Particuliere correspondentie.
De minister van financien "heeft den nït-
Ir.q bekend gemaakt van de bezoeken der
tc ntoonsteliing. In het geheel was het aantal
28,122,075, waarvan 2.723.466 op abon-
neinents- en dienslkaarten, of op kaarten
aan exposanten afgegeven, zoodat 25.398,609
personen de tentoonstelling tegen betaling
bezocht hebben.
Een Engelsch consortium heeft bij den
Franschen Minister van Openbare Werken
de concessie-aanvraag voor een brug over
het Kanaal ingediend. Technische bezwaren
tegen het plan bestaan niet; de heden-
daagsche ingenieurs hebben al belangrijker
pijlers en grooter spanningen gebouwd, dan
hier noodig zijn.
De sneeuwstormen te Weenen heeft de
stad feitelijk ingeslotener kan zelfs geen
kar in de stad, daar geen enkele poort te
bereiken was. Ook de treinen liepen niet.
Dom Carlos zal 28 Dee. tot Koning van
Portugal worden gekroond.
De typografen te Zurich hebben het werk
gestaakt. Er verscheen geen courant.
De te Petersburg heerschende influen/a-
epidemie woedt steeds heviger voort. De
Czaar en al zijne kinderen, alsmede de
meeste grootvorsten zijn er door aangetast;
alleen de Czarin is gezond gebleven. Onder
de troepen wordt de ziekte (die zich open
baart door hevige koorts en verschijnselen
van verkoudheid in den hoogsten graad)
zoo hevig, dat nauwelijks een voldoend aan
tal officieren en minderen is te vinden om
de dagelijksche wachten te betrekken. Sterf
gevallen aan de ziekte zijn tot dusver uiterst
zeldzaam.
Deze ziekte heerscht hier voortdurend
epidemisch en zal, naar het oordeel der
geneesheeren, eerst met het intreden der
strenge vorst wijken, of nadat alle bewo
ners van St. Petersburg de ziekte gehad
hebben. In een uitstekend ingericht Duitsch
hospitaal waren onlangs alle geneesheeren,
verpleegsters en zieken lijdende aan In
fluenza; de handelsschool en sommige fa
brieken zijn gedurende verscheidene dagen
gesloten geweest, en in iedere familie bijna
zijn zieken. Het meest afdoend geneesmid
del scbjjnt chinine te zijn; de ziekte zelve
is niet gevaarlijk, maar schijnt bp verwaar-
loozing longontsteking te kunnen veroorza
ken. Ook uit vele plaatsen in het binnen
land en in Siberië komen berichten van
dergelijke koortsen; westelijk van St. Peters
burg zijn nog geen gevallen waargenomen.
De Russische minister van buitenl. zaken,
de heer von Giers, moet aan den bekenden
woelgeest Zankoff, op diens vraag welke
houding Rusland bij eene verandering van
den staat van zaken in Bulgarije zou aan
nemen, geantwoord hebben, dat Rusland
te dien opzichte volkomen onverschillig is
en hij, Zankoff, alzoo niet de minste kans
heeft, van regeeringswege in zijne plannen
gesteund te worden, zoodat hij niet beter
kon doen dan Petersburg spoedig te verlaten.
Men beschouwt dat antwoord als een ge
volg van 's Czaren jongste onderhoud met
von Bismarck te Berlijn.
In den Duitschen Rijksdag verklaarde de
minister Yon Bötticher, naar aanleiding van
een voorstel-Barth, betreffende het ontslag-
bewijs van mijnwerkers, dat de regeering
niet in staat is eene bepaalde gedragslijn
vast te stellen zoo lang zij niet door de
voltooiing der enquête betreffende het voor
gevallene bij de werkstakingen, van alles
wat op de hoogte is.
Ilammacher verdedigde de patroons en
maande zoowel de arbeiders als de arbeid-
gevers tot voorzichtigheid aan. Windhorst
vreest het ergste, indien niet vóór Zondag
de eensgezindheid hersteld wordt:
Baumbach (vrijzinnige partij) zegt dat de
toestand hoogst ernstig is. De mijnwerkers
verwachten dat de Rijksdag partij zal kiezen.
Dewijl er geen voorstel gedaan is om het
voorstel-Bart in handen eener commissie te
stellen, heeft de beraadslaging in den vollen
Rijksdag plaats.
Bij Toulon zijn dezer dagen proeven ge
nomen met eene onderzeesche boot, eene
uitvinding van den ingenieur Commelin. De
bemanning bestond uit vijf personen. Het
moet gelukt zijn met deze boot een afstand
van drie kilometer beneden de wateropper
vlakte af te leggen.
De gewezen koning van Servië heeft een
bezoek gebracht aan den minister van bui-
tenlandsche zaken. Hij moet den heer Spulier
verklaard hebben, dat hij voornemens is
zich te Parijs als eenvoudig particulier te
vestigen en zich buiten alle staatkunde te
houden.
Het ^Journal de St. Petersbourg« spreekt
op de stelligste wijze het bericht der Daily
Xews« tegen, omtrent onderhandelingen tus-
schen Rusland en Turkije over een afstand
van een deel van Armenië aan Ruslaud.
waartegen aan Turkije kwijtschelding der
verschuldigde oorlogsvergoeding zou ge
schonken worden.
Op Xew-Foundland bestaat veel onte
vredenheid over de stiefmoederlijke behan
deling, die het eiland van Engeland onder
vindt. Pogingen om zich bij Canada aan te
sluiten zijn mislukt en nu is er sprake van
den republikeinsc-hen Regeeringsvorm aan te
nemen.
Twee schepen uit Liverpool, de County
of Carnarvon* en »Bolan« worden vermist.
Men vreest, dat beide met man en muis
vergaan zijn. Het eerste schip zeilde den
ln Juni van Newcastle naar Valparaiso,
en moest einde Juli aankomenhet tweede
vertrok 27 April van Calcutta naar Liver
pool en had in Augustus thuis moeten zijn.
De schepen hebben te zamen 54 personen aan
boord.
De 60-jarige Spanjaard Ramon Martinezy
Pedragosa heeft te Buenos-Ayres, weinige
oogenblikken vóór zijn dood aan zijn biecht
vader verklaard, dat hij een der moorde
naars van Maarschalk Prim was geweest.
Ramon had tien jaar in Argentinië geleefd
en was zeer arm. Een zijner medeplichti
gen, zoo verklaarde hij nog, woont thans in
Mexico.
In verschillende deelen van Servië wer
den Zondagmiddag aardschokken waarge
nomen, van een sterk gerommel vergezeld.
Tegelijk vielen in verschillende plaatsen me-
teoorsteenen, die een sterk geluid veroor
zaakten.
Het aan de Upper Thames-street te
Londen gelegen gebouw, in gebruik als
hoofdkwartier van het Leger des Heils, met
en benevens een paar belendende huizen,
zijn geheel afgebrand. Het vuur woedde snel
en hevig. Persoonlijke ongelukken vallen er
niet te betreuren, en de papieren, het Leger
betreffende, zijn geborgen.
De werkstakingen breiden zich nu al tot
China uit. Tot wering van den smokkel
handel was een belastingkantoor verplaatst,
maar de bootslieden kwamen daartegen op
en staakten ten getale van 60.000 het werk.
Zij vielen de belasting-innende schepen aan,
verwoestten het kantoor en verdreven alle
beambten. Te Kanton, in de nabijheid van
welke stad een en ander voorviel, werden
geen misdrijven gepleegd, doch het geheele
verkeer werd verlamd en stond stil.
De Onderkoning heeft nu beloofd het
belastingkantoor weder naar de vorige stand
plaats te zullen overbrengen en heeft den
werkstakers vergiffenis toegezegd.
Een verschrikkelijke brand heeft Zaterdag
avond te Minneapolis (Vereenigde Staten)
gewoed. De brand brak uit in een gebouw
van acht verdiepingen, waar o.a. ook het
dagblad »The Tribune« zijn kantoren en
zetterij had. Op de zevende verdieping waren
100 zetters aan den arbeid, wien de terug
tocht in het huis was afgesneden, daar de
lift en de trap, de eenige wegen naar be
neden, in brand stonden. Langs ladders ont
snapten de meesten, anderen sprongen naar
beneden en werden in netten opgevangen,
maar toch gingen vele menschenlevens ver
loren.
Een vriend van een der redacteurs, profes
sor Olsen uit Dakota, die juist in het ge
bouw was, alsmede een koopman, die eene
advertentie op de zetterij bracht, sprongen
uit een raam en werden verpletterd, evenals
de telegrafist, die zijn kantoor in het ge
bouw had. Een verslaggever, geen kans
ziende te ontsnappen, nam een revolver en
schoot zich voor het hoofd.
Hoevele menschen omgekomen zijn, is
nog niet vastgesteld. Tot dusver zijn nog
slechts 10 lijken gevonden. De veiligheids
uitgangen, welke in het gebouw waren,
konden niet gebruikt worden, omdat de
toegang daarheen terstond door de vlammen
werd afgesneden. Reeds toen het gebouw
in aanbouw was, werd aanmerking gemaakt
op de verkeerde inrichting, daar de trap en
de lift naast elkaar liepen. Dit was dan
ook de oorzaak dat niemand, die zich boven
bevond, langs den gewonen weg kon ont
snappen.
De »New-York Herald* bevat een tele
gram uit Tsua van 30 Nov., waarin gemeld
wordt, dat Stanley en Emin-Pacha, met
560 mannen, vrouwen en kinderen aldaar
zijn aangekomen. Allen bevonden zich in
goeden welstand, maar Stanley en Emin
zien er zeer verouderd uit. Laastgenoemde
verlangt geen eerbewijzen, maar wenscht
weder in dienst van den Khedive te treden.
Des avonds werd een groot feestmaal ge
geven in het kamp van Gravenreuth, waar
men Stanley, Emin en hun metgezellen met
hun goedgeslaagden tocht geluk wenschte.
In zijn antwoord prees Stanley den Duitschen
ondernemingsgeest en den bijzonderen aan
leg, welke Dnitschland kenmerkt, om de
beschaving te verbreiden. Op 1 Dec. werd
de reis naar de kust voortgezet.
lr*l«iitselijlr Nieuws.
HEUSDEN, 4 Dec.
De afbraak der kazerne alhier werd in
gezet door een aannemer uit Tilburg tot
een bedrag van f 1010.Bij toeslag werd
ze afgemijnd door den heer Mees de Coningh
te Sliedrecht, op de som van f 1970.
die ze later, naar men zegt, met eene winst
van f 450 weder over deed aan den heer
Léon, dezelfde die onlangs nog twee militaire
gebouwen aankocht.
Door de jagers, de heeren Verhoe
ven, Honcoop, Richelle enz., werden gisteren
met 6 geweren 40 hazen en 2 faisanten
geschoten.
DRONGELEN. Door de gemeenteraad
is in zijne jongste vergadering met alge-
meene stemmen benoemd: tot onderwijzeres
aan de gemeenteschool alhier mejuffrouw
L. W. A. Marcelis, te Geertruidenberg, ge
wezen leerlinge van de normaalschool te
Heusden.
WAALWIJK. Door wijlen mevr. dr.
L. G. van Heijst, alhier overleden, is nog
vermaakt aan de R. K. kerk te Heusden
een legaat van f 2000.
De kommandant der brigade kon.
maréchaussee alhier, J. T. Donker, is van
brigadier bevorderd tot wachtmeester, en de
brigadier M. Boogert van titulair tot effectief.
WOUDRICHEM. Op eene enkele uitzon
dering na staat het vee thans op stal. »Het
is nu ook wel,« zeggen de landbouwers. De
werkzaamheden op 't veld zijn eveneens af-
geloopen. Er is geploegd, gezaaid en het
winterkoren dus aan de aarde toevertrouwd.
Nu begint het bedrijvige leven in de schu
ren. Zeker als een gevolg van de ontbin
ding van den bond van suikerfabrikanten,
ziet men reeds agenten uitgaan om con-
tracten te sluiten met de landbouwers tot
het telen van bieten. Te Sleeuwijk moeten
reeds een vijftigtal H.A. zijn gecontracteerd,
dat belooft wat. Men is er door dit geze
gend jaar op verlekkerd geworden.
Met de suiker-industrie in onze provincie
is het overigens thans treurig gesteld. De
fabrikanten hebben voor hun grondstof hooge
prijzen betaald, terwijl de prijzen van de
suiker buitengewoon laag blijven. Daarbij
komt nog, dat de suikergehalte der beet
wortelen tengevolge van het voortdurend
vochtige en zachte weder sterk afnemend
is, zoodat algemeen met verlies wordt ge
werkt. De suikercampagne zal nog eenigen
tijd voortduren, doch indien we nat weer
houden, kan het wel gebeuren, dat de bieten
wegens slechte qualiteit het verwerken niet
meer waard zijn. Ook de vooruitzichten zijn
voor de industrie niet rooskleurig, want
welke prijzen zullen de fabrikanten wel
moeten betalen voor de beetwortelen, be-
noodigd voor de campagne 1890 —91?
Zekerlijk nog hooger dan zij dit jaar be
taalden, terwijl voor de suiker van de aan
staande campagne slechts f 15 bedingbaar is.
Aan het postkantoor alhier en
de daaronder ressorteerende hulpkantoren,
werd gedurende de maand November ingelegd
f2858.50, terugbetaald f4081,12. Het laatste
door dat kantoor uitgegeven boekje, draagt
het nummer 570.
GORINCHEM. Dinsdagmorgen had schip
per Hartman, wonende te Dedemsvaart, het
ongeluk, met zijn praam genaamd »De Vrouw
Wollertje« en geladen met steenen, op de
rivier de Merwede tegenover deze gemeente,
op een onzichtbare krib te stooten, tengevolge
waarvan het onmiddellijk zonk. De beman
ning der galgvisscberij in de nabijheid zijnde
en het ongeluk ziende, hadden nog juist den
tijd de opvarenden, bestaande uit den schip
per, diens vrouw, drie kinderen en den knecht
van het zinkende schip te redden, terwjjl zij
daarna nog het een en ander van de opper
last hier en daar hebben opgevischt.
Uiri ii enlari cl
Bij het Departement van Waterstaat is
een herziening der onteigeningswet in be
werking.
Het model der Postbladen zal weldra
verandering ondergaan.
In de maanden December en Januari
zullen in het vaarwater bij Helvoetsluis
springproeven genomen worden met geladen
torpedos. Zoolang het terrein daardoor on
veilig is, zal waarschuwing worden gegeven
door vaartuigen van den torpedodienst, die
de roode vlag in top voeren en zich onge-
geveer 300 M. boven en beneden het on
veilige terrein zullen ophouden.
De vroeger beneden de haven van Helle-
voetsluis geplaatste zwarte ankerboeivormige
tonnen, dienende tot afsluiting van het
onveilige terrein, zijn beide opgenomen.
Een brutale oplichting werd Woensdag
avond te 's-Hage gepleegd. Eene dienstbode
vervoegde zich in een mantelmagazijn op
de Kapelsbrug aldaar, voorgevende een
regenmantel te willen koopeu. Toen zij hei
gewenschte kleedingstuk had aangepast, ver
zocht zij om het haren vrijer even te mogen
laten zien, die buiten wachtte, en van wien
zij den mantel als St. Xicolaasgeschenk zou
krijgen. Het verzoek werd toegestaan. De
dienstbode echter in plaats van dadelijk
terug te komen zooals zij beloofde, is met
den mantel verdwenen, en men heeft haar
tot dusver niet kunnen wederviuden.
Bij het onderzoek in zake de poging tot
moord, gepaard met inbraak en diefstal, op
de hofstede der gebroeders Van Loon, nabij
Bergen-op-Zoom, is verder gebleken, dat de
drie misdadigers ook de bedrijvers zijn van
de inbraak met diefstal van ruim f 200, bij
zekeren Dijkoians, wonende aan den straat
weg naar Tolen, op 22 October j.l., terwijl
nog een vierde medeplichtige, zekere L.,
op last der justitie te Breda is gearresteerd
en naar de gevangenis aldaar is overgebracht.
De in- en omwoners der stad zijn zeer
verheugd, dat deze gevaarlijke bende, die
sedert geruimen tijd de stad en omstreken
onveilig maakte, is opgespoord en, hoopt
men, voor goed onschadelijk zal worden
gemaakt.
De toestand van de ongelukkige Lucia
van Loon is nog altijd levensgevaarlijk,
hoewel zij vrij wel bij haar bewustzijn is.
Zaterdag j.l: was zij zelfs zoo helder van
geest, dat de gevangenen uit Breda hierheen
zijn vervoerd geworden, om aan haar te
worden vertoond. Zjj heeft toen alle drie
herkend en ieders aandeel in het drama
duidelijk opgegeven.
In Juli 11. werd zekere J. de B. ontslagen
uit het tuchthuis te Leeuwarden, na daarin
een gevangenisstraf van 15 jaren te hebben
ondergaan. Hij ontving een uitgaanskas
van ruim f 280 en zocht daarmede een
vrouw op die met hem naar Amsterdam
ging, en toen was in eenige weken het
geld verteerd. Geen werk en geen geld
hebbende, heeft hij, te Leeuwarden terug
gekeerd, aan de politie een onderkomen
gevraagd en is nu door de rechtbank als
landlooper naar een Rijks-werkinrichting
opgezonden.
Woensdag jl. kwam met den trein te
Bokstel een rijksveldwachter aan, die met
de overbrenging van een krankzinnige naar
het krankzinnigengesticht »Voorburg«, on
der Vueht, belast was. De man verkeerde
echter in zoo verregaanden staat van dron
kenschap, dat door de aanwezige marechaus
sees procesverbaal werd opgemaakt, en hij
eerst zijn roes moest uitslapen alvorens zijne
reis te kunnen voortzetten.
(N. R. Ct.)
In Heeren veen zullen dezen winter, op
nader te bepalen tijd, als wind en weer
meewerken, internationale en nationale hard
rijderijen op schaatsen worden gehouden.
De' wedstrijden worden geregeld door de
ijsclub »Thialf«. De banen zijn lang 1 s/8
Eng. en 3 Eng. mijl en 3 Eng. mijlen. Het
programma is als volgt samengesteld
Eerste dag. 1. Internationale hard
rijderij voor schaatsenrijders van beroep,
afstand 1 Eng. mijl, le prijs 1' 600, 2e prijs
f 300, 3e prijs f 60, 4e prijs f 30, allen met
diploma.
2. Internationale hardrijderij voor hh. lief
hebbers, afstand 1 Eng. mijl, le prijs, gou
den medaille, 2e prijs, zilveren medaille,
3e en 4e prijs, bronzen medailles.
Tweede dag. 1. Internationale hard
rijderij voor hh. liefhebbers, afstand 3 Eng.
mijl. 5 keerp. le prijs gouden medaille,
2e prijs, zilveren medaille, 3e en 4e prijs,
bronzen medailles.
2. Intex'nationale hardrijderij voor schaat
senrijders van beroep, afstand 1/i Eng. mijl
(pl. m. 402 meters), le prijs, f 250, 2e prijs,
f 100, 3e prijs f 50, allen met diploma.
3. Nationale hardrijderij voor jongens
(liefhebbers) van boven de 13 en beneden
de 18 jaren, afstand 3/8 Eng. mijl (pl. m.
603 meters), 1 keerp. le en 2e prijs, zilveren
medailles, 3e en 4e prijs, bronzen medailles.
Het stoomschip »Yokford«, buiten den
N. Rott. Waterweg op een plaat geraakt,
is door de afdoende maatregelen der Ber
gingmaatschappij vlot gekomen en de Maas
binnengesleept.
De Regeering heeft het plan, om de pro
vinciën Noord-Brabant en Limburg, voor
zooveel 't beheer der waterstaatswerken be
treft, onder een hoofdingenieur te vereenigen,
laten varen.
Bij de rechtbank te Breda is thans in
bewaring een koffertje, door den brigadier
Bruggemans in een logement te Oosterhout
bij Breda gevonden, en toebehoorende aan
A. de S., thans te Utrecht gevangen ge
nomen wegens het vervaardigen en in omloop
brengen van valsche wissels. Het koffertje
■as bi ae - mt
bevatte de stempels, waarmede de wissela
werdeu gemaakt.
Het Merwedekanaal zal vermoedelijk in
't midden van 1892 geheel voltooid zijn»
Door een spreker op een der jongst-e
werklieden-vergaderingen te Rotterdam is
medegedeeld, dat aan de gasfabrieken te
Amsterdam eene werkstaking wordt voor
bereid.
Dit bericht, zegt het Handelsblad*, is
zeker met bevreemding door de werklieden
aan deze fabrieken gelezen. Hun loon is
hooger dan aan andere gasfabrieken hier
te lande, en ziekengeld wordt hun uitgekeerd,
zonder dat iets van hun loon wordt gekort.
De scheepvaart in Friesland ondervindt
reeds de gevolgen van den vorst. De kana
len in de Friesche venen zijn reeds met
een ijskorst bedekt, welke het varen ver
hindert.
In den ouderdom van 105 jaar is te Rot
terdam overleden de weduwe P. Snelli.
Op de werken voor het nieuwe kanaal
bij de Geinbrug onder Weesp (aannemers
de heeren Van Hattem), ontspoorde Dins
dag namiddag eene locomotief, met het on
gelukkige gevolg, dat de stoker gedood en
de machinist gevaarlijk werd gewond.
Op de Rijkswerf te Hellevoetsluis is een
werkman met de rechterhand beklemd ge
raakt in de raderen van een loskraan. Twee
der vingers werden verbrijzeld. - Op de ker
mis te Montfoort is een meisje door een
messteek vrij ernstig verwond. - Te Almelo
is een 25-jarig man, in dronkenschap, te
water geraakt en korten tijd daarna leven
loos opgehaald. - Te Rozenburg kwam Za
terdag een jongen van 15 jaar met zijn
rechterhand tusschen het kamrad eener stoom
machine, waardoor die hand tot boven den
pols verbrijzeld werd. Hij is naar het Zieken
huis aan den Coolsingel te Rotterdam ver
voerd, waar de hand boven den pols werd
afgezet.
(Vervolg en slot, zie le pag.)
Hoewel hier in Pretoria de groenten erg
duur is (vier kropjes sla kosten hier thans
een shilling en six pence; een kool drie
shilling, een zak aardappelen 2 pond 10
shilling, en kar brandhout 4 pond), schijnt
het toch voor tuinlieden geen erg best land
te zijn, want ik heb nu al drie Hollanders
aan de wegen, die in Holland tuinlieden
en boomkweekers waren.
Wij hebben nu op 't oogenblik zes hee
ren, die bij ons slapen en dan nog drie, die
enkel komen eten, en daardoor hebben we
nu aan een Kaffer-bediende genoeg om hout
te kappen enz., dat scheelt dadelijk nog al
in 't geldelijke, want zoo'n Kaffer verdient
zes gulden in de week, met de kost boven
dien. Kaffers worden hier voor alles ge
bruikt. Blanke dienstboden heeft men hier
niet als enkel gezelschapsjuffers, en die ver
dienen van duizend tot twaalf-honderd gul
den per jaar en daarbij alles vrij.
Voor het maken van de wegen heeft
men ook niet anders dan Kaffers. Als wij
voor de wegen Kaffers noodig hebben,
schrijven wij maar aan 't Gouvernement en
dan schrijft het Gouvernement aan een of
ander onderworpen Kaffer-kapitein, dat hij
honderd of meer Kaffers moet zenden. Die
Kaffers krijgen Lij ons zestig cents per dag
en vrij mieliepap (gemalen mais) vleesch
en tabak. Als zij vleesch noodig hebben,
koopen wij een os en laten hen die zelf
slachten't is dan echter noodig te zeggen,
hoe lang ze er mee toe moeten liet men
hen stil hun gang gaan, dan zouden ze den
m in een dag opeten. Geeft men 's mor
gens aan vijf-en-twintig Kaffers een os,
met verlof hem geheel achter elkander op
te eten, dan verzeker ik u, dat ge er den
anderen morgen niets meer van vindt, dan
de beenen.
Soms krijgen wij Kaffers, die al meer
onder de menschen geweest zijn en die
spreken en verstaan de Afrikaansche taal,
doch daarom nog geen Hollandsch, want
er is een zeer groot verschil tusschen Afri-
kaansch en Hollandsch. De Hollanders kun
nen de Afrikaansche taal best verstaan,
doch de Afrikaners begrijpen van de Hol-
landsche taal al heel weinig. Krjjgen we
echter Kaffers, die nog wild zijn dan ver
staan deze natuurlijk alleen hun eigen taal
maar rt is verwonderlijk hoe spoedig zij
onze taal leeren verstaan. Het is vermake
lijk Kaffers de Hollandsche taal onder el
kander te hooren spreken, want juist de
zonderlingste uitdrukkingen nemen ze 't
eerst over. Als de eene Kaffer ruzie heeft
i
o
