lil
Rfl
tg III
1
iielerwaail
Geld op Straat.
M 866.
ZATERDAG 22 FEBRUARI.
1890.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
S'S
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00.
verhooging.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Agent voor FrankrijkWester Co., 20 Rue Hérold, Parijs.
Toen lord Palmerston nog Staats-secre-
taris van Binnenl. Zaken onder den minister
lord John Hussel was, ging hem de zorg
voor de verbetering der hygiëne even als
zoovele andere zaken na aan het hart. Ter
wijl hij zich nu daarmee bezig hield, stelde
hij een aphoristische stelling op, die zoowel
wegens hare sierlijkheid als waarheid, voor
treffelijk is: Vuilnis is slecht een ding op
eene onjuiste plaats.
Wanneer ieder nauwkeurig naar deze
waarheid handelde, zouden wij jaarlijks mil-
lioenen kunnen besparen; wanneer wij in
plaats van vuilnis en afval, veegsel en on-
tuig als nietswaardige dingen te beschouwen,
ons lieten overtuigen dat deze goede dingen
op een onjuiste plaats zijn, zou het er met
onze gezondheid en onze beurs veel beter
uitzien, dan thans het geval is.
Reeds 40 jaren geleden sprak Piiyen in
het Conservatoire des arts et des métiers te
Parijs de groote industriëele stelling uit:
>Er bestaat geen afvalDaarmee wilde
hij te kennen geven, dat wanneer men uit
de eene of andere stof, het gewenschte pro
duct verkregen had, er toch nog altijd iets
bruikbaars moest overgebleven zijn van dat
gedeelte, Jt welk men tot het eerste doel
niet meer kon aanwenden. Overeenkomstig
die stelling zijn er talrijke nieuwe indus
trietakken verrezen. Deze hebben met goed
gevolg den afval verwerkt en weder in het
gebruik doen opnemen, eene stof, welke
vroeger achteloos werd weggeworpen, ja,
waaimee men dikwijls zeer bezwaard was.
Zoo o.a. heeft men uit het vuil van straten,
goten, mestvaalten enz., alcohol en de pro
ducten daarvan zij het dan ook al van
minder gehalte weten te bereiden.
Reeds sedert 1807 bestaat er te Rennes
eene inrichting, die aan hare deelhebbers
belangrijke divendenden heeft aangebracht,
die hoogst weldadig werkt, en waar inzon
derheid de afval van wol in de spinnerijen,
weverijen enz. overschietende, zonder dat
de fabriekant ze verder gebruiken kan, ver
werkt wordt.
Eenige maanden na het sluiten der groote
tentoonstelling van 1851 hield Dr. Playfair
eene voorlezing, waarin hij tot hoofd-onder-
werp de nieuwste vorderingen in de nijver-
heids-scheikunde gekozen had. Het bereiden
van reukwerken was niet het minst merk
waardige der door hem aangevoerde voor
beelden. Hij bewees, dat de heerlijkste
geuren thans uit de meest alledaagsche en
dikwijls stinkendste stoffen bereid worden.
Wel is waar kan men op wetenschappe
lijke wijze uit vevbruikte en onaanzienlijke
stoffen een reukwerk daarstellen, dat in
geur met die van iene schoone bloem of
vrucht overeenkomt, maar het is onedel,
dat naar den naam van die bloem of vrucht
te noemen, en er zoo mogelijk een hoogen
prys voor te bedingen. La ananas-olie
om slechts een enkel vo.rbeeld aan te
halen wordt verkregen ct een product
der werking van rottige kas 0p suiker,
of daardoor dat men een zeep boter be
reidt en ze met alcohol en zwav]zuur dis-
tilleerd; ze wordt thans in England bij
de bereiding van ananas-olie aan^wend.
De kunstmatige »bitter-amandelolie« die
thans bij het parfumeeren van zeepen en
tot het smakelijk maken van suikergebak
zoo dikwijls gebruikt wordt, wordt door de
werking van salpeterzuur op de stinkende
gasteer-olie verkregen. Menig schoon voor
hoofd wordt met Eau de mille
fleurs bevochtigd, zonder dat men weet
dat zijn wezenlijk bestanddeel uit de koe
stallen afkomstig is. We willen echter
hierbjj niet langer stilstaan, maar liever een
blik werpen op de ontelbare stoffen, die
men vroeger nutteloos noemde of meestal
als van geen waarde beschouwde.
Wie zou het kunnen gelooven, dat de
snippers van de reizende ketellappers met
den hoefnagel-afval van den smid of met
weggeworpen wollen kleederen vermengd
worden en daarna in den vorm van schit
terend blauwe kleuren het kleed der dames
versieren. Het hoofdbestanddeel van den
gewonen inkt, waarmee men schrijft, was wel
licht eens een deel van een gebroken hoepel
van een oud biervat. De beenderen van
doode dieren vormen het hoofdbestanddeel
der welbekende lucifers. (Men weet immers
dat de phosphorus een product is, 't welk
op scheikundige wijze uit de beenderen
verkregen wordt.) De moer van portwijn -
zorgvuldig weggeworpen door den portwijn
drinker bij het aftappen van zijn lievelings
drank wordt 's morgens in den vorm
van bruispoeder door hem ingenomen om
de werking zijner slemperij van den vorigen
dag te vernietigen. De stratendrek en de
wasschingen van steenkolengas, komen, zorg
vuldig bewaard, terug in de reukflacons
der dames, of worden gebruikt om blanc
manger smakelijk te maken.
De alleroudste aanwending van afval,
was die als mest. Bij het verspreiden daar
van op de landerijen nam men dikwijls de
zeldzaamste dingen waar, die hier een einde
gevonden hebben. Behalve als mest hebben
we ook de lompen reeds van ouds tot het
bereiden van papier leeren kennen. Duizende
menschen ontvangen daardoor hun dage-
lijksch brood, dat zij de lompen en lorren,
die eenmaal betere dagen gezien hebben,
uit de goten en riolen zoeken, of ze, daar
men ze in den laatsten tijd zorgvuldig ver
zamelt, bij groote partijen opkoopt. En zoo
komen deze lompen dus weder in groot
aanzien. Hoe menige fijne dame ziet haar
balkleed, dat zij wegschonk, omdat de gril
lige mode het dragen daarvan niet meer
veroorloofde, en dat daarop wellicht van de
eene hand in de andere overging, totdat
eindelijk de bedelaars het aan den vodden
man verkochten, als fijn, geurig briefpapier,
waaraan zij hare hartsgeheimen toevertrouwt,
vóór zich liggen.
De wollen lompen werden vroeger tot
vloei-, filtreer en bordpapier verwerkt. Reeds
sedert een aantal jaren trachtte men uit
deze lompen weder de wol te winnen en ze
met nieuwe wol vermengd tot garen te ver
spinnen. Eerst in den jongsten tijd heeft
deze nieuwe tak van industrie eene groote
uitbreiding gekregen. Verschillende grove
doeken, tapijten en tafelkleeden, die onder
allerlei hoogdravende namen verkocht wor
den, waren oorspronkelijk oude lorren en
vodden, die in dezen nieuwen vorm 3 a 6
maal meer opbrengen.
Even als met de oude kleeren, gaat het
ook met de oude schoenen, die in 't groot
worden opgekocht. Deze vallen echter in
de handen der scheikundigen, ter bereiding
van het bloedloogzout en het Berlijnsch
blauw. In zulke fabrieken vindt men groote
ruimten met vele duizenden schoenen en
laarzen. Hier ligt dicht naast elkander wat
in 't leven door breede kloven gescheiden
was, nl. de groote waterlaars van den vis-
scher, naast het sierlijk schoentje eener
voorname danseres, de plompe schachten
van den dragonder, naast de gelakte laarsjes
van den modegek.
Zoo als men weet, worden de eindjes
sigaren, die weggeworpen worden, bijeenge
zameld, ten einde daaruit weder nieuwe
sigaren te fabriceeren, ook de tabaksteelen,
die in de tabaksfabrieken in groote menigte
afvallen komen in de papierfabrie
ken, waar ze even als lompen verwerkt
worden, en als pakpapier in den handel
gebracht.
Behalve dat vischschubben gebezigd
worden bij de fabricage van kunstpaarlen,
verwerkt men ze ook nog tot armbanden
en kunstbloemen. Bij de laatste stelt men
ook de knoppen door visch-oogen voor.
De door de lekkerbekken geledigde oes
terschalen, worden fijn gestooten en tot
tandpoeder gebruikt, en waar de oesters
zeer overvloedig zijn, brandt men de schalen
in plaats van gewonen kalk. Broodkorsten
uit de restauraties of uit den zak van den
vodderaper, worden dikwijls verkoold, fijn
gestooten en gezift tot tandpoeder. We zou
den nog honderden dingen kunnen opnoemen,
die vroeger, als zoogenaamd afvalgeene
waarde hebbende, thans tot velerlei doel
einden in andere vormen gebracht, en daar
door nuttig, zelfs onontbeerlijk zijn gewor
den. Vuilnis en afval zijn dus goede
dingen op een onjuiste plaats.
JBuitenland.
Aan den »Temps« wordt uit Napels ge
schreven
Napels is in revolutie ten gevolge van
het ontslag, dat graaf Giusso als directeur-
generaal van de Banco di Napoli« gekregen
heeft. Voor een jaar is namelijk een onder
zoek ingesteld naar de onregelmatigheden
bij die groote kredietinstellingmaar graaf
Giusso, die bij de laatste verkiezingen zich
hals over kop in den strijd geworpen heeft,
om aan de regeeringsgezinde candidaten de
meerderheid te verschaffen, meende daardoor
veilig te zijn. Dit nu is gebleken het geval
niet te zijn, en de maatregel, die hem ge
troffen heeft, ondanks de diensten welke hij
aan de regeering heeft bewezen, heeft hier
een ontzettenden indruk gemaakt.
De helft der Napelsche bevolking leeft
van drie melkkoeien: het openbaar armbe
stuur, de bijzondere weldadige instellingen,
van wier inkomsten 80 pet. verslonden
worden door de administratie, en de Banco
di Napoli,« welke duizenden sinecures er
op nahoudt, zonder de kredieten aan de
staatkundige vrienden te rekenen, kredie
ten, die gemakkelijk verleend worden door
eene bank, welke geen aandeelhouders heeft
en geen dividend uitkeert, maar hare winsten
overschrijft op de reserve-rekening, teneinde
zooveel te meer biljetten te kunnen uitgeven.
De veiligheid van Napels, welke nooit
bijzonder groot geweest is, doet thans den
ken aan het beruchte bosch van Bondy. Er
gaat geen nacht voorbij, dat er niet vijf
of zes gewapende aanrandingen in de meest
bezochte straten der stad plaats hebben. De
politie houdt er zich zorgvuldig buiten,
middelerwijl men in het parlement heel
deftig over de reorganisatie der gemeente
lijke politie in het koninkrijk beraadslaagt.
Buffalo-Bill (bekend door zijne voorstel
lingen gedurende de Parijsche tentoonstelling
en den opgang dien hij gemaakt heeft) geeft
hier thans vertooningen, doch zonder veel
succes. Den eersten dag vond hij in zijne
kas een paar duizend en eenige honderden
lire aan valsche bankbiljetten. De directeur
is zich gaan beklagen bij de politie. Een
hoofdambtenaar heeft hem ontvangen. Toen
de directeur hem het geval heeft medege
deeld, heeft de hoofdambtenaar, zoo het
schijnt, slechts geantwoord met den volgen
den uitroep»Che gran popoio Daardoor
te kennen gevende, dat hij zich minder ver
wonderde over het gemis van moraliteit bjj
zijne landgenooten, dan hij hun vernuft om
zich hulpmiddelen te verschaffen bewonderde.
De Engelsche stoomboot Penguin is
in den nacht van 13 op 14 Februari in
de Noordzee verbrand. De boot kwam van
Harwich en was op reis naar Hamburg.
De passagiers en de bemanning redden zich
in de booten en werden opgenomen door
de Duitsche stoomboot »Viola« welke hen
behouden naar Antwerpen bracht.
Een wilde jacht, die op treurige wijze
eindigde, had dezer dagen in het Fransche
dorp Bondy plaats. Een dief was ingebro
ken in een huis, waar de bewoners tijdelijk
afwezig waren, en had de deur van een
der vertrekken zoo versperd, dat niemand
er binnen kon. Twee slagersknechts, die de
kamer in huur hadden, hoorden er iemand
en trachten binnen te dringen. Het gelukte
niet en ze gingen daarom terug om de deur
te openen en den dief te vangen. De veld
wachters kwamen maar de smid was ner
gens te vinden.
Toen de deur open was, ontsnapte de
dief door het dakvenster, liet zich op straat
glijden, rende naar de naburige vaart, en
sprong te water.
Het koude bad bekwam hem slecht.
Een uur nadat de ongelukkige was op-
gevischt, stierf hjj aan de gevolgen.
Het bleek toen dat de dief niemand an
ders was dan de dorpssmid, dien men tever
geefs had gezocht en die zelf het deurslot
had vernageld bij de uitvoering van zijn
snood plan.
De Volksstem meldt:
Dezer dagen is door de uit gedelegeerden
van Or an je-Vrijstaat en Transvaal samen
gestelde commissie besloten zich te verkla
ren ten gunste van Viljoensdrift, niet ver
van Parjjs (O. V.), als plaats, waar de spoor-
weglijn Bloemfontein-Johannesburg-Pretoria
de Vaalrivier oversteken en het grondgebied
der Zuidafrikaansche republiek betreden zal.
Tevens zijn Viljoensdrift en Schoemansdrift
aangewezen als plaatsen waar eene brug
voor gewoon transportverkeer zal worden
gebouwd.
Johannesburg, in de Transvaal, lijdt aan
gebrek aan drinkwater, ja zelfs aan ondrink
baar water, en men zoekt met bezorgdheid
naar een middel om voorzieningen te maken
tegen dien onhoudbaren toestand. Er zijn
lieden, die het boren van artesische putten
aanradenanderen wenschen eene verbin
ding met de Vaalrivier; elk schema even
wel, dat wordt voorgesteld, is hoogst kost
baar en zal op aanzienlijke opofferingen te
staan komen. Men twijfelt echter niet, of
de regeering zal al het mogelijke doen om
leniging aan te brengen in den nood.
Naar gemeld wordt, worden er in de
gansche Transvaal adressen onderteekend
ten gunste van eene uitsluiting van alle
buitenlanders, en meer bijzonder Hollanders
van alle staatsambten.
Laatstleden Zondag zijn er in de Rijn
provincie en Westfalen weder vergaderin
gen gehouden, o.a. eene te Herne, waarin
een duizendtal mijnwerkers aanwezig waren
en de afwijzende antwoorden van de direc
tion der mijnen Shamrock,»IIibernia,«
»Julia« en »Von der Heidt« op de eischen
van het werkpersoneel werden voorgelezen.
In deze vergadering werd besloten, de eischen
te vernieuwen, den len Maart eene nieuwe
vergadering te houden, en wanneer de eischen
alsdan niet zijn ingewilligd, het werk tegen
den 15en Maart op te zeggen.
In de Londensche wijk West-Ham is eene
afschuwelijke misdaad gepleegd. Een meisje
van vijftien jaren was sedert eenige dagen
op onverklaarbare wijze uit een fatsoenlijk
arbeidersgezin verdwenen. Op 31 Januari
was zij des avonds gebakken visch gaan
koopen en niet teruggekomen. Thans is na
eindeloos zoeken, in een ledigstaand huis,
zeer dicht bij de woning harer ouders, haar
schandelijk mishandeld lijk in eene kast ge
vonden. De eenige draad dien de politie in
handen heeft is, dat een werkman verklaard
heeft eenige dagen geleden des avonds op
een open terrein, grenzende aan de plaats
waar het ledige huis staat, een man gezien
te hebben, die een meisje naar het scheen
met zich voerde. Hij dacht dat het eene
weerspannige dochter was, die door haar
vader naar huis gebracht werd en had zich
daarom niet met de zaak bemoeid.
In den laatsten tijd hoorde men weder
van groote zwendelarijen bij zekere agenten
van landverhuizing, die door valsche voor
spiegeling onder de plattelandsbe woners velen
wisten over te halen tot landverhuizing,
inzonderheid naar Brazilië. Dientengevolge
heeft de Keizer van Duitschland thans be
vel gegeven om in de districtsbladen door
officieele waarschuwingen die agenten tegen
te gaan.
Te gelijker tijd is over New-York, onder
dagteekening van 17 dezer, per telegraaf
bericht ontvangen, dat aldaar een stoom
schip was aangekomen met 51 passagiers,
meest Duitschers, die naar Brazilië waren
verhuisd en thans geheel teleurgesteld naar
hun vaderland terugkeerden.
Men meldt, dat Hertog George van Meck
lenburg, na langdurig verzet zijner familie,
dezer dagen te Petersburg een morganatisch
huwelijk heeft gesloten met een tot gravin
Kaalow verheven jonge dame, Natalie Van-
larskaja, de dochter van een schatrijk grond
bezitter van Hollandschen oorsprong (Van
Laar?). Zij moet een beeldschoon meisje zijn
van groote muzikale gaven, leerlinge van
het Petersburger Conservatoire; later werd
zij hofdame van Grootvorstin Katharina, die
nu haar stiefmoeder is geworden. De Czaar
en Czarine woonden de huwelijksplechtig
heid bij.
Natuurlijk hebben vele geleerden na het
verschijnen der influenza zich ingespannen
Franco per post zonder prijs-
