M 851.
is
1-
WOENSDAG 1 JANUARI.
1890
Uitgever: L. J. VEIEIRMAN, Heusden.
gebrek te verhelper»
W->
w".
-
1 i *T-
-
VOOR
en Alteiia,
e Langstraat en
ommelerwaard.
Dit blad verschijnt W OENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging.
Advertentiën 10 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte,
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor Frankrijk: Westee Co., 20 Rue Hérold, Parijs.
31 December.
Door de naakte takken der dorre boomen
ruischt het eeuwen oude lied, de droeve
profecy van ontstaan en vergaan, van opko
men, groeien, bloeien en verdorren. Waar
zijn thans die millioenen frissche, groene,
heerlijke bladeren? waar die zoet geurende,
't oog verrukkende bloemen? Afgevallen en
vergaan! Van hun stengel losgerukt joegen
ze in dartel spel elkander achterna, onbe
wust dat ze der vernietiging tegemoet snelden.
Thans kent hun plaats hen niet meer.
Door de rijke levensgaarde ruischt dezelfde
droeve toontelken jare weer roept daar een
groote stem om en in onsgij zijt als een
bloem des velds 't Oor sluiten voor die stem
zou weinig baten, want zij komt voort uit
ons binnenste en zij klinkt, nu eens minder
hoorbaar, dan eens luider, maar toch altijd
verneembaar, door al onze lofzangen en
vreugdetonen, zoowel als door onze klachten
en gebedenzij klinkt in het stamelen van
uw kind; zij teekent zich in den blos op uw
wangen zij mengt een treurig< n toon, di<m
ge maar niet oplossen kunt, door 't volle
accoord uwer vreugde; zij schrijft, haar sprake
met duidelijk leesbare letters in de veroude
rende trekken van haar, die gij lief hebt;
elke dag van uw leven is een schommeling
van den grooten, geheimzinnigen slinger,
wiens tikken zoo duidelijk wordt gehoord op
den oudejaarsavond. Onophoudelijk, al
merken wij 't niet altijd, rafelt onze levens
draad, onophoudelijk vloeien wij, als de
myriaden droppels eener groote stroom, voort
naar den onbekenden oceaan.
Zal deze gedachte onder 't gaan onze
kracht verlammen? Zullen we slechts aarze
lend onzen voet een schrede verder zetten op
den weg, die naar 't onbekende leidt? Tot
hem, die waarachtig mensch is, heeft die stem
wel iets anders, iets beters te zeggen. Zij
spreekt tot hem van veel, dat nog gedaan
kan en moet worden, van bedachtzamen moed
en blijden ernst; zij opent zijn oog voor de
waarde der bloemen, die groeien op zijn weg,
bloemen, die daar groeien om door bem ge
plukt te worden; en terwijl des drijvers ge
weldige roede hem rusteloos voortdrijft op
zijn pad, verblijdt hij zich met haar geur
en voelt hij zich er door gesterkt en aan
gespoord om met flinke, krachtige hand mee
te bouwen aan den grooten tempel, waar
aan gedurende zooveel eeuwen gearbeid is
door allen, die goed en krachtig waren,
voelt hij de verantwoordelijkheid, die ook
op hem rust, voor 't geen van dien tempel
wordt en bij al den ernst des leven draagt
hij met een lied op de lippen zijn steenen
of steentjes aan.
Zeg niet, dat op u die verplichting niet
rust, dat uw hand te zwak is, om mee te
werken aan zulk een reuzenarbeid; de gan-
sche menschheid is één groote keten, waar
van elk een schakel uitmaaktgeen enkele
schakel is nutteloos, geen enkele heeft het
recht daartoe; ieder kan wat doen, als hij
wil; er is zooveel en zoo velerlei te doen;
voor allerlei hoofden en voor allerlei han
den is er werkin de groote symfonie, die
menschheid heet, moeten allerlei instrumen
ten meewerken tot het groote, schoone ge
heel; niet alle instrumenten kunnen en
mogen den boventoon roeren; 't werd nooit
een symfonie als 't alle eerste violen waren;
speel gij uw partij maar zeo goed als ge
kuilt; zelfs de bescheidenste party is even
onmisbaar als de aanzienlijkste, maar elk
moet het oog hebben op den Directeur, en
zoo ge uit laakbare onverschilligheid niet
verkiest uw plaats onder de arbeiders in te
nemen, ge kunt dan ten minste zorgen, dat
ge de anderen niet in den weg staat, dat
ge hen 't werken niet belet.
Misschien gaat het bouwen niet juist zóó,
als gij dat wenscht; maar kunt gij 't ge-
heele plan overzien? Doe gij maar wat uw
hand vindt om te doen, dan zijt gij ver
antwoord. Niet hij is de beste werkman,
die de grootste en zwaarste steenen aan
brengt, dat hangt van de krachten af; maar
hij, die met de meeste toewijding, met
het meeste vertrouwen werkt, bij wien
't vaststaat als een rots, dat de groote
Bouwmeester, welke het plan maakte, 't wel
wist, dat deze ook op zijn arbeid rekende,
en dat het dus dure plicht is Zijn mede
arbeiders te zijn.
Zou 31 December niet een geschikte
dag zijn om ook daaraan eens te denken?
We weten 't wel, dat vooral op dien dag
allerlei aandoeningen zich van ons meester
Ieder bedenke daarbij, dat een kunstenaar
niets groots tot stand kan brengen, indien
bij daarbij zich zelf niet vergeet en niet
geheel vervuld is met zijn grootsche, heilige
gedachte.
En voorts: sons werk duurt voort. Ge
voelens, gedachten, inbeeldingen, droomen
gaan voorbjjhet werk blijft. Door alle
eeuwigheid zijt gij, wat gij deedt. Men zegt,
dat geen geluid ooit ophoudt te trillen in
de ruimte, dat geen rimpel ooit te niet
gaat in den oceaan. Veel meer nog is 't
waar, dat geen ware gedachte, geen zuiver
voornemen, geen daad der liefde ooit lijde
lijk daarheen ging.
Laat ons dan daarmede elk levensjaar
besluiten. Te midden der ernstige roepstem
men, die de reiziger verneemt, als hij voort
schrijdt door een natuur, die met doffen
reuzentred in het wintergraf afdaalt, en
onder 't plechtig luiden van de klok des
Tijds, die verkondigt, dat alweder een jaar
ons ontvlood, willen wij 't oor leenen aan
de stem, niet van den zinnenlust, die daar
zegt: Geniet zoo lang ge kunt! niet aan
maken, en dat ieder onzer nog zijn bijzondere een ziekelijke gevoeligheid, die spreekt
aangelegenheden heeft om er aan te denken; l'Treurt, want niets is bestendig! maar van
de een wijdt voornamelijk een herinnering
aan verloren betrekkingen, wier gemis hem
o zoo smartelijk valt; hij bedenke, dat, als
een schoon verhaal is uitverteld, de klan
ken en woorden van dat verhaal wel zijn
vervlogen, maar dat de inhoud ervan, de
indrukken die 't ons gaf, voor altijd in ons
hart zijn gegriftjuist door 't vergaan der
klanken is 't verhaal geheel ons eigendom
geworden.
Een ander denkt voornamelijk aan los
gemaakte banden van liefde en vriendschap,
die een droevig ledig bij hem achterlieten;
hij zorge, dat hij uit zijn verlies voordeel
trekke, door in zich op te nemen, wat hem
in den vriend dierbaar was; hij bedenke,
dat de boom vruchtbaar gemaakt wordt
door zijn afgevallen bladeren en dus groeit
door zijn verval.
En weer een ander,
Maar wie zal alles opnoemen, waaraan
gedacht kan en moet worden op een dag,
die tot. herinnering schijnt aangewezen.
Niemand meene maar, dat die persoonlijke
aangelegenheden hem kunnen ontheffen van
de verplichting om ook te bedenken, hoe
hij staat als een deel van 't groot geheel;
of hij dit jaar iets, al is .'t dan ook maar
weinig heeft gedaan ter bevordering van
wat waar, en goed, en schoon, en echt
menschelijk is. Ongelukkig hij, die daarbij
moet zeggenmijn heengaan zal geen ledig
nalaten, in geen enkel gezin, in geen enkele
zaak, in geen enkel hart. 't Zeggen moge
waar zijn, dat niemand onmisbaar is, dit
is toch ook waar, dal iemands waarde moet
afgemeten worden naar de ledige plaats,
die zijn heengaan achterlaat.
Mogen velen onzer lezers het troostrijke
bewustzijn hebben, dat al vliegen uren,
dagen, maanden, jaren als een schaduw
heen, zij toch in die uren, die jaren iets ge
daan hebben, dat blijft, omdat het niet ten
nutte kwam aan hun eigen kleine persoon
lijkheid alleen, maar ook aan 't groote geheel,
waarvoor ze mee verantwoordelijk zijn; mo
gen velen door dat bewustzijn zich gesterkt
gevoelen om het nieuwe jaar met blij ver
trouwen te gemoet te gaan, kloek van hoofd
en warm van hart, en met het heilige voor
nemen te zullen werken, zoolang het dag
voor hen is.
't geloof, dat ons toeroept: Werkt, werkt
met blijdschap.
Heeft Engeland behalve de macht ook
veler sympathie, omdat men gelooft, dat
deze Mogendheid beter dan Portugal voor
de orde, de beschaving en ontwikkeling
van het betwist gebied zal zorgen, de ons
toegezonden vertaling van een memorie van
O O
het Portugeesch Aardrijkskundig Genoot
schap aan de Regeering werpt een aardig
licht op de vraag, wat de Engelschen over
hebben voor de beschaving en zedelijkheid,
als deze met hun belangen in botsing komen.
Het zuidelijk gedeelte van het gebied der
nieuwe Maatschappij van Zuid-Midden-Afrika
is bewoond door de Matabelen, een woest
volk, aartsliefhebbers van strooptochten op
het gebied hunner buren, waar zij de dor
pen plunderen en er zelfs geen bezwaar in
zien een gedeelte der geplunderde bevolking
in slavernij te dompelen vooral hun Koning
Lobengula is een woest heer, en het bericht
dat Matabelenland onder Engelschen invloed
zou komen, werd, hoe nadeelig de oprichting
der Maatschappij ook voor de Transvaal
was, door de bladen van dat land met sym
pathie begroet, omdat daarmede een tuch
tiging van dien Vorst niet kon uitblijven.
Groote verontwaardiging wekte het echter,
toen men vernam, dat de prijs, waarvoor
Lobengula concessie voor alle goud ontginnin
gen had gegeven, bestond uit 1000 Henry
Maritni geweren en 300,000 daarbij behoo-
rende patronen.
In het eerst weigerde men geloof te slaan
aan dit gerucht, omdat de gedaehte, dat
Eugelschen aan Lobengula verbeterde vuur
wapenen hadden verschaft, te afschuwelijk
wasde bisschop van Bloemfontein o. a.
noemde hét op een meeting te Vrijburg (Br.
Bechuanaland) een duivelsche, door niets
overtroffen brutaliteit.
Zooveel sensatie maakte deze zaak, dat
de gouverneur van Kaapkolonie daarover
geïnterpelleerd werd en de waarheid moest
erkennen.
't Ergste is, dat de relaties tusschen de
slavenjageude Matabelen en de slavenjagende
Arabieren het waarschijnlijk maakten, al
thans de gelegenheid openden, dat de En
gelsche geweren en munitie voor een deel
terecht kwamen in handen der Arabieren,
terzelfder tijd, dat Portugal, op verzoek van
Engeland, de kust van Mozambique blok
keerde, om den invoer van vuurwapenen
ten behoeve der slavenjagers te beletten.
Is het moeielijk aan te nemen, dat En
geland moedwillig de slavenjagers zou be
gunstigen, waarschijnlijk vindt het betalen
van dezen schandelijken koopprijs zijn grond
in de verhouding tot de Mashota's, een stam
tusschen Matabelenland en de Zambesi, die
voortdurend veel van de Matabelen te lijden
heeft; ten aanzien van dezen stam is het
niet met zekerheid te zeggen, in hoever hij
van Portugal of van de Matabelen afhanke
lijk, dan wel onafhankelijk is, zoodat de
Eugelschen, voor wier voortdringen naar
de Zambesi de Mashota's een beletsel zijn,
het beter achtten Lobengula in staat te
stellen tegen de Mashota's op te treden en
zijn al of niet bestaand gezag over dien
stam met de verworven geweren te hand
haven of te vestigen.
Nu dj werkstakers der »South Motrepo-
litan Gas-Company« zelf hun brood hebben
weggeschopt, winnen de anarchisten en
socialisten steeds meer veld onder de thans
meer werkeloozen en trachten zij die tot
daden van ruw geweld aan te sporen. In
eene in het Hydepark gehouden bijeenkomst,
waaraan een 3000 personen deelnamen,
ging zekere Wier zelfs zoover, te verklaren,
dat de heer Liversey, de directeur der South-
Metropolitan, geen 24 uren meer verdiende
te leven en uit den weg geruimd moest
worden, ja, dat de persoon die hem 'snachts
in zijn eigen woning van kant maakte als
een held zou vereerd worden. Hunnerzijds
trachtten de werkeloozen het personeel der
andere, grootere gasmaatschappijen tot werk
staking aan te sporen en men vreest, dat
het hun maar al te goed zal gelukken.
Mocht het zoover komen, dan zullen de
groote maatschappijen zich zeker niet zoo
gemakkelijk kunnen redden als de »South-
Metropolitan«. Het eenig lichtpunt is, dat
het publiek ook den nieuwen werkstakers
weinig bijval zal toonen.
Te Aci Reale, een havenplaatsje in Sicilië,
is een hevige aardschok waargenomen; ver
schillende dorpen werden geheel verwoest.
Het is nog onmogelijk de persoonlijke on
gelukken te overzien.
Als de toestanden in Amerika en bier
niet veranderen, is het niet onmogelijk dat
Amerika steenkolen naar Europa gaat uit
voeren.
Terwijl in de Oude Wereld bepaald ge
brek aan steenkolen heerscht, is de voorraad
in Amerika zoo groot en de vraag zoo ge
ring, dat het artikel onverkoopbaar is en
mijnen stilstaan, waardoor er in Wyoming
6000 werklieden leegloopen. Ten deele komt
dit door het weder, dat buitengewoon warm
is. Wat 's winters haast nooit gebeurd; de
groote meren zijn volkomen vrij van ijs;
op het Bovenmeer bijv., waar de scheep
vaart gewoonlijk in November gesloten
wordt, kunnen de stoombooten vrij varen.
Te Chicago wijst de thermometer 60 gr.!
In Jowa gaat het gras weer groeien, boo
men knoppen en bloemen ontluiken en ook
langs de geheele Atlantische kust en de
Mississippi heerscht voorjaarsweder.
maken melding van ernstige ongeregeld
heden tusschen de blanken en de kleurlingen.
Te Jesup (Georgia) werd een bloedig ge
vecht geleverd, welks oorzaak nog in het
duister ligt; 8 kleurlingen en 2 blanken
werden gedood, terwijl men aan beide zijden
nog grooter verlies aan gewonden heeft. Te
Augusta kwam de bruine bevolking in op
roer, omdat een hunner makkers, die uit
de gevangenis ontvlucht was, door een politie
agent geslagen werd. Een verwoed gevecht
ontspon zich, maar daar het volk niet als
te Jesup in het bezit van wapens was, liep
alles kalm af. Ook te Bornessville, mede
in Georgia, had een ernstig gevecht plaats,
waarbij de blanken door een wel onder
houden revolvervuur de kleurlingen op de
vlucht joegen3 dezer laatsten werden ge
dood een groot aantal gekwetst. Er heerscht
dientengevolge groote opgewondenheid.
Op het zuidelijke eiland van Nieuw-Zee-
land werd onlangs, naar het »Auslandt
mededeelt, aan de westkust der provincie
Otago, een waterval ontdekt, welke onder
de aanzieniijkste der aarde kan gerekend
worden en mede door zijn omgeving een
keten van met sneeuw bedekte bergen, tal
rijke gletschers en indrukwekkende meren
de grootste bekoring op den toeschouwer
uitoefent. Ongelukkig is de waterval, door
locale moeielijkheden, bijna niet te bereiken.
Onder de tot op heden bekende water
vallen is die, gevormd door een zijrivier van
den San Joaquin, in de Yoseinite-vallei,
Californië, de hoogstezijn wateren vallen
2550 voet hoog. Dan volgt de Orco-water-
val van de Monte Rosa in Zwitserland,
welke 2400 voet hoog, het water in twee
gedeelten doet omlaag storten. De thans in
Nieuw-Zeeland ontdekte Southerland-water
val, zooals men hem gedoopt heeft, komt
in de derde plaats, met een hoogte van
1904. Hij verplaatst langs drie hellingen
meer water, dan de beide bovengenoemden
te zamen. De vierde waterval, wat zijn
hoogte betreft, is in de Spaansche Pyreneeën
met 1400 voet. De grootste massa water
wordt, zooals men weet, door den Niagara
in Noord-Amerika naar omlaag gestort.
In Italië heeft een ongenoemde uitvinder
een nieuw geweer met electrische patroon
uitgevonden, waaromtrent het volgende wordt
medegedeeld
De patroon bestaat uit eene gewone huls
(zonder slaghoedje), in welks bodem zich
een klein gaatje bevindt. De 18 gram zware
kogel is in de lengte van 2 doorboringen
voorzien, waarin zinken draden zijn aange
bracht, die aan den bodem der huls bjj een-
komen.
Bij het aftrekken van het geweer komt
de slagpen in het bodemgaatje en verbindt
de beide polen der zinken draden, waardoor
de kogel dadelijk met ongeloofelijke snel
heid in beweging komt.
De dracht van het projectiel zou niet
minder dan 4750 M. bedragen. Op 70 M.
zou de kogel zeven* achter elkaar opgestelde
balken van 40 tot 45 cM. dikte doorboren.
De loop van het geweer zou zelfs na 600
schoten niet noemenswaardig verhit worden,
terwijl bij het schieten noch rook noch
knal ontstaat. Het eenig bezwaar dat dit
geweer zou opleveren, is dat de trekken
van den loop sterk aanlooden, doch men
wil door het uitschrijven van eene prijs
vraag het middel zien te verkrijgen om dit