- Met welk recht? 854. ZATERDAG 11 JANUARI. 1890. V00K Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. j - - 1 - V -1 Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00. verhooging. Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. Agent voor FrankrjjkWestee Co., 20 Rue Hérold, Parijs. i. Begeef u in uw gedachten naar buiten, in het vrije veld en laat uw oog dwalen over de akkers en weiden; schijnbaar on- beheerd liggen zij daar, de langwerpig vier kante strooken, door slooten afgescheiden en slechts op één plaats door een dam met den weg verbonden, op welken dam een licht houten hek eiken voorbijganger »tot hiertoe en niet verder« toeroept. In het schoone seizoen, wanneer de veldvruchten rijp zjjn, zou het weinig moeite kosten, zich daarvan een deel toe te eigenen, doch wie het hart daartoe heeft, krijgt met de Justitie te doen, want dat schijnbaar on beheerd daar groeiende gewas heeft een eigenaar, die ieder, welke het wagen durft zijn hand uit te strekken, als dief vervol gen kan. Welk recht hij daartoe heeft? Eenvoudig omdat hij het land voor eenige jaren gehuurd heeft en dus, 't geen hij er op zaait, zijn onbetwist eigendom is. Daartegen zal niemand iets kunnen in brengen. Een andere vraag is: met welk recht noemt die verhuurder zich eigenaar? Wel, antwoordt ge, dat is even eenvou- dig: hij erfde het van zijn vader. In orde; en die vader heeft het waar schijnlijk gekocht van een ander, die het op zijn beurt weer geërfd had. Zoo zouden we kunnen voortgaan, wan- neer ons de bronnen ten dienste stonden om de geschiedenis van dat bewuste stuk bouwland te boek te brengen, 't Is echter niet noodig, want ook zonder die lijst van eigenaars, kan ieder, zelfs de eenvoudigste begrijpen, dat men ten slotte komt op den eersten eigenaar, d. w. z. op hem, die het stuk grond eigenmachtig tot zijn eigendom verklaard heeft. Merkt ge dat de tweede vraag niet zoo eenvoudig is, als zij schijnt? Gesteld eens, dat die eerste eigenaar op de vraag »met welk recht geen afdoend antwoord kon geven, gesteld dat een ander op dat stuk grond evenveel of evenmin recht had als hij, doeh toevallig te laat kwam om het zich toe te eigenen, wat zou men dan van al de latere eigenaars, wat van den tegenwoordigen eigenaar moeten zeggen? Dat ze er evenmin reeht op heb ben als iemand anders. Een zware beschuldiging, zult ge zeggen, Toch niet. Bedenk dat die eerste eigenaar reeds eeuwen lang rust, dat de tijden zijn erfenis hebben zien overgaan van vader op zoon, dat de wet ze beschermt en den tegen- woordigen eigenaar rechtmatig toewijst en ge bemerkt dat geen grondeigenaar zich over deze beschuldiging warm behoeft te maken. Ze is ook nog van jonge dagteekening. Een eeuw geleden twijfelde niemand aan het recht van den grondeigenaar, noch van eiken anderen, doch in de laatste helft dezer eeuw is dat recht druk besproken. Com munisten en socialisten verklaren den grond eigendom een onzinnig iets, die zoo spoe dig mogelijk moet te niet gedaan worden. De eersten gingen zelfs nog verder en ver klaarden allen eigendom onrechtvaardig. »Eigendom is diefstalis van hen afkom stig en de socialisten die dezen dooddoener gebruiken, hebben daarbij in de eerste plaats den grondeigendom op het oog. Zonder ons in beschouwingen te verdie pen willen we deze kwestie eenigszins nader bezien. Ze laat zich in drie gedeelten be handelen: lo. om welke redenen boven staande vraag ontkennend bpantwoord wordt; 2o. waarom die vraag naar ons oordeel een bevestigend antwoord eischt en 3o. wat naar de meening van de ontkenners dient te ge schieden om aan het onrecht een eind te maken. We keeren dus tot de vraag terug; welk recht kon de eers+e eigenaar doen gelden? Geen enkel recht, werd er geantwoord. Al wat een mensch door arbeid voortbrengt en tot vervulling van zijn behoeften noodig heeft, moet hij zich toeëigenen, dat kan een maal niet anders. Maar de grond, waarop hij woont en dien hij bebouwt, kan nooit zijn eigendom worden, omdat hg geen voort brengsel van arbeid is en evenmin kan heeten te dienen tot vervulling van eenige behoefte. De bron, waaruit al 't geen de mensch bezit, voortspruit, is de aardedoch deze zelf is niet een deel van zijn rijkdom. Zij is het ge meenschappelijke eigendom van het mensche- lijk geslacht, de algemeene werkplaats van den menschelijken arbeid, zij kan niet en mag niet in stukken worden afgepaald en onder enkelen verdeeld. »Daar is in de natuur niets dat op een ge schenk in grond geljjkt. Al wat door arbeid gewrocht is, huizen, torens, machines, geld, kan op een eigenaar wijzen, doch er is geen macht op aarde, die met recht grondbezit kan toekennen. Hebben wij de aarde gemaakt? Hebben wij dan het recht te bepalen, wie ze na ons zullen bezitten De Almachtige, die de aarde voor den mensch en de mensch voor de aarde schiep, heeft haar in gebruik ge geven aan alle menschenkinderen. Er mogen zooveel eigendoms-bewijzen zijn als men wil en het bezit kan eeuwen hebben geduurd, de rechtvaardigheid verbiedt aan één persoon het genot te verzekeren van den grond. Al hebben geslachten op geslachten berust in de aanspraken van den Hertog van Westminster op zijn grondbezittingen het armste kind dat te Londen geboren wordt, heeft daarop evenveel aanspraak als 's Hertogs oudste zoon en erfgenaam.* Aldus spreekt een der apostelen van de nieuwe leer, Henry George, die lang door de socialisten tot de hunnen gerekend werd, doch thans om zijn geloof verzaakt wordt. De heeren dulden geen geloof. Met welk recht nam die eerstkomende bezit van den grond, vraagt ook hij. En 't antwoord is, met geen enkel. Heeft hij, die 't eerst aan tafel verschijnt, 't recht alles tot zich te nemen? Krijgt hij, die 't eerst den schouwburg binnentreedt, het reeht de deur te sluiten en de vertooning voor zich alleen te doen geven? Neen, evenmin had die eerste eigenaar het recht zich als zoodanig op te werpen. Wij zijn als gasten aan een grooten maal tijd, als bezoekers van publieke plaatsen, wij komen en gaan en hebben geen recht anderen uit te sluiten. Ons recht tot nemen en bezitten kan niet onbeperkt zijn, maar moet evenwicht houden met gelijke rechten van anderen. Ziedaar in 't kort weergegeven wat de vijanden van den grondeigendom aanvoeren tot verdediging hunner leer, dat aan allen grondeigendom een eind dient gemaakt te worden. Men zal, indien men onpartijdig leest, erkennen moeten, dat hun taal verleidelijk klinkt, zoodat niet weinigen, vooral de niet- bezitters, met graagte ja en amen daarop zullen zeggen. Toch is er wel 't een en ander tegen in te brengen en vooral met het oog op ons eigen land gaat hun theorie in geenen deele door. We willen dat in het volgend artikel aantoonen. JESnitenliirtri. Uit Brussel wordt d.d. 7 Jan. gemeld: Het Théatre de la Bourse is hedennacht geheel door brand vernield. Omtrent dezen brand schrijft men o a. het volgende Des avonds was 't stampvol geweest en toen de voorstelling was afgeloopen, werd de ronde gedaan en alles in de beste orde bevonden toch werd 's nachts tusschen half drie en drie uur de concierge, die met de zijnen in de diepe rust lag, gewekt door 't gelui van de bel door eenige van een studentenbal komende jongelieden, die brand ontdekten, blijkbaar in de machinekamer. De bewoners hadden nauwelijks tijd zich half te kleeden en moesten in allerijl vluchten, want in een oogwenk stond 't geheele theater in lichterlaaie. Toen de drie eerste stoom spuiten aanrukten, was er reeds geen kans meer om in 't gebouw door te dringen en moest men het aan de vlammen prijs geven, om zich tot de redding der omgeving te beperken. Te 4s/i uren was de schouwburg geheel vernietigd. Het Hotel en Café Central, de winkel huizen in de Rue August Orts en de groote magazijnen »de la Bourse*, die het bran dend gebouw omgaven, liepen groot gevaar. Gelukkig zijn ze alle gespaard gebleven enkele achter 't schouwburggebouw gelegen huizen hebben, wat de zolders betreft, door de vlammen en vonken, en een 7-tal winkels in de Rue Orts, vooral door waterschade, veel geledende bewoners der huizen en en ruim 100 personen uit 't hotel Central, waar 20 kamers bezet waren, ontkwamen aan alle gevaarvelen ijlden ongekleed naar buiten. Persoonlijke ongelukken van ernstigen aard zijn niet bij den brand te betreuren. De gebouwen waren door de heeren De Luyck (wiens familie eigenares is van den schouwburg en al de omliggende huizen, ook het hotel), voor 1,600.000 frs. verzekerd, maar de vernietigde cédoors, cos tumes, tooneelbehoeften, machineriën enz., vertegenwoordigden een waarde van minstens een paar ton gouds en dat alles was, daar de Assurantie-Maatschappijen een te hooge premie bedongen, niet verzekerd. En daar in deze schouwburg alle denkbare voorzorgen tegen brandgevaar genomen waren men was zelfs reeds bezig met de plaatsing van de dynamo's voor de vervanging van het gas door electrisch licht, hadden de Direc teuren de risico maar op zich genomen. Meer dan 150 artisten en geëmployeerden Van den schouwburg zijn tijdelijk door deze ramp broodeloos. De heeren De Luyck, die, te Molenbeek woonachtig, 's nachts werden gewekt met de tijding, dat hun schouwburg in brand stond, hebben echter reeds ver klaard, dat zij in September e. k. het theater zullen heropenen. In een klein station der provincie Hene gouwen in België werd het volgende held haftig feit verricht door een werkman. Eene wisselnaald werkte niet en een trein moest in volle snelheid voorbij stoomen. Kwam het gevaarte op een verkeerde baan, dan liep het onvermijdelijk op eenen personentrein, welke ook passeeren moest. Goede raad is duur. Zonder aarzelen snelt de man naar de baan, gaat tusschen de rails liggen, wringt de naald op zij, houdt het ijzer vast, terwijl de geheele trein over zijn lichaam henen rijdt, en staat op alsof hij een zeer gewoon werk had verricht. In een te Charleroi door de patroons ge houden vergadering is besloten de loonsver- hooging, welke door de arbeiders in de steen koolmijnen gevraagd is, niet toe te staan. Voor de rechtbank te Parijs is een proces ter zake van spionnage begonnen tegen zekeren Yanault, zich noemende graaf Mahlberg. Volgens de bepaling der wet op de spionnage wordt het proces met gesloten deuren behandeld. De Duitsche Keizerin weduwe Augusta, is Dinsdag halfvijf, in den ouderdom van 78 jaar, overleden. Bij de steenkolenmijnen in Pruisisch-Silezië hebben nieuwe werkstakingen plaats gehad. Laatstleden Donderdag begon het bij een mijnwerk te Zabrze. Nadat het personeel van ongeveer 700 man op het appèl was versche nen, weigerden allen, aan den arbeid te gaan, op grond dat het loon te laag en de werktijd van 12 uren te lang was. De directie ver klaarde zich bereid, met hen in overleg te treden, wanneer zij hiertoe eene commissie uit hun midden benoemden. Eenige mijn werkers toen als onderhandelaars optredende, eischten hooger loon en slechts 8 uren werk tijd. De directie verklaarde Zaterdag in de loonsverhooging te bewilligen en stelde den werktijd op 10 uren. De meeste mijnwerkers waren toen bereid, op die voorwaarde den arbeid voort te zetten, maar eenige van de jongsten onder hen wisten de hoofden zoo danig op hol te brengen, dat ten slotte allen heengingen. Eenige uren later gaf de directie ook aan den eisch van 8 uren werktijd toe. Een onmiddellijk gevolg hiervan is, dat het werkpersoneel moet worden uitgebreid, ten einde de directie op tijd aan de contracten van levering kan voldoen. Opeen ander mijn werk is aan dezelfde eischen toegegeven. Op twee andere, te zamen met 800 man, waar het personeel sinds Vrijdag is weggebleven, schijnt de direetie alleen door vermindering van werktijd het geschil te kunnen bijleggen. In eene andere mijn heeft 1/6 van het per soneel den arbeid voortgezet, zonder dat eene dadelijke invoering van 8 uren werktijd was toegestaan. De werkstakers hebben een voor hunne beweging geschikt tijdstip waargeno men, naardien er in de laatste dagen van December 130 Galiicische werklieden waren verdreven. Intusschen is onder dit alles ner gens de orde gestoord en hebben de werklie den zich tot nog toe fatsoenlijk gedragen. Op Sicilië heeft weder eene geweldige or kaan gewoed. Bij Ficuzza slingerde de wind een gebeelen spoortrein van een brug naar omlaag. De reizigers, slechts vijf in getal, bleven als door een wonder ongedeerd. Twee beambten werden echter ernstig gewond. Het stoffelijk overschot van de keizerin van Brazilië is met groote plechtigheid in de kathedraal te Oporto bijgezet. Behalve door de genoodigde hooge militaire en burger lijke ambtenaren, werd de plechtigheid bij gewoond door de vertegenwoordigers der meeste mogendheden en bovendien door een talrijke menigte nieuwsgierigen, die het cordon der politie verbraken en met den stoet in de kerk doordrongen. De Braziliaansche regeering heeft Dom Predo doen weten, dat de eigendommen, welke de keizerlijke familie in Brazilië heeft achtergelaten, door haar zijn geschat. Het zilverwerk is geschat op 180,000, de juweelen en andere kostbaarheden op 3,600,000, de boekerij op 60,000, de paarden op 45,000 en de meubelen op 450,000 francs. Het ge heele bedrag is 6,795,000 francs en dit zal den gewezen Keizer worden uitgekeerd. Berichten uit Rio-Janeiro, loopende tot 18 December, houden in, dat het Brazili aansche leger verdubbeld zou worden, tot eene sterkte van 24,877 man. De hitte was in de stad bijzonder groot en volgens particuliere brieven was de gele koorts in bijzonder kwaadaardigen vorm uitgebroken. Volgens den New-York Herald* heeft de Amerikaansche regeering besloten, de land verhuizing-commissie van den Staat New- York op te heffen wegens gebleken knoeie rijen. De Amerikaansche regeering zoude nu zelve het toezicht over de immigratie regelen en onder door haar benoemde com missarissen stellen. De berichten uit Central-Afrika, Dinsdag publiek gemaakt, hebben in alle kringen een diepen indruk gemaakt en een talrijk deel van het publiek spreekt reeds van een oorlog met Portugal als op het punt van uit te bre ken. In de staatkundigeen diplomatieke krin gen is men veel meer gereserveerd in zijn uitingen en niets rechtvaardigt dan ook een zoo pessimistische conclusie van 't publiek. Gelele, de oude Koning van Dahomey, een van de weinige Negerstaten, die nog geheel in barbaarschheid verzonken zijn, is gestorven. Terstond werpen de Duitschers begeerige blikken op zijn land, waar thans nog de menschenoffers in gebruik zijn en een leger van amazonen den troon beschermt. Portugal alleen had er in de laatste jaren eenigen invloed, maar die invloed nam eer af dan toe. Een wolkbreuk boven de stad Sierra City in Californië heeft verscheiden huizen en een Roomsche kerk vernield, waarbij zes vrouwen en een jongen het leven verloren. Vele anderen ontkwamen ternauwernood een dergelijk lot, daar zij onder het puin bedolven werden, doch gelukkig nog gele genheid vonden er het leven af te brengen. Volgens de Riforma is er een overeen komst geteekend tusschen de Italiaansche Re geering en een Engelsch-Italiaansche Maat schappij tot het vestigen van een directe stoombootlijn tusschen Londen en Napels, welke driemaal per maand een stoomboot zal laten vertrekken. sPi is Hl til L lig SB 1 V let Land van en Aitena, Be Langstraat en de Boninielerwaard. Franco per post zonder prijs-

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1890 | | pagina 1