No. 278. Zaterdag 31 Mei. 1884. ""feuilleton" P A NIE Uitgever: L. J. VEEUMAN Ileusden. Met "PmksteYÏeest zw\ Met eerstvolgend "No. een dag later verschijnen. GORDON BALDWIN. VOOR //Een panische schrik maakte zich van de harten meester." //Ter beurze heerschte heden een ware paniek." Deze uitdrukkingen, ontleend aan een roman en een dagblad, zijn onze lezers ge was niet onbekend. Wanneer in het Oosten een verdwaald roofdier zich op een troep feestvierende inlanders werpt, of wanneer in het Westen de telegraaf het springen van een bankiershuis vermeldt tengevolge van een enorme daling van zekere effecten, dan staan ze verlamd van schrik die inlan ders en die effectenrnannenze staren het monster aan, hetwelk zich voor de eersten vertoont met een gapenden mui] en uitge strekte klauwen, voor de laatsten als een onpeilbaren afgrond, die armoede heetze zijn panisch geschrokken. Wanneer men 't niet wist, zou men 't ook niet vermoeden dat. deze uitdrukking haar oorsprong ontleent aan een verliefden gek uit de oudheid. En toch is 't zoo. De oude Grieken, die aarde en hemel bevolk ten met de schepselen hunner fantasie, en aan elk dezer een rol opdroegen in de huis houding der natuur, stelden de herders, de bosschen en velden onder 't oppertoezicht van den god Pan, geboren uit het huwe lijk van een anderen god Mercurius en een dier liefelijke wezens, die bosschen en vel den tot lustoorden maakten en nimfen ge noemd werden. Ofschoon vader en moeder toonbeelden van schoonheid waren, was de jonge Pan zoo leelijk, dat zijn mama Dry- ope hem ontvluchtte en zijn vader hem in een hazenvel gewikkeld op den Olympus bracht, waar men zich ongemeen vermaakte met het wanstaltig schepsel. Pan had horens op het hoofd, het aangezicht van een bok, een behaard lichaam, bokspooten en een staart. Dit monster werd opgedragen het landelijk bedrijf te bewaken. Waarschijnlijk omdat dit hem goed afging en hij tijd in overvloed had, interesseerde hij zich sterk voor de Najaden, Dryaden en andere vrou welijke schoonen, die de stroomen, wou den, bosschen en bergen bewoonden en voor een dezer, de nimf Syrinx, ontbrandde hij in hartstochtelijke liefde. Daar dit zeer lastig was voor deze jeugdige schoone, die er natuurlijk niet aan denken kon met den duivelachtigen Pan te huwen en hij 't haar op zijn tochten erg lastig maakte, smeekte ze hare zusters om hulp en deze verander den haar in een riethalm. Daar stond Pan. Op de plaats waar hij meende de geliefde nimf in de armen te drukken, vond hij slechts een rietboschje en de wind speelde Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.Franco per post verhooging. zonder pnjs- Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur. De vader van het Nederlandsche recht, Hugo de Groot, gaf de volgende definitie: »de wet is een werk des redens, iets, dat eerlijk is sckickende ten gemeenen ber.teu, ingesteldt eude gekondigt door yemanfc die 't gezag over eenige geineeuschap heeft. Iedere wet zal den toets van die vereischten moeten kannen doorstaan en wanneer hij wordt aangelegd aan hot wetsontwerp betreffende den Nieuwou Maasmond, zal zelfs de meest onpartijdige beoordeelaar hetgeteld, geteld, gewogen, te licht bevonden, over dien wetgevenden arbeid moeten uitspreken. »Iets dat eerlijk is schickende ten gemeenen boste. Wie zal dit durven verklaren van het plan der nieuwe rivier door het land van Alteua en Heusden, indien het ongewijzigd tot wet wordt verheven 't Is een recht voor de talrijke bewoners der pro vincie Noord-Brabant, die jaren achtereen door het water werden gekweld, om daarvan verlost te worden 't is een recht, dat niet langer een groot gedeelte der provincie tot kwijning worde gedoemd, ten bate van andere landstreken en 'tis» een werk des redens-c om zoo spoedig mogelijk Noord-Bra bant te bevrijden van zijn jaarlijksche overstroo mingen, maar wanneer dit alweder zou moeten ge schieden ten kosten van anderen, dan zou een nieuw onrecht worden begaan, Toch schijnt do regeering blijkens haar ontwerp daarvoor niet terug te deinzen. Wie tegenwoordig de heerlijke streek tusscheu de Maas en Langstraat, het land van Alteua en Ileusden doorwaudelt, met zijn vruchtbare akkers, schooue weiden en fraaio boomgaarden, met zijn talrijke en welvarende dorpen, die zal erkennen, dat de algemeene toestand hier uitmuntend is goede afwatering, prachtige wegen, gemakkelijke communicatie in alle richtingen, vooral ook met de plaatsen waarmede de bewoners het moest te doen hebben 's Bosch, Waalwijk en Heusden. Aan dien gelukkigen toestand zal een einde komen eene rivier van 500 meters breedte zal die schoono laudstreek doorsnijdeu, waardoor tal van bunders best land in water zullen worden herschapen, waar door de goede afwatering zeer twijfelachtig wordt, waardoor de uitstekende communicatie wordt afge sneden en gevaar voor hoog water en ijsgang in het leven wordt geroepen: het land van Altenaen Heusden wordt afgesneden van het overige Noord- Brabant en slechts door één dijk verbonden aan NOVELLE VAN RUDOLF LI ND AU. 29) De kapitein der »0sakka« was terstond bereid Baldwin als passagier mede te nemen. Deze kon toen verder zijn reis na een kort oponthoud te Yoko hama voortzetten en kwam reeds den 3den Augustus op de plaats zijner bestemming aan. Terwijl het schip voor de stad in de haven ma noeuvreerde, om een geschikte plaats tot ankeren te vinden, naderden er eene menigte booten, waarin Chineesche en Europeesche kooplieden zaten, die aan boord van de «Osakka* brieven of berichten in ont vangst wilden nemen. Baldwin bespeurde onder de aankomende vaartuigen de boot van zijn eigen huis, en daarin een jong Engelschman, Ho well geheeten, die reeds geruimen tijd als boekhouder in zijn zaak werkzaam was. Eenige oogenblikken later kwam Bald- v.in hem aan den steiger tegemoet. Howell week ontsteld een schrede terug, toen hij zijn chef daar zoo onverwachts voor zich zag staan. Daarna gaf hij hem de hand en dadelijk daarop vroeg hij bezorgd, of mijnheer Baldwin ziek geweest was en of hij zich nog niet wel gevoelde. Baldwin antwoordde het zelfde wat hij zijn vrienden te Yokohama gezegd den Gelderschen wal. Is het wonder, dat men niet is ingenomen met zoodanige verandering 1 Niet dat men zich zon. willen verzetten togen het recht vaardige werk der waterbevrijdiug, maar waar offers worden geëischt om anderen te helpen, moe ten toch die offers tot don minst mogelijken om vang worden beperkt en wanneer in den Staat noodzakelijk aan de burgers lasten moeten worden opgelegd om anderen te helpen, moeten de belan gen van hen die getroffen worden zooveel mogelijk in het oog worden gehouden. Dit nu verzuimt de regeering geheel. De be zwaren uit het land van Ileusden en Alienaschij- neu haar ternauwernood een ernstig antwoord waar dig, want van hetgeen dezerzijds wordt gevraagd, acht zij het één niet noodig, in het ander voldoende voorzieu eu van »eeu werk des redens* blijkt in dit opzicht al zeer weiuig. Of wat moet men zeg gen van het antwoord op de vraag, om althans over de nieuwe rivier één vaste brug bij Heusden te verkrijgen, dat daar in do communicatie even goed door een stoombootenveer kan worden voor zien als tusschen Gorinchem en Sleeuwijk. De be volking van het land van Heusden en Altena heeft geen wettelijke betrekkingen met Gorinchem of met Gelderland, maar wel met 's Bosch, Heus den en geheel Noord-Brabant en de heer 't Hooft heeft er in de Tweede Kamer zeer juist op gewe zen, welk een toestand men in het loven roept door de rechtzoekcnden te noodzaken, ingeval van buitengewonen watertoestand of ijsgang via Hedel naar 's Bosch te gaanen nog veel erger is de stoornis in het dagelijksche vorkeer. Tusschen de beide oevers van de Maas aan de zijde van Gorinchem en Sleeuwijk bestaan niet die betrek kingen, die men tusschen de beide oevers van de nieuwe rivier zal vinden; menig landbouwer aan de eene zijde zal zijn gronden hebbeu aan de andere zijdeterwijl zijn huis op den linkeroever blijft, moet hij op den anderen oever zijn landen gaan bebouwen. Men moet bedenken, dat door de nieuwe rivier een eeuwenouden toestand en bestaande be trekkingen geheel worden gewijzigd en dat do landstreek een geheel ander aanzien krijgt, welke toe standen en betrekkingen nooit tusschen do Gorin- chemsche en Sleeuwijksche zijden bestonden. De vergelijking door de regeering gemaakt gaat volstrekt niet op en van een voldoende communi catie met een stoombootenveer kan dus geen sprake wezen voor zóó exceptioneele toestanden, als dooi de Nieuwe Maas in het leven zullen worden ge roepen. De verhouding tusschen de bevolking aan haar oevers zal geheel anders zijn dan tusschen die aan de zijden van Gorinchem en Sleeuwijk. Met één slag de banden en de betrekkingen te verbreken, die door de jaren zijn bevestigd; een, voor een bevolking van 21,000 zielen en een op pervlakte van 20,000 hektaren gunstigen toestand te veranderen in een, minst genomen, zeer tvvijfel- achtigen; uitmuntende verkcerwegen te verbreken en de communicatie geheel afhankelijk te maken van de gesteldheid eener groote rivier; een groot gedeelte eener provincie daardoor af te snijden en dat alles om anderen te helpen en zonder te ge- moet te komen aan billijke eischen, om althans de i handels- en landbouwbetrekkingen te verzekeren door een schutsluis voor Waalwijk en een vaste brug bij Heusden, dat is niet een »werk des re- dens«, niet »eerlijk« en niet »schickende ten ge- meeneu beste*. Wanneer nog de kosten om die billijke eischen te voldoen te zwaar waren zou men, bij den finan- tiëelen nood waarin de schatkist verkeert, moeten berusten in de voorstellen der regeering, maar waar minstens 13 millioen moeten worden ten koste gelegd om het Zuid-Oostelijke Noord-Brabant van water te bevrijden, kan toch een ton gouds niet te veel worden geacht om te voorzien in do drin gende behoeften van hen, die alleen de lasten van die vrijmaking zullen ondervinden. Aangenomen al dat werkelijk een brug bij Heusden 900,000 zou kosten, dan kan er toch zeker minstens 250,000 worden afgetrokken voor kosten van aanleg eu hooger kosten van exploitatie van eeu stoombootenveer. Zou een bedrag van 650,000 voor het rijke Nederland te zwaar zijn. waar het geldt billijke vergoeding voor belangrijke offers, die van een aanzienlijke landstreek en een talrijke bevolking ten behoeve van anderen worden geëischt? Wij hopen eu vertrouwou dat dc volksvertegen woordiging, die geroepen is aller belangen in de weegschaal te leggen en van wie wij geen barm hartigheid vragen, het aanhangige wetsontwerp zal maken tot. »een werk des redens, iets dat eerlijk is schickende ten gemeenen beste. Videant consules ne quid detrementi Respublica capiat haddaarna vroeg hij, wanneer Graham op reis was gegaan. «Mijnheer Graham is in Hakodate,antwoordde Howell, «en gij zult hem dver een kwartier zien. Hij ontving een paar weken geleden een brief van u en nam toen inderdaad het besluit om naar Europa te gaandoch voor dat het schip vertrok kwam hij tot andere inzichten en bleef hij hier. Hij heeft u sedert dien tijd tweemaal geschrevengij hebt u met zijne brieven gekruistze kunnen pas een maand geleden te Londen aangekomm zijn. Howell nam nu de noodige beschikkingen om de bagaadje van zijn patroon in de boot te laten dra gen. Deze had dus eenige minuten tijd om zijne ge dachten te verzamelen. De ontmoeting met Graham was nu onvermijdelijk geworden Baldwin moest er zich in schikken. Hij kon voorloopig niets doen als afwachten welken loop de zaken zouden nemen. Hij klim, schijnbaar kalm, in zijn boot af; Howell ging naast hem zitten en beiden bereikten kort daarop de kade, waar zij aan land stapten. Onderscheidene Japanneczen wisselden een groet met Baldwin, die zoo lang in hun midden gewoond had. Zij, die hem van nabij genoeg kenden om hem aan te spreken, deden hem allen dezelfde vraag: Zijt ge ziek ge weest, mijnheer Baldwin Graham zat in zijn kamer te lezen Hij sprong met och uitroep van blijde verrassing van zijn stoel op, toen de deur open ging en Baldwin's welbekende slem «goeden dag, Thomastoeriep. Maar onmid- delijk daarna week hij verschrikt terug en zeide«Er is een ongeluk gebeurd, Baldwin Om Godswil, wat scheelt u?« Baldwin voelde iets in de borst en de keel, dat hem eenige seconden lang sprakeloos maakte. Daarop antwoordde hij: «liet is mij niet goed gegaan, Gra ham maar daar zullen wij later over spreken. Hoe komt het dat ge niet op reis zijt gegaan? Ik dacht dat ge reeds lang op weg waart naar Europa, en ik ben herwaarts gekomen, om uwe plaats in te nemen. Thomas kon de oogen niet van Baldwin afwenden. Hij bleef hem gadeslaan met de zorgvolle teederheid van een moeder, wier kind thuisgebracht wordt. «Gordon, wat scheelt u?« zeide hij zacht en vleiend. «Ik kan niet rusten voor dat ik het weet.« llij nam Baldwin's rechterhand tusschen zijn beide handen en zag hem een tijdlang ernstig aan. Dat was de vertrouwende blik, waarvoor Baldwin zoo be vreesd was geweest «Ik heb mij van mijne vrouw moeten scheiden,* antwoordde hij, met neergeslagen oogen. «Mijn arme vriend Een poos was alles stil. Baldwin bedekte het ge laat met beide handen. «Arme vriend!* herhaalde Graham. Baldwin begreep plotseling dat hij, om zich zeiven vrij te pleiten, den naam zijner vrouw aan een ver denking bad blootgesteld. Neen, dat mocht niet wezen Die ongelukkige daad had hem zijn geheele geluk ge kost. Hij klaagde er niet over. Het vergoten bloed moest gewroken worden! Maar zijn eer, zijne achting voor zich zeiven, zou hij er nooit aan ten offer brengen. Hij mocht geen lafheid begaan en de verdenking om trent bet door hein gepleegde misdrijf niet v;in zijne schouders op Johanna wentelen, llij liet de handen op de knieën rusten en vroeg zachtkens: «Graham, gij zijt mijn vriend?* «Ja dal ben ik. Ik heb niemand op de wereld dart u. Gij kunt mij alles toevertrouwen, wat uw hart v'roritrust, en ik zal doen wat ik kan om u te helpen,* 11J wachtte een oogen blik, en voegde er toen op p ehtigen toon bij: «Zoo waarlijk helpe mij God!« Voor liet venster der kamer, waar de beide vrien- d n zich bevonden, strekte zich de breede haven van Hakodate uit. Zware jonken met bruine, vierhoekige zj ilen, en tallooze visschersbooten wiegden zich op de donkerblauwe, schuimende golven der rivier. Baldwin richtte de oogen op dit uitgebreide tafreel, en, zon der zijn vriend aan te zien, verhaalde hij met een schier klanklooze stem, de geschiedenis van zijn on- g ink. llij klaagde Forbes niet aan; hij wist immers niet eens, dat deze zich jegens hem misdragen had hj poogde ook niet zich zeiven van schuld vrij te peilen. Hij zeide dat hij opgewonden, toornig geweest w; sh;j had, zonder te weten wat hij deed, For ti s van zich afgestooten en deze was. gevallen. over hem heen en zag hem sterven. «ik boog mij lk zie hem in dit oogenblik voor mij, stervende, door mijne hand. (Slot volgt.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1884 | | pagina 1