WOENSDAG 5 FEBRUARI.
1690.
1
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
DE LOTING.
J\° 861.
-m
BO
m
m
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging.
Franco per post zonder prjjs-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor FrankrijkWester Co., 20 Rue Hérold, Parijs.
Geen werkdag gaat bijna in deze maand
voorbij of op de eene of andere plaats komt
een der heeren Militie-Commissarissen om
de loterij te besturen, die reeds dagen en
weken te voren is aangekondigd, 't Is een
staatsloterij, maar een andere dan die, waar
van de Regeering de eer heeft ruim 4 ton
op de begrooting als inkomsten aan te tee-
kenen. Integendeel't is er een, die door
hare gevolgen er toe medewerkt om op die
zelfde begrooting meer dan 20 miilioen
onder de rubriek »Uitgaven« te brengen.
Twintig miilioen, dat is meer dan 1/6 der
gezamenlijke uitgaven voort 't Nederlandsch
legerDenk daaraan wel op zoo'n dag der
Loting voor de Nationale MilitieIndien
ge alzoo f30 aan 't Rijk opbrengt, reken
er dan 5 voor 't leger af te staan.
Ofschoon wij, toeschouwers, zulk een
nuchtere beeijfering maken, niet alzoo dege
nen, wie de loting geldt. Wat kan 't hun
schelen, hoeveel die huishouding van mooie
mannen kost; zij hebben maar alleen oog
voor die groote fleschOch, indien dat
vischglas eens kon vertellen van al die
bevende handen en van die bewogen aan
gezichten honderden zijn er door ongeluk
kig, honderden gelukkig gemaakt of beter
is 't te zeggen honderden zijn door dat
lompe ding in een goede stemming, hon
derden in een minder goede stemming ge
bracht.
't Is der moeite dubbel waard om 't ge
drang der menigte te verduren, ten einde
de gezichten te bestudeeren, van hen die
van nabij belang hebben bij den uitslag
der trekking. Zie, daar treedt een jong
mensch voor de flesch, als heer gekleed,
met bleek ingevallen gelaat, waarop zich
een trek van minachting doet lezen. Met
zijne geringde vingers vat hij een der rol-^der door elkander dravende menigte! Ziet
letjes uit de flesch en geeft 't den Militie-
Commissaris, terwijl bij in een tartende
houding den uitslag afwacht. No. 1 klinkt
hebben de buren 't druk om hunne klaag
liederen te zingen als Jantje en Pietje »er
in geloot« is."Vader en moeder zijn 't meest
van streek en ofschoon de loteling zelf
tracht te lachen en denkt te betoogen dat
't hem volmaakt onverschillig is, zijn ge
zicht verraadt zijn onrust. Jantje in dienst;
't is evengoed als hem overgegeven aan de
kinderen der hel.
Naar ziel en lichaam zal Jantje verdor
ven zijn, als hij eenmaal terugkeert. Wil-
lempje in dienst! De stakker; wat zal hij
te lijden hebben en dan dat commiesbrood,
voor hem, die den neus ophaalt voor rogge
brood En dan moet Kareltje, die van »die
smerige soldatenplacht te praten, zelf
zoo'n soldatenpak aantrekken en op zoo'n
akelig bed slapen. Neen, dan maar liever
alles gespaard en vergaard om 't geld, dat
een plaatsvervanger moet kosten, bij elkaar
te krijgen. Wat een oordeelvellingen over
den soldaat en zijn levenwat een voor-
oordeelen bovendien?
Ons volk is prat op de daden der voor
ouders met voorliefde wordt gesproken van
»mijn grootvader, die bij Waterloo is ge
weest,» van »mijn vader, die den tiendaag-
schen tocht medemaakte.» En toch, men
schuwt dikwijls hen, die eenmaal geroepen
zouden kunnen worden om voor de vrijheid
te strijden. Meen niet, dat die afschuw alleen
in onze verbeelding bestaat, geenszins; er
zijn zelfs garnizoensplaatsen, waar een burger
zich zou schamen met een soldaat om te
gaan. En 't is treurig 't te moeten erken
nen daarvoor zijn redenen.
De naam »soldaat« toch is zeer dikwijls
synoniem met dien van »losbol,« ja nog
erger, met dien van dronkaard.Betreed
een kazerne en tien tegen één, dat ge u
denkt te bevinden in een bandietenhuis,
haast zouden we zeggen in een roovershol.
Gij staat verslagen van 't gevloek en getier
't, en een »wat scheelt 't mij, 'k ben toch
eenige zoon«, geldt als antwoord.
Daar volgt een stoere boerenzoonmet de
grootste onverschilligheid doet hij een greep
in de flesch en vindt No. 5, wat niet het
minste aan zijn stemming verandert. »Nou,
jó«, zegt de oude boer »'t was wel
beter as je vrij was-eloot, maar achthonderd
pop zal me niet arm maken, en dan is je
broer derookof.»
Anders is uitslag bij de volgende trek
king: met bevende vingers wordt een lot
gezocht en weer losgelaten en nog eens ge
zocht door hem, die thans aan de beurt is-
Reeds gromt de overste in marschtenue
eindelijk komt de hand te voorschijn en na
nog een tweemalen met den grond te
hebben kennis gemaakt, is 't papiertje ge
opend en alweer een laag nummer.
Bleek als een doode gaat de twintigjarige,
gevolgd door zijn niet minder aangedanen
vader, 't Is ook verschrikkelijk, een zoon
aan den Landsdienst te moeten afstaan en
dat vooral in een tijd als deze, waarin men
zoo bevreesd is voor vijandelijke invallen,
dat geen soldaat aan de grenzen waakt.
Met vele anderen konden we onze waar-
aemingen nog vermeerderen, doch achten
t voor ons doel genoeg. Men staat öf als
tartend vijand, öf als slachtoffer voor de
Lotingscommissie, maar dat neemt niet weg
ge die kerels daar en hier en gindsze zien
er uit als hadden ze reeds meer dan drie
maal tien zomers achter den rug en toch
zullen ze u antwoorden op de vraag: »hoe
lang in dienst>dat ze pas van de laatste
lichting zijn.« Dat zijn de heeren plaats
vervangers Reeds voor de tweede of derde
maal hebben ze de eer om 't vaderland met
de wapenen te mogen dienen. Wel een eer
voorwaar voor Neêrlands leger om ze in
de gelederen te mogen tellenArme mili-
tien, indien ge u aan dezulken, die oudge
dienden heeten, overgeeft! Men ziet 't aan
hunne knikkende knieën, zwemmende oogen
en roode neuzen, dat ze nog meer hebben
gedaan dan exerceeren en schrobben.
Ga langs de politiekamers, provoosten etc.,
daar vindt ge de misdadigers; sommigen
treft ge voor de eerste en ook voor de
laatste maal in arrestanderen de mees
ten zijn reeds oude bekenden en 't is
hun aan te zien dat de kennis later nog
wel eens zal vernieuwd worden. Wie ge
daar 't meeste kunt zienplaatsvervangers
en vrijwilligersWant ook de laatsten be-
hooren tot 't edelste deel van onze krijgers.
Niet dat we zouden willen beweren, dat
de laatsten allen van dezelfde soort zijn,
integendeel; maar dit is zeker dat de sol
daten die reeds jaren gediend» hebben,
zonder 't verder te kunnen brengen, voor
een overgroot deel gelijk zijn aan die plaats
vervangers van zooeven. O, die plaatsver
vanging is de kanker in ons leger, want
de gelederen, terwijl ze de edelste krachten
er buiten houdt.
Alleen zij, die bij geen mogelijkheid een
een°"accoord kunnen sluiten met een aan
brenger van plaatsvervangers» en ook en
kelen, die nu bepaald den wil hebben zelf
de wapenen te dragen, vormen de jaar-
lijkscbe slichtingen». Hoeveel goeds, hoe
veel krachtigs daaronder is, kan elkeen
jaarlijks zien in 't begin der Meimaand,
als de algemeene inlijving plaats heeft.
Nog veel meer zouden we daarover kun
nen schrijvenlaat 't gegevene echter dit
maal genoeg zijn om ons te doen nadenken
over »de levende strijdmacht.
Rnitonland,
In het Cassino van Boulogne heeft eene
kiesvergadering plaats gehad, waar het zeer
heftig toeging. Zij was belegd door de vrien
den van den heer Lissagaray, die zijn tegen
stander, den heer Francis Laur, had uitge-
noodigd tot een contradictoir debat. DeBou-
langisten hadden hunne maatregelen geno
men, naar het schijnt, om zich in de nabijheid
van het spreekgestoelte te scharen en de dis
cussie te beletten, zoo deze eene voor hen
onaangename wending nam. Bij het lot werd
bepaald, dat de heer Laur het eerst zou spre
ken en hij hield een lange, maar vrij onbe-
teekenende redevoering. Toen echter de heer
Lissagaray aan de beurt kwam, werd hij met
een storm van gefluit en Boulangistische deu
nen begroet. Hij verlangde daarop van den
heer Laur, te zorgen dat aan dit rumoer een
einde kwam, opdat ook de republikeinen zich
zouden kunnen doen hooren, evenals de Bou-
langisten daartoe in de gelegenheid waren
gesteld geweest. Ik bekommer me om je re
publikeinen niet! riep Laur uit. Ternauwer
nood had hij die woorden gezegd of de heer
Lissagaray diende hem een paar oorvijgen
toe. De Boulangisten vlogen hem te hulp,
zoodat er eene allerheftigste botsing ontstond
tafels en stoelen vlogen door de zaal en een
aantal aanwezigen werden ernstig gewond.
Laur zelf viel daarbij ook zoodanig, dat hem
de schouder ontwricht is. De heer Lissagaray
werd ongedeerd door zijne republikeinsche
vrienden naar buiten geleid.
varkens en 1249 jonge varkens, 83,292 scha
pen en 3050 lammeren.
Volgens gerucht, heeft prinses Victoria,
tweede dochter van keizerin Frederik, ver
gunning gevraagd in het buitenland te
wonen. Keizer Wilhelm stond dit toe en
zal haar een jaargeld van f 100,000 geven.
De prinses die, sedert haar huwelijk met
Alexander v. Battenberg afsprong, Duitsch-
land niet kan uitstaan, is van plan zich in
Engeland te vestigen.
Te Neudorf en Wiesenthal in Bohemen
zijn ongeregeldheden gepleegd door de glas-
slijpers, die het werk hebben gestaakt. De
glasslijperijen van Wanke en Breit werden
door verscheidenen honderden arbeiders ver
nield en de voorraad stuk geslagen. Twee
arbeiders werden gedood, terwijl verscheidene
gendarmes en arbeiders verwond werden.
Troepen zijn naar de plaats der ongeregeld
heden vertrokken.
Een brutale diefstal werd gepleegd te
Nussdorf (een voorstad van Weenen). in
het kantoor van een stoomvaartmaatschappij.
Twee mannen gingen naar binnen, wierpen
peper in de oogen van den kassier en gin
gen toen met al het geld op den loop.
Te Krakau waren drie studenten wegens
revolutionaire dagblad-artikelen van de Uni
versiteit verbannen500 studenten wierpen
daarop de ruiten in bij den rector; de
politie trachtte te vergeefs hen uiteen te
jagen en de troepen moesten ter hulp komen
3 studenten werden gearresteerd. Den vol
genden morgen vond men de marmeren
buste van den rector in de gehoorzaal ver
brijzeld. Een deputatie van studenten is
naar Weenen vertrokken, om tegen de ver
banning hunner kameraden te protesteeren.
huchtje
Men verzekert, dat de schuilplaats van
Eyraud in Amerika is ontdekt en dat zijn
arrestatie elk oogenblik kan worden verwacht.
Sedert de vorige arbeidstaking der mijn
werkers te Lens, dep. Pas-de-Calais, heeft
zich aldaar een werklieden-syndicaat ge
vormd, waarmede de meeste mijnwerkers in
stemming hebben betuigd. De mijnniaat-
schappij heeft nu drie arbeiders ontslagen,
die deel uitmaakten van het syndicaat.
Daarop eischten de werklieden van de
maatschappij om hen weer in dienst te ne
men. De maatschappjj weigerde, en hierna
is er eene algemeene werkstaking ontstaan.
Volgens de ofïiciëele opgaven den vee-
in voar in Duitsehland betreffende, zijn daar
te lande in het jaar 1888 ingevoerd uit Neder
land 7408 paarden, 20,432 volwassen runde
ren, 6178 stuks jong vee beneden 2l/z jaar,
283 kalveren jonger dan 6 weken, 31,619
volwassen varkens en 36,136 jonge varkens.
Uitgevoerd uit Duitsehland naar Nederland
zijn in dat jaar:,1830 paarden, 38 volwassen
Op den weg tusschen Crewe en een^e-
je The Hough in Engeland is een
opzien wekkende moord gepleegd. Een rijk
kleermaker, de heer Richard Davies, en zijn
16-jarige zoon verlieten omstreeks 11 uur
's avonds Crewe in een hittenwagen. Het
was zeer donker. Kort voor zij aan The
Hough kwamen, sprongen op een eenzame
plaats plotseling twee mannen te voorschijn,
die den hit bij den teugel grepen en tegen
hielden. George Davies, de zoon, trachtte
het dier met een stok voort te drijven,
maar toen dit niet ging, sprong hij uit het
rijtuig. Nauwelijks stond hij op den grond,
of een der mannen, die den hit hadden vast
gegrepen, liep naar het rijtuig en gaf den
ouden Davies een hevigen slag op het hoofd.
De jongen vluchtte om hulp te halen, doch
toen hij, vergezeld van een aantal inwoners
van het dorp, terugkeerde, vond men den
heer Davies dood in het rijtuig. Er had
blijkbaar eene hevige worsteling plaats ge
had, want overal lagen sporen van bloed.
De reden voor den moord kent men niet.
Tien pond sterling, die Davies bij zich had
gehad, waren verdwenen, maar horloge en
ketting vond men nog op het lijk, zoodat
diefstal niet de eenige aanleiding kan zijn
geweest.
Volgens nader bericht echter is deze zoon
en een andere zoon van 30 jaar in hech
tenis genomen. Er schijnt ernstige verden
king van vadermoord op hen te rusten.
De marine-revolutie» tegen het nieuwe
bewind in Brazilië bljjkt hierin bestaan te
hebben, dat ettelijke matrozen in min of meer
heso.honken staat hun ouden keizer Pedro
hebben laten leven en kreten aanhieven te
zijner eer. Veertig hunner moeten deswege
op last der republikeinsche regeering zijn
gefusilleerd.
De groote industrieel Gladkow te Char-
kow werd door eene vrouw op de openbare
straat door een revolverschot gedood. Wraak
moet de beweegreden der vrouw zijn.
Te Petersburg is een Eiffeltoren van ijs
ingewijd. Hij is 50 meter hoog; op het eerste
plat komt uien door een trap, in het ijs
gehouwen, en op het electrisch verlichte
plat wordt gegeten en gedanst.
Te Napels kwam het Dinsdag, zoo wordt
uit Rome geseind, tot een formeel studen-
tenoproer. De studenten wilden dat de hoo-
geschool om de sterk aldaar heerschende
influenza tijdelijk gesloten zou worden,
aan welk verlangen de rector echter wei
gerde te voldoen. Daarop togen de studen
ten met het korpsvaandel voorop naar den
prefect en verlangden onder onbeschrijflijk
getier dat de reetor zou worden afgezet.
Het schandaal werd ten slotte zoo groot
dat de militaire macht tusschenbeiden moest
komen, waarbij verscheiden studenten met
bajonetsteken gewond werden. De rector
ontkwam slechts ternauwernood het gevaar
om door de studenten, die de deur van zijn
kamer reeds opengetrapt hadden, gelyncht
te worden.
In een der schouwburgen te Moskou was
dezer dagen een gasbrander slecht beves
tigd, waardoor een groote vlam ontstond,
die echter volstrekt geen gevaar opleverde.
Een beangst toeschouwer vond er aan
leiding in om luidkeels te schreeuwen
Brand! Redde zich wie zich redden kan!«
Een vreeselijke angst maakte zich toen van
het publiek meester; men drong naar de
uitgangen, velen geraakten onder den voet
en verschrikkelijke tooneelen vonden plaats.
Vijf personen werden, helaas gedood en het
aantal gekwetsen is zeer talrijkmen vreest
dat velen nog het leven zullen moeten ver
liezen. Aan de koelbloedigheid van den or
kestdirecteur, die er na eenige minuten, in
slaagde het publiek gerust te stellen, is het
te danken, dat het onheil niet nog grooter
verhoudingen aannam. De man, die aan
leiding gaf tot het beklagenswaardig treur
spel is gearresteerd.
Sedert Zondag werd te Diemen een met
selaar vermist, zijn lijk is thans uit de
Keulsche vaart opgehaald. - Onder Texel
zijn drijvende gevonden de lijken van twee
zeelieden. - In de stoompannen fabriek te
Echt heeft een brandje gewoed. De schade
is vrij groot. - In de Brouwersgracht te
Amsterdam is het lijk gevonden van een
pasgeboren jongen. - Even buiten de Noor
derpoort te Sneek werd uit het water op
gehaald het lijk van een boer uit Parrega,
die den vorigen avond van Oosterzee naar
Sneek was gewandeld en bjjna aan het eind
van zijn reis in de vaart gevallen schijnt te
zijn. - Te Amsterdam zijn in bewaring ge
nomen twee vrouwen, die een man ©en
portefeuille met f 260 hadden ontnomen.
Aan de agenten werd, toen zij een huis
zoeking wilden instellen, f 100 beloofd, in
dien zij geen gevolg aan de zaak wilden
geven. Na weigering is hun de portefeuille
ter hand gesteld, waarin zich twee bank
biljetten van f 100 bevonden; het bankbiljet
van f 60 lag onder de tafel.
K; a
J 1
f t
an! van
en
omelerwaaii
m o o