lensden
i Altciia.
oiiiiiièrwaaii
Bj
1 m
LEDIGGAK
LböO.
M 857.
MÊL M
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Sm* -m
(tpf -J
VOO P.
en de
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging.
Franco per post zonder prijs-
Advertentiën 16 regels GO ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor Frankrijk: Wester Co., 20 Rue Herold, Parijs.
Binnenlandsche ADVERTENTIEN,
waarvan de plaatsing driemaal wordt op
gegeven, worden slechts tweemaal in rekening
gebracht. Bij toezending gelieve men vooral
duidelijk den naam van den Uitgever op
het adres te stellen.
We
Werkeloosheid, luiheid, vadzigbeid, afkeer
van nuttige en eerlijke bezigheden, 't zijn
allen woorden van ongeveer dezelfde be-
teekenis. We zouden er nog het Italiaan-
sehe »far niente« of »dolce far niente«
kunnen bijvoegen, ofschoon deze laatste
woorden meer op het niets doen,« de lui
heid en werkeloosheid der meer beschaafde
en hoogere standen wordt toegepast.
Opmerkelijk* zegt Laurillard sis de on
verstoorbare kalmte, waarmee iemand die
zoover in luiheid en traagheid gevorderd is,
zich zeiven gelijk en zijn beginsel getrou w
blijft. Ik denk aan dien jongen bedelaar,
die de tot hem gerichte vermaning: »Je
moest liever gaan werken beantwoordde
met te zeggen»Ik vraag u om een paar
centen maar niet om een les.« Zoo ook
verhaalt ons Seneca, dat de Sybariet Min-
dyrides, na een poos gekeken te hebben
naar een man, die met een houweel hard
aan 't werk was, zich van het venster ver
wijderde, omdat de aanschouwing van zoo
veel inspanning hem verschrikkelijk ver
moeide.
Menschen die geene andere zorg hebben
dan om zonder arbeid de goederen te ver
teeren die de voorzienigheid hun heeft ver
schaft en over zich zeiven voldaan zijn,
wanneer zij slechts de kunst bezitten om
hunne uitgaven naar hunne inkomsten te
regelen, zulke menschen zijn onnut voor
de maatschappij, omdat zij niets nuttigs
voor haar verlichten.
De lediggang is tegenstrijdig met de plich
ten van den mensch en met die van een
burger of ingezetene, wiens roeping het is,
om voor het een of ander bekwaam te zijn,
en in 't bijzonder om zich ten aanzien van
de maatschappij, waarvan hij een lid is,
verdienstelijk te maken.
Het is schandelijk te rusten, voordat men
gewerkt heeft. De rust is eene vergelding
die men moet verdiend hebben. Yolgens een
Amerikaansch dagblad vond een grondbe
zitter eeus twaalf zijner werklieden, midden
in den arbeidstijd recht uit op den grond
liggen. Die aanblik bracht hem tot het
kluchtige zeggen: »Als ik wist wie van
jelui de ergste luiaard was, dien gaf ik een
dollar.* Oogenblikkelijk stonden elf hunner
op, ieder voor zich aanspraak makende op
deze premie. Maar de twaalfde bleef ge
makkelijk liggen. Dus die had het gewon
nen. En dit bleek nog duidelijker toen zijn
heer hem den dollar aangaf, want toen ver
roerde hij geen ander lichaamsdeel dan zijne
tong, terwijl hij zeide: »Steek hem zelf maar
in mijn zak!*
Een werkeloos leven, moet noodzakelijk
een droevig leven zijn. Ik vraag aan men
schen, die rijk zijn en hun tijd in lediggang
en nietsdoener^ doorbrengen of zij gelukkig
zijnde verveling die hen verteert bewijst
mij het tegendeel, 's Menschen geest, van
nature werkzaam, moet bezig zijn en indien
hij zich niet met iets goeds bezig houdt,
peinst hij op middelen om iets kwaads ten
uitvoer te brengen.
Ten opzichte van den lediggang, mogen
wij de beminnelijke helft van het mensche-
lijk geslacht, de vrouwen niet vergeten.
Beschouw die vrouwtjes eens, die van der
jeugd af aan, troetelkinderen harer ouders
geweest zijnde, in ledigheid en vadzigheid
zijn opgevoed, hoe ze wel is waar eenige
handwerkjes verrichten en bij deze en gene
bezoeken afleggen om daar gelegenheid te
vinden, over de nieuwste modes te spreken,
er hoofdzakelijk haar werk van maken, om
te lasteren of kwaad te spreken van anderen.
Wat is er van dezulken te verwachten, wan
neer zij tot een huwelijk komen en zelve
het bestuur eener huishouding op zich ne
men? Vestig uw oog op sommige vrouwen
van den minderen stand, die een groot ge
deelte van den dag in luiheid en ledigheid
doorbrengen, wier eenige lust het is, den
kostbaren tijd met koffiepraatjes bij buur
vrouwen enz. te verspillen, de hulpbehoe
vende kinderen aan hun eigen lot over te
laten, nauwelijks zorg dragende dat de man
van zijn werk te huis komende, het eten
gereed vindt. Men behoeft slechts het verval
en den achteruitgang van vele huishoudin-
aan losbandigheden en uitspattingen over
te geven.
Het ware te wenschen dat er ook bij
ons wetten bestonden die de ledigheid kon
den breidelen en dat het aan niemand ge
oorloofd ware van wat rang of stand hij
ook zijn mocht, zonder eenige eerlijke bezig
heid, hetzij met het lichaam of met den
geest zijne dagen door te brengen.
's Menschen geest en verbeelding heeft
voedsel noodig. Zoolang men daaraan geen
wezenlijke voorwerpen aanbiedt, vormen zij
dezulke die enkel door het vermaak bestuurd
en geleid worden. Sla de levenswijze der
groote misdadigers gade, die door de Over
heid ter dood veroordeeld zijn en gij zult
tot de ervaring komen, dat het over 't
algemeen geen handwerkslieden en geen
landbouwers, maar leegloopers, luie ver
achtelijke personen zijn, die door ongebonden
heid of het spel trawanten van den ledig
gang tot allerlei misdaden overslaan. De
werklieden denken in den regel slechts aan
den arbeid, die hen en hun gezin voeden
moet, want daar waar werkstakingen of
oproerige bewegingen in dezen of genen
Staat, aan de orde van den dag zijn, daar
zijn het doorgaans niet de stille, vreed
zame, ijverige werklieden, maar de leeg
loopers, die te lui zijn om te werken, die
zich ten koste van anderen willen verrijken,
onbetamelijke tijdverkwisting over te geven
de hoofdschuldige hiervan is.
Een zeker Chineesch keizer had tot stel
regel: dat, indien er in zijn Rijk eene vrouw
was, die haar tijd in ledigheid doorbracht,
of een man die zich niet met ploegen bezig
hield, er de een of ander in zijne Staten
honger of gebrek leed, weshalve hij dan ook
in
gen na te gaan, om te zien" dat de vrouwdie de goedgezinde arbeiders ophitsen en
door alles te verwaarloozen en zich aan eene tot verzet tegen hunne meesters aansporen.
Het is aan den lediggang dat men de
voornaamste beroerten en ten deele de on
dergang van het Romeinsche gemeenebest
moet toeschrijven. Om de Romeinen te
oefenen en bezig te houden, liet Publius
Nasica zonder dat er behoefte aan be
stond - alles gereed maken, wat tot de
uitrusting eener vloot vereischt werd. Reeds
alles in het werk stelde om de ledigheid toen ter tijd vreesde men meer voor ledig-
langs wettelijken weg door dwangmiddelen j gang en werkeloosheid, dan voor buiten-
te beteugelen. Ook de Egyptenaren, Lace- landsche vijanden. En ook heden ten dage
daemoniërs en eenige andere volken stellennog, is het eene groote zorg der Overheid
tegen den lediggang vast. Het was om door het oprichten van werkhuizen als
Sybariet en „Sybaritisch leven" zijn spreekwoor
delijke uitdrukkingen om daarmee de verregaande weel
derigheid, verwijfdheid en vertroeteling te kennen geven.
De naam stamt af van Syiaris een landschap in Bene
wetten
daar dat ieder verplicht was aan de Over
heid op te geven, welke zijne middelen van
bestaan waren, of waarmee hij zich bezig
hield, terwijl zij, die bevonden werden te lie
gen, of niet het minste bedrijf uitoefenden,
in hunne burgerlijke rechten gestraft wer
den. Zulke bepalingen waren niet alleen be
stemd om de nijverheid in het oog des volks
te verheffen, maar ook om verarming, ten
gevolge van lediggang tegen te gaan.
De Atheners gingen nog veel verder om
den lediggang te verhinderen. Alle inwo
ners niet tot dezelfde bezigheden kunnende
verplichten, wegens de ongelijkheid hunner
goederen, deden zij hen beroepen kiezen,
die met den staat en de hoedanigheid van
ieder in 't bijzonder overeen kwam. Te
dien einde bevalen zij aan de behoeftigsten
van het Gemeenebest, om zich op den land
bouw en koophandel toe te leggenzij be
grepen terecht, dat de lediggang de moeder
van de armoede is, en dat deze laatste de
misdaden voortbrengt; op die wijze meen
den zij dus het kwaad met wortel en tak
uit te roeien.
Wat de rijken betreft, aan hen werd
voorgeschreven om te paard te rijden, zich
aan allerlei lichaams-oefeningen over te
geven en zich inzonderheid op de wijsbe
geerte en andere nuttige wetenschappen
toe te leggen, in de hoop daardoor anderen
aan te sporen, in een dezer dingen uit te
munten of hen daardoor te beletten zich
anderszins de schamelen en behoeftigen, die
werken willen voor het brood, werk te ge
ven. Niet alleen dat men hierdoor den
lediggang tegengaat, maar men bestrijdt er
tevens het pauperisme mee. Arbeidt
adelt!
J JuiloiiltLïiti.
Te New-York zijn eenige nadere berichten
aangebracht over het opstootje tegen het
voorloopige Gouvernement van Brazilië, dat
op 18 December moet hebben plaats gehad.
Aan boord van het Amerikaansche schip
Herscheldat op de reede lag, hoorde
men in den avond van dien dag aanhoudend
vuren, en dat hield den ganschen nacht
niet op. Men vernam, dat een troepje bur
gers, die trouw aan den Keizer waren ge
bleven, door een artillerie-regiment gesteund,
naar een der paleizen waren gemarcheerd,
daar de nieuwe vlag neergehaald en den
Keizerlijken standaard geheschen hadden.
De troepen werden onder de wapenen ge
roepen, en een gevecht ontstond, waarbij
wederzijds aooden vielen. Spoedig was de
republikeinsche vlag weder geheschen en
de rust hersteld. Dat de beweging niet on
beduidend geweest is, blijkt wel uit het
aantal gesneuvelden en gewonden, dat bij
de Keizerlijken honderd bedroeg. Aan een
handelshuis in New-York werd dan ook
door zijn correspondent geschreven, dat de
geheele in de hoofdstad aanwezige troepen
macht noodig was om de beweging te on
derdrukken. De muitelingen onder de troe
pen waren ontevreden over de geringe soldij,
die hun betaald werdde politie ontving
twee milreis per dag en op evenveel maakten
zij aanspraak. De leiders der aan den Keizer
trouw geblevene partij maakten gebruik van
die ontevredenheid en lokten het opstootje uit.
Het voorloopig gouvernement maakte
korte wetten met de opstandelingen. Een-
en-twintig hunner werden zonder vorm van
proces doodgeschoten. Verder werden eenige
leiders der vroegere liberale en conservatieve
partijen gearresteerd, o. a. de oud-Minister
van justitie Ferreira Vianna, twee heeren
Martins, Lima Duarte en eenigen, die minder
bekend zijn. Aan de pers werd terstond be
vel gegeven over de zaak te zwijgen, waar
toe de Minister van Oorlog een ordonnans-
officier naar de verschillende redactie-bureelen
zond, die moest mededeelen, dat het geval
niets beduidde en bespreking overbodig (sic
was. Er is dan ook tot nog toe rechtstreeks
uit Brazilië niets van gemeld. Zelfs de En-
gelsche en Fransche bladen, die te Rio ver
schijnen, bukken voor het schrikbewind.
Volgens den reeds genoemden correspondent
van het New-Yorker handelshuis is de toe
stand niet geruststellend.
Een correspondent van de New-York
Times, die voor eenigen tijd uit Rio zeer
uitvoerige beschouwingen zond en met het
voorloopig gouvernement bijzonder is inge
nomen, vreest dat er moeielijkheden zullen
komen met de noordelijke provinciën. Daar
heerschte steeds groote onverschilligheid
tegenover de Keizerlijke Regeering, omdat
de bevolking zich daar achteruitgezet ge
voelde alleen aan 't Zuiden werd gedacht
en alleen mannen uit het Zuiden kwamen
in aanzien. Elke verandering zou dus in
den smaak vallen, als de vooruitzichten
voor de noordelijke provinciën maar ver
beterd werden. Nu gaat echter de republi
keinsche Regeering in dat opzicht denzelf
den kant uit als de Keizerlijke. De bewe
ging is van de Zuidelijke Staten uitgegaan,
en wordt geheel geleid door mannen uit
het Zuiden. Weigeren zij aan 't Noorden
de plaats te verzekeren, waarop het aan
spraak maakt, dan is daarmee in 't weinig
samenhangende Rijk een kiem van verdeeld
heid gelegd, die groote moeielijkheden voor
de toekomst belooft.
De sterkte van het leger is bij decreet
van 13 Dec. bepaald op 23,867 man, en
tot uitbreiding der marine zal de Minister
van Marine 5 kruisers in Europa laten
bouwen.
Voor den President der republiek is reeds
een paleis gekocht, n.l. het paleis Itamaraty.
Ook is de Regeering voornemens het zomer
verblijf van Dom Pedro te Petropolis te
koopen, zoodra de gewezen keizer zijn eigen
dom wil verkoopen.
Tot de besluiten, welke de Regeering nu
nog denkt te nemen, behoort ook de ver
plichte invoering der koepokinenting, tot
bestrijding der hevige pokken-epidemie, welke
steeds te Rio de Janeiro heerschen.
De nieuwe postzegels zullen weldra ge
reed zijn. Het merk is een kruis omringd
door 21 sterren, die de 20 provinciën en
de stad Rio de Janeiro voorstellen met het
onderschriftE. U. do Bazil.
Mag men een bericht gelooven, dat over
Brussel naar Londen is gekomen, dan be
ginnen de leiders der Braziliaansche om
wenteling de Fransche Jacobijnen na te
apen in hunne onvruchtbaarste en kinder
achtigste invallen. Op bevel van den minister
van binnenlandsche zaken zou n.l. in Bra
zilië de positivistische kalender van Auguste
Comte« ingevoerd zijn. In plaats van Zondag
zal men voortaan Humanidi moeten zeggen,
en voor de dagen der weekMaridi, Patridi,
Filidi, Fratidi, Dodirni en Matridi. Dit heeft
nog eenigen zin, maar wat te zeggen van
deze benamingen, die voortaan de maanden
zullen dragenMozes, Homerus, Aristoteles,
Archimedes, Cesar, St. Paulus, Karei de
Groote, Dante, Gutenberg, Shakespeare,
Descartes en Frederik de Groote?
De budgetcommissie van den Duitschen
Rijksdag nam het voorstel aan om de Oost-
Afrikaansche Stoomvaart-maatschappij een
subsidie toe te kennen, onder voorwaarde,
dat door de booten een Nederlandsche of
Belgische haven aangedaan zal worden.
Thans is een Witboek over Oost-Afrika
openbaar geworden. Daarin komt o.a. voor,
dat Emin Pacha aan luitenant Schmidt mede
gedeeld heeft, dat hij den grooten voorraad
ivoor, dien hij wegens gebrek aan dragers
heeft moeten achterlaten, deels aan vertrouw
bare hoofden in bewaring heeft gegeven,
deels in de rivier heeft laten zinken.
Naar de sultan van Soedan (Afrika) meldt,
moet daar, wegens de droogte tijdens den
herfst, groote hongersnood heerschen. De
sterfte moet zeer aanzienlijk zijn.
De hertog van Aosta, broeder van den
koning van Italië, is overleden.
Uit Binge (België) wordt bericht van eene
hevige dynamiet ontploffing voor het huis
van Durieu, directeur der glasfabriek. Twee
kinderen werden zwaar gewond en de schade
moet nogal aanzienlijk zijn; men schrijft de
ontploffing toe aan wraak van een werkman.
Het blijkt thans dat de Bulgaarsche lee
ning van 30 millioen francs vele malen vol-
teekend is, wel een bewijs dat men in het
buitenland vertrouwen stelt in de toekomst
van het vorstendom.
Te Barcelona zijn drie bommen ontploft,
een bij de maire, een bij de bijbank der
Spaansche bank en een bij het hotel van
den kapitein-generaal. Veel ruiten werden
er door verbrijzeld.
Volgens de XlXe Siècle heeft de dokter
van Z. H. den Paus een consult gevraagd
met verschillende geneesheeren, daar de toe
stand van Z. H. verergerd is.
De »Nazione< meent te weten, dat de
Italiaansche regeering van plan is met de
Fransche regeering onderhandelingen aan te
knoopen, met het doel de speelbank te
Monaco opteheflfeu. Mochten deze stappen
tot geen resultaat leiden, dan zou Italië
maatregelen aan de grenzen nemen.
De oflficieele Gazette* van 17 dezer meldt
dat de jeugdige koning van Spanje al meer
en meer in beterschap toeneemt. De telegraaf
heeft dan ook bericht, dat de koningin re
gentes weer aan de regeeringszaak hare
aandacht heeft geschonken en den heer
Alonzo Martinez, voorzitter der Kamer van
-V T- - V- r JANIJ A R1
t
0
