1882.
De Adder af.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VEERMAN Heusdcn.
VOOR
Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
A b o n n e m e n t s p r ij s per 3 maanden f 1- Franco per post
zonder
verbooging.
prijs-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote lette* naar plaatsruimte.
Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur.
stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur.
Ingezonden
Nog eenmaal steekt de Adder boven de
vluchtige baren der wereldzee den steven
omhoog en vraagt voor eenige dagen onze
belangstellende en weemoedige aandacht.
Eerst kwam het rapport der deskundigen,
thans is het woord aan het publiek en aan
ons leeken, straks nog een simpel debatje
in de vertegenwoordiging en de baren
sluiten zich, de Adder duikt voor goed onder,
ons voor 't laatst toeroepende wat ze al
sinds Juli j.l. niet opgehouden heeft met
den storm en de baren der zee in onze
ooren te brullenweest gewaarschuwd
Dat rapport der commissie is een merk
waardig stuk, merkwaardig om hetgeen het
bevat en nog merkwaardiger om 't geen er
niet in staat en ook moeielijk in staan kon.
Wanneer een schip vergaat vlak bij de
kust; wanneer man en muis vergaan, zoo
dat geen menschelijk wezen overblijft om
ons in te lichten aangaande de oorzaken
wanneer verder dat schip den geheelen onstui-
migen zomer en dito herfst onaangeroerd
zitten blijft, omdat er ja wel kans bestaat
het te lichten, maar bij de regeering het
vermoeden bestaat, dat zulks de kosten niet
waard zal zijn, dan kan geen commissie
ter wereld uitmaken, hoe die schipbreuk
zich toegedragen heeft. De eenige hulp die
ons in deze te stade zou komen is de Adder
zelf en juist haar stem is niet gehoord;
men heeft haar laten bekijken en we weten
nu hoe ze ligt; haar plaats is geteekend,
maar zo is niet als getuige gedagvaard,
omdat het de kosten niet loonen zou. En
nu men den zomer heeft laten voorbijgaan
en reeds een 6-tal maanden over 't wrak
heengestreken zijn, nu kan zelfs de leek
begrijpen, dat het nimmer rustende zand
zijn werk gedaan heeft en de kosten thans
8)
Zijn denkbeeld was niet kwaad en de prijs er van
loonde de moeite, een geweten bezat de Circassiër
niet, hij kon natuurlijk ook niet weten of hij recht
dan wel onrecht deed.
«Hoe zij haar dat wel zeggen zal dacht hij en
sloop Feodora achterna. Hij zag haar binnentreden in
het slaapvertrek harer zuster en verbergde zich achter
het gordijn voor de deur zijne bewegingen waren
als die van een kat en hij behoefde dus geen vrees te
hebben dat men hem zou kunnen hooren.
Vera lag in een onrustige sluimering op een zacht
rustbedaan het plafond hing een albasten lamp, die
een zwak, roodachtig licht verspreidde.
Feodora trad aan het bed van haar zuster en bleef
een geruimen tijd voor haar staan, als wilde zij haar
ongemerkt gadeslaan. Daarna knielde zij neder en legde
voorzichtig hare hand op het hoofd der Vorstin.
Verschrikt sloeg deze de oogen op.
«Ach zijt gij het, Feodora?» klaagde zij, «is
het dan reeds ochtend
Neen, het is diep in den nacht, VeraWij vluch
ten in den aanstaanden nacht!»
«Feodora?» De arme Vera dreigde van ver
bazing haar bezinning te verliezen.
«Wees bedaard, mijne zuster, wees kalm!» duis
terde Feodora vermanend.
«Maar hoe?» vroeg Vera.
«Met behulp van Danilo!»
«Danilo? Feodora, gij spreekt wartaal
metterdaad schromelijk hoog zouden loopen
om haar aan den bodem te onttrekken en
binnen te brengen.
De commissie weidt natuurlijk uit over
de zeewaardigheid van de Adder. Zooals
iedereen weet worden de zeebodems verdeeld
in onzeewaardige, d. i. in dezulke waarmee
men naar menschelijke berekening bf varen
kan bf vergaan moet. Veronderstel dat men
naar hetzelfde beginsel ook de locomotieven
onzer spoorwegen kon verdeelen in onspring
bare en op springen staande, in welk land
ter wereld zou dan toegestaan worden de
kaatsten voor een trein te spannen Niet
aldus met schepenmen probeert het nog
maar eens, wel zeker; ze hebben nog maar
zóó of zóóveel jaren gevaren en 't is altijd
goed gegaan, waarom zouden ze nu niet
eveneens terecht komen?
De Adder was zeewaardig en onzeewaar
dig te gelijk. De commissie heeft dat met
heel veel scherpzinnigheid uitgeplozen en
geconstateerd.
Ze was zeewaardig zoolang de zee kalm,
de wind gelijk een zefir, de lucht gerust
stellend was. Ze oordeelt n.l. //dat rammo-
nitors, als de Adder met gunstige gelegenheid
en zomerwederbehoorlijk bemand en ivan-
neer de vereischte maatregelen van voorzorg
genomen worden, veilig over zee van eene
Nederlandsche haven naar eene andere kun
nen gezonden worden
Wanneer wij dus in Juli, steunende op
een goed bericht van 't metereologisch in
stituut in ons zomerjasje een uitstapje dur
ven nemen, om wat op de duinen rond te
fladderen zonder kans te loopen verkouden
te worden dan, o diepten des onderzoeks!
is 't mogelijk dat ook een rammonitor een
kijkje op zee neemt. Op zee? ja, maar langs
de kust, van de eene Ned. haven naar de
andere, om bij 't minste koeltje zich te kun
nen bergen. Dat is nu de zeewaardigheid
der monitors. Wanneer ge gerust op de
Noordzee kunt gaan dobberen in een roei
bootje, in een jol zelfs, kunnen ze dat stuk
ook uitvoeren.
Maar toch altijd nog met de noodige
voorzorg. Wanneer de vereischte maatregelen
van voorzorg genomen worden, zegt de com
missie, alsof ze nog een achterdeur wil
openhouden voor 't geval dat later eens een
monitor bij het prachtigste zomerweer naar
den kelder gaat.
Ge zult zeggen dat slaat op een omkeering
van 't weer en beteekent dat een monitor,
wanneer de vereischte maatregelen van voor
zorg genomen worden, het wel zal uithou
den, ook als plotseling, zooals dat in de
verraderlijke zee meermalen geschiedt, de
kalmte in lucht en zee plaats maakt voor
opstand der elementen.
Maar dan hebt ge het mis. Wanneer dat
gebeurt moeten we onze monitors opgeven.
De commissie zegt nadrukkelijkdat bij
ongunstig weder zelfs kleine tochten over
zee zijn af te raden, vermits monitors als
dan niet vertrouwbaar zijn.
Zietdaar dus onze Adder veroordeeld
op een wijze, die voor geen tegen
werping vatbaar is. Wanneer een Vice-
admiraal, een kapitein ter zee, een expert
van Veritas, een oud-zeeofficier, een luite
nant ter zee le kl. en een voorzitter van
het college der zeevisscherijen aldus schrij
ven, dan kunnen wij leeken er niet aan
twijfelen en dan komen ons alle an
dere opmerkingen nevens de genoemde ge
voegd, voor als niets meer te zijn dan
doekjes voor 't bloeden om de vene mo
gelijkheid te doen zien dat de //Adder"
't er misschien nog wel zou afgebracht
hebben - als ze niet vergaan was.
En nu de schuldigen. Gelijk bij alle
ongelukken is 't moeilijk te constateeren
wie door eenige daad of nog meer door
O O
«Toch niet, het is waarheid, hoe ongcloofelijk het
a ook moge voorkomenDanilo heeft onze plannen
ontdekt en wil ons bij de vlucht behulpzaam zijn.
«O Feodora, geloof hem niet! Hij wil ons in een
valstrik lokken, want hij bestaat slechts uit leugen
en bedrog!»
«Laat het zoo wezen, Vera maar ditmaal is
het iets anders. Hij heeft een prijs voor zijn hulp
gcëischt en ik heb hem dien toegestaan.»
«Eischte bij geld?»
Neen hij eischte mij
»U? groote God!« riep Vera ontsteld. Wat ver
meet dat schepsel zichNiet genoeg, dat hij Grigor
geheel beheerscht, waagt hij het nu nog zijne oogen
tot u op te slaan? Welk een hoon! Ik wil tot (lien
prijs niet gered worden
«Vera, stel u gerust,antwoordde Feodora, «wij
zullen morgen vluchtenIk heb Danilo beloofd, zijne
vrouw te worden, als hij ons den weg wijst om
te vluchten
«Feodora dat nooit! Hoe kunt ge n tot zulk
een belofte verlagen
«Over Feodora's schoon gelaat vloog een zonder
ling lachje.
«Het doel heiligt de middelen,sprak zij, «er bleef
ons geen keus over! Wees overigens onbezorgd, ik
denk van Danilo slechts voor ons oogmerk zooveel mo
gelijk partij te trekkenals wij in veiligheid zijn, zal
men
beschermen.
«Gij wilt dus uw woord aan Danilo breken?»
»Ja,« sprak Feodora beslist; der mannen blijft het
geweld, ons vrouwen de list en de Voinescoburcht mag
niet ons beider graf worden! Ik heb geen oogenblik j
vergeten dat ik eene Bradnitzky ben. Is Danilo zoo
laaghartig dat hij mij tot vrouw begeert, dan moet I
niets te doen oorzaak is geweest dat de
Adder zonder eenige hulp gekregen te heb
ben, vergaan is. 't Volk zegt daar zoo
welsprekend van de man ligt op 't kerk
hof en de commissie, die de levenden met
de meeste verschooning beoordeelt, laat
een groot deel der schuld neerkomen op
hem, die door de ramp buiten de moge
lijkheid is zich te verdedigen.
Niemand van de bemanning was ver
trouwd met het schip. Dat is althans een
aunt, 't welk den kommandant niet kwa-
ijk te nemen is, maar wel hun, die een
monitor onder zulke omstandigheden ge
lasten over zee te gaan. De bemanning was
incompleet. De kommandant had niet noo-
dig geoordeeld zijn manschap te oefenen.
Er was een loods aan boord, die onbekend
was met het vaarwater buiten IJmuiden.
Men mag vragen wie stuurde dan zoo 'n
binnenloods op een schip, 't welk naar
buiten moest De kommandant koos zee
op een ongeschikt uur en keerde niet terug
toen wind en tijd hem tegenwerkten. De
commissie durft echter niet rechtstreeks
veroordeelen. 't Kan zijn, oordeelt zij, dat
er omstandigheden aanwezig waren, die
hem genoodzaakt hebben aldus te hande
len, doch ze kan dit niet gissen.
De kommandant der Marine te Amster
dam heeft naar Den Haag bericht gezon
den van 't vertrek van de Adder, naar
IJmuiden. Dat schijnt zijn plicht te zijn.
Doch hiermee houdt ook alle zekerheid op.
Volgens het oordeel van dezen vlag-officier
was de Adder na dat bericht een alleen
zijnd schip, een term die zooveel beteekent
als ik ben er af en de monitor heeft te zor
gen dat hij onder de bescherming van Hel-
levoetsluis komt. De vlag-officier uit deze
plaats echter en met hem de commissie
meent, dat de Adder zóólang onder de
hoede van den kommandant der Marine te
ons wel tegen hem en den Vorst weten te
hij zich ook getroosten bedrogen te worden en
Een vreemd gedruisch in het zijvertrek deed de
zusters verschrikt zwijgen. Feodora vloog naar de
deur en zag nog slechts de hooge schaduw van een
man om den hoek vluchten.
Zij keerde terug en viel doodsbleek van angst op
de knieën.
«Om Godswil wat is er?»
«Danilo hij heeft ons beluisterd,kermde Feo
dora, «nu is alles gedaan hij zal zich op vreese-
lijke wijs wreken!»
#0 God!« steunde Vera, hare zuster omhelzende.
«Vera vlucht morgen avond, als zij mij moch
ten vasthouden, ten einde ik u niet zou kunnen ver
gezellen,» sprak Feodora op fluisterenden toon. «Gij
weet in de portretzaal de beeltenis van Keizerin Kat-
harina de roos in de lijst is de veer, welke u
een geheimen gang ontsluit deze komt uit in het
bosch van TereschkyVlucht eer liet te laat is
Danilo was van de deur der zusters gevloden, met
den dood, de wraak en de wanhoop in het hart,
een vrouw had hem bedrogen, door list gevangen, en
hij dankte zijn goeden geest, die hem tot luisteren
had aangespoord.
Lieden van zijn aard en karakter hebben behoefte
aan wraak, om hunnen toorn te bevredigen, en daar
alle besef van wat goed en edel is van hem geweken
was, ging hij, zonder zich te bedenken, en verried de
zusters, een echte Jago.
Hij wekte den Vorst uit den slaap en verhaalde
hem van een vreeselijk complot, n.l. dat Feodora hem
verleiden wilde om haar en Vera iu de vlucht behulp
zaam te zijn, en dat zij zichzelve aan hem als loon
had aangeboden. Natuurlijk had hij zich terstond ge
haast, zijn meester van dit complot te onderrichten,
want zijn onwrikbare trouw en plichtbesef hadden den
hoogon prijs met verachting van de hand gewezen.
Voinesco schonk den «trouwen dienaar» dadelijk
eene aanzienlijke som ter belooning en wachtte onder
heillooze overpeinzingen den aanbrekende morgen af;
daarna ging hij als gewoonlijk met Vera en Feodora
het ontbijt gebruiken.
Hij vond de zusters aan hare gewone huiselijke
bezigheden; Feodora schonk de geurige mokka uit een
zilveren kan in de kopjes en reikte ze Voinesco en Vera toe.
«Daar vliegt een adelaar door de lucht,» sprak
Grigor, naar het venster wijzend, en de zusters zagen
den Koning der wolken na, zijnen geweldigen vleugel
slag bewonderend, de Vorst echter liet heimelijk
drie of vier kleine roode balletjes in Feodora's kopje
glijden.
Zij dronken den welriekenden drank en Feodora
ledigde baar kopje in één teug daarop zeeg zij
achterover en bracht met een krampachtige beweging
de hand aan de borst.
«Vergif,» - kermde zij «Vera, hij heeft mij
vergiftigd ik sterfGod helpe mijn arme ziel
En eer Vera in de grootste ontsteltenis haar te hulp
kon snellen, viel Feodora met een doffen slag op den
grond levenloos, koud, dood!
Vera sliet een luiden angstkreet uit en wierp zich
op het lichaam harer arme zuster, maar geen traan
kwam uit hare oogenals gloeiende vlammen brandde
de weldadige vloed in haar hoofd, maar zij vond geen
uitweg de smart was al te groot!
Eindelijk, na eenige lange, schier eeuwigdurende
oogenblikkcn van dolle stilte rees zij op, met strakken
blik, met versteende trekken, als uit marmer gehou
wen, en doodsbleek.
Grigor, dat hebt gij gedaansprak zij met ijzing-
i wekkende kalmte.
(Wordt vervolgd.)