zullen in 1890 meer den 200 millioen mark!
betalen 7oor den aankoop van kanonnen,
voor de uitrusting van twee nieuwe leger
korpsen, benevens aeht-en-dertig millioen
mark voor de versterking der vloot. Daarbij
komt nog ö1/, millioen mark in het gewone
legerbudget en 2ya millioen in bet marine
budget, die de regeering het vorige jaar
niet heeft gehad.
Zelfs bladen, die niet tot de oppositie be-
hooren, toonen hun ongerustheid over deze
steeds grooter wordende offers voor leger
en vloot. Er moet eenmaal paal en perk
worden gesteld aan die aanvragen, want
roept het niet om wraak, dat schepen, ka
nonnen en geweren worden vervaardigd,
om, als zij nauwelijks gereed zijn, voor oud
roest te worden verkocht?
Het gewone legerbudget beloopt 376 mil
lioen mark, en het buitengewone bijna 204
millioen, zoodat het buitengewone bijna
het twee-derde bedraagt van het gewone
budget van marine; wat het gewone be
treft, dat overtreft het buitengewone nauwe-
ljjks 120,000 mark.
Het leger moet volgens de troonrede sterk
genoeg zijn, dat de keizer ten gunste van
den vrede, in den raad der volken een on
afhankelijke rol kan spelen. Dat zegt men
evenwel overal. De czaar wil ook een woordje
kunnen medespreken.
Moltke heeft gelijk. Dat kan zoo niet
voortduren, »'t een of ander moet aan dien
toestand een einde maken,
Maar wat?
Men verwacht, of liever de keizer ver
wacht, dat de vrede van Europa ook in
't volgend jaar zal gehandhaafd bljjven »op
den grondslag der bestaande verdragen, t
Deze passage verdient een nadere be
schouwing. Welke zijn die bestaande ver
dragen 't Zijn niet alleen die, welk Duitsch-
land met Oostenrijk en Italië heeft gesloten,
want op grond daarvan alleen zou men niet
kunnen spreken van een voortduring van
den vrede. Met die grondslagen der bestaande
verdragen worden verstaan die, vervat in
het verdrag van 10 Mei 1871 (Frankforter
vrede) en dat van 13 Juli 1878 (Berlijnsch
tractaat).
Uit die passage valt op te maken, dat
dus alles voorloopig bij 't oude zal bljjven,
dat Rusland tegen den afstand van den
Elzas aan Duitschland niet heeft geprotes
teerd, zooals men wel eens heeft willen be
weren in Frankrijk. Bovendien mag aan
genomen worden, dat niet slechts Duitsch
land en Oostenrijk, maar ook Rusland
vasthoudt aan de bepalingen van het Ber-
lijnsche tractaat en dat dus de overeenkomst,
waarbij Rusland een overwegende invloed
in Servië, Oostenrijk in Bulgarije wordt
toegestaan, nog wordt bindend geacht, al
schjjnt 't soms of men, voornamelijk van
Russische zijde, wel eens buiten zijn boekje
wil gaan.
Zou de slotpassage uit de Duitsche troon
rede niet eenigszins in verband staan met
het tusschen den Czaar en Bismarck ge
voerde onderhoud?
Een vreesselijk ongeluk gebeurde dezer
dagen te Yölkershausen, in Duitschland.
Zeven knapen speelden in eene schuur en
rookten o. a., waardoor in de schuur brand
ontstond. In hun schrik en uit vrees ont
dekt te zullen worden vluchtten zij naar
den zolder, tengevolge waarvan 5 hunner,
7 tot 10 jaren oud, den dood vonden en
de beide anderen zware brandwonden be
kwamen. De schuur en twee stalgebouwen
brandden af.
Uit Berljjn wordt d.d. 24 Oct. gemeld
De heden door den Bondsraad aangenomen
socialistenwet brengt slechts onbeduidende
verzachtingen in de bestaande en bevat
geen beperking omtrent den duur.
Mislukte wraak. Iu Juli van dit jaar
pleegde de vrouw van den ambtenaar Strigel,
te Graz, zelfmoord, door in de rivier de Mur
te springen, waarin zij verdronk; vooraf
had zij zich echter van het, grootendeels
uit staatspapieren bestaande, vermogen van
haar man meester gemaakt en dit uit wraak
zucht met zich in het kille graf genomen.
Mevrquw Strigel werd dood opgehaald,
maar van het geld was geen spoor te vin
den. In de vorige week zag echter een man
een pakje liggen op een plek, waar de
rivier zeer slibberig was. Hij raapte het op
en vond er papieren van waarde, sieraden
en een spaarbankboekje van hoog bedrag
in. De papieren waren doornat en op som
mige plaatsen reeds doorgescheurd.
Door het spaarbankboekje bleek, dat Stri
gel de eigenaar van het gevondene was.
Hij deed moeite om de waarde der onbruik
baar geworden staatspapieren terug te krij
gen en slaagde hierin zeer naar wensch;
slechts twee stukken, die onleesbaar waren
geworden en tot snippers waren verteerd,
kreeg hij niet terug.
Sedert de schoolwet van 1884 is iu België j
in 27 gemeenten de openbare school af
geschaft.
De tentoonstelling te Parijs zal een winst
van 8 millioen afwerpen, welk sommetje
door den staat en de stad gedeeld zal worden.
Door het licht aangetrokken zijn gansche
vluchten leeuwerikken onlangs tegen den
Eiffeltoren aangevlogen en hebben het met
den dood moeten bekoopen.
De volgende morgen vond de torenbe
waarder honderden rond zijn woning.
De werkstaking onder de dokwerkers te
Bristol (niet te Londen, zooals wij in ons
vorig nommer melden) breidt zich gaande
weg uit. De gewone dokwerkers eischen 6
stuivers per uur voor dagwerk en 8 stuivers
voor overwerk, of ook betaling voor de
schafttijden. De eisch der korendragers, eene
loonsverhooging van omstreeks 3/4 stuiver
per 100 bushels, is niet ingewilligd, maar de
werkgevers boden l/8 stuiver, wat niet werd
aangenomen. De orde blijft bewaard, doch
verscheidene bijeenkomsten zijn gehouden,
welke tot werkstakingen onder andere be
drijven leidden. Zoo hebben 600 katoen
werksters, 350 zeeparbeiders, 1000 wagen
makers 500 vrachtvoerders den arbeid
gestaakt. Hier en daar werd loonsverhooging
aangeboden. Intusschen vreest men voor
verdere uitbreiding.
De katoenprjjs daalt op de Londensche
markt geleidelijk, ten gevolge van groote
aanvoeren en gunstige berichten omtrent
den oogst, hoewel sommige berichten zeggen,
dat de vorst hier en daar eenig nadeel be
rokkende.
De begrafenis van den Portugeeschen
Koning heeft Zaterdag plaats gehad. De
lijkbaar was bedekt met kransendeze waren
echter in zoo grooten getale ontvangen, dat
een tweede voertuig noodig was om ze te ber
gen. De buitengewone gezanten der Vorsten
gingen met den stoet, het Hof begaf zich
echter op eigen gelegenheid naar de kerk,
waar de Patriarch het lijk zegende.
De Koningin-weduwe van Portugal zal
te Monza gaan wonen bij haar zuster, Prinses
Clotilde.
De Koningin ontvangt een pensioen van
omstreeks f 150,000, met de helft te ver
minderen zoo zij zich in het buitenland
vestigt.
Een Oostenrijker, de heer Siersch, direc
teur der dynamietfabriek te Presburg, heeft
de menschheid aan zich verplicht door de
samenstelling van eene ontplofbare stof,
ecrasiet gedoopt, die dynamiet, meliniet enz.
in verwoestende kracht ver overtreft. Bij
eene proef te Pola werden drie aan elkander
gevoegde jjzeren pantserplaten, elk ter dikte
van 30 centimeter, beschoten door met
ecrasiet gevulde granaten. Bij het eerste
schot doorboorde de stalen punt der granaat
de eerste en de tweede plaat, bleef in de
derde zitten en bracht bij de ontploffing
zulk eene verwoesting te weeg, dat er bij
gepantserde vaartuigen aan het stoppen van
een dergelijk lek niet gedacht zou kunnen
worden.
De vernielingskracht van ecrasiet bij muur
werk is onweerstaanbaar. Bij Olmütz be
schoot men een verlaten fort; bij het 10e
schot was het fort zoo verwoest, dat geen
enkele kazemat meer eene schuilplaat aan
bood en het noodzakelijk was het fort af
te breken en op te ruimen, hoewel men
het gaarne nog voor latere oefeningen had
behouden.
Daar de Oostenrijksche Regeering pogin
gen doet om het geheim van den heer
Siersch te koopen en het dan voor zich te
behouden, staat te vreezen, dat de alge-
meene beschaving er voorloopig nog de
vruchten niet van genieten zal.
HEUSDEN, 28 Oct.
De aangekondigde verkooping van de
militaire gebouwen alhier heeft plaat gehad.
De navolgende prijzen werden besteed, als:
Voor den ondergrond van het Hoofd wacht
huis door den heer Léon te Sloten f 400.
Voor de afbraak van het Hoofd
wachthuis door den heer Léon te
Sloten f 425.
Voor den ondergrond van het Ar
senaal door den heer Verhoekx te
Heusden f 680.
Voor de afbraak van het Arsenaal
door den heer Van de Weg te
Dordrecht f 2670.
Voor den ondergrond van de Turf-
loods door den heer L. Verhoeven
te Heusden f 750.
Voor de afbraak van de Turfloods
door den heer Léon te Sloten f 2025.
Van dit perceel heeft de heer Ver
hoeven van het recht van naasting
gebruik gemaakt tegen de gestelde
vergoeding van o aan den koo-
per van de afbraak.
Voor de afbraak van het Kruit
magazijn op het Burgtplein, door
den heer Léon te Sloten f 3550.
Voor de afbraak van de Affuitloods
op het Burgtplein, door den heer
Léon te Sloten f2310.
Voor de kleine loods staande op
het Burgtplein, door den heer Dan-
kers te Heusden f 65.
Donderdag 1.1. zochten de personen
V. uit Genderen, vader en zoon, na weder te
veel van de vergunning genoten te hebben,
twist in de herberg >Voermans welvaren*
aan de Wijksche poort, waarbij het een
paar vensterruiten moesten ontgelden. Zij
hadden hun rijtuig, een z.g. hoogkar met
paard, bij zich en zouden daarmede de reis
naar Genderen ondernemen, toen de politie
tusschenbeide trad en de richting veranderde
naar de kazerne der maréchaussées alhier.
Aldaar bleek, dat de zoon een belangrijke
wonde aan het hoofd had, die heelkundige
behandeling noodzakelijk maakte.
Beiden werden voorloopig in arrest ge
steld om hun roes uit te slapen, waarna
van een en ander proces-verbaal werd op
gemaakt.
Het voertuig werd inmiddels naar hunne
woonplaats vervoerd, zoodat door het optre
den der politie verdere ongelukken zijn
voorkomen.
ELSHOUT. Maandag 21 dezer was het
alhier bij J. Br. zoogenaamd »aardappel-
fooi.« Terwijl men genoeglijk en vreedzaam
bijeen was, had P, T. aldaar er genoegen
in om den huiseljjken vrede te komen ver
storen en daarbjj vier glasruiten met een
hout uit het raam te slaan. Hij werd na
tuurlijk verwijderd en de politie zal hem
voor het vervolg deze baldadigheid wel af-
leeren,
HERPT, 28 Oct. Gisteren avond hadden
alhier belangrijke vechtpartijen plaats ten
herberge van P. Mallant. Zekere A. v. G.
komt ten zes ure de herberg binnen en
wordt, na enkele woorden te hebben ge
wisseld, door den schoonzoon J. S. de deur
uitgeranseld, zonder dat daarbij bloedverlies
plaats had.
Vervolgens gooit de lieve schoonzoon
zijne moeder met een steenen luciferspot,
waarbjj het bloed haar over de kleederen
liep en zij eene wonde bekwam, die haar
vooreerst het gebruik van den arm doet
missen.
Iets later krijgt den polderjongen Stout-
hamer ruzie met den bij de politie bekende
Rottier. Laatstgenoemde bracht S. met een
hard voorwerp zooveel slagen toe, dat ook
hij werd verwond en het bloed hem langs
de kleederen liep; en dat geheele bedrjjf
liep in circa 3/4 uurs af.
Een ooggetuige zegt: »toen ik 's avonds
een kijkje nam in bedoeld huis, geleek het
geheel meer op een slachterij dan eene
herberg.''
Door de politie is van het vorenstaande
kennis genomen en die in deze iets verdiend,
zal zeker wel wat krijgen.
Zou het geen tijd worden, op grond van
een en ander, in vermelde inrichting de
vergunning in te trekken?
Er is in onze gemeente dit jaar veel
handel in aardappelen. Bijna dagelijks ziet
men volle wagens naar 's-Bosch vervoeren,
om deze tegen een flinken prijs van de hand
te doen. Vóör eenige dagen kwam alhier
een aardappelhandelaar uit 's-Bosch die bij
een paar boeren eenige partjjtjes opkocht.
Hij besteedde voor kralen f 3 en voor jam
men f2.75 per mud. De uitkomst is be
vredigend te noemen en de kwaliteit laat
over 't algemeen niets te wenschen over,
zoodat, blijft de handel nog eenige dagen
aanhouden, de landbouwers hier dezen win
ter geen moeite zullen hebben, om ze tegen
vorst te bewaren, daar dan alles opgeruimd
zal zijn.
Eindelijk begint men in onze ge
meente ook hier en daar een begin te
maken met het delven van suikerbieten, de
uitkomst is bevredigend te noemen. Reeds
is men hier druk bezig met het zaaien van
winterkoren, jammer, dat het aanhoudende
natte weder zooveel oponthoud te weeg
brengt.
WIJK, 28 Oct. Onze laatste predikant
ds. Draaisma, die van hier naar Klundert ver
trok, komt voor op het drietal te Dordrecht.
WERKENDAM. De aanvoer van beet
wortels aan de suikerfabriek alhier blijft
nog steeds drukde vorige week lagen niet
minder 60 schepen ter lossing. Naar men
verneemt, moeten er nog 100 schepen uit
de Meer hier aankomen, zoodat de cam
pagne dit jaar lang zal duren.
GORINOHEM. Donderdagmorgen wer
den eenige ossen gedreven over de Lan-
gendijk alhier. Op de hoogte gekomen van
den nieuwen winkel van den heer Stufkens,
stapte een der ossen den winkel in, keerde
zich in denzelve naar alle kanten, bekeek
het verschillend speelgoed en stapte weder
heel voorzichtig de deur uit, zonder iets
beschadigd, maar ook zonder iets gekocht
te hebben.
In de Arkelstraat ging een voor een
wagen gespannen paard, toebehoorende aan
den heer H. alhier, op hol en rende den
Arkelschen weg op, juist op het oogenblik
dat van de brug over de sluis bij Van Ma
meren, een lijkstatie van het kerkhof terug
keerde.
Gelukkig scheen het paard te schrikken
en sprong bezijden den weg den dijk op,
alwaar de kar tegen een hoop hooi stuitte
en waardoor het paard tot staan kwam en
gegrepen werd. Ware dit het geval niet
geweest, dan waren zeker groote onheilen
gebeurd; nu liep alles gelukkig af.
I Jinnonln nd
nee la^er o
wilr
heel wat pennen in beweging gebracht. Van mede dagelijks ingevuld.
Het wetsoutwe
derwijs, zooals het door de Tweede Kamer bovendien
is aangenomen, heefc iu de laatste weken 1 meteorol. instituut
Deze klok geeft op zeer duidelijke wijze tijd,
temperatuur en datum aan;
wordt volgens opgave van het
opgave
het te verwachten weer
alle kanten worden adressen aan de Eerste r>e bijeenkomsten van het Leger des Heils
Kamer gezonden, verzoekende het ontwerp te Dordrecht, zijn, wegens ranioerigheden
niet aan te nemen, terwijl sedert ook ver- ,jje zy veroorzaken voor eenige dagen ver
schillende dagblad-artikelen verschenen zijn, i
welke ten doel hebben de Eerste Kamer te!
bewegen, zich aan die adressen niet te storen
en het land een schoolwet te schenken,
waarvan het ontwerp thans by haar is in
gediend. Onze ruimte laat niet toe een
résumé van al die artikelen voor en tegen
het wetsontwerp, te geven, en wij bepalen
ons daarom nu tot het laatste woord, dat eeu
vakblad, »Het Schoolblad* over deze be
langrijke quaestie laat hooren.
Na de voor- en nadeelen te hebben op
gesomd, welke het ontwerp-Mackay in de
oogen van het Schoolblad* heeft, komt
't tot de volgende conclusie:
Ziedaar de balans opgemaakt, wat de
hoofdzaken betreft. Min gewichtige veran
deringen hebben wjj onvermeld gelaten. En
ook hebben wij tot hiertoe het ontbreken
van leerplicht niet genoemd. Wij vinden
het dan ook zeer zonderling, dit laatste als
een argument gebruikt te zien, om ver
werping van de Eerste kamer te vragen.
Wij zijn warme voorstanders van leerplicht,
maar in de wet van '78 komt zij niet voor,
en in de wet van '89 zal zij niet voor
komen. Door verwerping of aanneming der
wet wordt in dit opzicht niets gewijzigd.
De liberalen zijn pas sinds enkele weken
eenstemmig over het beginsel van leerplicht.
Waren ze dit eerder geweest, dan hadden
ze vóór zoowel als na '78 volop gelegen
heid gehad, den leerplicht te krijgen. Doch
nu ze-zelven jarenlang verzuimd hebben
dien in te voeren, zullen zij de Eerste Kamer
vragen, een wet te verwerpen omdat de
clericalen daarin den leerplicht niet hebben
willen opnemen!
Was er eenige kans, hem na of door die
verwerping wel te krijgen, de handelwijze
zou te begrijpen zijn. Doch verwerping van
deze wet verwijdert ons weer mijlenver van
leerplicht. Verwerping van deze wet betee-
kentde agitatie over de onderwijs-quaestie
weer van meet af beginnen, verwerping be-
teekent: opnieuw alle andere groote volks
belangen, die luid schreeuwen om beharti
ging, aan kant duwen, om zich slechts met
dat ééne bezig te houden. En dat ééne is
nietof ons volk al dan niet goed onder
wezen zal worden dat ééne is de quaestie,
of men menschen, die geen onderwijs voor
hun kinderen goedkeuren, indien het niet
een kerkelijke kleur draagt, al dan niet
voor het door hen noodig geachte onder
wijs eeu klein gedeelte der kosten uit de
staatskas zal vergoeden. Dit is geen zaak
waarmee de volksontwikkeling staat of valt
voor het volk zijn leerplicht en, vóór alles,
verbetering van de stoffelijke welvaart de
zaken, waar het op aankomt, en deze schaadt
men door verwerping van de herziens On
derwijswet.*
Ook vanwege het bestuur der vereeniging
voor opvoedkunde is bij de le Kamer een
schrijven ingekomen, waarin dit ter oorzake
van hoogst belangrijke bezwaren verzoekt,
de onderwijswet niet aan te nemen.
De van wege het ministerie van water
staat, handel en nijverheid in het openbaar
verkochte gebruikte frankeer-, post- en
telegramzegels hebben eene som opgebracht
van f 1944.57.
Voor 2200 gebruikte postzegels van f 1
werd f 704,80 betaald, per stuk dus onge
veer 32 ya cent.
De gemeenteraad van Enschedé heeft be
sloten over te gaan tot den aanleg van eene
drinkwaterleiding met eigen exploitatie,
waarvan de kosten op f 300,000 zijn ge
raamd.
Aan de »République Fran9aise« wordt uit
Duinkerken gemeld, dat aan een Hollandsch
horlogemaker te Loon, Van Sareven ge
naamd, wegens zijn Boulangistische houding
bij de laatste verkiezingen, het verblijf in
Frankrijk ontzegd is.
In eene gecombineerde vergadering van
de collegies van kerkvoogden, notabelen en
kerkeraad te Rauwerd is met eenparigheid
van stemmen besloten, dr. J. W. Lieftinck
met den meesten aandrang uit te noodigen,
na ruim een half jaar van beproeving, aan
den kerkeraad van Sliedrecbt te willen vragen,
hem zijn woord van aanneming terug te
willen geven, om te kunnen blijven waar
hij is en waar hij door ieder geacht en
geëerd wordt.
Ook te Dordrecht is op het Scheffersplein
een meteorologische annoncenkïok geplaatst.
Een bakker bij Heerenveen heeft eene
proef genomen, waarvan wellicht onze huis
moeders partij kunnen trekken. Algemeene
klachten verneemt men steeds, dat kool,
als men ze niet inlegt, zoo gauw gaat
rotten.
De bakker schaafde witte en roode
kool en legde ze op den oven te drogen.
De groote hoop kromp in tot eene kleine
lichte massa, maar toen zij eenigen tijd
daarna des middags gestoofd op tafel kwam,
had zij dezelfde kleur als versche kool en
denzelfden smaak ook.
Te Oosterbeek heeft Zaterdagnacht bij
Van Iv. een brutale diefstal plaats gehad.
Door het opschuiven van een raam heeft
de dief zich toegang tot de woning ver
schaft. Verschillende voorwerpen, waaronder
ook een portemonnaie met geld zijn ont
vreemd een horloge werd uit de bedstede,
waar man en vrouw sliepen, weggenomen.
In eene andere woning heeft men mede
gepoogd in te breken.
In de Ganssteeg te Utrecht werd Woens
dag de arbeider v. A. op straat door eene
beroerte getroffen en viel dood neder. Toen
het lijk in de echtelijke woning werd ge
bracht, schrikte zijne vrouw zoo hevig, dat
ook zij den laatsten adem uitblies.
Te Venloo hebben onbekenden in den
nacht van Zaterdag op Zondag in het kan
toor der firma Berger ingebroken en een
aanzienlijke som gelds gestolen.
Naar wij vernemen zijn ten gevolge van
bij de Rotterdamsche werkstaking aan den
dag gekomen misbruiken negen bazen door
hun patroons ontslagen.
Men schrijft uit Rotterdam:
Zondag was het de dag, dat de bakkers
gezellen alhier antwoord moesten hebben,
op de door hen aan de patroons gestelde
eischen. Het bleek dat wel velen bereid wa
ren aan die eischen toe te geven, doch
geenszins allen. Nadat dit in de vergade
ring der gezellen was bekend gemaakt, trok
Zondagavond een groote bende door de stad.
Aan de patroons die de eischen hadden in
gewilligd werden ovaties gebracht, terwijl
bij de anderen de gezellen, die aan het werk
gegaan waren, werden gedwongen het Zon
dags werk te staken.
In de bakkerij van den heer Rossmulder
in de Molensteeg werden zelfs de ruiten
ingeworpen.
De verbittering tegen den heer Rossmul
der schijnt ontstaan te zijn door het gerucht,
dat hij, niet willende toegeven, Duitschers
had laten komen om in zijn bakkerij te
werken.
Een persoon die met een stok de ruiten
insloeg, werd door de politie gegrepen,
doch wist nog te ontkomen. Daar hij echter
spoedig bekend was, werd tegen hem proces
verbaal opgemaakt. Ook naar de andere
schuldigen wordt een gestreng onderzoek
ingesteld.
Thans moeten alle patroons, ook de heer
Rossmulder hebben toegegeven.
Zaterdagavond ruim 6ys uur ontstond te
Rotterdam een ernstige brand in het Hotel
Weimar aan de Spaansche kade. Al dade
lijk had de brand een zeer ernstig aanzien
snel grepen de vlammen om zich heen. De
brandweer, die spoedig met verscheidene
handspuiten op het terrein aanwezig was,
had eene zware taak te vervullen, maar
kweet zich daarvan loffelijk. Ook eene stoom-
brandspuit werd in werking gebracht. Het
duurde ongeveer iy2 uur vóórdat men de
vlammen meester was. Het achtergedeelte
van de tweede en derde verdieping is ge
heel uitgebrand.
De brand is ontstaan doordien eene dienst
bode eene lamp liet vallen. Ook de kleede
ren van dit meisje geraakten in brand. Een
der logeergasten kwam haar te hulp en
doofde de vlam, waarbij hij ernstige brand
wonden aan een zijner handen bekwam.
Middelerwijl tastten in het vertrek de vlam
men meubelen en houtwerk aan.
Later wordt bericht, dat de brand niet
in het Hotel Weimar zelf heeft plaats gehad,
maar in een huis daarnaast, hetwelk met
het hotel in verbinding staat. Vier kamers
benevens eene vliering zijn uitgebrand. De
exploitatie van het Hotel, dat ongedeerd is
gebleven, kan ongestoord voortgaan.
Aan de Handelskade te Amsterdam staak-
Plaatselijk Nieuws.
