FEUILLETON. COLA. Jtë 805. WOENSDAG 24 JÜLT. 1889. O PIU Mf. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. VOOLt Dit blad versebflnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00. Franco per post zonder prijs verhooging. Agent voor G or cum en OmstrekenBosch Broes van Dort. Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Agent voor Frankrijk: Wester fc Co., 20 Rue Hérold, Parys. Zeker niet tot eer van het nakroost der fiere Bataven, wordt de Nederlander vaak door den vreemdeling afgebeeld met een jeneverflesch in de hand of in den arm maar gelukkig behoef ik heden niet te schrij ven over »de schande onzer natie« boven dien is er reeds zooveel over gezegd, dat, als men niet altijd verplicht was te waar schuwen tegen dezen volkskanker, het bijna dronkemanswerk zou worden er meer over te schrijven. Ik zal heden u een en ander ver tellen van den volkskanker der Chineezen en andere oostelijke volken. Die kanker der geheele Oostersche maat schappij, die het lichaam uitmergelt, de ge zondheid verwoest en den geest verstompt, noemt men opium, amfioen in het oostenin de apotheek staat het bekend onder den naam van laudanum, in de volkstaal heet het heulsap. 't ls het ingedroogde melksap uit de on rijpe zaaddoozen van den zoogenaamden maankopeen kostbaar, slaapverwekkend geneesmiddel, en wordt tevens misbruikt tot het zoogenaamde amfioenschuiven of opiumrooken, waardoor de Oosterlingen zich aangename droomen bezorgen. Het winnen van opium kan in ieder klimaat geschiedenmaar de waarde van den grond en het vele werk zijn oorzaken, dat het veelal geen voldoende winst ople vert, zoodat het opium voor den handel tegenwoordig alleen verkregen wordt in Indië, China, Egypte en Perzië. Opium in Europa, Noord-Amerka en Australië ver bouwd, is voor den handel van geen be- teekenis. Gij vraagt, hoe opium geteeld wordt?' 21) Cola meende te bezwijken toen ze deze tijding uit den brief van Mijnheer Wendlin vernam. Ze kon zich een verwijt niet sparen. Toen Mijnheer Wendlin reeds in vorige brie ven over het vreemde gedrag van Kurt had gesproken, en gewaagd had van diens om gang met een soort van jongens, die niet voor hem pasten, had ze dien brief gelezen en terzij gelegd, zonder veel gewicht aan die woorden te hechtenen nu was 't schrik- kelijkste gebeurd, haar broeder voor altijd voor haar verloren en zij kon er niets aan doen. Altijd en altijd weer las ze den brief, dien Mijnheer Wendlin haar had gezonden. Zijn woorden waren als alt yd, ernstig, vriendelijk en verstandig. De eerste slag zal u hard treffen, Mejuffrouw Colamaar uw bekende moed, dien ge in kwade dagen getoond hebt, zal ook in dit uur u helpen. Wat gedaan kan worden om Ivurt den loopbaan, dien hij zich heeft gekozen te verlichten, heb ik na tuurlijk gedaan. Gelden en aanbevelings brieven volgen hem naar 't vreemde land. »Wij allen, Cola, hebben ons niets te ver wijten. Er zijn naturen, op welke men zelfs bij de zorgvuldigste verpleging geen invloed heeft, als de duivel der waaghalzerij over hen komt. Misschien is 't moeilijke van den loopbaan, dien onze Kurt zich koos, zijn beste genezing. Misschien keert hij beza digder en met een warmer hart tot ons terug. Dit is nu wel een zeer onbestemde hoop. Heden voelen wij alleen, dat wij hem verloren hebben voor lang, en dat bewust zijn zal u smart doen, mijn arme Cola, even als 't mij smart, diep en scherp.* Ja, diep en scherp was de smart geweest Vóór het afvallen der bloembladen maakt men ondiepe insnydingen in de zaaddoozen, en daaruit ontlast zich des nachts het melk sap; men snijdt er dit des ochtends met een scherp mes af, verzamelt het op een papaver blad en kneedt het samen tot een koek van grooteren of kleineren omvang. Over Smyrna of Constantinopel komt het vervolgens in den handel en dit opium houdt men voor de beste soort. Dat van Smyrna (een aanzienlijke handelsplaats in Klein-Azië), vindt men bij ons in de apotheek en vormt meestal eenigszins plaite of bol vormige massa's in papaverbladen gehuld en 75 gram zwaar. In verschen toestand zijn deze massa's min of meer week, van binnen lichtbruin en vertoonen op doorsnee kleine korreltjes. In gedroogden staat zijn zij donkerder van kleur, glanzig op de breuk en rocdsichtig bruin. Ze zijn bedwel mend van reuk en bitter van smaak. Voor een klein gedeelte lost het op, slechts in water en alcohol, en bestaat uit water, gom, suiker, een kaoetsjoek-, hars- of was achtige zelfstandigheid, kleine hoeveelheden van een vluchtige, naar peper riekende stof en verder minerale zelfstandigheden, wier namen ik u sparen zal, daar ze mij ten minste van geleerdheid bijna omver doen vallen, en het opnoemen alleen dier fraai klinkende woorden reeds een uiterst slaap verwekkend middel is. Opium is dus, gelijk wij reeds zeiden, een zegenrijk geneesmiddelhet doet den armen lijder zijn zwaarste pijnen vergeten den gezonden echter veroorzaakt het als be dwelmingsmiddel de grootste ellende. In kleine hoeveelheid gebruikt, werkt het in de eerste plaats opwekkend, pijustillend; het bevordert het zweeten en slapendoch in grootere hoeveelheid werkt het prikkelend, die het meisje ondervond bij deze kwade tijding. De moed, waarvan haar trouwe vriend roemend gewaagde, stond haar hier in den vreemde niet ter zijdede smart overmande haar, en toen zij na dagen van kommer zich weer meester werd, in zooverre ten minste dat ze den toestand kon over zien, waren de sporen van slapelooze nach ten en droeve dagen op haar gelaat te lezen. De brieven, die snel achtereen van huis kwamen, deden haar goed. Thesi's harte lijke deelneming, Mevrouw Burger's zachte troostwoorden en eindelijk Mijnheer Weud- lin's trouwe en standvastige vriendschaps bewijzen steunden haarhierbij voegden zich Mevrouw Harland's zeer practische raadgevingen. »Laat je den naam en de bestemmings plaats van het schip geven en telegrafeer hem achterna naar de eerste haven, die ze aandoen. Zoodra je een levensteeken van den bengel hebt, zal 't je lichter zijn. Houd nu op met schreeuwen. Ik maak je er op merkzaam op, dat Bertha's trouwdag nadert en ik heb voor de toebereidselen je hulp noodig.* Carters had Cola's kommer begrepen. De vrijmoedigheid en de hartelijkheid, die tus- schen hen geheerscht had, deed zich ook thans gelden. Cola vertelde en Carters hoorde met deelneming toe, terwijl hij haar door enkele invallende, goede uitdrukkingen van hartelijkheid opvroolijkte. Toen zij geëindigd had, was zijn goedig gezicht ernstig geworden. »Ik denk er over, hoe ik u misschien van dienst kan zijn, Mejuffrouw Charlotte; ik h.b veel kennissen bij de marine een vriend van mij is bij de admiraliteit men kon den kleinen weglooper als een on mondige verplichten terug te komen, denk ik. Al kost me dat misschien een reis naar Duitschland, daar zie ik niet tegen op; mijn patiënten neoint een collega wel voor me waar.« verhittend, bedwelmend. In nog grootere hoe veelheid verstoort het de werkzaamheid der zintuigen, verzwakt de zenuwen, brengt de geestvermogens in de war, veroorzaakt een aanhoudenden, met aangename droomen ver mengden slaap, en eindelijk den dood. Zoo hebben opium voor den Chinees, al cohol voor den Westerling en het nieuwste snufje der hoogste standen, »de aether* deze overeenkomst, dat zij steeds naar meer doen verlangen, het lichaam sloepen en den mensch verlagen tot beneden het dier. Het misbruik van opium is in zwang bij Turken, Perzen, Grieken, Noord-A.meri- kannen en Engelschen, maar vooral bij de Chineezen. Bij de Turken worden opium schuivers verachtals wandelende lijken met bleek gelaat, uitgerekten hals, doffe oogen en stamelende tong, dwalen zij rond of op rustbanken gezeten langs een houten galerij, verzwelgen zij een aantal opium- pillen met een glas koud water; binnen een uur bevinden zij zich in een zaligen roes, waarin zij in hun droomen al hun wenschen zien vervuld. De oosterling begint met 1 grein en klimt langzamerhand op grooter hoeveelheid heeft hij aanvankelijk niet noodig en zou wellicht doodelijk wer ken na één uur begint het te werken en dit duurt 5 of 6 uur. De uitwerking is nog verwoestender voor den schoonen tem pel, het menschelijk lichaam, dan die van alcohol. In China of op Java wordt het opium in kokend water opgelostde oplossing wordt gefiltreerd en verdampt. Wil de Chinees nu rooken, dan legt hij het hoofd op een kussen, steekt een weinig opium aan een soort van naald, houdt het in de vlam en plaatst het in den kleinen kop der opiumpijp; hij houdt de pijp onder het trek ken aan de vlam en brengt met een paar teugen den rook in de longenervaren roo- kers doen dit meermalen. Opiumrookers zijn in den beginne vroolyk en levendig; hun ge laat is rood en opgezethet oog glinstert, de borst gaat snel op neer; snel en hoor baar klopt de polseen heerlijk gevoel van warmte en levendigheid overstroomt hen de verbeelding maalt hen alles voor wat heerlijk en genotvol is maar later volgt de afmattingeen hoogst onaangenaam ge voel prikkelt den volgenden morgen den misbruiker tot nieuw opiumgenot en ten slotte walgt hjj van opium, waarnaar hij met blakenden drift haakt. Wordt hem dit onthouden, dan lijdt hjj onbeschrijfelijke ellendentrouwens een plot seling afschaffen dezer jammerlijke gewoonte, kan licht den dood veroorzaken. Men meent, dat het gebruik van opium zich betrekkelijk eerst laat over Perzië en Azië heeft uitgebreid, daar het woord nog niet bestond toen Perzen en Indiërs ver- eenigd waren; tegelijk met den Islam (den godsdienst der Mohammedanen) zou het veld gewonnen hebben, daar deze aan het opium hun bekenden moed en doodsverachting ont leenden. China leerde het als geneesmiddel kennen van de Arabieren; maar eerst in de 17de eeuw kwam het zoo noodlottige misbruik in zwangthans bestaat er, van het Engelsch gou vernemen t uitgaande, een bepaalde opium cultuur, die b.v. in 1875 4 millioen Ned. ponden opium invoerde; in den laatsten tijd verbouwt men in China zelf nog opium, en wel 's jaarlijks van 20 tot 30000 kisten. Lezers, moet ik nog iets hierbij voegen Moet ik u voorbeelden geven uit deze naam- looze ellende, die het heerlijke Oostelijk half rond nog in veel erger mate teistert, dan Cola gaf hem dankbaar heur hand. »Iloe goed zijt ge,« riep ze uit. Carters zag voor zich neer. »Daar bedriegt ge u in,« zei hij, »ik ben heel goed, zoo lang ik niet bij anderen wordt achtergezet. Ik word boosaardig, als men me kwetst. Ik was in de laatste da gen uit mijn humeur Cola zag hem vragend aan. Heur bleek gelaat roerde hem en stemde hem teer. Hij hield haar hand in de zijne. Mejuffrouw Charlotte, ik verdraag het niet, dat die Duitsche schilder beslag op u legt; hij heeft geen recht daartoe; 'tis, zacht gesproken, een gruwelZie me niet zoo boos aan. Ik ben erg ijverzuchtig, en wat men me dreigt te ontnemen, dat begeer ik des te heftiger. Gij zijt vriendelijk jegens mij geweest ik heb daarop verwachtin gen gebouwd, die »Ge moogt niet uitspreken; gij moogt niet!* Cola hief smeekend haar hand op. »Ik bid u er om Ik wil uw vriendschap niet verliezen voorloopig kan ik haar niet missen ziet ge ik ben nog ziek Er was iets in haar toon, dat hem ont wapende. De jonge man boog zich deemoedig over de kleine, blanke hand en kuste haar. »Dan zwijg ik voorloopig,* zei hij met aandoening, »inaar zeg verder, wat ik voor u doen kan.« »Niets, dank u't Heeft me goed ge daan, dat ik mijn hart heb mogen ont lasten. Gij zijt de eenige hier in Engeland, met wien ik over Todo en Kurt en Thesi kan spreken. Heeft het aardige, blonde meisje weer geschreven Cola knikte en kreeg Thesi's laatste schrijven om 't hem te laten zien. 't Was ernstiger dan anders, hoewel de kleine bab belaarster zelfs in de treurigheid haar vroo- lijken aard niet verloochende. Carters las de eerste regel en zag Cola aan. »Hoe ver mag ik?« »De eerste zijde af,« zei ze, niet omslaan Maar juist aan 't slot van de eerste zijde stond dat, wat Carters 't meest belang in boezemde. »Wie is »hij«?« Cola nam hem Thesi's brief snel af. »Dat zijn meisjesgeheimen; ik mag ze niet verraden.* »Ik ben nieuwsgierig!* »Dat geloof ik.« Als gij 't me niet zegt, vraag ik 't zelf. Cola begon, trots haar zwaarmoedigheid, te glimlachen. Carters had er slag van iemand op te vroolyken. Vraagt gij 't schriftelijk of mondeling?* Schriftelijk en reeds dadelijk. Hebt ge reeds geschreven, en is op uw papier nog een plaatsje Cola sloeg bereidwillig haar dichtgevouwen brief open en gaf hem de nog leege laatste zijde. Carters zette zich aan tafel, nam de pen ter hand en schreef: »En onbekend Thesi-aanbidder, vraagt vol wangunst, wie »Hy« is. Met den eer biedigsten dank vooraf, zeer onderdanig Carters. »Zal ze antwoorden?* vroeg de jonge man, toen hij geschreven had. Cola schoof het blad weer in 't couvert. »Voor zoover ik mijn Thesi ken, zal zij hartelijk lachen en antwoorden!* zei ze. Hl. Waldorfzijt gij 't? Ge zijt toch een trekvogel! Waar zijt ge dan zoolang ge bleven? Ieder verwonderd zich. Eerst laat ge u bij de Burens introduceeren, dan gaat ge met ons naar den klub en naar Wilson; overal overvleugelt ge ons, en dan plotseling zijt ge verdwenen. Dus, biechten! waar zijt ge geweest Aldridge was 't, die den binnenkomenden vriend deze woorden toeriep. Zijn stem klonk joviaal en hartelijk. »Kom binnen en rechtvaardig u!« de alcohol het Westelijk halfrond onzer aarde? Verschoon my, want ik houd er mij vast van overtuigd, dat gij met mij alle misbruiken naar de maan wenscht. De kapitein van een loodskotter heeft op omstreeks 150 mijlen ten oosten van At lantic City, New Yersey, eene luchtballon in zee zien drijven. Voordat hij het gevaarte kon bereiken, barstte de ballon, zoodat het schuitje onmiddellijk zonk. Men vermoedt, dat dit de ballon is van den luchtschipper Hogan, die Dinsdag j.l. te Brooklyn op steeg in een nieuw soort luchtschip, dat, naar de uitvinder beweerde, door den reizi ger goed kon worden bestuurd. Hogan was reeds 400 maal opgestegen en was 32 maal met een valscherm neergedaald in de 28 jaren, gedurende welke hij als luchtreiziger werkzaam is. De New-¥orksche luchtvaartmaatschappij is voornemens een soort van luchtschip te laten maken, dat 250.000 dollars moet kos ten en plaats aanbiedt voor 200 personen en 50 ton bagage. Te Parijs is een vrouw van Nederlandsche afkomst, Jaqueline Stakenburg in hechtenis genomen wegens het vermoorden van haar 13-jarig dochtertje. Op het lichaam van het kind vond men een aantal wonden, door kokend water veroorzaakt. De twee zoons der beschuldigde hebben voor den rechter van instructie verklaard, dat hunne moeder onlangs gepoogd heeft, hun zusje op te hangen. Jaqueline Stakenburg is een 43-jarige ge scheiden vrouw, van niet onbesproken gedrag. Waldorf had zijn hoed en de jas, die hij over den schouder droeg op een stoel gelegd. Met langzame schreden kwam hij 't atelier binnen. Thans eerst zag Aldridge op, en de lachende uitdrukking week van zijn gelaat en maakte plaats voor deel neming. »Alle drommels, ge ziet er slecht uit. Wat mankeert ge u, Waldorf?* De gevraagde reikte den vriend de hand. >Zie ik er slecht uit, Aldridge? Oprecht gezegd, »ik ben niet goed, en ik kom hier, om bij u tot bedaren te komen. Ik heb slaaplooze nachten gehad en dagen van on rust. Ik werkte en kon toch niet werken. Kent ge zulke aandoeningen Aldridge hief met een ontkennend ge baar de hand op. »Ik kende ze; thans ben ik daarvoor te oud. 't Hoofd en 't hart worden rustiger met de jaren. Ga zitten, vriend, wilt ge me zeggen, wat u scheelt? Ik zal niets meer vragen, als ik niet mag.* Waldorf zag met zijn schoone, ernstige oogen den ouden man zonder te spreken eenigen tijd aantoen kwam er een trouw hartige, vertrouwelijke uitdrukking in zijn oogen. Zeker,* riep hij, »gij kunt vragen en ge moet me niet ontzien. Ik ontzie mezelf niet. Sinds acht dagen veracht ik mezelf hartelijk »Ge doet u onrecht.* »Neen, neen, neen! Ik zeg u, ik ben een man en heb me als een gewetenlooze knaap gedragen. Ge hebt het ook wel ge zien, Aldridge, en alleen uw grenzenlooze braafheid heeft u bewogen, u te houden, alsof ge niets zaagt.* Hij was opgestaan en ging, l.aastig spre kend, in de kamer op en neer. Aldridge legde penseel en palet opzij en ging voor zijn vriend staan. >Ge zijt zenuwachtig, Waldorf, en ge ziet de dingen te zwart in.« NIEUWSBLAD Het Land van Hengen en ALteiia, [Ie Langstraat en de flomnielerwaard. S3 i t e li 1 sx n cl

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1889 | | pagina 1