wAAlwijkse en L^nQStR^Atse couR^nt
Duitse
Generaal
Blaskowitz
tekende in
Wageningen
capitulatie
Nederland werd overweldigd in
strijd met het oorlogsrecht
supermarkt WAALWIJK - DRUNEN
TARTAAR per stuk 69 ct,
KROPSLA per stuk 29 ct.
ZALM per blik 149 ct.
JS
WOENSDAG
ir 47'lT
i
Merkwaardige
gelijkenissen
Invasie
en bevrijding
Sneile verovering,
langzame bevrijding
tihlj
Veel slachtoffers
Flagrante
schendingen
zo goedkoop in zo'n bedrijf!
MAANDAG 4 MEI 19Ï0
93e JAARGANG No. 36
van het Zui6en
Uitgever: Waalwijksche
Stoomdrukkerij Antoon Tielen
Hoofdredakteur: JAN TIELEN
Gironummer 1069687
Dit blad verschijnt 2 x per week
Losse nummers 20 cent
Abonnement
p, week (0,33+ 2ct. inci.) ƒ0,30
p. mnd. (1,45+10 ct. inc.k.) ƒ1,53
p. kwrt. (3,95+10 ct. incJs.) ƒ4.05
p.kwrt. p.post 4,75 bij girobetaling
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Contractadvertenties: speciaal tarief
Brieven onder nummer 50 ct. extra
Opgericht 1878
Bureaus: Waalwijk, Grotestraat 205, Tel. 04160-2621-2746 Kaatsheuvel, Dr. van Beurdenstraat 8, Tel. 04167-2002
Telegram-adres: „ECHO"
WAGENINGEN, 5 mei '45. Het stadje, dat evenals in 1940 op de
route van de strijdende partijen heeft gelegen, toont op vele
plaatsen de sporen daarvan. Er zijn vrij veel verwoestingen aan
gericht. In het 'centrum staat hotel „De Wereld". Het gebouw
heeft veel van de oorlogshandelingen van de laatste dagen gele
den. De „W" van het opschrift „Wereld" is van de muur afge
schoten. Het dak is zwaar beschadigd en vrijwel alle ruiten zijn
versplinterd. Voor het hotel neemt de activiteit van hoge geal
lieerde militairen toe. De Canadese generaal Foulkes arriveert
met zijn stafofficieren en vergezeld van prins Bernhard. Even
later naderen Duitse militaire auto's. Zij brengen generaal Blas
kowitz, het type van een Pruisisch militair. In 1939 vocht hij
reeds in Polen. Pas in april was Blaskowitz, net op het nippertje,
via de afsluitdijk, ons land binnengekomen. Hij verving, als
„Oberfehlshaber" van de Vesting Holland, generaal Christians-
sen. Enige dagen geleden was hij niet tot het sluiten van een wa
penstilstand bereid. Het bleek, dat zelfs Seyss-Inquart toeschie
telijker was. Op 28 april praatte deze nazi met generaal Bedell-
Smith, Chef staf van Eisenhower, met de Chef staf van generaal
Montgomery, generaal de Guingand, met prins Bernhard en met
een Russische generaal te Achterveld over het uitvoeren van
„voedseldroppings" boven het hongerige, bezette gebied.
it
-T T T T
Op 5 mei 1945 weer vrijheid in Nederland
In 1939 nam generaal Blaskowitz
de capitulatie van de Poolse strijd
krachten in ontvangst. Nu zijn de
rollen omgekeerd. De generaal zal
nu misschien begrepen hebben wat
het voor een militair betekent zich
te moeten overgeven. In Polen
heeft Blaskowitz geprotesteerd te
gen het wrede optreden van de
Duitse SS aldaar. Hij is toen door
Hitier voor straf overgeplaatst.
Wellicht heeft hij het bij zijn Füh-
rer in 1945 weer goed willen ma
ken, want onder zijn commando
werd, geheel onnodig, een paar da
gen voor de captilatie, de Wierin-
germeerpolder onder water gezet.
Maar nu hebben de bazen van Blas
kowitz zelfmoord gepleegd of zich
overgegeven. En op deze 5e mei,
te 16.30 uur, tekent de Duitse gene
raal zijn capitulatie. Voor Neder
land zijn de oorlogsjaren, begonnen
met een ongelijke strijd van enkele
dagen, welke werd gevolgd door
een donkere bezettingstijd en afge
sloten met een bloedige en ver
woestende bevrijding, voorgoed
voorbij. Als één der laatste bezette
gebieden zou heel Nederland dan
eindelijk vrij zijn.
Op 19 mei 1940 verlieten, de laat
ste Nederlandse soldaten via de Bel
gische grens met Zeeuws-VlaanÜe-
ren ons land; op 20' september 1944
overschreden de eerste Nederlandse
soldaten - van de Prinses Irene Bri
gade bij Valkenswaard eveneens
de Belgisch-Nederlandse grens. Het
is zelfs mogelijk, dat dezelfde solda
ten, die in 1940 als laatsten oms land
verlieten, behoorden bij de troepen,
die 4 jaren lateer ons land weer bin
nen kwamen om deel te nemen aan
het verjagen van de bezetter van
ons grondgebied.
Dit is niet het enige merkwaardi
ge punt van overeenkomst tussen de
oorlogshandelingen in 1940 en die in
1944 en 1945, Er zijn vele gelijkenis
sen. Zo daalide towel de vijand als
de bevrijder in groten getale uit de
lucht op ons neer. En in beide ge
vallen met het doel de oorlog aan
merkelijk te verkorten. Was het in
194o de Duitsers te doen om 'het in
bezit nemen van de rivier-overgan
gen bij Moerdijk, Dordrecht en Rot
terdam en tevens tot het uitschake
len van het regeringscentrum te
Den Haag, tijdens de grootscheepse
operatie „Market Garden" landden
Amerikaanse, Engelse en Poolse
luchtlegers om het snel in bezit ne
men van bruggen over het Wilhel-
minakanaal en de rivieren, Dommel,
Dinkel, Maas en Rijn. In beide ge
vallen moest de weg worden vrijge
maakt voor het uitvoeren van een
snelle beslissende doorstoot. In 1940
moest de Duitse 9e pantserdivisie
via Noord-Brabant, Dordrecht en
Rotterdam de Vesting Holland bin
nendringen. In 1944 moest het 11e
Engelse leger, onder bevel van ge
neraal Dempsy, door Nöord-Bra-
barat, langs de lijn Valkenswaard,
Eindhoven, Grhve, Nijmegen, Arn
hem en vervolgens over de Veluwe,
de IJselmeerkust bereiken. Snelle
acties leiden altijd tot paniek bij de
tegenstander. De ouderen onder ons
herinneren zich nog wel de angst
voor de „vijfde colonne" - een in 't
binnenland werkende vijand - in de
meidagen 'van 1940, maar ook de 5e
leptemiber 1944, beter bekend als
Dolle Dinsdag", toen Duitsers,
N.S.B.-ers en collaborateurs in pa
niek de vlucht namen en de bevol
king van vele steden, zowel in het
Zuiden als in het Noorden, naar de
stadsrand toog om de bevrijders te
verwelkomen.
In 1940 verloren de "Duitsers de
slag om de Residentie en in 1944
verloren de geallieerden de slag bij
Arnhem. In beide gevallen waren
de troepen; te ver van het doel - dat
spoedig bij de tegenstander werd
vermoed - geland'. Zouden de Duitse
acties rond Den Haag succes hebben
gehad, dan zou het Nederlandse
verzet in één dag zijn gebroken.
Zouden, ide Engelse luchtlandingen
bij Arnhem een overwinning heb
ben opgeleverd dan zouden ze de
Rijn gepasseerd zijn. Van geallieerde
bruggehoofden over de IJssel uit
zouden dan ö.m de Westwall |heen,
(de Duitse verdedigingslinie, die
langs onze grens zich uitstrekte tot
Nijmegen.) aanvallen zijn gedaan
door de Duitse laagvlakte. Hierdoor
zou bet Ruhrgebied zijn omsingeld
en Berlijn open liggen. In dat geval
zou 'de oorlog wellicht in 1944 ge
ëindigd 'zijn.
Leverde in 1940 de 9e Duitse tank
divisie in Noord-Brabant slag bij
Mill (Peel-Raam-stelling), in 1944
woédde eVeneéns een aware tank-
slag in onze zuidelijke provincie en
wel bij Overloon
In 1940 werd Zuid-Limburg ond-
der dé voet gelopen door het 6e le
ger, dat tot doel had België te ver
overen, en in de morgen van de 10e
mei was Maastricht ai in Duitse
handen. Begin september 1944 werd
Zuid-Limburg veroverd door troe
pen van het Ie Amerikaanse leger,
dat niet veel tegenstand ontmoette.
De soldaten van generaal Hodges
bevrijdden Maastricht als de eerste
Nederlanldse stad. Het eigenlijke
doel van de Amerikanen was de
Westwall.
Ook in 1944 werd Zeeland weer
oorlogstoneel en evenals in 1940 le-
d'en Walcheren en Zeeuws-Vlaande
ren cLe meeste schade. Wegens de
sterke verdediging van de Sloedam
tussen Walcheren en Zuid-Beveland
braken de Duitsers het verzet door
het 'bombarderen van Middelburg.
In 1944 werden door de geallieerden
om dezelfde reden de dijken, van
Walcheren gebombardeerd, waar
door het eiland onder water kwam
te staan.
De Duitsers in aktie bij de inval in Nederland in mei 1940.
Foto boven Een verwoeste stad in het zwaar getroffen Polen.
nie naderden. In het laatste geval
was deze verdedigingslijn door de
Duitsers bezet. En dezelfde gene
raal, die in 1940 het commando had
bij de Duitse luchtlandingsoperaties
in Nederland, de paraahutisten-ge-
neraal Student, leidde in het voor
jaar van 1945 de verdediging tegen
de geallieerde invasie in ons land
Op 6 april verliet hij echter ons land
om de Duitse tegenstand aan de
Weser te organiseren.
In april 1945 Was Frieland bevrijd
en stonden de geallieerden, even
als de Duitsers 5 jaren tevoren, voor
de verdedigingswerken bij Korn-
werderzanld. In 'beide gevallen werd
ae afsluitdijk niet veroverd.
Tenslotte begon de oorlog op 10
mei en eindigde de strijd in ons land
op 5 mei. Op beide dagen was het
weer zonnig, maar vrij fris.
Het merkwaardigste is echter
wel, dat in 1945 voor wat de bevrij
ding van het Midden en Westen van
ons land betreft, de bevrijders;
evenals 5 jaren geleden de verover
aars, uit het Oosten 'kwamen en via
Arnhem en de Veluwe de Grebbeli-
Duurde de strijd in 1940 t.a.v. de
Vesting Holland 5 dagen en gold
voor ons hele land hiervoor een ter
mijn Van 17 dagen, met de bevrij
ding van ons land zijn ruim 8 maan
den gemoeid geweest. Dit opvallen
de verschil tussen verovering en be
vrijding - in tegenstelling tot de
hierboven beschreven vele punten
van overeenkomst - 'heeft diverse
oorzaken In 1940 vielen verse troe
pen ons iand binnen, rechtstreeks
van uit eigen land opererend. De ge
allieerde légers hadden, vóór ee ons
naderden, al een lange, moeizame
weg afgelegd.
Was 'in 1940 ons land het eerste
aanvalsdoel, in 1944 vormde de be
vrijding van ons land de afsluiting
van een fase van de geallieerde in
vasie. In 194o maakte ons land sinds
1830 opnieuw kennis met de oorlog
en dan nog wel in een vorm, die wij
niet hadden verwacht. Onze solda
ten hadden veel tijd nódig om de
vuurdoop te doorstaan. In 1944 werd
ons land verdedigd door Duitse oor-
logsverteranen, voor wie oorlogvoe
ren dagelijks werk was geworden.
Dit had tot gevolg, dat, in tegenstel
ling tot onze soldaten, de Duitsers,
ook al geraakten ze bij snélle geal
lieerde acties soms in paniek, zich
gauw herstelden en doeltreffende
tegenacties ondernamen. De door
de geallieerden gevoerde taktiek
van het uitvoeren van tangbewegin
gen met snel oprukkende tanks was
de Duitsers heel goed bekend. Het
was hun eigen strij'dmethode, die zij
in 1940 met groot succes hadden toe
gepast.
In tegenstelling tot de Franse- en
Engelse troepen, die in 1940, door
hun linies langs de Frans-Belgische
grens te verlaten om hun noordelij
ke bondgenoten te hulp te snellen,
de vij and volledig in de kaart speel
den, wisten de Duitsers in 1944,
door vakkundig terug te trekken en
tijdig nieuwe stellingen te betrek
ken, het resultaat van een doorstoot
zo veel mogelijk te verkleinen. Zij
toonden zich taaiere tegenstanders
dan de Fransen. Hierbij speelde hun
angst voor represailles bij overgave
een grote rol. Na de aanslag op Hit-
Ier op 20 juli 1944 werd het hoofd
van de SS - de beruchte Heinrich
Himmler - commandant van de
troepen die „die Heimat" moesten
verdedigden. Op 3 septmber gaf hij
een dagorder uit, waarin hij stelde
dat iedere soldaat, die zich overgaf,
later gestraft zou worden. Nu wa-
ren er talloze Duitse soldaten, die
niet meer in ei'gen. overwinning ge
loofden, doch ernstiger was Himm-
lers dreigement, geuit in dezelfde
dagorder, waarbij alvast de fami
lieleden van de 'gecapituleerde sol
daat voor zijn gedrag verantwoorde
lijk zouden worden gesteld. Door
middel van allerlei duivelse manie
ren wisten 'de Nazi-leiders hun
greep op het Duitse volk tot op de
laatste oorlogsdag ten volle te be
houden.
Dat de Duitsers de verdediging
moesten staken vond zijn oorzaak
in een zelfde omstandigheid, die 'n
beslissende rol speelde bij hun eigen
„Blitzkrieg" in de eerste oorlogsja
ren: absolute overmacht in de lucht.
Braken Duitse bommenwerpers in
1940 elk verzet, de overweldigende
luchtsteun, die de geallieerde troe
pen bij de bevrijding van ons land
ondervonden, besliste de eindstrijd.
Toch moest er vaak om elke me
ter grond hevig worden gevochten.
Aan de bevrijding van ons land
werd deelgenomen door troepen van
verschillende nationaliteiten, voor
namelijk Canadezen, Engelsen en
Polen, maar ook Amerikanen, Fran
sen, Belgen, Noren en Nederlan
ders.
Tijdens de meidagen van 1940
sneuvelde bijna 2200 Nederlandse
militairen. Alleen al bij de verove
ring van Zeeland telden de geal
lieerden 13.000 man aan doden en
vermisten, terwijl op het Airborne-
kerkhof bij Oosterbeek 1500 gealli
eerde parachutisten begraven zijn.
Wanneer wij morgen voor de zesde en laatste maal officeel onze
nationale feestdag herdenken, doen wij er goed aan, ons de ge
beurtenissen van mei 1940 die de inleiding vormden tot de vijf
jaren van leed en ellende, nog eens duidelijk voor ogen te stel
len. Het is altijd verstandig de lessen der geschiedenis ter harte
te nemen en deze nooit te vergeten, want de ervaring kan ons
pantseren tegen mogelijke soortgelijke gebeurtenissen in de toe
komst. i
Waf kunnen wij leren van de verschrikkelijke meidagen van
1940? Ten eerste dat wij nooit meer zo dom mogen zijn om ons
leger, onze vloot en luchtmacht te verwaarlozen. En ten tweede,
dat wij er rekening mee zullen moeten houden, dat een eventuele
vijand zich niet zal ontzien het oorlogsrecht met voeten te tre
den, om pp die manier tot een sneller succes te komen. Dit eist
van ons allen een verhoogde paraatheid.
Met welke mogelijkheden van
schending van het oorlogrecht wij
rekening dien te houden, leren ons
de gebeurtenissen in de meidagen
van 1940 wel duidelijk.
Op 10 mei, kort na 3.30 uur kwa
men bij het algemeen hoofdkwartier
de eerste berichten binnen van
grensoverschrijdingen bij Kerkrade
en Vaals en te 4.00 uur cirkelden
reeds vele Duitse vliegtuigen bo
ven Den Haag. Ze wierpen pamflet
ten uit, waarin op de overgave werd
aangedrongen. Officieel wist Neder
land nog van niets. Nauwelijks wa
ren de eerste schoten in deze oor
log gevallen of de Duitsers bombar
deerden de Alexanderkazerne in
Den Haag alsmede enige doelen in
de naaste omgeving.
Ondanks dé Duitse belofte onze
neutraliteit tie zullen ontzien en ons
ernstig streven deze neutraliteit ten
koste van wat ook te handhaven,
werden ideze wandaden bedreven
zonder voorafgaande oologsvekla.
ring of het- stellen van een ultima
tum,. Pas te 6.00 uur overhandigde
de Duitse' gezant aan onze minister
van buitenlandse zaken een verkla
ring, waarin de inzet van Duitse
troepen werd aangekondigd. Wij
waren op een gemene manier over
rompeld.
(vervolg op pag. 2)
EM-TE
DINSDAG 5 en DONDERDAG 7 MEI a.s. GESLOTEN.
