Buitenland.
Omtrent de kwestie der Panama-maatschappij
wordt het volgende gemeld:
De bom is eindelijk gebarsten, en de regeering
heelt in de Kamer een wetsroordracht ingediend
om aan de Maatschappij te vergunnen hare be
talingen voor drie maanden te schorsen, hetwelk
echter met '262 tegen 188 stemmen verworpen is.
Deze kwestie is van zeer samengestelden aard.
Men kan in de eerste plaats zeggen de Panama
maatschappij is eene onderneming als eene andere
kan zij niet betalen, dan voorziet het gemeene
recht in den verderen loop der zaak. Moet er
dus voor haar al of niet een buitengewoon han
delsrecht ingeroepen worden?
Maar men kan ook zeggende Panama-maat
schappij is eene zuiver Fransche onderneming
de eer des lauds is er mede gemoeid, dat hare
concessie niet overga op eene Engelsche of Ame-
rikaansche Maatschappij. Is het dus al of niet
in het belang van Frankrijks macht in het buiten
land, dat de staat tusschenbeide trede, en dat
hij hetzij de Maatschappij helpe, hetzij het werk
voor eigen rekening uitvoere?
In de derde plaats kan men vragenwelke
invloed zal de val der Maatschappij op de binnen-
landsche staatkunde hebben? Zij heeft in ronde
cijfers vijftien honderd millioen aan aandeelen en
obligation uitgegeven, die voor verreweg het
grootste deel in handen zijn van Fransche houders.
Neem aan dat er, om het cijfer laag te stellen,
in Frankrijk vijlhonderd duizend houders zijn
van schuldbrieven der Panama-maatschappij, dan
zullen zij allen, als de zaak bankroet gaat, natuur
lijk hunnen tegenspoed wijten aan de republiek
en zieh scharen onder de aanhangers van Bou-
langer. Is het dus al dan niet in het belang der
republikeinsche staatsinstellingen, aan deze schuld
houders eene beschermende hand te reiken?
Men heeft reeds vroeger ten bate der Panama-
maatsch. eene premieleening uitgegeven met prijzen
van een half millioen frankMet deze reusach
tige loterij is de kleine burgerij gedemoraliseerd
en zijn hare spaarduiten gelokt in eene onder
neming, die reeds stond te waggelen. De uitloting
dier premieleening is op zich zelve niet in gevaar,
want hare reserve is vastgelegd. Maar de wet
gever is op die wijze de medeplichtige geworden
van den heer de Lessepsen het gaat niet aan
thans de geheele onderneming te laten te gronde
gaan, als men niet eerst alle middelen heeft uit
geput, die de zaak zouden kunnen redden.
De oorzaken, die de maatschappij ten gronde
slepen, zijn drieërlei. De eerste kwade invloed
komt van den aard van het terrein en het klimaat
de tweede van de slechte administratie der maat
schappij. De verkwisting in hare bestellingen
grenst aan het fabelachtige. Er zijn fabrikanten,
die zich verbaasden over den omvang der be
stellingen, die men hun deed. De grofste geld
verspilling heeft hierbij plaats gehad. De derde
is het uitvloeisel geweest van de beide eerste,
namelijk de veldtocht van de baissiers,* die
alles in het werk hebben gesteld, om de maat
schappij omlaag te trekken en haar krediet te
knakken, ten einde later zich te vergasten aan
hare afbraak.
Die veldtocht is gevoerd zonder mededoogen
maar men moet erkennen dat de maatschappij
door haar eigen zorgeloos beheer en door hare
onvoorzichtigheid (om geen harderen term te
gebruiken), zich bloot gaf aan diergelijke aan
vallen. Het is voor de Fransche renteniers heel
gelukkig, dat er zulk een veldtocht »a la baisse*
heeft bestaanwant de hemel weet hoeveel meer
millioenen er anders nog toevertrouwd zouden
zjjn aan het beheer van de Panama-maatsch.
Dat de heer de Lesseps op hoogen leeftijd is
gekomen, dat kan men hem niet verwijtenhet
is menschelijk. Maar wat men hem wel verwijten
kan, is dat hij met de onbeschaamdste kwak
zalverij voortdurend mededeelingen deed, die
bezijden de waarheid waren, en die hij zelf zeer
goed wist dat onjuist warenen dat alles met
geen ander doel, dan om aan de kleine burgerij
het geld uit den zak te kloppen. Te Parijs waren
er onder den beschaafden stand niet veel men
sehen, die dit niet wisten. Van daar, dat hij in
de hoofdstad betrekkelijk weinig slachtoffers heeft
gemaakt.
De heer de Lesseps en de administrateurs van
het Panama-kanaal hebben hun ontslag als zoo
danig genomen, terwijl het hof der Seine op
hun verzoek drie rechterlijke liquidateurs heeft
benoemd.
Er zal eene nieuwe maatschappij opgericht
worden met een kapitaal van 15 millioen, welke
maatschappij het kanaal zal voltooien. De voor-
loopige bestuurders zullen volmacht hebben om
maatregelen te nemen ten einde de werken voort
te zetten, totdat de nieuwe maatschappij opge
richt zal zijn.
hem naar de schoone, bekoorlijke vrouw, van
welke hjj onderweg me niet genoeg verhalen
kon. Ik behoef er niet bij te voegen, dat hij
me in 't huis van Melanie von Waldheim bracht.*
De vrouw met de fonkelende parelkroon beefde
onmerkbaar, maar ze dwong zich tot een vluchtig
lachje en liep langzaam heen en weer, terwijl
Wilbert voortging:
»In de voorzaal kwam de gastvrouw ons te
gen. Woorden van dank stroomden over hare
lippen, en zelfs toen mijn vriend ons had ver
laten, bleef ze nog altijd vriendelijk aan mijn
zjjde en betooverde mij met haar blikken. Wat
waren alle beschrijvingen, die mijn vriend me
onderweg van haar had gegeven, bij de bekoor
lijke werkelijkheid? Deze vrouw scheen mij een
feeënkoningin, zoo straalde, zoo schitterde zjj van
schoonheid, beminnelijkheid en brillanten. Voor
een jong mensch, die in zijn leven slechts de
eenvoudige gestalte van zijn moeder en zuster
had leeren kennen, moest natuurlijk zulk een
vrouw iets onweerstaanbaar verlokkends hebben
en ik kan me nog eenmaal terug voelen in dat
geweldig ontkiemen der eerste liefde, waar ik
niets zag, niets hoorde, dan haar alleen, die
heerlijke, schijnbaar voor mjj onbereikbare.*
(Wordt vervolgd.)
De Keizer van Duitschland heeft 't bevel uit
gevaardigd, dat al zijne bedienden, die een baard
dragen, in 't vervolg zich moeten laten scheeren.
De socialisten in den Rijksdag van Duitsch
land zijn niet talrijk genoeg vertegenwoordigd
(12) om motien te stellen, en daarom hebben
zij bij een voorstel tot opheffing van de invoer
rechten op de granen, hulp moeten zoeken bij
de liberalen, daar een motie van minstens 15
leden moet uitgaan.
In geen geval zullen zij slagen. De regeering,
die uit die rechten jaarlijks heel wat millioentjes
trekt welke haar hoogst welkom zijn
zal beslist neen zeggen en de overgroote meer
derheid van den Rijksdag zal haar steunen. Er
zullen misschien enkele belangrijke debatten zijn,
waarbij het de anti-protectionisten aan argu
menten gewis niet zal ontbreken.
In Saksen zjjn de loonen zeer laag en toch
beloopen de invoerrechten op de rogge 32 gul
den per ton
In sommige streken der Pruissische provincie
Saksen zijn de hamsters (trekratten) dit jaar
buitengewoon talrijk. Te Aschersleben werden
niet minder dan 97,519 van deze dieren gevan
gen, waarvoor 1950 mark aan premiën werd
betaald. In het naburige Kochstadt werden 5539
hamsters gevangen.
Den lln dezer was het juist tien jaren gele
den, dat te Gotha de eerste lijkverbranding plaats
vond. Thans is het aantal tot 590 gestegen.
Te Neumünster bij Kiel is een lakenfabriek
afgebrand. Een 20-tal werklieden in de boven
verdiepingen kwamen om. De aangrenzende wo
ningen werden zwaar beschadigd.
De grootste bascule der wereld is ongetwij
feld die, welke dezer dagen is geijkt aan de ijzer
gieterijen van Krupp te Essen.
Dit weegwerktuig heeft een draagkracht van
100.000 K.G.
Koning Milan van Servië heeft toegestaan dat
zijn zoon zijne moeder te Bucharest bezoekt. De
Kroonprins zal daar twee dagen mogen vertoe
ven en zijn intrek moeten nemen in de woning
van den Servischen gezant. Hij zal worden ver
gezeld van den Minister van Oorlog en twee
officieren, die ook zijn onderhoud met zijne moe
der moeten bijwonen.
De Koningin van Servië heeft haar vertrek
van Odessa naar Yalta (de Krim) uitgesteld, men
zegt op raad van haar vrienden, die verwachten,
dat de verkiezingen weldra tot Koning Milan's
abdicatie (afstand van den troon) zullen leiden.
Prins Alexander van Hessen is Zaterdagmorgen
10.15 uur overleden.
In eene menagerie te Praag is de 26-jarige
dierentemster Bertha Baumgarter gedurende eene
voorstelling door een koningstijger letterlijk in
stukken gescheurd. Er ontstond onder het pu
bliek eene paniek en verscheidene menschen
vielen flauw.
Een vreeselijk ongeluk is voorgekomen bij
den mijn »Zentrum« bij Wattenscheid.
In de lift hadden 16 jonge mijnwerkers plaats
genomen, toen de toestel eensklaps met kracht
tegen een vooruitstekend gedeelte stiet, met het
gevolg, dat 8 der jongelieden voor hun leven
kreupel zijn indien zij in 't leven blijven.
Het niet tot stand komen van het Fransch-
Grieksche handelsverdrag is ook oorzaak, dat
van de opgravingen te Delphi, met medewerking
van Frankrijk, niet zal komen.
In Engeland heerscht sedert eenige dagen
hevige mist. In Glasgow liepen tien menschen
in het water, waarvan er vier verdronken. Te
Londen begint de mist ook reeds de huizen bin
nen te dringen en niet alleen in het Lagerhuis,
maar ook in de zaal waar de Parnell-commissie
den bekenden kapitein Boycott zeiven als ge
tuige hoorde, had men er veel last van.
Van den dikken nevel dacht ook de persoon,
Bill Atkins geheeten, die in Bermondsey aan de
overzijde van de Theems een vijftienjarig meisje
vermoordde, gebruik te maken om te ontvluchten.
Ondanks den mist werd hij achterhaald en ge
vat. liet meisje kende den man niet en had
niets met hem te doen gehadde kerel had haar
zonder eenige reden zijn mes in de keel gestoken.
Te Dublin zijn verscheiden duizenden exem
plaren van romans van Zola in beslag genomen.
De geweerfabriek te Turijn heeft het aantal
werklieden verdubbeld, om de 500.000 geweren,
die de Regeering bestelde, zoo spoedig mogelijk
te kunnen afleveren.
Aan boord van het gepantserd vaartuig eerste
klasse Admiral Duperré* is bij schietoefeningen
in de golf van San Juan een stalen kanon, ge
laden met een kogel van 420 kilo, gesprongen.
Vijf personen zijn hierdoor gedood.
President Kriiger der Transvaalsche republiek
is den 8 November aan een ernstig gevaar ont
snapt. Terwijl hij in zijne verandah zat, viel
eene groote steen vlak naast hem neder. Uit
een onderzoek is gebleken, dat een tot dusver
onbekend persoon, uit opzet of baldadigheid een
steen had gestopt in het kanon, waarmede het
gebruikelijk middagschot wordt gelost, en dat
de kanonnier, die het stuk, dat reeds den vori-
gen dag was geladen, afvuurde, dit niet vooraf
had onderzocht.
Plaatselijk Nieuws.
HEUSDEN, 17 Dec.
Indien 's mans leven nog zoo lang gespaard
wordt hoopt de heer Jan van Herwaarden, oud
kapitein van de stoomboot Stad Heusden, op
den aanstaanden tweeden Kerstdag zijn honderd
sten verjaardag te herdenken.
Nog altijd kras, hoopt hij, zoo zijne gezond
heid dit toelaat, op denzelfden dag een plezier
reisje met genoemde stoomboot te maken, waarbij
hij zelf de functie van kapitein zal waarnemen
en het getal passagiers uit enkele genoodigden
zal bestaan.
Voorzeker een hoogst zeldzaam feit, zoo niet
het eenige dat ooit plaats vond, dat een stoom
boot door een honderdjarigen kapitein werd
bestuurd.
WAALWIJK, 14 Dec. De heer Brunt, rijks
veearts te Capelle, zal Dinsdag 18 Dec. te
Waalwijk op Musis spreken over »oorzaken van
ziekten bij menschen en dieren.*
DRUNEN, 17 Dec. Gisterenavond, omstreeks
7i uur, ontstond alhier brand in de gemeente,
waarbij de woningen van Schellekens, van Weert
en Pulles in de asch werden gelegd. Laatstge
noemde had een groote voorraad graan, hooi
enz. in de schuur, die mede een prooi der vlam
men werd. De schade is nog al belangrijk. De
brand ontstond in de woning van van Weert,
alwaar men reeds vooraf in de schoorsteen een
begin van brand ontdekte.
De brandweer van Drunen, Wolfshoek en Els-
hout kweet zich verdienstelijk van hun taak.
Omstreeks lli uur was het gevaar geheel ge
weken en werd de brandweer ingetrokken. Per
soonlijke ongelukken zijn gelukkig niet te be
treuren.
GEN DEREN, 17 Dec. Gister morgen had
L. L. het ongeluk met kar en paard in de sloot
te geraken doordat het paard verschrok. Door
spoedig bijkomende hulp kwamen alle met den
schrik vrij.
Door notabelen der Ned. Herv. gein.
alhier is herkozen tot president kerkvoogd de
heer yQg
WOUDRICHEM, 17 Dec. De leden der
vereeniging »Nuken Ontspanning«, die Vrijdag
avond ter vergadering opkwamen met de ge-
introduceerden bedroeg hun getal ruim veertig
mochten andermaal het genoegen smaken den
heer S. Rippe uit Rotterdam te hooren. Deze
op reeds vele plaatsen gunstig bekende declamator
droeg voor een fragment uit Byron's »Kaïn«
»De dood van Abeï«, vertaling van J. J. L.
ten Kate. Eenige daarin voorkomende tooneelen
waren bepaald treffend, o. a. de offeranden der
beide broeders. De heftigheid van Kaïn, soms
tot woestheid overslaande en de zachtzinnigheid
van Abel vormden in dit tooneel eene schrille
tegenstelling en werden door den spreker op uit
nemende wijze weergegeven.
Na de pauze gaf de heer Rippe nog een tiental
stukjes ten beste. Daarvan beviel ons het beste
»Grootvader« van A. J. de Buil. De manier en
de toon, waarop hij den ouden man, aan de
wieg van zijn kleinzoon gezeten, voorstelde en
nabootste, mag voortreffelijk genoemd worden.
Dat de spreker zich ook met gemak in het luimige
genre beweegt, bewees zijne voordracht van »Op
en achter het tooneel* en »Een afgeluisterd ge
sprek over benauwdheid*, beide van dr. E. Lauril-
lard. Daar de heer Rippe bij al zijne voordrachten
alleen zijn bewonderenswaardig geheugen te baat
neemt en dus alles uit het hoofd spreekt, ver
hoogt dit niet weinig den indruk, dien hij teweeg
brengt. Wij gelooven dan ook niet, dat iemand
der opgekomenen zich zal beklaagd hebben den
avond in »Nut en Ontspanning* te hebben door
gebracht.
Binnenland.
Z. M. de Koning heeft tot verbetering yan
den veestapel in Limburg, aan het hoofdbestuur
der Limburgsche Landbouw-Maatschappij ten
geschenke aangeboden 1 stier en 4 koeien. Dit
geschenk is met de meeste erkentelijkheid aan
genomen.
Door de Regeering zal dezer dagen bij de
Staten-Generaal een wetsontwerp worden inge
diend, waarbij wordt goedgekeurd het tractaat
met Frankrijk om de geschillen met Frankrijk
over de grensscheiding tusschen Nederlandsch en
Fransch Guyana aan een scheidsgerecht te onder
werpen. Dit wetsontwerp wenscht de Regeering
nog vóór het reces der Kamer te doen behandelen.
Gelijk te verwachten was, heeft de meerder
heid der Tweede Kamer de Regeering gevolgd
op den weg, om de toelagen in te trekken, die
uit de Rijkskas aan de bijzondere kweekscho
len voor onderwijzeressen te Haarlem en Arn
hem en aan de kweekschool voor bewaarschool-
houderessen te Leiden tot dusver werden uit
gekeerd.
Het zou zeker te bejammeren zijn, als die
nuttige instellingen de slachtoffers werden van
de zuinigheid, welke de nieuwe meerderheid bij
voorkeur op het gebied van het onderwijs
schijnt te willen aan den dag leggen.
Ongetwijfeld zullen pogingen in 't werk wor
den gesteld, om die opleidingsscholen in het
leven te houden, ook zonder de Rijkstoelagen.
Daartoe mede te werken, zal ook wel op den
weg liggen der Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen.* Deze vindt hier een uitnemende
gelegenheid om de gelden, die zij voor de op
leiding van bewaarschoolpersoneel wilde beste
den, in gelijke richting aan te wenden.
Bij de Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen is besloten, om de 25-jarige jubile s
harer beambten en bedienden onopgemerkt te
laten voorbij gaan.
Naar men aan de >Midd. Ct.« meldt, wordt
voor rekening van de Stoomvaart-maatschappij
Zeeland* een bureau gevestigd te Londen.
Eenige beambten zullen te dien einde naar die
wereldstad worden overgeplaatst.
Ter bijwoning van de a.s. internationale hard
rijderij te Heerenveen, zijn reeds een drietal
Amerikaansche hardrijders op weg naar Nederland.
Door den horlogemaker J. Huijts te Gulpen
is een nieuw systeem remontoirhorloge uitge
vonden, waarvoor hij reeds patent heeft aange
vraagd. Het opwinden daarvan geschiedt met de
rugzijdehet horloge is geheel stofdicht, en kan
in water gelegd worden, zonder dat het vocht
binnendringt.
Door het Nederlandsch Tandheelkundig Ge
nootschap is een schrijven aan de geneeskundige
inspeeteurs verzonden, ten einde aan te dringen
op verscherping van het toezicht op onbevoegde
uitoefening der tandheelkunst. Het Genootschap
wijst er op, dat door het voeren van titels als:
mee. dentiste o.a. het publiek in den waan wordt
gebracht, dat deze personen bevoegd zijn de
tandheelkunst uit te oefenen.
Doinela Nieuwenhuis verzekert, dat de sociaal
democraten in het geheel niet schuldig zijn aan
het Zondag voorgevallene in >Maison Stroucken*
te Amsterdam, onder het gehoor van pastoor
Brouwers.
Die onschuldige bloeden
Hoe kon men hen ook van zoo iets verdenken 1
Kan je begrijpen
Ze kunnen zelfs geen vlieg kwaad doen
Allemaal praatjes, hoor
In de omstreken van Hoorn zijn, tegen zeer
hooge prijzen, 36 der beste runderen aangekocht,
ter verzending naar Zuid-Amerika.
Naar aan den »Tijd« van hoogst betrouwbare
zijde wordt medegedeeld, schijnen de Amster
dammers in geen geval meer op de hulp van
dr. Mezger te mogen rekenen. Een dame van
aanzienlijken stand, die zich onder zijne behan
deling wilde stellen, werd dezer dagen op 's dok
ters eigenaardige manier door hem weggestuurd,
zoodra hij van haar vernomen had dat zjj een
Amsterdamsche was.
In den laatsten tijd wordt door sommige
bladen de landverhuizing naar de Argentijnsche
republiek zoo warm aanbevolen, alsof de redac
tiën aandeel hebben in de eventuële winst der
stoomboot-maatschappij, die voor het vervoer der
personen zorgt. Wij meenen daarom verplicht
te zijn onze lezers, waaronder er wellicht ook
zijn die aan verhuizing naar Zuid-Amerika den
ken, te waarschuwen vooraf naauwkeurige in
lichtingen in te winnen. Zij bedenken daarbij
dat ook daar lang niet voor iedereen werk licht
opgeschept en dat de loonen er wel hoog schijnen,
maar dat de Argentijnsche republiek diep in
schulden steekt, zoodat er een verbazend goud-
agio (van ongeveer 48 percent) bestaat, waar
door bijv. een bekwaam timmerman wel f30
's weeks verdient, maar daarvoor slechts een
waarde van nog geen f16 kan koopen, terwijl
de levensmiddelen er, dank zij de hooge invoer
rechten, over het algemeen zeer duur zijn. En
om gebrek te gaan lijden zal toch zeker nie
mand aan landverhuizing denken. (D. Ct.)
De minister van justitie heeft, met het oog
op deze landverhuizing, het volgend schrijven
aan heeren procureurs-generaal bij de gerechts
hoven gericht:
»Het heeft de aandacht getrokken dat op ver
schillende plaatsen in het rijk door lieden van
verdacht allooi pogingen worden aangewend, om
de landbouwende klasse te bewegen tot emigratie
naar Amerika, door onware voorspiegeling om
trent de vooruitzichten, die haar in dat wereld
deel wachten.
Heeren procureurs-generaal verzoeken in ver
band met dat schrijven heeren burgemeesters
en commissarissen van politie een ieder in zijn
ressort een wakend oog te doen houden op de
handelingen van lieden, die zich bezig houden
met het geven van inlichtingen omtrent en de
bezorging van landverhuizing, en noodigen hun
uit om bijaldien blijkt, dat door hen kwade
praktijken, als waarvan hier boven sprake wor
den aangewend, hem daarvan bericht te doen
toekomen.*
Recht voor allen* kondigt aan, dat het met
Januari een dagblad wordt. Het zal aan alle
eischen van een dagblad voldoensociaal-politieke
beschouwingen, Kamer-overzichten, binnen- en
buitenlandsch nieuws en steeds een feuilleton
bevatten.
Naar de »N. Asser Ct.« verneemt, is te Assen
een particulier telegram uit 's-Gravenhage ont
vangen, volgens hetwelk door den Koning is
vernietigd het besluit van den gemeenteraad van
Smilde, om de 8 onderwijzers aan de openbare
