No. 349. Zaterdag 7 Februari. 1885. FEUILLETON, en im m Mc Iets over het Dansen. UitgeverL. J. VEERMAN neusden. n VOOR #*s ti-sa. f -Jj> Val. liïï. Dit blad verschijnt eiken WOENSDAG Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1 verbooging. en ZATERDAG. Franco per post zonder pnjs- Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden ingewacht tot Maandag- en Donderdagavond 10 uur. Ingezonden stukken tot Maandag- en Donderdagavond 8 uur. Binnenlandsche ADVERTENTIEN waarvan de plaatsing driemaal wordt opgegeven worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Bij toezending gelieve men vooral duidelijk den naam van den Uitgever op het adres te stellen. I. Van ons dansen hadden de oude Romei nen en Grieken geen begrip. Dat de zonen en dochteren onzer voornaamste families met elkaar door helverlichte zalen draaien, nu eens op de wiegende maat eener wals, dan op het huppelende tempo eener polka, en dat de vaders der danslustigen, hooge staatsbeambten en waardigheidsbekleeders, grondbezitters, militairen enz. dat schouw spel kalm aanzien, van tijd tot tijd zelfs met een lachje of een vriendelijk woord daaraan hun bijval schenken dat zou een Romein zoo onbegrijpelijk voorkomen als ons het optreden van naakte worstelaars in de stille eetkamer van een gemeente raadslid. De dansl list der ouden onderscheidt zich van de onze door een verschillend doel. De ouden dansten om hun lichamelijke schoon heid te doen bewonderen. Wij daarentegen dansen uit tijdverdrijfhet effect dat de tegenwoordige danser teweegbrengt op an deren is hem volkomen onverschillig; in onze balzalen wordt steeds met dezelfden ijver gedanst, of de ruimte langs de wan- don gevuld is met toeschouwers of niet. De antieke dans was alzoo in den strengen zin van 't woord een kunstde kunst van 't ter aanschouwing brengen van gedachten en stemmingde moderne integendeel wiegt zich, om den persoon des dansers wel beha gel ijk te zijn, op de maat "eener geliefde wijze; de moderne dans is geworden een spel, een factor der gezelligheid, een gym nastische oefening gelijk het rijden en het roeien, een ware zegen voor drievierde deel van al degenen die behoefte gevoelen aan gezellig verkeer, zonder nochtans in staat te zijn met eigen middelen dit verkeer voorbij de klippen der verveling te brengen. Wanneer Hellas en Rome de zegenin gen van dezen factor konden missen, zoo laat zich dat verklaren uit de wezenlijke verscheidenheid der georganiseerde gezel schappen. Het is bekend dat de vrouwen en meisjes der ouden niet voortdurend, zoo regelmatig als thans, deelnamen aan de ge noegens der mannen. Vandaar dat voor de onderlinge conversatie een rij van zaken overbleef, die in de atmosfeer van de tegen woordige balzaal niet op hun plaats zouden wezen. In Italië en Spanje bestaat nog heden een danskunst in den zin der antieken. De tarantella b. v., zooals ze aan de golf van Napels bij de landlieden in zwang is, wordt wezenlijk met het oog op effect gedanst. Een ring van toeschouwers sluit zich om de uitvoerenden, die als alle kunstenaars slechts één doel hebbenschoon te zijn en bijval in te oogsten. Bij ons bepaalt zich de dans in dezen zin tot de openbare schouw- burgtooneelen, waar met een opgestelde massa af en toe iets schoons wordt te zien gegeven, ofschoon de enkele danser bijna nooit tot de ware schoonheid doordringt, dewijl het publiek liever verstomt dan be wondert. Het kunststuk heeft hier de kunst gedood; de walgelijkste lidsverdraaiing, het onzinnigste trappelen en springen wordt toegejuicht, omdat het een bijzondere oefe ning van sommige spieren vordert, terwijl het wezenlijk harmonische, ook al kwam het nog zoo volmaakt ter uitdrukking, zon der eenigen indruk voorbij gaat. Overigens blijft het te betwijfelen of het ons, noord-Europeërs, ook met den besten wil, ooit gelukken zou de danskunst en de daarmee verbonden mimiek zelfs maar in de verte tot die hoogte op te voeren, als dat in de oudheid gelukte. Van de virtuo siteit, met welke de antieke balletkunste naars hunne dikwijls zeer ingewikkelde rol len dansten, zijn ons verrassende voorbeel den bekend, te meer verrassend wanneer men er de ledigheid en onvolkomenheid van onze hedendaagsche pantomimiek mede vergelijkt. Wie ooit in 't zuiden gereisd heeft, weet hoe ontwikkeld daar ook in het alledaagsche leven het gebarenspel is. Een Italiaan zet het aangevangen onderhoud niet voort uitsluitend met het gesproken woord, maar met alle spieren zijns gelaats, met de beweging van 't hoofd, met armen, handen en vingers, korlom met het gansche lichaam. Ook de oud Roomsche redenaais bedienden zich van een gesticulatie, die ons buitensporig zou toeschijnen. Zoo was het een Romeinsch danser ten tijde van keizer Nero zonder muziek en zonder eenige andere hulp bij wijze van improvisatie mo gelijk een volledig godenspel te dansen b. v. Aprodite, hoe ze in de armen van den krijgsgod rust en door Helios ontdekt wordt, die daarvan Hephaistos kennis geeft, waarop de laatste hen beluistert en met een net omspant en er den geheelen Olympus bij roept. Ja, men verhaalt dat men op de aange zichten der talrijke Olymphische goden de verschillende opvatting van deze pijnlijke gebeurtenis tot in de kleinste bijzonderheden kon nagaan, zoodat de wijsgeer Demetrius, die van pantomimes afkeerig was en tot wiens bekeering de zaak geïmproviseerd werd, vol geestdrift uitriep //die kunstenaar is een man ik zie niet slechts wat hij ons voorstelt maar ik hoor het ook en wie zoo met de handen weet te spreken, die kan het gesproken woord best missenDezelfde kunstenaar trad eens op ter eere van een buitenlandsch vorst, die om staatkundige redenen in Rome ver toefde. Bij zijn afscheid drukte de laatste den wensch uit den kuristdanser als tolk met zich mee te voeren, om door middel van diens gebarenspel zijn gedachten voor vreem delingen verstaanbaar te maken. Dat gaat wel zoover niet als de vermetele uitspraak van een modern muziekleeraar, die van mee ning is dat de muziek korter en helderder definieert dan de gesproken taal, maar het is een bewijs hoe hoog in eere de kunst van den pantomimischen dans stond. In sommige gevallen sloeg zelfs de geestdrift tot bezeten heid over. Ten minste men leest van een danser, die ten tijde van den dichter Lucian de rol van den dollen Ajax gaf en het pu bliek door zijn opvatting dier rol volslagen gek maaktemen schreeuwde, brulde, sprong op de zitplaatsen, scheurde elkaar de klee- Naar Besant-Rice. 6) De tooneelen veranderden even snel, als mijne phantasie van het eene onderwerp op het andere oversprong. Overal echter was ik dezelfde, vrij van alle druk, door honger of gebrek veroorzaakt, zonder kwellende zorgen, rijk aan geld en vol zoete, onschuldige illusien. En toch was ook nu alles leugen en bedrog. Maar welke macht stond dezen toovenaar ten dienste dat hij mijn verstand aldus benevelen en mijne her senen verwarren kon «Dat zijn heel andere tooneelen, niet waar jonge vriend sprak de oude terwijl hij nader scheen te komen. «Welnu,* en zijn stemgeluid scheen weer van uit mijne onmiddelijke nabijheid te komen. «Welnu, de vijf minuten zijn om.» De wolk verdween van voor mijne oogen en ik zat weder in de achthoekige kamer. Voor mij stond de oude man met zijn horloge in de hand, alsof hij de seconden telde.* «Vijf en een kwart minuut,» gromde hij. «Kies!» «Ik heb gekozen,» antwoordde ik. Ik neem uw aanbod aan.» De uitwerking van hetgeen ik gezien had was te machtigik vermocht evenmin te onderzoeken als na te denken. «Ik neem uw aanbod aan.« «Kijk, dat is braaf,sprak hij met een'geweldigen zucht van verlichting. «Dat had ik wel van u ver wacht. Boule-de-ncige, Boule-de-neige Hij klapte in zijne handen. Oogenblikkelijk verscheen de afschuwelijke oude neger, als was hij uit den grond opgerezen, achter de stoel van zijn' meester. Een afzichtelijke grijns lach opende zijn mond van het eene oor tot het anderezijne oogen gloeiden bij het kaarslicht als een paar groote kolen hij zag er op dat oogenblik met zijn rimpelige tronie, die veel op eene relief kaart ge leek, als een duivel uit. Hoe verwonderlijk alles wat tot nog toe gebeurd was mij ook was voorgekomen, de vreemdsoortigste verschijning toch nog was deze zwarte knecht. «Boule-de-neige zal dienst doen als getuige,» zeide de oude heer. «Boule-de-neige, deze heer, Mr. Lucas Lucraft, wil een kontrakt teekenen, waarvoor wij uwe onder- teekening als getuige noodig hebben «Mooi zoo!» antwoordde de neger. «Deze jonge mijnheer gelukkig zijn, zeer gelukkig. Wanneer massa eten «Wanneer denkt gij weer honger te hebben?» vroeg .de oude heer mij. «Maar geen bluf, geen misplaatste trotsdal zou in uw ^igen nadeel zijn. Antwoord naar waarheid het is nu zes uur. «Ik denk om negen uur in staat te zijn om mijn avondeten te gebruikenmaar om tien uur zeker. In den regel heb ik reeds vroeger weer trek, maar ik heb van avond buitensporig veel gegeten. «Goed.» Hij richtte zich tot Boule-de-neige met de woorden Gij ziet, de jonge man is bescheiden en eerlijk. Wij zullen het souper dus om tien uur Mi-. be- precies stellen, een stevig souper natuurlijk. Lucraft zal nu onderteekenen. Ik trad naar de tafel en greep de pen, maar merkte geen inkt. «Mooi zoo!« grinnikte de duivclsche neger. «Mooi zoo Massa wachten oogenblikje. Hij greep met zijne zachte koude vingers mijne linkerhand en onmiddelijk daarop gevoelde ik eene stekende pijn aan mijn' pols. «Doop uwe pen in het bloed!» zeide de oude heer. «Het is eene formaliteit anders niet.» «Mooi zoo!» greinsde Boule-de-neige. «Het is maar eene formaliteit,voegde zijn meester er bij, en wij hebben op het oogenblik geen inkt bij de hand.« Mooi zooiMooi zoo Ik onderteekende op de verlangde manier, legde daarop volgens de aanwijzing van den ouden heer mijn' vinger op het roode zegel en sprak: «Hier mede verklaar ik dit voor mijn wil en werk.» Daarop gaf ik de pen aan Boule-de-neige, die in ,goed loopend schrift «Boule-de-neige» teekende. Maar toen ik de letters goed beschouwde, was* het mij, alsof het woord veranderde in Beëlzebub, zoo dat ik hem ontzet aankeek. Het schepsel grijnsde mij spottend aan, alsof hij mijne gedachten ried en liet weer zijn afschuwelijk «mooi zoo« hooren. Toen bemerkte ik weder dat een gevoel van on macht en krachteloosheidzooals ik in het begin ondervonden had, mij bekroop. Het was alsof het van onderaf naar mijn hoofd opsteegeindelijk zag ik niets meer, hoewel ik nog altijd de stem van den ouden heer vernam. «Dus om tien uur soupeeren, Boule-de-neige,» zeide hij. «Ik begin reeds een weinig trek te krjgen. O, gezegende, boven mate gezegende dagBoule-de- neige, het moet een souper voor drie, voor vier, m en voor vijf zijnChampagne moet er bij wezen, en tot besluit curagaodie heb ik reeds sinds langer dan drie maanden niet geproefd. O, welk eene ge zegende, heerlijke Verder hoorde ik niets meer, ik verloor mijn be wustzijn geheel. Toen ik tot mij zelf kwam, stond ik weer in Bucklersbury togen den deurpost geleund, op de zelfde plaats waar de oude man mij had aange troffen. De braadlucht, die uit den restaurant kwam, wekte een gevoel van tegenzin in mij op ik verwijderde mij en mompelde «Schapenvlecsch, bah!» Mijn honger was verdwenenik gevoelde eene lang ontbeerde rust in maag en ingewanden. Op den veelbewogen morgen was een bijna slaperige rust gevolgd, zoodat ik als in een droom den weg naar mijne woning insloeg, onderwijl mijn best doende om mij te herinneren wat er gebeurd was. Hoewel ik alle gebeurtenissen van dien achtermiddag tot in bizonderheden in mijn geheugen kon terugroepen, met één ding gelukte het mij niet. De naam van den ouden heer, aan wien ik mijn' eetlust verkocht had, wilde mij niet meer te binnen schieten. Onwillekeurig moest ik lachen, toen ik aan het laatst voorgevallene dacht, zoo zonderling kwam het mij voor. Op mijne kamer aangekomen vond ik op mijn bed een door een prokureursfirma onderteekenden brief, waarin mij medegedeeld werd dat de firma van een kliënt, wiens naam niet in het stuk genoemd werd, volmacht had ontvangen om mij persoonlijk maandelijks eene somma van dertig pond sterling uit te betalen, ge rekend van denzellden dag af aan. (Wordt rervolgd.) tp /gpft^igiygi u

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1885 | | pagina 1