Jtë 878.
ZATERDAG 5 APRIL
1890.
Uitgever: L. J. VEETHMAU, Heusden.
Bij
dit nummer belioort
een bijvoegsel.
ie li
l>
V00R£
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën
Advertentien
Agent voor
16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte,
worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
FrankrijkWester Co., 20 Rue Hérold, Parijs.
Er is dezer dagen tot het Nederlandsche
volk een verzoek om finantieele hulp ge
richt voor eene zaak, eene quaestie, even
pijnlpk en grievend voor dengeen, die daarin
het naast is betrokken, als vernederend en
beleedigend voor den goeden naam onzer
natie. Goeden naam? Iemand wien onze
eer ter harte gaat, en die op 't stuk van
gerechtigheid, gelijk het behoort, wat teer is
uitgevallen, vraagt met het oog op gebeur
lijkheden, neen gebeurtenissen, als die we
hier bedoelen, of we nog wel een' goeden
naam te verspelen hebben. Een volk toch,
dat bij dergelijke feiten een koel en onver
schillig toeschouwer blijft, is rijp voor dienst
baarheid het heeft niet het recht, aanspraak
te maken op de eer, die een vrij volk toe
komt. Het zou belacheljjk zjjn, als het niet
te veel van schandelijke huichelarij had,
wanneer het kroost van zulk een geslacht
te pas en te onpas wordt gewezen op den
kloeken vrijheidszin van de voorzaten.
We wagen het, nogmaals de zaak Wil-
link-Ketjen ter sprake te brengen, de ge
ruchtmakende en reeds veel besproken zaak
van den gepensioneerden kapitein van dien
naam. Vervelend, niet waar, vooral voor
menschen van zaken, voortdurend met die
historie lastig te worden gevallen. Vervelend
ongetwijfeld, telkens er aan herinnerd te
worden, dat er in ons land zoo schrome
lijk wordt geknoeid, gelijk de Amsterdam
mer het onomwonden noemde. Vervelend,
maar vereerend toch in zeker opzicht ook.
Wanneer, zooals nu wederom plaats vindt,
op uw rechtvaardigheidsgevoel een beroep
wordt gedaan, bewjjst dit immers, dat men
nog gelooft en vertrouwt, dat ge voor de
handhaving van een onkreukbare rechtsbe-
deeling in tijden, dat deze belaagd worden,
zult willen opkomen.
Laat u die onderscheiding koud, omdat
ze u persoonlijk of uwe zaken niet raakt,
doe dan weg ook het masker uwer maat
schappelijke en christeleljjke deugden, en
beklaag u vooral ook niet, wanneer gij op
uw beurt het slachtoffer van willekeur wordt
en men u hulpeloos tegen overmacht een'
wanhopigen kamp laat voeren.
De bevredigende oplossing der zaak Wil-
link-Ketjen is van zoo bedroevend langen
adem, dat velen zich kwalijk het rechte
daarvan meer zullen kunnen te binnen
brengen.
Een aantal achtenswaardige mannen, op
wier naam geen zweem van smet kleeft,
officieren, die voor 't vaderland in den
vreemde met moed, beleid en trouw hebben
gestreden, hebben gemeend te moeten zor
gen, dat in dezen uitstel geen afstel werd
zp hebben zich het lot van hun veronge
lijkten krijgsmakker aangetrokken, tjjd noch
moeite gespaard, om het rechte van deze
geschiedenis gewaar te worden. Zij spraken
als slotsom van hun onderzoek, dat aan
eerljjkheid en onpartijdigheid niet te wen-
schen zal overlaten, uit:
le. dat het ontslag van den heer W. E.
Willink Ketjen uit den militairen dienst
is geweest in strijd met de wet
2e. dat de heftigheid, die hem is verweten,
3e.
4e.
door de handelingen van anderen is
veroorzaakt
dat genoemde heer W. K. al het mo
gelijke heeft gedaan, om der Regeering
het herstel zijner grieven gemakkeljjk
te maken
dat, zoo lang den heer W. K. geen
recht wordt gedaan, een groot onrecht
wordt bestendigd.
We voegen hier nog aan toe, dat do heer
K. ontslagen is, na vrijspraak door een
krijgsraad, voor welken hij zich had te ver
antwoorden wegens eene door de vrij
spraak gebleken valsche beschuldiging;
dat bovenbedoelde mannen, meerendeels
hoofd-officieren van het O.-I. leger, zich
namens een zevenhonderdtal Nederlanders
tot de Regeering hebben gewend, om het
onrecht te herstellen
dat het ontwijkend antwoord is geweest,
dat bij het geven van eervol ontslag aan
den heer K. de bestaande wettelijke voor
schriften zijn in acht genomen
dat aan den heer K. de stukken worden
onthouden volgens welke 't moet blijken,
dat te zijnen opzichte oneerlijk gehandeld is
dat de Regeering indertijd beloofde, hem
als schadeloosstelling een of andere burger
lijke betrekking te zullen opdragen, waar
van tot heden niets is gekomen.
Zij, die deze zaak tot de hunne gemaakt
hebben, willen nu een som bijeen zien te
brengen, om door een bekwaam rechtsge
leerde de Regeering ter verantwoording te
roepen, haar te dwingen, de rol van dood
zwijgen te laten varen, opdat voor gansch
ons volk het klaar en duidelijk worde, wat
er van dezen nacht in onze rechtsbedeeling is.
We hopen, dat die stem weerklank moge
vinden en deze ergerlijke geschiedenis haar
beslag krijgen op eene wijze, die algemeen
bevrediging wekt.
Men versta ons nogmaals wel. Wij wen-
schen ons nog steeds van een oordeel te
onthouden zoolang het volle licht der open
baarheid niet is opgegaan over deze ge
beurtenis, noch de eene, noch de andere
partij in 't ongelijk stellen.
Wie uit het voorafgaande meent te mogen
opmaken, dat we dit reeds deden, vergist
zich. Die afkeuring gold de manier, waarop
de heer W. K. voortdurend van 't kastje
naar den muur werd gezonden, zonder be
hoorlijke voldoening te erlangen de manier,
of wat daarmede vrjj wel op eene ljjn kan
geplaatst worden, dan rechtsweigering.
Wie bij de gemeenschap, d. i. bij de haar
vertegenwoordigende overheid geen gehoor
voor zijn grieven kan vinden, die helpt zich
zelf en hij zou daarbij niet het eerst en 't
meest schuldig zijn.
Die Indische officieren en oud-officieren
hebben altijd wat in te brengen en aan te
merken, waagt wellicht deze of gene aan
te voeren, wien 't, aan moed haperde, om
elders voor 't vaderland in de bres te springen.
Zeker, en met reden, 't Is ook niet de
eerste keer, dat men opzulk eene zonder
linge en verdachte wijze zich ginds van
mannen ontdoet, die, wat recht en billijk
heid aanbelangt, wat stjjf op hun stuk
staan. Trouwens, wanneer deze mannen,
met dezelfde kloekheid, fierheid en onbuig
zaamheid tegen een' hardnekkigen vijand
succes hebben gehad en het gezag uit den
brand hebben gered, dan weten we geen
woorden van lof genoeg voor die houding
te vinden. En terecht, als we ons verheffen
op onze kranige officieren en minderen,
dan geldt het vooral hen, die in Indië eene
harde leerschool hebben doorloopen. Laat
ons die mannen in eere houden, er kunnen
tijden komen, dat we hen en huns gelijken
zoo noodig hebben, dat het behoud van
't vaderland van hen grootendeels afhanke
lijk is.
»'t Is duidelijk, als het gezag gezondigd
heeft, wordt dit de hand boven 't hoofd
gehouden en het slachtoffeer van willekeur
moet maar zwijgendit is zoo, omdat onze
natie en hare vertegenwoordiging zulk een
zwak rechtsgevoel bezit; de publieke opinie
te onzent is zoo traag zich te uiten, zoo
schroomvallig, als ze 't een enkel maal tot
spreken brengt,aldus laat zich een Neder-
landsch blad, de voornoemde Amsterdam
mer^ over ons uit. Wat moet de vreem
deling dan wel van ons zeggen
't Zou treurig zijn, als al die beschuldi
gingen gegrond waren helaas we moeten
't bekennen, 't heeft er ten minste alle
schijn van.
Om tienmaal minder dan dit stond men
in de Fransche Kamer met gebalde vuisten
tegenover een Ministerie, dat eene recht
vaardiging zijner handelingen zoo lang op
zich durfde laten wachten, of hadden de
veel koelbloediger Engelsehen in meeting
waarop de overheid met het recht meent te op meeting hunne verontwaardiging uitge-
kunnen sollende manier, waarop zich het
Gezag Oost-Indisch doof waant te mogen
houden bij klachten over onrechtde manier,
waarop de taktiek van doodzwijgen, sedert
Multatuli waarschijnlijk zoo doeltreffend be
vonden, weder in practijk gebracht wordt.
Wat belet der overheid, indien ze 't kan,
zich te rechtvaardigen, zoo openlijk moge
lijk? Vrees voor haar prestige? Acht ze het
beneden zich, ter behoorljjke plaatsen, in de
Volksvertegenwoordigingverantwoording
tedoen? Indien ja, dan dwaalt ze schromelijk.
Gerechtigheid verhoogt een volk, en een
Regeering staat niet boven dat volk, ze is
er een deel van, dat aansprakelijk is voor
zijn doen en laten. Is ze bang door een,
zij het laat eerherstel, geleden onrecht goed
te maken? Wederom, ze maakt zich ten
onrechte bezorgdbeter laat dan nooit.
Niets is waarschijnlijk beter in staat een
volk tot slaafscbe onderworpenheid, tot
knechtschap, te verlagen, of het tot ge
welddadig verzet tegen het gezag, dat is tot
revolutie, te verleiden, dan rechtsverkrachting
sproken, wat hunne Regeering wel wat
handelbaarder zou gemaakt hebben.
Nu zijn we niet bijster ingenomen met
de argumentatie van gebalde vuisten, maar
we stellen haar toch boven de lakschheid
waarmee men alles maar voor zoete koek
opeet. Er behoort eenmaal een eind aan
't geduld en de lijdzaamheid van een volk
te komen, 't Zou ons beter staan, als we bij
feestelijke gelegenheden wat minder groote
beloften deden, die we vooraf weten, dat
niet vervuld behoeven te worden; en wat
eerder een broeder bijsprongen, die reeds
veel deed voor 't vaderland. Wat minder
toosten en grootspraak en holle frazen, wat
meer daden, dat mag van jongeren en
ouderen met recht gevergd worden. Mocht
de zaak W. K. slechts van eenige beter
schap getuigen.
Buitenland.
Maandag is door 21 kanonschoten den
volke aangekondigd, dat de Eiffeltoren weer
toegankelijk is gesteld. Omstreeks 10,000
personen hebben dien dag van die gelegen
heid gebruik gemaakt, om van de hoogten
van het gevaarte zich te verlustigen in het
panorama over de stad. Men zou gemeend
hebben, zegt een der bladen, nog in de dagen
der groote tentoonstelling te zijn.
In de nabijheid van Champigny zijn door
een regiment infanterie en een bataillon jagers,
onder leiding van generaal Saussier, gouver
neur van Parijs, proefnemingen van rookvrij
buskruit gehouden. De proeven werden door
zeer helder weer begunstigd.
Het bleek, dat noch de snelheid, noch de
hevigheid van het vuren met rookvrij bus
kruit op een afstand geconstateerd kunnen
worden. Een troep, die dan ook van zijn
vuurwapens gebruik maakt, wordt daardoor
niet door den vijand opgemerkt. Hier staat
echter tegenover, dat de rook van het kruit
niet meer de bewegingen van troepen voor
den vijand verborgen houdt. Uit de proefne
mingen bleek, dat de invoer van het rookvrije
buskruit aanmerkelijke veranderingen in de
uniform der soldaten en in de tactiek nood
zakelijk maakt.
Liebknecht een der leiders van de socia
listen in Duitschland, heeft zijn aanhangers
openlijk het deelnemen aan de tegen 1 Mei
ontworpen internationale betooging ten gun
ste van een achtuur-werkdag ontraden. Een
algemeene werkstaking op 1 Mei tot het
houden van vergaderingen en het uitbren
gen van motiën biedt, zegt hij, geen kans
op slagen en is ook als middel tot opwin
ding doelloos.
De half officiëele »Post« noemt de reden,
waarom Bismarck den titel van hertog van
Lauenburg heeft geweigerd, diens wensch
om niet alleen hertog in naam, doch ook
inderdaad te zijn. Hij had namelijk gehoopt,
dat het hertogdom hem als een koninklijke
gift zou zijn geschonken, waardoor hij een
vasal van het keizerrijk zou zijn geworden.
Pruisen betaalde destijds 21/„ millioen thaler
voor het hertogdom aan Oostenrijk, en Bis
marck verwachtte nu, dat zijn aanhangers
deze som bij elkaar zouden brengen, om
Pruisen schadeloos te stellen. Zijn plan was
dan in Lauenburg een model-regeering in
te voeren. Graaf Herbert zou dan zijn op
volger zijn geweest.
Toen hij nu merkte, dat de keizer hem
slechts den titel wilde verleenen, bedankte
hjj er voor.
De nieuwe rijkskanselier von Caprivi heeft
de geheime politie-agenten, welke onder von
Bismarck het paleis in de Wilhelmstrasse
te Berlijn steeds bewaakten, naar huis ge
zonden, omdat hij die bijzondere zorg voor
zijn persoon niet noodig achtte. Alleen heeft
hij »den zwarten ruiter,* wachtmeester
Lewerström, koerier van von Bismarck
tijdens den jongsten oorlog, die tweemaal
daags de brieven voor den kanselier van
het postkantoor haalt, in dienst gehouden.
De »Kölln. Ztg.« verneemt uit Mombassa
van 1 April, dat Ehlers, die met een af-
deeling van Wissmann's troepen, einde De
cember van Pangani naar Kilimondscharo
vertrok, bericht heeft gezonden dat Peters
en Tiedemann met 40 dragers in welstand
zijn gevonden. Tiedemann was alleen in een
gevecht bij Karsirendo licht gewond geraakt.
De beide particuliere secretarissen blijven
bij vorst Von Bismarck in dienst, en zullen
hem behulpzaam zjjn bij het samenstellen
zijner gedenkschriften. Herbert Von Bis
marck zal hierbij zijn medewerking verlee
nen, zoodat het omvangrijk werk in enkele
jaren gereed zal wezen. Betwijfeld wordt
of de regeering zal toestaan, dat het uit
gegeven wordt.
Luidens de XlXe Siècle, zullen in Duitsch
land alle socialistische manifestatiën op 1
Mei worden verboden, terwjjl de keizer de
strengste militaire maatregelen heeft gelast
aan de militaire bevelhebbers.
Te Weenen hebben 15,000 metselaars
het werk gestaakt, omdat de werkgevers
de gestelde eischen weigerden in te willigen.
In verscheidene voorsteden, waar de werk
stakers het werken trachtten te beletten, zijn
ongeregeldheden voorgevallen, die door de
politie moesten worden onderdrukt.
Als antwoord op het door Servië plot
seling afbreken van de onderhandelingen
over het sluiten van een handelstraktaat,
heeft de Bulgaarsche regeering de invoer
rechten van alle Servische koopwaren aan
zienlijk verhoogd en bovendien voor eiken
waggon goederen uit Servië een recht van
5 francs ingevoerd, terwijl zij, naar aan
leiding der vijandige taal van de Servische
pers en de woorden van den oud-minister
Belimarkowitch, die in de Skupschtina op
den onverwjjlden aanleg van een strategischen
spoorweg aandrong, besloten heeft de be
zetting der Donau-vestingen Rustschuk en
Sistova belangrijk te versterken, en in Oos
tenrijk 60,000 repeteergeweren met de daar
voor noodige patronen heeft besteld. Toch
gelooft men niet dat het tusschen Servië
en Bulgarije tot een oorlog zal komen, daar
beider schatkist in een ongunstigen toestand
verkeert en de mogendheden veel te groot
belang hebben bij de handhaving van den
vrede op het Balkan-schiereiland, dan dat
zij eene oorlogsverklaring lijdelijk zouden
afwachten.
Naar de Times* meldt, zal de regeering
van Bulgarije voorstellen, aan afgevaardigden
op te dragen de Europeesche Hoven af te
reizen, ten einde de erkenning van prins
Ferdinand te bepleiten. Mocht deze missie
falen, dan zal de regeering de Sobranje uit-
noodigen de onafhankelijkheid van Bulgarije
te proclameeren. Middelerwijl neemt in het
Bulgaarsche leger de insubordinatie toe,
niettegenstaande er voortdurend talrijke
arrestatiën plaats hebben.
Een man te Petersburg, die door het lot
was aangewezen den Czaar te vermoorden,
doodde zich zelf. In een brief zette hjj zijn
beweegredenen uiteen en wees hjj zijn mede
samenzweerders aan. Vele personen zijn
daarop, volgens Daily Tel.*, reeds in hech
tenis genomen.
Ook op de academie voor militaire ge
neeskundigen en het instituut voor mijnbouw
en boschwezen te Petersburg zijn vele stu
denten in hechtenis genomen.
De ongeregeldheden onder de studenten
der hooge8cholen in Rusland breiden zich
steeds uit, zoodat de regeering zich genood
zaakt heeft gezien de hoogescholen te Peters
burg en Moskou te sluiten. Niet bjj machte
de verspreiding van der regeering vjjandige
geschriften te beletten, bepaalt de politie
zich tot gevangenneming van een iedei, die
zoodanig stuk bezit. Zelfs is de verkoop ver
boden van portretten van keizer Alexander
NIEUWSBLAD
Het Land van
e» Alteua,
Pe Langstraat en «Ie
Boinielerwaard.