1890.
est
11 \J II j il v 12
Uitgever: L. J. YEERMAK, Heusden.
M 883.
WOENSDAG 23 APRIL.
Gevaar van alle kanten.
VOOIi
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonne mentsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Hoe in tijd van nood ons land in den
kortst mogelijken tijd in staat van tegenweer
zal gebracht worden is een diep geheim.
In algemeene omtrekken kunnen wij leeken
dit wel aangeven, gelijk we eenigen tijd
geleden dit hier ter plaatse deden. We
hebben toen als ons voornaamste bolwerk
genoemd de Nieuwe Holïandsche waterlinie
en vervolgens de inundatiën om de hoofdstad.
Een van de eerste vragen, die zich op
dringen aan hem, die in tijd van nood de
aangewezen man is, om 't land weerbaar
te maken ishoe zal de vijand den aanval
beginnen
Op die vraag past natuurlijk meer dan
één antwoord. Ons land is wel klein, doch
de grens is te groot om op alle punten
den aanval gelijktijdig te ondernemen.
Die zal derhalve öf in 't Zuiden of in 't
Z.-Oosten óf in 't Oosten, öf aan de kust
geschieden.
Kan de plaats verschillen, evenzeer de
wijze van opereeren. 't Maakt een groot
onderscheid of de vijand toeleg toont, binnen
den kortst mogelijken tijd tot in 't hart
door te dringen, dan wel, of 't hem alleen
te doen is de grenzen te bezetten.
Welnu, men is in den Haag gekomen tot
zeven gevallen, en van die zeven is aan
alle kommandeerende officieren kennis ge
geven. Ter vereenvoudiging zijn ze gedoopt
met de alfabetische namen A, B enz., tot G.
Er is bijgevoegd wat ieder der autoriteiten
in elk bijzonder geval te doen heeft.
Zoodat we klaar zijn. Stel dat de Pruisen
ons aanvallen in Gelderlaud. Daartegen is
voorzien, zeggen we, in geval A.
We weten niet of dut juist is, daar alleen
zij, wien 't aangaat, daarvan de wetenschap
hebben. Doch 't zou ons niet verwonderen
indien we hier goed raadden. Wanneer we
aan een mogelijken vijand denken, komt
allereerst Pruisen ons voor den geest, en
waar zou dit or.s land anders aanvatten
dan in Gelderland, van waar de spoorwegen
tot in Holland loepen?
Geval A« telegrafeert den Haag on
middellijk naar alle einden van 't land en
alle kommandants zjjn terstond georiënteerd.
Ze hebben in een geheime la een uitge
werkt plan voor elk geval en handelen nu
gelijk in A voorgeschreven is. In een
ommezien is alles in beweging en stuiten
de Pruisen op den ondoordringbaren muur
onzer manschappen.
Nemen we aan, dat we in oorlog komen
met Engeland, en de Engelsche vloot den
Maasmond nadert. Geval E« klinkt het
alweer naar Nieuwediep, Amsterdam, Vlis-
singe-n, en waar elders onze vloot ligt, be
nevens naar de verschillende garnizoenen
vun 't landleger. En vóór de Engelschen
een voet aan wal zetten kunnen, wordt hun
vloot door de onze besprongen, en wemelt
de Hoek van Holland van Blauwjussen.
Ieder zal toestemmen dat zoodanige af
spraak een schitterend bewijs is, dat onze
millioenen niet vergeefs aan oorlog en
marine besteed worden. De vijand kan 't
niet zóó aanleggen, of we hebben nu reeds
die mogelijkheid voorzien en weteu bij 't
eerste alarm, wat ieder van ons te doen heeft.
Inderdaad is men dan ook jaren lang
gerust geweest op dat punt. De wetenschap,
dut men in den Haag op alles voorbereid
was, schonk een groote gerustheid en nie
mand twijfelde of met die zeven gevallen
waren dan ook alle gevallen genoemd
is zeven niet een heilig getal?
Deze stelligheid is ons ontnomen, wree-
deliik ontnomen door den gewezen officier
Tin dal.
Wij weten van Tindal, dat buiten die
zeven nog andere gevallen bestaau. Hij
heeft ons, zoo duidelijk, dat zelfs leeken
hem volgen kunnen, geschetst hoe Neder
land op de minst kostbare wijze gewonnen
kan worden.
Thans nu in den Haag alles voorbereid
is tegen eiken aanval, waar die ook onder
nomen zal worden, kan ons land zonder
slag of stoot binnen 24 uren verloren zijn.
Tindal heeft het klaar en duidelijk aan
getoond.
In hoofdzaak komt zijn plan neer op
't volgende
De Pruisen oefenen zich rond Emmerik.
Tegen 9 uur in den avond trekken zij Gel
derland binnen, op Zevenaar aan. Er is
niets, dat hen tegen kan houden, 't Slapende
menschdom denkt aan manoeuvres en snorkt
door. Zijn er, die onraad vermoeden, des
nachts kan toch niet getelegrafeerd worden.
De troep vervolgt zijn weg en stuit op
den eersten hinderpaal: het fort Westervoort.
Hoeden af, Nederlanders, dit bolwerk te
gen den overmachtigen Pruis, telt in vredes
tijd 6 manDaarvan slapen er 3,
2 rooken hun pijpje en één staat buiten en
denkt aanwe weten niet wat, maar
zeker aan geen Pruisen, evenmin als ze
daaraan in den Haag denken, anders zou
men Westervoort wel beter voorzien.
Zeker bekende lui,denkt de schild
wacht, die de Pruisen in rustigen stap de
brug ziet oprijden. Een oogenblik later is
vijand een dienst bewijst, zij gezegd dat de
Pruisen van ons beele vestingstelsel zoo
volmaakt op de hoogte zijn, als een officier
van 't Nederlandsche leger.
bij zijn familie in Algerië; de onder-directeur
heeft zijn ontslag genomen en is nog niet
vervangen de directeur der comptabiliteit is
niet verl >f. evenals de begrootings-commissiej waren, door, sneed de verbindingsdraden
Van volkenrecht gesproken, Tindal heeft, de directeur van de afdeeling geschill n zit nf en legde zelfs eene valsche torpedo onder
ook gewaarschuwd voor de mogelijkheid, j druk in de gemeente-verkiezingen en komt j een vlot,. Ook de overige proefnemingen
>bateau-poisson«, de onder zee varende boot
van den luitenant Goubet. De boot voer
onder vijf torpedo's, die hiervoor uitgelegd
Haag
vanuit
dat in tijd van oorlog den
zee zou beschoten worden.
Den Haag beschieten, de residentie des
Konings, het vreedzame dorp der dorpen
zooals Huigens zong, waar men alleen voor
't genot leeft? Dat zou dan toch wel dege
lijk aandruischen tegen 't beroemde volken
recht
De minister van oorlog, Bergansius, heeft
dit met eigen mond aan de vertegenwoor
diging gezegd.
Maar die Tindal is een lastig heer. Wan
neer hij A gezegd heeft, kunt ge ook een
B wachten.
Natuurlijk zotf't beschieten van een vreed
zame plaats een slag in 't aangezicht der
humaniteit zijn, edoch Den Haag is niet
zoo geheel onschuldig als de oorlogsbewe
ging op touw gezet wordt.
Ten eerste is Den Haag het middelpunt
dier beweging, van waaruit alle orders ge
geven worden, het hoofdkwartier aldus.
Ten tweede, Den Haag heeft garnizoen
sterker dan eenige andere plaats.
Ten derde heeft het een geschutgieterij.
Men vindt er dus militaire etablissementen,
een sterke troepenmacht en 't hoofdkwartier
van 't leger en derhalve kan 't niet zoo on
schuldig genoemd worden als de regeering
't wil doen voorkomen.
Komt de vijand vóór Scheveningen dan
kan een van tweeën gebeurenof Den Haag
geeft zich, als 't lam, dat ter slachtbank ge-
hem zijn geweer afgenomen en neemt men j voerd wordt, over en we zijn verloren;
hem aan een handje mee 't fort in. De zes 1 öf het verzet zich en door het laatste te
man benevens hun officier moeten de wapens doen bewijst het terstond, dat het volken
neerleggen
en gaan achter slot.
Inmiddels rijdt het grootste deel der divisie
voort naar Arnhem. Daar gekomen wordt
terstond 't station en 't telegraafkantoor
bemachtigd en gaat het naar de kazerne,
waar 600 man den slaap des rechtvaardigen
slapen. Zullen die zich ter verdediging op
stellen Niet te denken, te meer daar de
Pruisen in last hebben den overval te ver
ontschuldigen met het voorwendsel, dat ze
komen als bondgenooten en hun Koning
't noodig geoordeeld heeft ons ter hulp te
komen tegen dat we aangevallen worden.
Intussclien komen treinen vol infanterie
aan. Alleen uit 3 garnizoenen aan den Rijn
bij onze grenzen kunnen in vredestijd 10000
man geleverd wordentegen onze 6
te Wester voort!
Nu ligt 'c land open. De heele Holl.
waterlinie is geen vier duiten waard, wan
neer de Piuisen aldus handelen. Alle forten
en batterijen zijn onbezet en de manschap
pen tot bezetting aangewezen, liggen uren
ver rustig in garnizoen.
Weet ge, wat men Tindal geantwoord
heeft, toen hij deze schets opstelde?
Zulk een overval strijdt tegen 't volken
recht. Men denkt uat de Pruisen ons al den
tijd zullen laten om ons in staat van ver
dediging te brengen. Men denkt dat zij niet
anders zullen handelen, dan in geval A tot
G voorgeschreven is en vermoedt niet dat
zij, mocht het er toe komen, aan een vreed
zame bezetting de voorkeur zullen geven,
boven geweld.
Die meenen mocht dat Tindal, door aldus
onze zwakke punten bloot te leggen, den
niet op zijn bureel.
Intusscben gaat, alles d>>n gewonen gang.
Conclusie
Carnot's reis naar het zuiden van Frank
rijk schijnt een ware triomftocht. De ont
vangst te Marseille moet buitengewoon har
telijk zijn geweest. De vischvrouwen brachten
hem een ovatie, waarbij een beeldig 5-jarig
meisje het woord deed. Toen haar toespraakje
uit was tilde Carnot het kind op en kuste
het op het voorhoofd, waarop de kleine
vroeg om de complimenten aan mevrouw
te doen, die zij zoo gaarne ook had gezien.
Aan het gejuich, Leve Carnot, leve de Re
publiek scheen geen einde te komen. On
danks het onweer en zware regenbuien ver
drongen de menschen elkaar om Carnots
rijtuig om hem de hand te drukken. Een
wagonlading bloemenruikers, den President
aangeboden, werd uit Marseille naar Parijs
gezonden.
slaagden volkomen.
recht Lier geen grond heeft de belegering
en 't bombardement te verbieden.
Om deze redeneering, in hoofdzaak aan j ontslagen worden.
Tindal ontleend, kracht bij te zetten en nu
eens voor goed uit te maken, dat de regeering
't bij 't verkeerd eind heeft, heeft deze ijverige
strijder zich opgemaakt en is tal van rnili-
In de socialistisch gezinde kringen der
Duitsche arbeiders heerscht groote tweespalt
over het feest op den len Mei. Allerlei
voorstellen worden er gedaan; zoo bijv. dat
de arbeiders dien dag wel zouden werken,
maar hetgeen zij dan verdienen zouden
bijeenvoegen om een groot fonds voor
werkstakingen te vormen. Vele patroons
dreigen hunne werklieden met repressieve
maatregelen zoo zij den len Mei niet werken.
Naar men met zekerheid verneemt, zullen,
op grond van een besluit van den Duitschen
Senaat, alle werklieden bij de staatswerk-
plaatsen en inrichtingen, die den len Mei
het werk laten liggen, wegens contractbreuk
Vrijdagmorgen te 7x/4 uur derailleerde
de van Kreutz komende personentrein op
het goederenstation Wersig. Een spoorweg
arbeider werd gedood, 4 reizigers zwaar en
over FrankfortQuestrin. Voormiddag 11
uur was de weg weer in orde.
taire specialiteiten en kundige mannen op
r 112 licht gekwetst. Maatregelen zijn genomen
't gebied van volkenrecht gaan opzoeken J -r,
0111 de gekwetsten te vervoeren. Een onder-
(zie ons No. van 16 April j.l.) en heeft hen I ij n r> v xr
v v J zoek is ingesteld. De van BerlijnKonings-
de kwestie duidelijk gemaakt.
bergen komende sneltrein nam den weg
Hun eenparig gevoelen is dat onder deze
omstandigheden een bombardement van Den
Haag niet in strijd zou zijn met het volken
recht.
Geheel Europa is 't dus op dit punt on
eens met onzen Minister en de heer Tindal
heeft dit alles bij adres aan de vertegen
woordiging uiteengezet.
Wat er gedaan moet worden om in ge
val van oorlog aan dit gevaar te ontkomen,
staat ter beoordeeling van hen, die er mee
belast zijn. 't Eenige, wat een bombarde
ment verhelpen kan, is öf een sterke vloot,
öf Den Haag neutraal maken, door Amster
dam tot hoofdkwartier te kiezen, en de be
zetting elders te leggen.
13 tii t er» I an cl-
Hoe het hij het Ministerie van Financiën
te Parijs op het oogenblik toegaat.
De Minister is naar Marseillede kabinet
chef is op zijn huwelijksreis; de directeur van
het personeel is op Corsikade chef van het
personeel in den Algemeenen Raad van zijn
Departementde directeur van de schuld is
Onder voorbehoud deelt men mede, dat
de chef van het particuliere kabinet des
keizers, Von Lucanus, zich naar Friedrichs-
ruhe zou hebben begeven, om van Bismarck
eenige papieren terug te vragen, die hem
door Keizer Wilhelm, toen deze nog kroon
prins was, waren toevertrouwd. De ex-kan
selier weigerde echter volstandig ze terug te
geven, in welke weigering men ernstige
oneenigheden voor de toekomst meent te
zien.
Zelfs wordt er op gezinspeeld, dat Bis
marck wel eens openbaarheid aan de docu
menten zou kunnen geven.
De directeuren der ateliers en andere
inrichtingen van den staat (Oostenrijk)
hebben van de regeering de mededeeling
ontvangen, dat zij geenerlei reden heeft om
toe te staan dat er op den len Mei niet
gewerkt zal worden.
In de haven van Cherbourg zijn nieuwe
proeven genomen met de zoogenaamde
De Londensche politie heeft weder in een
speelclub 57 personen gevangen genomen.
Veel rampzaliger nog voor de bevolking
dan de slavenjachten noemt Stanley de ivoor-
jachten. De Arabieren, die op de negers
jagen, doen dat om hen levend in handen
te krijgen en verspillen dus uit den aard
der zaak een minimum van bloed. Waar
men echter op het door de inboorlingen
verzameld ivoor jaagt, wordt alles meedoo-
genloos vermoord, om het kostbare elpen
been machtig te worden. Hij vond in de
Arruwimi-wouden overal de sporen van zulke
door de Arabieren georganiseerde jachten
en zegt, dat de verschrikkingen daarvan
moeilijk overdreven zouden kunnen worden.
De twaalf levend begraven werklieden in
den tunnel bij Lage-negro zijn, na 85 uur
in hunne netelige positie te hebben doorge
bracht, eindelijk met bovenmenschelijke in
spanning daaruit verlost.
In Rusland is weder een maatregel geno
men ter verdere opheffing van de zelfstan
digheid der Oostzee-provinciën. Bij Keizer
lijke ukase zijn namelijk de Protestantsche
consistoriën opgeheven en is het oppertoe
zicht over de Protestantsche Kerk aan de
Regeering getrokken.
Naar men verder uit St. Petersburg schrijft,
heeft de thans in Finland héerschende gis
ting geen revolutionnair karakter, doch be
paalt zich tot zekere bitterheid van toon
tegenover Rusland in de dagbladen dier
provincie, die in deze hun wachtwoord van
de hoogere volksklassen ontvangen. Deze
stand is in den eigenlijken zin wel niet
vijandig tegen Rusland, maar koestert de
vrees, dat de Regeering hare maatregelen
ter samensmelting van Finland met de
overige deelen des Rijks ten nadeele der
hoogere standen zoodanig zal nemen, dat
zij den boerenstand op hare hand en dus
meer kracht verkrijgt om hare plannen des
te beter te doen slagen.
De Czar moet zijn plan om eerlang Polen
te bezoeken nog niet hebben opgegeven,
daar dit uitstapje bij het Peterburgsche Ka
binet in overweging is. Verzoenende maat
regelen zijn daarom echter voor Polen niet
te wachten.
Een vreeselijke gebeurtenis wordt uit
Moskou gemeld. In de kamers, waar een
weduwe met haar vijf dochters woonde, was
in de laatste dagen geen leven bespeurd. Bij
onderzoek vond men in de eene kamer de vijf
dochters door kolendamp gestikt, in de tweede
kamer eenige katten en honden op dezelfde
wijze gedood en in de derde kamer het lijk
van de moeder, door vergift gestorven. Het
onderzoek moet hebben uitgemaakt, dat de
moeder een paar dagen vóór haar dochters
is gestorven.
Blijkens berichten uit IJsland wordt het
eiland in het hooge Noorden langzamerhand
ontvolkt. De landverhuizing naar Canada
en de Vereenigde Staten wordt gaandeweg
grooter, en dit jaar zou de uittocht meer dan
20,000 menschen bedragen, of ongeveer een
vierde van de gansche bevolking.
Bominelerwaard.
Franco per post zonder prijs-
