Buitenlandsch Overzicht.
PLAATSELIJK NIEÜ WS.
BINNENLAND.
der antwoorden ,/Neen, ik heb dat geld
bespaard en uitgezuinigd, om er later ge
not of gemak of voordeel van te hebben,
en nu zou ik dat geld aan u geven, die er
niets voor gedaan hebt. Ik wil het u geven
maar gij moet mij iets in ruil geven. Gij
moet mij 11a verloop van een jaar voor de
vijftig gulden die ik u nu zal leenen 52
gulden en 50 cents teruggeven. Ik geef u
met mijn geld een werkkracht en gij be
taalt mij daarvoor." En zoo wordt de over
eenkomst aangegaan.
Die 52 gulden en 50 cent behooren nu
weer wettig aan den spaarder, hij kan ze
gebruiken, maar hij kan ook het kapitaal
met den intrest weer een jaar uitzetten, om
na verloop van nog een jaar over/55,12u
te kunnen beschikken.
En als die man nu lang genoeg leeft,
om, met altijd maar door te sparen, te ar
beiden en te leenen, cene som van vijfhon
derd gulden te maken, is hij dan niet het
eenigste wezen ter wereld, dat recht heeft
op dat kapitaal Als hij het goed mocht
vinden, het achter elkander door de keel
te jagen, dan zou er niemand iets tegen
kunnen doen, evenmin als iemand hem kon
beletten den eersten dag al zijne visschen
op te eten. Als hij dat dan zelfs mag doen,
dan spreekt het wel van zelf, dat nog veel
minder iemand er tegen op kan komen,
zoo hij over zijn goed beschikt, hetzij bij
schenking of bij testament, of zoo hij aan
zijn zoon de som ter hand stelt, waarvoor
hij zelf zijn geheele leven heeft gezwoegd.
En als degeen die het geld verkregen
heeft, door zorg en arbeid dat kapitaal
verhonderdvoudigd, dan zal deze dat aan
zijn zoon kunnen nalaten als een rechtma
tig erfdeel. Zij, de beide laatsten, zullen
hun bezit gemakkelijker en sneller kunnen
vermeerderen dan de eerste, omdat zij met
het kapitaal, dat zij ontvingen, eene werk
kracht medekregen, die hun eigen arbeid
veel productiever maakte. Het betere ge
reedschap bevordert eene snellere kapitaals
vorming, maar klein of groot, zoo zijn de
kapitalen in de wereld gekomen, en uit het
ontstaan zelf vloeit voort, dat het bezit
onschendbaar moet zijn en onbeperkt.
HEUSDEN, 21 Maart.
t Wij ontvangen een overdruk van opstellen
over stoomvaart en emigratie naar Zuid-Afrika ver
schenen in liet Algem. Ilbl., met verzoek daar
van in onze kolommen melding te maken.
De ruimte van ons blad gedoogt echter niet,
daarmede uitvoerig te werk te gaan.
Wij willen ons dus bepalen met te vermelden,
dat zich te Amsterdam eene commissie gevormd
heeft, ten einde een onderzoek in te stellen naar
het al of niet wenschelijke eener emigratie naai
de Transvaal en eene andere tot onderzoek op
welke voorwaarden eene geregelde stoomvaart zou
kunnen worden tot stand gebracht.
Het geheel dat zeer duidelijk geschreven is,
bestaat uit de volgende hoofdstukken
I. Het belang eener emigratie, II. Het stoom
vaartplan, III. De kansen der emigratie, IV. Wie
kunnen gaan en wordt besloten met een inventaris
van gereedschap voor en ten behoeve der boerderij
benoodigd.
Zij die hierin belang stellen en hiervan meer
zouden willen weten verwijzen wij tot de heeren
Ellerman, Harms Co. te Amsterdam, bij wien
exemplaren van genoemde opstellen ter versprei
ding verkrijgbaar zijn gesteld tegen overmaking
van slechts 2 cent per exemplaar.
t HAARSTEEG, (Gem. Hedikhuizen) 16 Maart.
In eene gisteren alhier gehouden vergadering is
eene onder-afdeeling in het leven geroepen van
de Noord-Brabantsche Maatschappij van Landbouw,
welke reeds 14 leden telt.
Het bestuur bestaat uit de volgende leden, de
heeren M. van Hooff, voorzitter, M. P. van Agt,
onder-voorzitter, M. van Beurden en A. van der
Geld, leden, en J. Moinmersteeg, secr.-penningm.
t RAAMSBONK, 17 Maart. Door eenige schip
pers is aan de Regeering het verzoek gericht om
de belemmering weg te nemen, die zij aan de
brug aan het Willemsveer in deze gemeente on
dervinden, nu van die brug door de stoomtram
OosterhoutGeertruidenberg wordt gebruik ge
maakt. De adressanten verzoeken dat aan de Z.
stoomtramweg maatschappij de verplichting zal
worden opgelegd nabij de brug de stoomtram tel
kens te doen stilhouden indien de geregelde door
vaart der schepen mocht verhinderd worden.
t BAARDWIJK, 20 Maart. Het verzoekschrift
in der tijd ingediend, om te verkrijgen, dat de
Rijksontvanger even als vroeger in deze gemeente
zitting zou houden, is gunstig ontvangen. Voortaan
zal de Rijksontvanger in een der lokalen van het
raadhuis maandelijks zitdag houden.
t DRUNEN, 20 Maart. Met de eigenlijke werk
zaamheden aan de spoorbrug en den Overlaat is
men nog niet begonnen. Al wat er wordt gedaan,
is slechts voorbereiding voor het eigenlijke werk.
t DALEM. Volgens de lijsten der zich hier
bevindende kinderen van 6—12 jaren, op 1 Jan.
jl. en die der schoolgaande kinderen, blijkt, dat
van de 65 leerlingen 9 geen gebruik van het
onderwijs maken.
VRIJHOF, VEN-GAPPEL, 20 Maart. Heden is
een begin gemaakt met de werkzaamheden voor
het leggen van den stoomtramweg van Cappelle
naar Kaatsheuvel, in aansluiting met dien van
Waalwijk naar Tilburg. De onteigeningen in deze
gemeente, waarover men het vroeger niet kon eens
worden, zijn nu tot wederzijdsch genoegen af-
geloopen.
St. MICHIELGESTEL, 18 Maart. Behalve aan
den heer J. van Hasselt te Rotterdam, is door
den Raad dezer gemeente ook aan den heer A.
L. Festen te Heeswijk vergunning verleend tot
den aanleg en de exploitatie van een stoomtram
op liet grondgebied dezer gemeente.
NIEUWKUIK, 17 Maart. Bij een in aanbouw
zijnde woning alhier, op het Hoog, zou de ge
bruikelijke //Meiboom" geplant worden. Er kwam
dan ook een Meiboom op vau lij ac mastintus-
schen werd er in den tuin van het klooster in
't naburige Druilen, een hjne, schoone mastboom
gemist. Naar de in omloop zijnde geruchten,
zouden de planters van dien Meiboom" zich toe
gang verschaft hebben tot den afgesloteu tuin van
genoemd gesticht en zich wederrechtelijk eigenaars
gemaakt hebben van dien boom.
De zaak wordt onderzocht en is in handen der
politie, die den daders wellicht meer eerbied zal
trachten in tc prenten voor 't ,/mein" en //dein".
NOORDELOOS, 20 Maart. Bij de aanbeste
ding van een steenen muur om de begraafplaats in
deze gemeente was van de vier inschrijvers de heer
W. van Rees alhier de minste voor f 569.
LEERDAM, 20 Maart. De raad dezer ge
meente heeft tot onderwijzer aan de openb. school
benoemd de heer C. Zorgdrager te Noord wijker-
hout en tot gemeente-secretaris de heer U. J. W.
Roldanus alhier.
LEERBROEK, 20 Maart. Door de stemge
rechtigde leden der Herv. gemeente alhier is tot
predikant beroepen ds. J. van der Meulen te Hedel.
Door de zangvereeniging //tot Nut en Ge
noegen" alhier is dezer dagen aan haren directeur,
den heer P. v. d. Esch, als bewijs van waardee
ring aangeboden een prachtige zwart marmeren
pendule en twee bronzen beelden.
Sedert Donderdag 16 tot en met Zaterdagmorgen
18 Maart, zijn aan de visclnnarkt te Gorinchem
afgeslagen: 5 zalmen, van 5 tot 28 halve kilo's;
prijs per half kilo f 0 40 tot f 1.28, en 294 elf
ten, prijs f 0.90 en 2.10 per stuk.
De afslag heeft dagelijks plaats op de Yisch-
rnarkt buiten de "Waterpoort, des morgens ten 8
en des namiddags ten 4 ure van zalm en elft,
en van andere visch dagelijks, behalve Zondags,
des morgens ten 9 ure.
In de afgeloopen week zijn 310 personen waar
onder 23 vrouwen, wegens landlooperij en bedelarij,
gemis aan papieren of om andere redenen door
de justitie uit het Rijk verwijderd.
Naar wij vernemen zullen de 1306 militiens
uit Gelderland der lichting voor 1882 worden in
gedeeld als volgtbij het 2e reg. inf. 230 man,
5e idem 360, 6e idem 235, 8e idem 105; le
reg. huzaren 50 man, 2e idem 30; le reg. veld-
art. 105 man; korps rijd. art. 70 man; le reg.
vest.-art, 34 man, 3e idem 34korps pontonniers
13 man; idem torpedisten 9 man; idem genie
troepen 29 man.
In 't Park op het Loo is men volgens het
,/R. Nbl." druk in de weer om der kleine Prinses
een verrassing te bereiden, waarvan zij over enkele
jaren eerst het volle genot zal hebben. Achter
het paleis, een duizend schreden van daar, doch
zoo aangelegd, dat men er uit de ramen van het
paleis een goed gezicht op heeft, wordt een kleine
Zwitsersche villa voor haar gebouwd, geheel van
hoüt, doch zoo sierlijk en smaakvol, dat het ge
bouwtje alleen een f 8000 zal kosten. Daarvoor
is een bloementuin aangelegd, waar dezen zomer
alle soorten van bloemen bloeien zullen. Een paar
reusachtige hoorns van overvloed, geheel van ma
deliefjes gevormd, zullen de kostbaarste bloemen
uit zich zien voortkomen.
Verderis een kleine, omheinde moestuin aangelegd,
waar lage appelboompjes, besseboompjes, aard
beziën en alle soorten van groenten gekweekt
worden en waar de Prinses zelve zal kunnen
spelen en werken.
Z. M. heeft benoemd tot dijkgraaf van het
hoogheemraadschap de Alblasserwaard met Arkel
beneden de Zouwe de heer W. C. M. Begram
van Jaarsveld te Gorinchem.
Te Zijpe werd dezer dagen een boerenplaats
verkocht. Natuurlijk ontbrak het niet aan lui, die
//strijkgeld" wilden plukken. De publieke veiling
had eerst plaats in perceelen en vervolgens in
massa. De inzet bij de massa was 61,060. Nu
was er ruim f 400 strijkgeld te behalen, indien
men dien inzet verhoogde. Dat waagde zekere L.
en hij kreeg //de strop". Het bleek echter,
dat hij geene voldoende borgstelling kon geven;
daarom moest eene herveilling plaats hebben. In
de conditiën van verkoop is bepaald, dat de gel
den, die het perceel bij herveiling minder opbrengt,
door den eersten kooper moeten worden bijgepast.
Bij die tweede veiling werd de bewoner zelf koo
per voor... f 50,000. L. had dus in eenige
oogenblikken niet minder dan f 11,000 leergeld
moeten geven. Voorzeker een flinke les!
Nederlands oudste tooneelspeler, de heer Jan
Jacob Stoete, sedert ongeveer dertig jaren too-
neeldirecteur te Groningen, is den 16den Maart
in den ouderdom van 78 jaren overleden. Allen,
die hem hebben gekend, zullen zeker gaarne met
ons getuigen, dat hij jaren lang een sieraad van
ons tooneel, een uitstekend acteur, een zeer ver
dienstelijk komiek was, totdat de toestand zijner
gezondheid minder werd en zijne stem hem hare
dienst langzamerhand weigerde. Toch betrad hij
nog gaarne de planken, waarop hij eens zoovele
lauweren had ingeoogst. Dezen winter zelfs nog
speelde hij meer dan eens mede. Evenals zoovele
anderen vóór en met hem ondervond hij in hooge
mate de- wisselvalligheden van het leven van een
tooneelspelermaar ook onder de grootste moeie-
lijkheid bleef hij de fatsoenlijke mari, van wien
ieder met achting en toegenegenheid sprak en
wiens naam bij vrienden en collega's zeker nog
lang in aandenken zal blijven.
Door de Hollandsche Spoorwegmaatschappij zijn
drie nieuwe locomotieven in dienst gesteld, die de
namen dragen van Bliksem, Donder en Orkaan.
Aan het ontwerp voor de nieuwe spoorweglijn
AmsterdamHaarlemmermeerRotterdamdie
zooals bekend is, wegens haar kortheid vooral aan
het internationaal verkeer moet ten goede komen,
wordt reeds in de nabijheid van Leiden met kracht
de hand geslagen. Volgens den stand der bakens,
zal do lijn op ongeveer een half uur afstand van
Leiden, in de oumiddelijke nabijheid van het ge
sticht de Goede Herder, den straatweg naar Utrecht
en den Rijn kruisen.
Waterstaatswerken in Noord-Brabant.
Landbouw.
Het jongste koninkrijk van Europa, Servië, door
leeft een politieke crisis, die van meer gewicht is
dan men denken zou. Servië is de gezworen vijand
van al wat Turksch is en het is dan ook Servië
dat den vuur- eu bloeddoop onderging, eer de
machtige Russische Czar in 1878 tusscheu beide
kwam. Men zal zich nog wel herinneren hoe onder
de leiding van ïzernajeff een handvol Serviërs tegen
de ijzeren gordel der Turksche linietroepeu moest
oprukken.
Toen de vrede was gesloten, hebben zoowel Rus
land als Oostenrijk geld noch onderhandelingen ge
spaard om hun invloed op Servië te bevestigen.
Oostenrijk won de partij door bemiddeling vau den
Parijschen bankier Bontoux, die Servië met spoor
wegen zou begiftigen en het goud over het land
zou strooien. Vorst Milan maakte gebruik van zijn
recht om zooveel kamerleden te benoemen ah hij
maar kon. Ristics, de vriend der Russen, moest zijn
ministerambt nederleggen en Rusland scheen de
partij verloren te hebben.
Daar tuimelde op zekeren dag de baukier Bontoux
en spoorwegen en millioenen waren in de lucht
verdwenen. Natuurlijk dat alle Serviërs die genoeg
op de hoogte waren om het te vatten, door dit
voorval geheel en al op de hand van Ristics, die
nog lid der Kamer was, werden gebracht.
Oostenrijk, dat dien storm al een tijd lang had
zien aankomen, haastte zich een pleister op de wond
te leggen. Het moedigde Vorst Milan aan zich tot
Koning uit te doen roepen. Men dacht door de
voldoening aan den Servischen trots den storm af
te weren. Dit is ochter niet gelukt.
Dezer dagen hebbeu Ristics en zijn volgelingen
in de Kamer het ministerie uitgedaagd ophelde
ring te geven van het gebeurde met de spoorwe
gen en do millioenen. De opheldering bleef uit en
toen legdeu Ristics en zijn 50 volgelingen hun
mandaat als afgevaardigden neder. Het gevolg
daarvan is dat de Kamer niet volledig genoeg is
om besluiten te nemen. Het is eigenlijk een poli
tieke werkstaking. De ministers kunnen niet an
ders doeu dan nieuwe verkiezingen uitschrijven.
Worden de werkstakende leden dan herkozen, dan
kan dezelfde vertoouing zich herhalen en dat zal
zoo lang duren, tot. of de Koning een soort staats
greep begaat, of Ristics weder aan het roer komt.
Als, wat niet te vermijden is, een nieuwe oos-
tersehe oorlog vroeg of laat uitbarst, dan is het
natuurlijk van hoog belang welke partij Servio
kiest. Daarom is wat daar uu gebeurt de aandacht
bijzonder waard.
De Sultan van Turkije, voorziende wat er ge
beuren zal, wil in tijds zjjne maatregelen nemen en
door zijne troepen het Balkangebergte laten bezet
ten. Dit is iets waartoe hij het volkomen3te recht
heeft krachtens het tractaat van Berlijn. Toch zal
hij het niet verder dan tot.een voornemen kunnen
brengen.
De Russen hebben in den oorlog van 1878 ont
zaglijke offers gebracht om de Balkanbergen, de
natuurlijke slagboom tusschen Rusland en Turkije
te bezetten. Dat heeft hun minstens 25000 man
gekost en de bepaling van het Berlijner tractaat,
boven door ons vermeld, was eiken Rus steeds oen
doom in het oog. De officiëele bladen in Rusland
zeggen dan ook onbewinpeld dat als de Sultan van
Turkije door zijne troepen den Balkan liet bezetten,
Rusland onmiddelijk Turkije den oorlog zou ver
klaren.
Zelfs hoeft de woede der panslavistische bladen
in Rusland zich eensklaps afgewend van Duitsch-
land en Oostenrijk, om Turkije de volle laag te geven.
Wie weet hoe spoedig wij het laatste bedrijf van
het Oostenrijksche treurspel aanschouwen.
De Oostenrijkers hebben voorzeker thans den op
stand uit Zuid-Oostenrijk verbannen. De opstande
lingen evenwel nemen allen de wijk naar Monte
negro waar zij zich opnieuw uitrusten en dan do
Oostenrijkers weder gaan aanvallen. Dit heeft Oos
tenrijk op bet. denkbeeld gebracht of het niet het
bost waro ook Montenegro te bezetten. De Monte-
negrijnen, echte vechtersbazen, vragen of de Oos
tenrijkers wel weten dat de dappere Ismail Pacha
in 1876 hen niet heeft kunnen overwinnen en dat
de Turken op een weg van een uur gaans 6000
dooden lieten leggen. Laten de Oostenrijkers maar
komen, zeggen zij, we zullen ze wel afwachten.
Tot nog toe blijkt echter niet of de wiljassen
(men weet de Oostonrijksche troepen hebben wit
laken uniformen) zich wel in het land der zwarte
Bergen zullen wagen.
Maar wat al lang gebleken is, dat is dat het
daar in het Oosten een vervaarlijke kruitmijn is,
die op het onverwachtst kan springen.
BESOIJEN, 18 Maart. In tegenwoordigheid
van den Heer Districts-schoolopziener werd heden
een examen afgenomen aan hen die wenschten
toegelaten te worden tot de Voorbereidingsklasse
te Waalwijk en de Normaallessen te Besoijen.
17 hadden zich aangeboden voor de klasse te
Waalwijk en 2 voor de lessen alhier. Allen zijn
toegelaten.
o o o
Het antwoord vau den Minister van Waterstaat
op het sectieverslag van do Tweede Kamer, over
het outworp betreffende de verlegging van de uitmon
ding van de Maasis openbaar gemaakt.
Uit de Memorie blijkt al dadelijk, dat een der
bedoelingen van het ontwerp niet is do dichting dor
Ileerenwaardenscho overlaten. De Min. geeft te ken
nen, dat do bestrijding beter ware uitgesteld, totdat
de voorstellen der Reg. voor langzame voortzetting
der ophooging van do Hoerenwaardenscho overlaten,
onverschillig het lot van dit ontwerp, zullen zijn
ontvangen.
Hij blijft van oordeel, dat de uitvoering van het
plan voor het algemeen rivierbelang noodig is en
tevens strekt tot verbetering van den waterstaats-
toestand in Noord-Brabant.
Het stelsel, dat elke rivier zooveel mogelijk haar
eigen water en ijs moet afvoeren, wordt door den
Min. in bijzonderheden verdedigd.
De verlegging der uitmonding van de Maas zal
de verlaging van den waterspiegel dezer rivier ten
gevolge hebben, waardoor de sluiting van de Beer-
sche Maas wordt voorbereid.
De uitvoering der noodigo werken tot sluiting der
Noord-Brabantsche overlaten blijft aan de onmid
dellijk belanghebbenden overgelaten.
Overigens merkt de Min. op, dat het ontwerp voor
het maken van een nieuwen Maasmond op zich zelf
hoogst eenvoudig is, waaromtrent hij nog enkele
korte mededeeliugen doet. Do andere werken in het
ontwerp opgenomen moeten dienen tot verbetering
van de uitwatering der landen, die thans op het
oude Maasje lozen en tot herstel der afgesneden
gemeenschap zoo te water als te land, een en ander
uitgevoerd naar mate het overleg mot Ged. Staten
van Noord-Brabant vordert.
Op de normaliseering der beide Merweden, Dordt-
sche Kil en Oude Maas, zal het onttrekken van het
water, dat de Maas op deze rivieren brengt, van
geen invloed zijn. Nader zet de Min. de redenen uit
een, die er voor pleiten om de afdamming van de
Maas te doen sluiten aan het Westeinde vau den
dijk van de Bommelerwaard. Van de voorgestelde
plaats der afsluiting tot hare vereeniging mot de
Merwede heeft de Maas eene groote diepte, zoodat
voor bonadeeling der scheepvaart door opzanding in
langen tijd geene vrees behoeft te bestaan. Eene af
sluiting met twee dammen keurt de Min. niet nood
zakelijk. In de afgedamde Maas gaat geen stroom,
zoodat er geen ijsgang plaats heeft en er alzoo van
doorbreken van dijken geen sprake meer kan zijn.
Hoewel gelijk bereids is opgemerkt, de sluiting
der Heerewaardensche overlaten niet tot dit wets
ontwerp behoort, behandelt de Min. niettemin enkele
punten van het voorloopig verslag, de voorgenomen
dichting betreffende.
De Min. acht den verkoerdeu invloed der over
laten op den geregelden afvoer van het ijs bewezen.
Daar deze overlaten wel groote nadeelen, maar vol
strekt geen nut hebben, is het z. i. dringend noo
dig ze met voorzichtigheid te sluiten, wat ook het
lot van het wetsontwerp moge zijn. De Reg. gevoelt
zich verplicht intijds de vereischte maatregelen te
nemen.
Met de opheffing van de Noord-Brabantsche over
laten heeft het Rijk zich niet te belasten.
Het ontwerp dient ook tot afvoer van water bij
's-Hertogenbosch, wier omstreken zoo dikwijls geï
nundeerd worden, en moet onder alle omstandig
heden verlaging van de Maas tengevolge hebben
en maakt alzoo de verdediging tegen overstrooming
gemakkelijker.
Het land van Heusden en Altena en de Langstraat.
De westelijke landstreek zal werkelijk niet alleen
geen nadeel van deze rivierverbetering hebbeu,
maar integendeel in een blij venden gunstigen toe
stand worden gebracht.
Ongetwijfeld zal er bij zeer hooge standen langs
de nieuwe rivier meer water naar het Keizersveer
worden afgevoerd dan thans over den Baardwijk-
scheu overlaat stroomt. Maar men moet niet ver
geten dat hot grootste gedeelte van den Amer zeer
ondiep, en met de eb onbevaarbaar is. Zijn die
ondiepten weggenomen, zoo neemt het afvoerend
vermogen van de rivier beneden Keizersveer be
langrijk toe en voor de langdurige hooge water
standen die thans bij hevige werking van den over
laat de afwatering der landen van Heusden en
Altena beletten, behoeft dan geen vrees te bestaan.
Uit het bovenstaande volgt, dat de gemiddelde
ebbestand aan het Keizersveer na de heropening
van het Oude Maasje zeker niet zal verhoogen.
Er is dan ook geen reden om de ontworpen afwa
teringskanalen op een lager punt der nieuwe rivier
te doen loozen.
Ten slotte wijst de Min. er op, dat allo kleinere
plannen het nadeel hebben, dat zij den waterstand
in de Maas afhankelijk laten van den stand der
Merwede bij Woudrichem, derhalve den waterspie
gel van de Maas niet verlagen, en alzoo de gele
genheid niet openen om de Noord-Brabantsche
overlaten, met name de Beersche Maas te sluiten.
Aan eene geringe benadeeling der middelen tot
het stellen der militaire inundatien in het land
van Heusden en Altena wordt geen groote waarde
gehecht, daar de beteekenis van die stelling be
langrijk zal worden verminderd, indien de herzie
ning der vestingwet mocht worden aangenomen.
Zooals de winter, met al zijne somberheid geen
neiging toonde tot vorst, zoo breekt de lente weldra
aan met mooi weer. Zelden worden winters aan
getroffen zoo zacht als deze, maar nooit deed Maart
zich tot dusver zoo kalm, met zooveel hooge tem
peratuur, kenueu. Als de sneeuw-en hagelbuien uit
het noorden gieren, dan kent men daaraan de gril
ligheid van Maart en men verwondert zich daar
over niet, omdat het weer in die maand zoo schijnt
te moeten wezen. Thans stroomt het zonnelicht van
