buitenland.
"binnenland:
Brieven uit de Residentie.
Het krankzinnigen-gesticht dat krachtens een
niterste wilsbeschikking van Holloway te Londen
gebouwd werd, is dezer dagen plechtig geopend in
tegenwoordigheid van den Engelschen Kroonprins.
Het naar den verinaarden kwakzalver-philanthroop
genoemde gesticht is alleen voor niet-ongeneeslijke
lijders bestemd. Het kost 3,600,000.
De ontploffing in de mijn van Clifton Hall bij
Manchester had plaats te half 9 's morgens. Te 6
uren waren 350 mannen in de mijn afgedaald. Des
namiddags waren 200 weer naar boven gebracht,
maar velen daarvan dood. Docr de ontploffing viel
een massa steenkolen naar beneden, hetgeen de
kans op redding zeer verminderde. Op mijlen af-
stands werd de knal vernomen en de vlammen
sloegen uit de opening. In de diepste schacht, 540
yards beneden den grond, waren ongeveer 150
mannen en jongens werkzaam. Het aantal dooden is
138. De oorzaak vau de ramp is nog niet bekend.
Het verougelukte schip, de »Renard«, had een
equipage van 120 man, 7 officieren en den kapitein
Sores, diens vrouw, 2 dochtertjes en 2 bedienden
aan boord.
De schade door den braud te Grodno veroorzaakt,
wordt op minstens 12 millioen guldeus geschat.
Hot verlies van menschenlevens bij de jongste
aardbeving te Cashmire is thans officiëel bekeud
het bedraagt 3081. Het aantal omgekomen schapeu
en geiten wordt op 25.000, dat der runderen op
8000 geschat70.000 huizen werden vernield,
HEUSDEN, 19 Juni.
t De vorige week kenmerkte zich door betere
prijzen bij de gehouden hooiverpachtingen.
Wij vernamen o. m. dat bij de verpachting van
notaris De Gier, voor het college van oude schut
ters al hier, zelfs 300 meer gemaakt is dan het
vorig jaar.
Bij de verpachting, door notaris Boll te Dinther
op Zaterdag 1.1. gehouden, werd gemiddeld 6
meer gemaakt dan het vorig jaar.
Te Werkendam moet daarentegen het klaver
en koolzaad de vorige week belangrijk minder
hebben opgebracht.
t De alhier gehouden collecte ten behoeve
van het fonds tot aanmoediging en ondersteu
ning van den gewapenden dienst in de Neder
landen, heeft opgebracht 25.725.
1" BAARDWIJK, 19 Juni. Gisterenavond om
streeks 8 uur barstte een hevige brand uit in
het huis van en bewoond door den koperslager
C. Marks. In het eerst had het vuur zulk een
dreigend voorkomen dat men niet anders dacht
of de twee naastliggende huizen zouden zeker ook
vernield worden doch de spuiten uit deze ge
meente en Waalwijk werkten zoo goed dat, hoe
wel de huizen waarvoor gevreesd werd reeds op
eenige plaatsen vuur gevat hadden, ze toch be
houden bleven. De woning van C. Marks is ge
heel uitgebrand, als ook een groot gedeelte van
den inboedel. Een en ander was verzekerd, naar
men zegt voor 1400. Men denkt dat de brand
begonnen is in de smidse. Oorzaak onbekend.
t VLIJMEN, 22 Juni. Heden namiddag ten
circa half vier ure brak een brand uit in het kof
fiehuis van den heer Keienberg, vroeger en meer
algemeen bekend als bij Johanna Boom. Aange
wakkerd door een sterken wind verspreidde zich
het vuur van het achterhuis (alwaar het het eerst
gezien werd) over de geheele woning en in niet
langer dan 10 minuten (zoo verhaalt ons een
ooggetuige) lag de geheele behuizing tegen den
grond, die met aanverwanten bouw eeue groote
ruimte besloeg. Aan redden viel alzoo niet te
denken.
In den beginne verspreidde zich het gerucht dat
een kind zou verbrand zijn, doch dit bleek ge
lukkig geen waarheid te bevatten.
De brandweer, wel spoedig op het terrein, kon
echter niets meer uitrichten dan zorg dragen dat
het vuur zich niet verder verspreiddehetgeen,
geholpen door de om het huis staande hoornen,
ook niet het geval werd.
t Dank der ijverige zorgen der politie
heeft men geen last meer van vreemde indrin
gers, die 's avonds alhier en in Haarsteeg de
brutaliteit hadden zich onaangemeld in huis of
schuur te dringen, sporen nalatend hunner komst,
door het inpalmen van wat naar hun gading was.
t BAARDWIJK, 22 Juni. De afloop van het
gisteren door den Doelen „Soranus" alhier ge
geven concours is als volgt.
De eerste prijs is behaald door „Ons genoegen
van Ilerpt met 130 punten in 10 schoten; de
tweede prijs door ^Constantia" van Drunen met
110 punten in 10 schoten; de rozenprijs door
ffWillem Tell" van Vlijmen met 4 rozenhet
eereteeken door den heer C. v. d. Wiel, lid vau
den Doelen ^PAmitie" van Diunen, met 12
punten in 4 schoten.
Sibylle was gerust, want van het geld was zij
zeker. Zij gaf hein toen het zakje, dat zij voor hem
gemaakt had.
Er zit een toovermiddel in,sprak zij niet plech
tige geheimzinnigheid en deed hem zelf het koord om
(Wordt vervolgd.)
?rn hals.
t NIEUWKUIK, 22 Juni. Heden morgen
werd met eenvoudige plechtigheid het lijk ter
laatste rustplaats geleid van Hermanus van den
Brand, oud ruim 95 jaar. De nog kloeke grijs
aard vergezelde reeds op ruim 20-jarigen leeftijd
Napoleon op zijne tochten naar Duitschland en
Rusland en nam deel aan de overwinning bij
Smolensk en de Moskwa, aan den verschrikkelijken
overtocht van de Berezina. Als Burgemeester
stond hij velen met raad en daad bij.
t De doperwtenpluk is reeds aangevangen.
Duizenden liters worden verzonden. De prijs
aanvankelijk 40 ets. per liter, begint aanmerkelijk
te dalen wijl er geen concurrentie tusschen
handelaars bestaat.
DRONGELEN. In de laatst gehouden raads
vergadering is besloten, met ingang van 1 Juli
a.s., aan den heer A. W. Moll op diens verzoek
eervol ontslag te verleenen als hoofd der school
te Doeveren.
Een voorstel van den heer arrondissements
schoolopziener, tot aanstelling van hulppersoneel,
aanschaffing van nieuwe banken en splitsing van
het schoollokaal, benevens daarstelling eener
speelplaats, werd aangehouden tot eene volgende
bijeeukomst.
GORINCHEM, 22 Juni. De 11. Donderdag
alhier gehouden paardenmarkt was van weinig
beteekenis. Een 30tal paarden stonden aan de
lijn, die bij afwezigheid van kooplieden onver
kocht bleven.
t De 11. Donderdag alhier gehouden collecte,
tot ondersteuning van het fonds voor den gewa
penden dienst, heeft ruim 90 opgebracht. Ver
leden jaar bedroeg zij ruim ƒ100.
t SLEEUW IJ K~ De collecte voor Waterloo
heeft alhier opgebracht 7.20.
t DALEM. De ymkers hebben in deze stre
ken geen reden tot klagen, daar de bijen drukop
zwermen en een goed gewin maken.
Indien het weder gunstig mag blijven, ver
wacht men althans niet minder honigjaar dan in
1884; vele korven wegen nu reeds zwaarder dan
toen.
t De scheepvaart op de Waal wordt in
de laatste dagen weder zeer belemmerd door den
lagen waterstand en de zandplaten. Vooral wordt
er door de schippers ernstig geklaagd over eene
zandbank, welke zich onlangs te Ilellouw heeft
vastgezet. Dagelijks raken daar eenige schepen
aan den grond, wat veel schade en oponthoud
veroorzaakt.
t WOUDRICHEMriTTl^i. Op het heden
gehouden erfhuis van wijlen Mevrouw Struick,
werden tal van antieke voorwerpen aan
geboden, waaronder nog een compleet servies
was, 't welk door den heer II. te Gorinchem werd
gekocht voor 120, behalve de onkosten. Des
kundigen beweren dat het üit de 17e eeuw is.
t In de jongste raadsvergadering is benoemd
tot Genee%- heel- en Verloskundige dezer ge
meente, de heer G. A. van Geijtenbeek, Arts
te Gorinchem. Naar men verneemt moet ge
noemde heer een specialiteit zijn op het gebied
der verloskunde.
t Weder heeft een lid van den Gemeen
teraad zijn ontslag genomen en wel de heer
C. Vink Az.
t Het bestuur van het Galamiteuse waterschap
Schouwen (Zeeland) zal aanbesteden de uitvoering
eener verhooging van puinglooiing, het maken van
kaden, bazaltglooiingen en verhoogen van buiten
berm aan de zeewering. Raming 24,000.
t Door het bestuur van den Calatniteusen Su-
zannapolder (Zeeland) zal worden overgegaan tot
de aanbesteding van dijks-, berm- en oeververdedi
ging, gedurende 1885/86. Raming 6800.
t Het bestuur van het Calamiteuse waterschap
Ellewoutsdijk en Borsselepolder heeft besloten tot
aanbesteding van onderhoudswerken aan de zeewe
ring, gedurende 1885/86. Raming 18,000.
Al de leden van den raad der gemeeute Berg-
haren hebben hun ontslag genomen. Gedurende
ruim 4 maanden hebben zij geweigerd met den
benoemden burgemeester samen te werkenthans
zullen zij de kiezers laten beslissen, of zij al dan
niet gehandeld hebben zooals deze dit van hun
vertegenwoordigers verlangden.
t Aan boord van Zr. Ms. Instructievaartuig
,/Astrea", op 's Rijks werf te Willemsoord liggende,
heeft een winterkoninkje zijn nest gebouwd in
een der gaten waardoor in het voorschip het loo
pend tuig binnenboord vaart.
Ondanks de drukte die daar steeds heerscht
(de ,/Astrea" dient tot zeilexercitie voor de adel
borsten), heeft het ouderpaar er reeds 5 jongen
uitgebroed.
Het Groot-Oosten der Nederlanden heeft, ter
voorziening in de vacature, ontstaan door het
overlijden van Z. K. H. Prins Alexander, tot
grootmeester verkozen Mr. P. J. G. van Dig
gelen, rechter in de rechtbank te Zwolle. Tot
gedeputeerd grootmeester werd gekozen Mr. H.
W. Wierdsuia te Leeuwarden.
Jhr. Mr. H. C. van der Wijck roept, in eene schappij om opname onder hare verzekerden. Hij
dezer dagen verspreide circulaire, de Nederland- ontving echter hoegenaamd geen antwoord en
sche werklieden op, om, ten einde hun rechtma
tig aandeel in het stem- en kiesrecht te verkrij
gen, hunnerzijds op wettige wijze daartoe mede
te werken, opdat èn Regeering èn Staten-Gene-
raal ten spoedigste den aangewezen weg bij de
Grondwetsherziening inslaan.
Een der aanzienlijkste handelshuizen te Rot
terdam heeft een vergelijkenden staat opgemaakt
van de kosten, die een schip met volle lading
vroeger moest maken toen het langs Brouwers
haven en het Voornsche kanaal Rotterdam be
reikte en thans, nu het langs den Nieuwen
Waterweg voor de stad komt. Daaruit blijkt
dat de oude weg 3023,43 aan onkosten vor
derde en de nieuwe weg 343,87 vordert, het
geen een besparing van 2679,56 per schip geeft.
Door den heer H. Tuijp is ter zake van de
Volendammer visscherij-quaestie een nieuw adres
gericht tot de Tweede Kamer. Het strekt ter
weerlegging van het jongste vertoog der Kamer
van Koophandel te Harderwijk. Werd daarin be
weerd dat Volendam gebruik maakt van botters,
gebouwd en bestemd voor de Noordzee en met
een kuilnet wil uitoefenen wat door anderen met
voor elke vischsoort passende netten wordt uitge
dacht dan ook Zaterdag niet anders dan dat zijne
geheele bezitting verloren was.
Hoe vreemd keek hij echter op, toen de agent
der assurantie-maatschappij, waarbij hij vroeger
verzekerd was, de schade bij hem kwam opnemen
en hem uitbetaling der geheele verzekerde som
ten bedrage van 800 toezegde. Wat toch
bleek het geval Den dag nadat de man zijne
assurantie had opgezegd, was zijne vroüw naar
den agent gegaan en had dezen verzocht de ver
zekering ten haren name te doen doorloopen,
en de jaarlijksche premie van haar te ontvangen.
Nooit had zij haar man iets daarvan doen be
merken. De voorzichtigheid der vrouw heeft
thans het gezin voor groot verlies behoed.
Een ander bewoner, een te goeder naam en
faam staand burger, verzocht den agent der maat
schappij, bij welke hij sedert tal van jaren ver
zekerd was, zijn polis terug te nemen, omdat hij
bij eventuëelen brand hoegenaamd niet onder
verdenking wilde staan, zelf iets tot den brand
te hebben bijgedragen. Alle aansporing om op
dit besluit terug te komen bleef vruchteloos.
Te Arnhem is in een sloot gevonden het lijk
van een persoon, die lijdende aan gemoedsbezwaren,
voerd de heer Tuijp noemt dit eene opzettelijke J zi°h een Paar dagen te voren in den pols had
onwaarheid. Immers is de geheele vloot van gesneden en daarna getracht had zich op te
Volendam bestemd en gebouwd voorde Zuiderzee, hangen. Te Gramsbergen is een 2-jarige jongen
en kan slechts de kleinste helft daarvan, op som- in een sloot gevallen en verdronken. De groote
mige tijden, de kusten der Noordzee bevisschen. boerderij van Mettray is met den geheelen in-
In de 317de Staatsloterij kregen bestellers van
den Rijkstelegraaf een gedeelte van de 100.000.
Vrijdag hebben eenige ambtenaren van de Rijks
telegraaf in de 318e loterij een tieude gedeelte
van de ƒ31.000 gewonnen.
De anti-revolutionaire kiesvereeniging ^Neder-
land en Oranje," in het hoofdkiesdistrict Gorin
chem, heeft, volgens de Standaard," als haar
besliste overtuiging uitgesproken dat dr. Kuvper I moeite gered 5 de derde verdronk
de door God aangewezen leider der anti-revo- moeder v,el te Schoonhoven van een ladder. Zij
boedel verbrand. Te Amsterdam is een jongen
uit een boom gevallen en ernstig gekwetst naar
het gasthuis gebracht. Nabij Diemerbrug is
het kind van een schipper in het water geraakt
en verdronken. Een bootje met drie matrozen
van den Russisehen schoener //Isaac", dat de
loods te Vlissingen aan wal had gezet, sloeg bij
het teruggaan om. Twee werden met groote
- Een huis-
lutionaire partij i s en moet b 1 ij v e n.
Uit Haarlem wordt gemeld dat de ontvluchte
makelaar G. Visser zich naar Kaapstad zou hebben
begeven.
bezweek aan de gevolgen.
'sGKAVENHAGE, 20 Juni 1885.
Ieder mensch tracht nair zijn beste weten mid-
Tengevolge der //dwalingen en werken van den j delen te berameu om zijn lot in de maatschappij,
WelEerw. heer D. P. M. Huët als: het verwek
ken van gestorvenen, raadplegen van dezelve en
om door hun hulp kranken te genezen, hetwelk
overeenkomstig Gods eeuwigblijvend woord den
Christenen verboden is en ook in hetzelve als
werk des duivels veroordeeld wordt," hebben een
dertigtal stemgerechtigde mansledematen der Ne-
derl. Hervormde kerk te Goes een adres tot den
kerkeraad gericht, waarin ze, steunende op de
Heilige Schrift, verzoeken Zoodanige maatrege
len te willen nemen dat deze ergernis uit het
midden der gemeeute worde weggenomen," waar
mede zij bedoelen uitsluiting van het Avondmaal
en de gemeenschap der Heiligen of welschor
sing in zijn predikambt
In het militair detentiehuis nabij Leiden heeft
een gevangene een aanval gedaan op een der be
waarders. Door diens geschreeuw om hulp kwam
deze van andere bewaarders spoedig opdagen, doch
de opstandeling was zóó in toorn ontstoken, dat
men hem niet machtig kon worden. Inmiddels
werd de hulp der wacht ingeroepen, waarvan zes
man met geladen geweer en gevelde bajonet op
den woesteling afgingen. Daardoor in het nauw
gebracht en geen uitkomst meer ziende, maakte
hij in wanhoop zich van een mes meester, waar
mede hij zich in de borst ernstige wonden toe
bracht. Hij wordt nu in de cel verpleegd.
Zaterdag brak te Papendrecht voor de tweede
maal in 14 dagen op den vollen middag een ge
duchte brand uit. Vijf huizen met aanbehoorende
schuren werden binnen éón uur tijds eene prooi
der vlammen.
Aan den burgemeester en de flinke brandweer
is het te danken dat de brand, welke bij den
hevigen wind aller hart met schrik vervulde, tot
genoemde panden bepaald bleef. De burgemeester
ging zelf voor met het afrukken vau het dakriet
eener boerenwoning, wat spoedig navolging vond,
terwijl aan de andere zijde, door het dekken met
zeilen en het gieten en spuiten, de vlammen
werden in bedwang gehouden,
Vermoedelijk is de brand ontstaan door het
vliegen van vonken uit de smidse van de scheeps
timmerwerf van PI. van den Adel op het rieten
dak eener nabijstaande woning.
Het gebouw waar de brand uitbrak, was ver
zekerd bij de Brandwaarborg-Maatschappij //Hol
land" te Dordrecht, een ander, met inboedel, bij
de //x\ssurantie-Maatschappij tegen brandschade"
te Zutfen de overigen moeten met hunne in
boedels niet of zeer laag verzekerd zijn.
Naar aanleiding van dezen brand, vernemen wij
vooral op fiuautiëel gebied, te verbeteren. Sommi
gen trachten door hard werken en zuinig zijn
vooruit te komen en anderen beproeven hun for
tuin, vooral in loterijen.
Veelal is de eerste manier verreweg de beste,
want al gebeurt het eens een enkele keer dat de
een of ander het geluk heeft om een hoogeu prijs
te trekken, over het algemeen wordt er met loterij
spelen meer verloren dan gewonnen. Er zijn men
sehen die nooit iets trekken en toch den moed
niet opgeven, maar op nieuw wagen om het ver
lorene terug te winnen. De gedachte dat zij van
daag of morgen toch nog eens zoo gelukkig zou
den kunnen zijn om een groote som te winuen, is
voor hen te aanlokkelijk.
Reeds meermalen zijn er stemmen opgegaan voor
de afschaffing der loterijen de zedelijkheid, oor
deelde meu, vorderde dit. Maar tegenover dit ge
voelen stond de zienswijze van hen die meenen dat
men moet rekening houden met den volksgeest,
die nu eenmaal vóór het spel is. Onzedelijk, meen
den zij, kon het loterij-spel niet genoemd worden.
Het wagen van een kleine kans, het open houden,
zooals men het noemt, van een achterdeurtje voor
de fortuin, is naar hunne opvatting zelfs van een
streng zedelijk standpunt niet te veroordeelen.
Onze natie houdt bijzonder veel van loterij-spelen;
zelfs wil men dat vroeger in Nederland en wel
in Vlaanderen, de loterijen zijn uitgevonden. Reeds
van de Batavieren weten wij dat zij verzot waren
op het dobbelen, dat toch ook een soort van loterij
was en dat ze vrouw en kinderen, ja hun eigen
vrijheid aan do kansen van het spel waagden.
Do eerste loterij in ons land, waarvan de ge
schiedenis gewag maakt, is in Utrecht in het jaar
1444 door de stedelijke regeering tot stijving der
kas gehouden. Later werden in verschillende an
dere steden loterijen gehouden, waarvan de win
sten werden gebruikt voor den aanleg en voltooi
ing van vestingwerken, het bouwen van poorten, enz.
De prijzen der loterijen van dien tijd bestonden
hoofdzakelijk in geld, geschenken en lijfrenten. Die
geschenken waren zilveren kannen en bekers, zout
vaten en schalen, kroezen, lepels, enz. Soms wer
den ook stedelijke ambten verloot, zooals b. v. het
ambt van schepenbode. Zulk eene loting geschiedde
in het openbaar en was gewoonlijk een heel feest
voor de stad. Maar niet alleen ten behoeve der
3tedelijke kassen werd de loterij te baat genomen,
maar ook voor het bouwen van kerken en geeste
lijke gestichten en voor schuttersgilden, rederijkers
kamers enz. werd hare hulp ingeroepen. Zelfs gin>.r
de zwendel die zich daarbij al spoedig voordeed
zoo ver dat ook aflaten als prijzen werden ver
loot. Het was dan ook geen wonder dat de over
heid al spoedig verbodsbepalingen tegen het hou
den van dergelijke loterijen moest uitvaardigen.
Onder Philips II begon de regeering te trachten
om uit. de loterijen en het verleenen der octrooien
daarvoor, voordeelen te trekken. Daarom werd het
houden er van verboden en de octrooien alleen
tegen betaling verleend. Zoo kwam langzamerhand
het houden van do loterij in handen der regeering
en deze bediende zich er van om in tijd van nood
aan geld te komen.
Zoo besloten de Staten van Holland in het jaar
1747, toen zij oorlog met Frankrijk voerden, om
tot dekking der kosten eene loterij te houden, be
staande uit 5000 loten ad 860 per lot. In Ja
nuari 1748 had de inschrijving daarvoor plaats
en op éen dag waren alle loten verkocht. Naar
het heette, om de teleurgestolden ook nog gelegen-
de volgende staaltjes
Een dergenen die bij dezen brand huis en in- heid te geven, werd kort daarop tot een tweede
boedel hebben verloren, en jaren geleden zijne I loterÜ overgegaan en ook nu waren in 2 dagen
assurantie had opgezegd, deed kort na den brand
van 4 dezer aanzoek bij eene verzekering-maat-
alle loten weder uitverkocht. De minste prijs was
1000 gulden. Nieten waren er niet. De verkoop
der loten leverde een kapitaal van 4300000
■■MM
