rk, G. No. 227. Zaterdag 1 December. 1883. GEHEIMSGHRIFT. FEUILLETON. :ing vóór 1883. sden. Uitgever: L. J. VEERMAN ITeusdcn. &J Hark ii 1.80 SELAAR, 1883. Ov. werkdagen 4.— 5.— 7.— 8.30 9.— 9.45 10.30 11.45 Allo werkd. 12.30 2.— 2.30 3.30 5.30 7.— op de tasschen- opgegeveu, zal :óór den aan- voo - H. bber 1883. EN: us 7.— are. ld. 1. ns 6.30 ld. 2.30 dn len en Sen ier Co. erkeer met de t Co. h 883. i 'cheni. xin 1.30 en 3* u. Rott, 4.45 naar .15. (In corres- imiddag 3 nar. sden. L, 3.30 en 5 n. ormiddag en joot van 7.30 3t der boot fit Hensden, naar Dordt. VOOR Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.Franco per post verhooging. zonder prijs- Advertentiën 16 regels 60 et. Elke regel meer 10 et. Grootc letteas naar plaatsruimte Ad verten tiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur. Binnenlandsche A D V E11T E N TIE N waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Hij toezending gelieve men vooral duidelijk den naam van den Uitgever op het adres te stellen. SLOT. Het beroemde geheime alfabet van den Kardinaal Richelieu, waarvan in de ge schiedenis van Lodewijk XIII zoo dikwijls gewag gemaakt wordt, bestond uit zekere verplaatsing der letters het gebruik daar van is lastig en tijdroovend, doch 't be hoort tot de weinige systeemen, die voor oningewijden hoogst moeielijk te ontdekken vallen. Een enkel voorbeeld moge daarvan eenig denkbeeld geven. Aannemende dat de volgorde der schrijfletters zal zijn 5 1 4 2 3, zoo moet de eerste letter van den brief ver vangen worden door de 5de, de 2de door de le, de 3de door de 4de, de 4de door de 2de en de 5de door de 3de. Vervolgens weer de 6de door de 10de, de 7de door de 6d§ enz. Het woord Nieuwsblad komt b. v. zóó te staau wnuiedsabl en de zin (/het schip is vertrokken," aldus chs etshi ip rvternoekk. Bij dit voorbeeld, bestaande uit 4 maal 5 letters, blijft geen enkele letter over waar dit het geval is, doet men wèl een paar willekeurige letterteekens toe te voegen tot men nog een vijftal krijgt. Eveneens zeer moeilijk te ontraadselen en daarbij tamelijk eenvoudig is het ge heimschrift, dat op zeker boek gebaseerd ismen noemt het boekschrift. Daarbij wordt alles met cijfers geschreven en wel zoo dat voor elke letter vijf cijfers onder elkaar komen te staan. Het eerste betee- kent de pagina van 't werk, het tweede den regel, het derde 't woord, het vierde de lettergreep en 't vijfde de letter. Hoofd zaak daarbij is dat 't boek geheim blijft het beste daartoe leent zich een woor denboek. De beroemde Baco heeft een interessante cijfermethode uitgevonden die we hier niet willen passeeren. Ze berust uitsluitend op verplaatsing der letters a en b waarbij steeds vijf dezer teekens nevens elkaar ge plaatst worden. Zijn alfabet bestond uit A aaaaa E aabaa B aaaab F aabab C aaaba G aabba D aaabb H aabbb enz. De volgorde der letters a en b is geheel willekeurig men gaat daarbij volgens over eenkomst te werk en kan ook andere tee kens kiezen. Ook speelkaarten hebben meermalen als draagsters van geheime mededeelingen dienst gedaan en zijn n.l. daar met goed gevolg gebruikt waar de toegang tot den adres^- sant verboden of nauwkeurig bewaakt werd, als in gevangenissen, belegeringen enz. De manier waarop men een kaartspel tot bood schapper inricht, is de volgende. Men komt overeen omtrent de ligging van het spel, die schijnbaar geheel willekeurig moet zijn, doch voorziet ze van een teeken, waardoor 't hoofd- en benedendeel kenbaar is. Ver volgens legt men ze op elkaar, perst ze stevig bijeen en schrijft zijn mededeeiing op den rand van 't spelworden nadat de inkt goed droog is, de kaarten dooreen ge schud, dan is 't voor elk, die de orde der oorspronkelijke ligging niet kent, onmoge lijk uit dien rand met stippen woorden te vormen. Het zou interessant zijn al die honderde en duizende verscheidene, meestal zeer gees tig gevonden middelen te kennen, door welke men in den loop der eeuwen, door dikke muren en vastgesloten liniën, door traliewerk en deursloten, trots duizende waakzame oogen geheime dépêches heeft weten te be zorgen. Niet slechts koene boden en kond schappers in alle mogelijke verkleeding, niet slechts afgerichte dieren als duiven en hon den, ook borden en schotels, spijzen en dran ken, degenscheden, flesschen, haarvlechten, hemdskragen, pijpen, zweepen genoeg, alle denkbare materialen hebben tot voer tuigen gediend van geheime briefwisseling. Ook in ons land was men daarin vindingrijk. In den Spaanschen tijd verborgen de spionnen der Staatsoliën de briefjes in den mond, tus- schen de zolen hunner schoenen, in hunne haren en tusschen de kleeren. Was derhalve voor de Spanjaarden de kans om ze te vinden groot, uit de briefjes zelf konden ze maar ten deele wijs worden, daar alle personen en plaatsen met verdichte namen werden geschreven. Zoo b.v. heette Willem v. Oranje Maarten WillemszEnkhuizen, Alkmaar en Hoorn enz. werden genoemd Triton, Pluto en Pollux. Een gewichtige rol speelt het geheimschrift in het politiewezen. Zonder dit hulpmiddel wordt het geven van wenken en bevelen zeer bezwaarlijk, ja onmogelijk gemaakt. Het geheime politieschrift bepaalt zich niet tot eenig alfabet of cijferstelsel, maar hierbij komen ook het formaat en de kleur van 't papier, de tekstornraming, de wijze van linieering en een menigte andere bijzonder heden in aanmerking, n.l. bij passen, marsch- orders enz. Tijdens de Fransche Revolutie gaf de politie z.g. zekerheidskaarten af, die aan onschuldig bevondenen door hun wijze van samenstelling zekerheid gaven, niet weer gevat worden. De Graaf de Vergennes, minister van bui tenlandsche zaken onder Lodewijk XVI heefi voor de diplomatieke agenten zijns rijks eei merkwaardig soort van geheimschrift uitge dacht. De agenten bezigden dit bij he uitreiken van aanbevelingsbrieven voor vreem den, die naar Parijs trokken. Hun instructie schreef voor op die kaarten alles te vermelde] wat tot kenschetsing des persoons dienei kon. Weingen wisten dat ze met deze kaarter niet slechts hun signalement, maar ook hui karaktertrekken en de geschiedenis van hui doen en laten in vreemde handen overbrach ten. Bij aankomst in Parijs ontving eei districts commissaris deze kaarten en rap porteerde in sommige gevallen zijn chef, di< terstond voorzorgsmaatregelen nam om dei vreemdeling onder politietoezicht te stellen Geen streep, geen punt, geen kleur of ver siering was op deze kaarten zonder bedoe ling aangebracht. Ze behelsden een volko men beeld van den houder. Een voorbeeld zal het best duidelijk maken De Parijsche politie ontvangt van den heo Eugène Gautier een vreemdelingenkaarl Ze leest daarop dat deze een Belg is want de kleur dezer kaart is witonder a 45 jaren, want 't formaat is een achthoek groot van persoon, want de omlijsting i breed; scheef van gestalte, want de lijs bestaat uit zigzaglijnen; gehuwd, want d lijst is met een band omwondenvermogend want de band heeft knoppenzonder paruik want in een der hoeken staat een zonnc bloemzoekt een betrekking in den krijgs dienst, want binnen de lijst staan vier klein cirkels; lichtzinnig, want onder zijn naar is een slangvormige lijn getrokken; rijk aa kennissen, want in zekere hoeken staan ge tallenverdacht bij de politie, want onde den naam staat ook een pijl enz. Om dit schetsje eenigszins volledig i; maken, vermelden we ten slotte nog d 5) Doch al nemen wij ook aan, dat de molenaar nog maar een half jaar te leven heeft, dan kan er in dien tijd nog altijd een vrijer komen, dien de doch ter uit verschuldigde gehoorzaamheid jegens haar va der nemen moet. Het zou dus in alle opzichten veel beter zijn, mijn zoon, als gij eens over wat anders kondt peinzen en denken.» Koenraad was wel niet in staat, die tegenwerpingen van zijn ouden raadsman te weêrleggen, maar, wel verre van hem tot andere gedachten te brengen, maakten zij zijne hoop slechts ongeduldiger. Zoo dikwijls hij aan Maricta dacht, dacht hij ook aan het vermoedelijk nabij zijnde einde baars vaders. Wel voegde hij er altijd bij«ik wil hem den dood niet wensclien, maar, als de lieve God het zoo beschikt, wie kan er dan iets tegen doen maar die toevoeging was toch niets meer of minder dan huichelarij jegens zich zelf. «Broeder,» sprak vrouw Schulze tot den molenaar, »die zaak met uwe dochter begint mij bedenkelijk voor te komenzij valt in het oogloopend af, en het zou toch ontzettend wozen, als het hartzeer haar in den bloei haars levens ten grave sleeptn.» «Mallepraat! Onkruid vergaat niet, en sterven van liefde, zou wat nieuws wezen «Volstrekt niets nieuws: men heeft er voorbeel den genoeg van. Herinnert ge u nog wel de kleine Suze Fleischer uit Seifersdorf, die wij beiden in onze jeugd zoo goed gekend hebben Als liet nu met onze Maricta eens evenzoo ailicp «Daar was zooveel niet aan verbeurd zulk een onverstandig ding, dat haar eigen geluk verwoest heeft, omdat haar hart aan een bedelaar hangt «Broeder, bezondig u niet! Onze lieve Heer kon u straffen en u uw eenig kind ontnemen. Ach, had de hemel mij zulk een dochter geschonkenZij zon heb ben mogen trouwen met wien zij wilde, als het maar een eerlijk en ordentlijk mensch was geweest, zooals Koenraad. Denk er toch eens goed over na, broeder, eer het te laat is. Gij begint reeds aardig naar de zestig te loopen en zijt erg aan 't sukkelen «Dat is niet waar! Ik ben gezond; ik ben nooit gezonder geweest dan thans! Ik zie het wel Gij wacht op mijn doodmaar gij rekent bui ten den waard, zoo waar ik leef, gij zult u deerlijk bediiegen. «Neen, broeder Christoffel, de Hemel schenke u een lang leven! Maar wij zijn allen sterfelijk; ook aan u zal de beurt komen en gij kunt niets van hier medenemen Niets volstrekt niets het is waaren om dat het waar is, zou ik liever willen dat ik nooit ter wereld gekomen was. Het is al erg genoeg dat ik niets mede kan nemenmaar een bedelaar mijn moeilijk verworven goed in den mond te werpen, zou nog tienmaal erger zijn. Ik verlang geen schoonzoon die mij twintig maal op een dag aangaapt om te zien of ik niet een rimpel meer gekregen heb of geler geworden ben, en die zijne vreugde niet verbergen kan als ik soms eens hoest, kortom, die geen rust heeft voor hij mij op de baar ziet liggen. «Dat zal een vreeselijk slecht mensch zijn, en dus zou hij hetzelfde doen ai was lij ook rijk. «Neen! De rijke zal z'jn tijd afwachten, want hij heeft geld en is aan geld gewoon.» «Dan zal hij er u ook niet voor danken als hij het eenmaal van u krijgt.» «Hij behoeft er mij ook niet voor te danken. Wat heb ik aan zijn dank als ik onder de aarde lig En als hij er mij voor dankt,dan geschiedt dat toch maar in de vreugde zijns harten over het geld, en ik wil niet mijn leven lang in het zweet mijns aan- schijns gezwoegd hebben om een wild vreemd mensch blijde te maken.» Om haren broeder te bewijzen dat Koenraad niet ter wille van het geld Mariela bad gevraagd, verhaalde zij hem het voorgevallene met de molenaars-weduwe in Probsthain. «0, die domkop, die o ïverbeterlijke zotriep de molenaar, hij had zoo gemakkelijk in goeden doe kunnen komen en hij heeft niet gewildHet is gele gen; er zijn wel zeer domme menschen, maar zo dom niet. Als het waar is dan is hij een deugnie dia geld en goed niet op prijs weet te stellen. E; aan zoo een zou ik mijn dochter gnven Dat hij i drie jaren zou kunnen doorbrengen, wat ik in derti jaar met veel moeite bijeengegaard heb; het vei kwistte, door zijn keelgat jaagde, zijn vrouw zitte liet, in de stad rondliep, in wijnhuizen en bij liede; lijke vrouwmenschcnNooit of nimmer! Ik wil c een eind aan maken. Als ik het gepiep van den dag dief nog eenmaal hoor, dan breng ik mijn maltentia dochter naar Goldberg bij mijn nicht; daar zal i wel mores leeren. en nu, ga in Gods naam uw weegs, ik wil er niets meer van hooren.» Vrouw Schulze ging bedroefder heen dan zij g< komen was. De bedreiging van haar broeder ha haar zeer verschrikt, want zij wist dat de arme M; rieta bij die kwaadaardige nicht en hare zottinnen va dochters een hel op aarde zou hebben. Zij bezoch dus in het voorbijgaan de oude vrouw Brunig, vei telde haar wat er voorgevallen was, en liet den ai wezigen Koenraad door zijne moeder verzoeken, zij fluitspelen te staken, als hij niet zijn geliefde no meer verdriet wilde veroorzaken dan zij reeds ha« «0, die afschuwelijke oude nijdigaardriep Koen raad uit toen zijn moeder zich van de haar opgedra gen taak gekweten had. «Wil hij ons ook dez ^te prijxen te be- aUbewind gewaar- nige maanden een ?je in 7 klassen oten of briefjes a 5000 ilk. a 3000 a 2000 v k 1500 a 1000 k 500 a 200 k 150 a 145 r- a 124, 100, 94, 87, 40 en 20 Mk. >Q de eerste klasse 157,000 Mk. onherroepelijk en of fl. 3.60 xx 0.90 "rborgde origineele r toexending, hetzij aielijk franco aan - worden voldaan. STEINDECKER b.v. van 125,000, n 30,000, 20,000, vallen en van zijn vonden en hij kan °e te zwaaien be- hebben bijgedragen, zeiachtig gekwalifi- '•en dus zijn geluk fden aanbevolen. ?eving het wettige de indeeling der mnen worden ont- kling de aanteeke- 'ijzen. 'gde prijzen, aanbe- terstond en hoege- delijke toezending, mijne verbinding enland. 1 aan het oude en seker, USDEN. 8.— ie Imtiuel

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1883 | | pagina 1