FEUILLETON.
COLA.
Jtë 805.
WOENSDAG 24 JÜLT.
1889.
O PIU Mf.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
VOOLt
Dit blad versebflnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00. Franco per post zonder prijs verhooging.
Agent voor G or cum en OmstrekenBosch Broes van Dort.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor Frankrijk: Wester fc Co., 20 Rue Hérold, Parys.
Zeker niet tot eer van het nakroost der
fiere Bataven, wordt de Nederlander vaak
door den vreemdeling afgebeeld met een
jeneverflesch in de hand of in den arm
maar gelukkig behoef ik heden niet te schrij
ven over »de schande onzer natie« boven
dien is er reeds zooveel over gezegd, dat,
als men niet altijd verplicht was te waar
schuwen tegen dezen volkskanker, het bijna
dronkemanswerk zou worden er meer over te
schrijven. Ik zal heden u een en ander ver
tellen van den volkskanker der Chineezen en
andere oostelijke volken.
Die kanker der geheele Oostersche maat
schappij, die het lichaam uitmergelt, de ge
zondheid verwoest en den geest verstompt,
noemt men opium, amfioen in het oostenin de
apotheek staat het bekend onder den naam
van laudanum, in de volkstaal heet het
heulsap.
't ls het ingedroogde melksap uit de on
rijpe zaaddoozen van den zoogenaamden
maankopeen kostbaar, slaapverwekkend
geneesmiddel, en wordt tevens misbruikt
tot het zoogenaamde amfioenschuiven of
opiumrooken, waardoor de Oosterlingen zich
aangename droomen bezorgen.
Het winnen van opium kan in ieder
klimaat geschiedenmaar de waarde van
den grond en het vele werk zijn oorzaken,
dat het veelal geen voldoende winst ople
vert, zoodat het opium voor den handel
tegenwoordig alleen verkregen wordt in
Indië, China, Egypte en Perzië. Opium in
Europa, Noord-Amerka en Australië ver
bouwd, is voor den handel van geen be-
teekenis.
Gij vraagt, hoe opium geteeld wordt?'
21)
Cola meende te bezwijken toen ze deze
tijding uit den brief van Mijnheer Wendlin
vernam. Ze kon zich een verwijt niet sparen.
Toen Mijnheer Wendlin reeds in vorige brie
ven over het vreemde gedrag van Kurt had
gesproken, en gewaagd had van diens om
gang met een soort van jongens, die niet
voor hem pasten, had ze dien brief gelezen
en terzij gelegd, zonder veel gewicht aan
die woorden te hechtenen nu was 't schrik-
kelijkste gebeurd, haar broeder voor altijd
voor haar verloren en zij kon er niets aan
doen. Altijd en altijd weer las ze den brief,
dien Mijnheer Wendlin haar had gezonden.
Zijn woorden waren als alt yd, ernstig,
vriendelijk en verstandig.
De eerste slag zal u hard treffen,
Mejuffrouw Colamaar uw bekende moed,
dien ge in kwade dagen getoond hebt, zal
ook in dit uur u helpen. Wat gedaan kan
worden om Ivurt den loopbaan, dien hij
zich heeft gekozen te verlichten, heb ik na
tuurlijk gedaan. Gelden en aanbevelings
brieven volgen hem naar 't vreemde land.
»Wij allen, Cola, hebben ons niets te ver
wijten. Er zijn naturen, op welke men zelfs
bij de zorgvuldigste verpleging geen invloed
heeft, als de duivel der waaghalzerij over
hen komt. Misschien is 't moeilijke van den
loopbaan, dien onze Kurt zich koos, zijn
beste genezing. Misschien keert hij beza
digder en met een warmer hart tot ons
terug. Dit is nu wel een zeer onbestemde
hoop. Heden voelen wij alleen, dat wij hem
verloren hebben voor lang, en dat bewust
zijn zal u smart doen, mijn arme Cola, even
als 't mij smart, diep en scherp.*
Ja, diep en scherp was de smart geweest
Vóór het afvallen der bloembladen maakt
men ondiepe insnydingen in de zaaddoozen,
en daaruit ontlast zich des nachts het melk
sap; men snijdt er dit des ochtends met een
scherp mes af, verzamelt het op een papaver
blad en kneedt het samen tot een koek
van grooteren of kleineren omvang.
Over Smyrna of Constantinopel komt het
vervolgens in den handel en dit opium
houdt men voor de beste soort. Dat van
Smyrna (een aanzienlijke handelsplaats in
Klein-Azië), vindt men bij ons in de apotheek
en vormt meestal eenigszins plaite of bol
vormige massa's in papaverbladen gehuld
en 75 gram zwaar. In verschen toestand
zijn deze massa's min of meer week, van
binnen lichtbruin en vertoonen op doorsnee
kleine korreltjes. In gedroogden staat zijn
zij donkerder van kleur, glanzig op de
breuk en rocdsichtig bruin. Ze zijn bedwel
mend van reuk en bitter van smaak. Voor
een klein gedeelte lost het op, slechts in
water en alcohol, en bestaat uit water,
gom, suiker, een kaoetsjoek-, hars- of was
achtige zelfstandigheid, kleine hoeveelheden
van een vluchtige, naar peper riekende stof
en verder minerale zelfstandigheden, wier
namen ik u sparen zal, daar ze mij ten
minste van geleerdheid bijna omver doen
vallen, en het opnoemen alleen dier fraai
klinkende woorden reeds een uiterst slaap
verwekkend middel is.
Opium is dus, gelijk wij reeds zeiden,
een zegenrijk geneesmiddelhet doet den
armen lijder zijn zwaarste pijnen vergeten
den gezonden echter veroorzaakt het als be
dwelmingsmiddel de grootste ellende. In
kleine hoeveelheid gebruikt, werkt het in
de eerste plaats opwekkend, pijustillend; het
bevordert het zweeten en slapendoch in
grootere hoeveelheid werkt het prikkelend,
die het meisje ondervond bij deze kwade
tijding. De moed, waarvan haar trouwe
vriend roemend gewaagde, stond haar hier
in den vreemde niet ter zijdede smart
overmande haar, en toen zij na dagen van
kommer zich weer meester werd, in zooverre
ten minste dat ze den toestand kon over
zien, waren de sporen van slapelooze nach
ten en droeve dagen op haar gelaat te lezen.
De brieven, die snel achtereen van huis
kwamen, deden haar goed. Thesi's harte
lijke deelneming, Mevrouw Burger's zachte
troostwoorden en eindelijk Mijnheer Weud-
lin's trouwe en standvastige vriendschaps
bewijzen steunden haarhierbij voegden
zich Mevrouw Harland's zeer practische
raadgevingen.
»Laat je den naam en de bestemmings
plaats van het schip geven en telegrafeer
hem achterna naar de eerste haven, die
ze aandoen. Zoodra je een levensteeken van
den bengel hebt, zal 't je lichter zijn. Houd
nu op met schreeuwen. Ik maak je er op
merkzaam op, dat Bertha's trouwdag nadert
en ik heb voor de toebereidselen je hulp
noodig.*
Carters had Cola's kommer begrepen. De
vrijmoedigheid en de hartelijkheid, die tus-
schen hen geheerscht had, deed zich ook
thans gelden. Cola vertelde en Carters hoorde
met deelneming toe, terwijl hij haar door
enkele invallende, goede uitdrukkingen van
hartelijkheid opvroolijkte.
Toen zij geëindigd had, was zijn goedig
gezicht ernstig geworden.
»Ik denk er over, hoe ik u misschien
van dienst kan zijn, Mejuffrouw Charlotte;
ik h.b veel kennissen bij de marine een
vriend van mij is bij de admiraliteit
men kon den kleinen weglooper als een on
mondige verplichten terug te komen, denk
ik. Al kost me dat misschien een reis naar
Duitschland, daar zie ik niet tegen op;
mijn patiënten neoint een collega wel voor
me waar.«
verhittend, bedwelmend. In nog grootere hoe
veelheid verstoort het de werkzaamheid der
zintuigen, verzwakt de zenuwen, brengt de
geestvermogens in de war, veroorzaakt een
aanhoudenden, met aangename droomen ver
mengden slaap, en eindelijk den dood.
Zoo hebben opium voor den Chinees, al
cohol voor den Westerling en het nieuwste
snufje der hoogste standen, »de aether*
deze overeenkomst, dat zij steeds naar meer
doen verlangen, het lichaam sloepen en den
mensch verlagen tot beneden het dier.
Het misbruik van opium is in zwang
bij Turken, Perzen, Grieken, Noord-A.meri-
kannen en Engelschen, maar vooral bij de
Chineezen. Bij de Turken worden opium
schuivers verachtals wandelende lijken
met bleek gelaat, uitgerekten hals, doffe
oogen en stamelende tong, dwalen zij rond
of op rustbanken gezeten langs een houten
galerij, verzwelgen zij een aantal opium-
pillen met een glas koud water; binnen
een uur bevinden zij zich in een zaligen
roes, waarin zij in hun droomen al hun
wenschen zien vervuld. De oosterling begint
met 1 grein en klimt langzamerhand op
grooter hoeveelheid heeft hij aanvankelijk
niet noodig en zou wellicht doodelijk wer
ken na één uur begint het te werken en
dit duurt 5 of 6 uur. De uitwerking is
nog verwoestender voor den schoonen tem
pel, het menschelijk lichaam, dan die van
alcohol.
In China of op Java wordt het opium
in kokend water opgelostde oplossing
wordt gefiltreerd en verdampt. Wil de
Chinees nu rooken, dan legt hij het hoofd
op een kussen, steekt een weinig opium
aan een soort van naald, houdt het in de
vlam en plaatst het in den kleinen kop der
opiumpijp; hij houdt de pijp onder het trek
ken aan de vlam en brengt met een paar
teugen den rook in de longenervaren roo-
kers doen dit meermalen. Opiumrookers zijn
in den beginne vroolyk en levendig; hun ge
laat is rood en opgezethet oog glinstert,
de borst gaat snel op neer; snel en hoor
baar klopt de polseen heerlijk gevoel van
warmte en levendigheid overstroomt hen
de verbeelding maalt hen alles voor wat
heerlijk en genotvol is maar later volgt
de afmattingeen hoogst onaangenaam ge
voel prikkelt den volgenden morgen den
misbruiker tot nieuw opiumgenot en ten
slotte walgt hjj van opium, waarnaar hij
met blakenden drift haakt.
Wordt hem dit onthouden, dan lijdt hjj
onbeschrijfelijke ellendentrouwens een plot
seling afschaffen dezer jammerlijke gewoonte,
kan licht den dood veroorzaken.
Men meent, dat het gebruik van opium
zich betrekkelijk eerst laat over Perzië en
Azië heeft uitgebreid, daar het woord nog
niet bestond toen Perzen en Indiërs ver-
eenigd waren; tegelijk met den Islam (den
godsdienst der Mohammedanen) zou het veld
gewonnen hebben, daar deze aan het opium
hun bekenden moed en doodsverachting ont
leenden.
China leerde het als geneesmiddel kennen
van de Arabieren; maar eerst in de 17de
eeuw kwam het zoo noodlottige misbruik
in zwangthans bestaat er, van het Engelsch
gou vernemen t uitgaande, een bepaalde opium
cultuur, die b.v. in 1875 4 millioen Ned.
ponden opium invoerde; in den laatsten tijd
verbouwt men in China zelf nog opium,
en wel 's jaarlijks van 20 tot 30000 kisten.
Lezers, moet ik nog iets hierbij voegen
Moet ik u voorbeelden geven uit deze naam-
looze ellende, die het heerlijke Oostelijk half
rond nog in veel erger mate teistert, dan
Cola gaf hem dankbaar heur hand.
»Iloe goed zijt ge,« riep ze uit.
Carters zag voor zich neer.
»Daar bedriegt ge u in,« zei hij, »ik ben
heel goed, zoo lang ik niet bij anderen
wordt achtergezet. Ik word boosaardig, als
men me kwetst. Ik was in de laatste da
gen uit mijn humeur
Cola zag hem vragend aan. Heur bleek
gelaat roerde hem en stemde hem teer. Hij
hield haar hand in de zijne.
Mejuffrouw Charlotte, ik verdraag het
niet, dat die Duitsche schilder beslag op u
legt; hij heeft geen recht daartoe; 'tis,
zacht gesproken, een gruwelZie me niet
zoo boos aan. Ik ben erg ijverzuchtig, en
wat men me dreigt te ontnemen, dat begeer
ik des te heftiger. Gij zijt vriendelijk jegens
mij geweest ik heb daarop verwachtin
gen gebouwd, die
»Ge moogt niet uitspreken; gij moogt
niet!* Cola hief smeekend haar hand op.
»Ik bid u er om Ik wil uw vriendschap
niet verliezen voorloopig kan ik haar niet
missen ziet ge ik ben nog ziek
Er was iets in haar toon, dat hem ont
wapende.
De jonge man boog zich deemoedig over
de kleine, blanke hand en kuste haar.
»Dan zwijg ik voorloopig,* zei hij met
aandoening, »inaar zeg verder, wat ik voor
u doen kan.«
»Niets, dank u't Heeft me goed ge
daan, dat ik mijn hart heb mogen ont
lasten. Gij zijt de eenige hier in Engeland,
met wien ik over Todo en Kurt en Thesi
kan spreken.
Heeft het aardige, blonde meisje weer
geschreven
Cola knikte en kreeg Thesi's laatste
schrijven om 't hem te laten zien. 't Was
ernstiger dan anders, hoewel de kleine bab
belaarster zelfs in de treurigheid haar vroo-
lijken aard niet verloochende.
Carters las de eerste regel en zag Cola aan.
»Hoe ver mag ik?«
»De eerste zijde af,« zei ze, niet omslaan
Maar juist aan 't slot van de eerste zijde
stond dat, wat Carters 't meest belang in
boezemde. »Wie is »hij«?«
Cola nam hem Thesi's brief snel af.
»Dat zijn meisjesgeheimen; ik mag ze
niet verraden.*
»Ik ben nieuwsgierig!*
»Dat geloof ik.«
Als gij 't me niet zegt, vraag ik 't zelf.
Cola begon, trots haar zwaarmoedigheid,
te glimlachen. Carters had er slag van
iemand op te vroolyken.
Vraagt gij 't schriftelijk of mondeling?*
Schriftelijk en reeds dadelijk. Hebt ge
reeds geschreven, en is op uw papier nog
een plaatsje
Cola sloeg bereidwillig haar dichtgevouwen
brief open en gaf hem de nog leege laatste
zijde. Carters zette zich aan tafel, nam de
pen ter hand en schreef:
»En onbekend Thesi-aanbidder, vraagt
vol wangunst, wie »Hy« is. Met den eer
biedigsten dank vooraf, zeer onderdanig
Carters.
»Zal ze antwoorden?* vroeg de jonge
man, toen hij geschreven had.
Cola schoof het blad weer in 't couvert.
»Voor zoover ik mijn Thesi ken, zal zij
hartelijk lachen en antwoorden!* zei ze.
Hl.
Waldorfzijt gij 't? Ge zijt toch een
trekvogel! Waar zijt ge dan zoolang ge
bleven? Ieder verwonderd zich. Eerst laat
ge u bij de Burens introduceeren, dan gaat ge
met ons naar den klub en naar Wilson;
overal overvleugelt ge ons, en dan
plotseling zijt ge verdwenen. Dus, biechten!
waar zijt ge geweest
Aldridge was 't, die den binnenkomenden
vriend deze woorden toeriep. Zijn stem
klonk joviaal en hartelijk.
»Kom binnen en rechtvaardig u!«
de alcohol het Westelijk halfrond onzer
aarde? Verschoon my, want ik houd er mij
vast van overtuigd, dat gij met mij alle
misbruiken naar de maan wenscht.
De kapitein van een loodskotter heeft op
omstreeks 150 mijlen ten oosten van At
lantic City, New Yersey, eene luchtballon
in zee zien drijven. Voordat hij het gevaarte
kon bereiken, barstte de ballon, zoodat het
schuitje onmiddellijk zonk. Men vermoedt,
dat dit de ballon is van den luchtschipper
Hogan, die Dinsdag j.l. te Brooklyn op
steeg in een nieuw soort luchtschip, dat,
naar de uitvinder beweerde, door den reizi
ger goed kon worden bestuurd. Hogan was
reeds 400 maal opgestegen en was 32 maal
met een valscherm neergedaald in de 28
jaren, gedurende welke hij als luchtreiziger
werkzaam is.
De New-¥orksche luchtvaartmaatschappij
is voornemens een soort van luchtschip te
laten maken, dat 250.000 dollars moet kos
ten en plaats aanbiedt voor 200 personen
en 50 ton bagage.
Te Parijs is een vrouw van Nederlandsche
afkomst, Jaqueline Stakenburg in hechtenis
genomen wegens het vermoorden van haar
13-jarig dochtertje. Op het lichaam van het
kind vond men een aantal wonden, door
kokend water veroorzaakt.
De twee zoons der beschuldigde hebben
voor den rechter van instructie verklaard,
dat hunne moeder onlangs gepoogd heeft,
hun zusje op te hangen.
Jaqueline Stakenburg is een 43-jarige ge
scheiden vrouw, van niet onbesproken gedrag.
Waldorf had zijn hoed en de jas, die
hij over den schouder droeg op een stoel
gelegd. Met langzame schreden kwam hij
't atelier binnen. Thans eerst zag Aldridge
op, en de lachende uitdrukking week van
zijn gelaat en maakte plaats voor deel
neming.
»Alle drommels, ge ziet er slecht uit.
Wat mankeert ge u, Waldorf?*
De gevraagde reikte den vriend de hand.
>Zie ik er slecht uit, Aldridge? Oprecht
gezegd, »ik ben niet goed, en ik kom hier,
om bij u tot bedaren te komen. Ik heb
slaaplooze nachten gehad en dagen van on
rust. Ik werkte en kon toch niet werken.
Kent ge zulke aandoeningen
Aldridge hief met een ontkennend ge
baar de hand op.
»Ik kende ze; thans ben ik daarvoor te
oud. 't Hoofd en 't hart worden rustiger
met de jaren. Ga zitten, vriend, wilt ge
me zeggen, wat u scheelt? Ik zal niets
meer vragen, als ik niet mag.*
Waldorf zag met zijn schoone, ernstige
oogen den ouden man zonder te spreken
eenigen tijd aantoen kwam er een trouw
hartige, vertrouwelijke uitdrukking in zijn
oogen.
Zeker,* riep hij, »gij kunt vragen en
ge moet me niet ontzien. Ik ontzie mezelf
niet. Sinds acht dagen veracht ik mezelf
hartelijk
»Ge doet u onrecht.*
»Neen, neen, neen! Ik zeg u, ik ben
een man en heb me als een gewetenlooze
knaap gedragen. Ge hebt het ook wel ge
zien, Aldridge, en alleen uw grenzenlooze
braafheid heeft u bewogen, u te houden,
alsof ge niets zaagt.*
Hij was opgestaan en ging, l.aastig spre
kend, in de kamer op en neer.
Aldridge legde penseel en palet opzij en
ging voor zijn vriend staan.
>Ge zijt zenuwachtig, Waldorf, en ge ziet
de dingen te zwart in.«
NIEUWSBLAD
Het Land van Hengen
en ALteiia,
[Ie Langstraat en de
flomnielerwaard.
S3 i t e li 1 sx n cl