende en uitgaande
pendel wordt aandacht besteed. Bij
een neroepslbevolking van ca. 23.000
mensen (waarvan 17.200 mannen)
vinden wij een naar buiten het gewest
gaande woonforensenstroom van on
geveer 1500 mannen. Hier staat te
genover een inkomende forensen-
stroom van 2000 mannen. Omdat
volgens gegevens van het GAB Waal
wijk de in- en uitgaande stromen van
vrouwen elkaar in evenwicht houden
(1500) mag derhalve wor'den gecon
cludeerd dat het stadsgewest Waal
wijk een positief forensen saldo heeft
van 500.
L)e ter beschikking staande informa
tie wijst er op dat in de toestromende
werkforensen de nadruk ligt op de
nijverheid, i.e. de beroepsgroep ar
beiders. Het uitgaande woonforensis-
me dat naar het gebied van het stads
gewest Den Bosch trekt bestaat daar
entegen relatief meer uit employés,
werkzaam in de handel, verkeer en
dienstensector. Ditzelfde geldt in
enigszins beperkter mate voor het fo
rensisme op Tilburg. De woonforen-
sen naar het westen bestaan in hoofd
zaak uit arbeiders in de nijverheid.
Ten aanzien van de schoenindustrie
schrijft de nota, dat men te maken
heeft met een zekere arbeidsmoeheid
die bij de bevolking van Midden N.
Brabant bestaat zowel jegens 't wer
ken in de fabriek in het algemeen,
als jegens het werken in de schoeisel-
industrie in het bijzonder. Kinderen
hebben door het thuiswerk van ouders
een afkerige houding aangenomen
tegenover deze industrie. Aangevuld
met een toenemende deelname aan 't
onderwijsde in dit gebied heersende
"afwijzing" van werkende gehuwde
vrouwen en de vrij lage beloning voor
eentonig - ten dele in reeds ver
ouderde bedrijfsgebouwen uit te voe
ren - werk resulteert dit voor de
werkgevers in de noodzaak uit een
groter gebied arbeiders aan te trek
ken.
In de Langstraat, zo vervolgt de nota,
wordt vooral gedurende de laatste ja
ren gesproken over een rationalise
ring en daarmee een sanering van de
schoenindustrie. Tevens werd daarbij
het probleem van de werkloosheid
aangevoerd. Hoewel deze rationalise
ring ten dele heeft plaats gevonden,
is de werkloosheid zeer gering, niet
in het minst door de zeer gunstige
ontwikkeling van Lips en de grotere
Veel mensen van "buiten" vinden werk in. Waalwijk. De schoenenstad"
is ook de enige gemeente in het stadsgewest waar hoogbouw is te vinden.
Nog dit jaar komen er weer zo'n 240 flatwoningen beschikbaar. Op de
foto's de flats aan het Mr. Troelstrapark.
bereidheid van de bevolking ook bui
ten het gewest te gaan werken. Juist
door de bereidheid tot grotere mobi
liteit over langere afstanden brengt
een veel gedifferentieerder scala van
werkmogelijkheden binnen het bereik
dan tot voor kort het geval was.
De samenstellers van de ontwerp
structuurnota hébben ook het inko
men vastgesteld, ten opzichte van an
dere gebieden. Men is hierbij tot de
conclusie gekomen, dat de absolute
hoogte van het inkomen (per belas
tingplichtige in het stadsgewest in
1950 met uitzondering van Waalwijk
aanmerkelijk bij Nederland maar ook
- zij het in mindere mate bij N.
Brabant achter blijft. In 1963 daar
entegen zien wij dat het gemiddelde
inkomen voor het gewest als geheel
gestegen is tot boven Noordhralbants
niveau. De achterstand ten opzichte
van het Nederlands gemiddelde is
daarmee in relatieve zin verkleind.
Zoals te verwachten, is de voorzie
ningsgraad der afzonderlijke kernen
en gemeenten voor levensmiddelen
zeer hoog: dat wil zeggen variërend
van 80% voor Sprang-Capelle tot
97% voor Waalwijk en Waspik.
Todh laten zich reeds met betrekking
tot vrijwel dagelijks aan te schaffen
goederen als levensmiddelen vagelijk
enkele verzorgingsrayons afbakenen.
Sprang-Capelle blijkt zich dan - in
volgorde .van oriëntering - op Den
Er zijn in Waalwijk plannen genoeg om het winkelbestand uit te breiden. Dit is het ontwerp van pen winkel
galerij met flats die moet komen aan de Grotestraat, tussen Kombi en Speet. Of dit - kostbare - projekt
gerealiseerd wordt staat nog steeds niet vast.
Bosch en Waalwijk te richten. Ook
Drunen oriënteerd zich op Waalwijk.
Waalwijk voert de lijst aan met 94%
der aankopen in eigen gemeente. Een
opvallend hoog cijfer verkrijgt ook
Waspik: 91 Hoewel LoonopZand
met 83% der aankopen nog goed in
de "running" is, zijn de overige ge
meenten voor aanvulling van hun
eigen capaciteit aangewezen op Til
burg, Oosterhout, Dongen, maar
vooral op Waalwijk. De kern Waal
wijk blijkt van secundaire betekenis
voor Drunen, Sprang-Capelle en
Kaatsheuvel.
Pakt men het koopgedrag van de be
volking nu samen, dan kan gesteld
worden, dat de aanwezige koopkracht
voor dagelijks te kopen goederen in
sterke mate binnen het gebied wordt
aangewend. Bij huishoudelijke artike
len en schoenen vindt reeds een aan
zienlijke afvloeiing van koopkracht
naar elders plaats. Deze afvloeiing is
zeer aanzienlijk bij dames- en heren-
bovenkleding. maar lijkt toch beper-
ter in het geval van meubelaankopen
Op grond van deze koopgewoonten
kan Waalwijk als regionaal centrum
worden gezien voor een toch wel be
perkt gebied 'en daarin nog maar voor
een deel der aankopen. Met name
ivordt kleding aangeschaft in de gro
tere kernen. Afgezien van de omvang
en kwaliteit van het winkelapparaat
van Waalwijk is deze toestand te ver
klaren uit de nabijheid van goed be
reikbare kernen: Den Bosch en Til-
dat Waalwijks winkelfunktie duide
lijk ondergeschikt is aan die der grote
kernen.
Over het eventueel sluiten van de
vijf onrendabele lijnen van de N.S.,
te weten: Almeio-Mariënberg, Sant
poort, Noord-IJmuiden, Tiel-Elst,
Zutphen, Winterswijk en Kerkrade-
Simpelveld, zal de regering pas in
1972 definitief beslissen na het ver.
schijnen van het eindrapport van 't
Nederlands economisch instituut.
Voorts mogen' voor de in totaal
vijftien lijnen die in 1967 door NS
onrendabel werden verklaard, weer
kosten worden gemaakt, wat rede
lijk te exploiteren, door niet be
mande, maar automatische beveili
ging, kaartverkoop in de treinen,
waardoor onbemande stations mo
gelijk woeden, e.d.
