Karakter.
WOENSDAG 9 JULI.
1890
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prijs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte,
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Met grooten spoed voerde de sneltrein
van Utrecht naar Groningen mij naar het
Noorden. Tegenover mij zat een deftig heer,
met flink uiterljjk, waarschijnlijk militair
naar ik meende. Wij spraken over de pro
vinciestad D. in Z.-Holland, waar mijn
Overbuurman woonde, en waar ik vele goede
I menschen kende.
»Die kleinsteedsche bekrompenheid is dan
tojjrommels lastigbeweerde de ander; »de
^afscheiding tusschen de standen is er ont
zettend, en dat nog wel in zoo'n stad, die
zich bjj uitstek christelijk wil noemen, en
haar christelijkheid dan ook op flinke wjjze
openbaart bjj de verkiezingen. Zie eens
Mijnheer* ging h\j voort »op mij,
den radikaal, zien die lieden met minachting
neer, omdat ik niet op die wijze en in die
mate christelijk ben als zijnu, ik heb dan
ook een anderen maatstaf om mjjne mede
burgers te beoordeelen; gij weet,... geld
en hij schoof duim en wijsvinger over el
kander.
Ik moest natuurlijk met veel in zijn rede
neering instemmen; maar meende evenwel,
dat mijn overbuur te veel vergat, dat de
mensch te veel afhankelijk is van allerlei
omstandigheden, gewoonten en zeden, die
de opvoeding meebrengt, dan dat bij zich
vermeten kan, niet met de wolven in het
bosch mee te huilenen de ander beleed
dan ook, dat hjj in het kleinsteedsche D.,
door de andere wolven met den nek werd
aangezienen wel eens werd aangeblaft en
f uitgeblafttoch wilde hij van den moed
zjjner overtuiging, le courage de son opinion,
gelijk de Franschen zeggen, geen afstand
doenhij zou niet meehuilen, maar op eigen
^ioon, zijn eigen liedje huilen.
Ik kende mijn reisgenoot natuurlijk niet
en wist, dat er vele menschen zijn, juist
onder de zoogenaamde radikalen of mannen
uit één stuk, die een handje van overdrijven
hebben en wier razen over kleingeestigheid
en bekrompenheid hen dikwerf even be
krompen en kleingeestig maakt, terwijl een
verbazende oppervlakkigheid hun oordeel
vaak zóó scheef maakt, als enfin, dat
doet er niet toe. Gelukkig kreeg ik eenige
opheldering, zooals blijken zal. Ik gaf als
mijn meening te kennen, dat het ook zoo
gemakkelijk niet schijnt een goeden maatstaf
te vinden, ter beoordeeling van alle menschen,
want dat dit bleek uit de verschillende maat
staven, die de menschen verkozen er op na
te houden. Geleerdheid, ontwikkeling, van
den geest, om van het domme geld niet
te sprekenzij geven eer en aanzien
't is waarMaar zy kunnen toch geen al-
gemeenen maatstaf vormen, want dan sluit
men terstond verreweg de grootste meerder
heid van het menschdom uit, die eenvoudig
niet in de gelegenheid waren, geleerdheid
uit de boeken te halen, noch om hun geest
te ontwikkelen. »Ik erken het goed recht
der geestes-aristocratie,* voegde ik er aan
toe, »maar noem haar geen algemeen men-
schelijken maatstaf.* Dit was mijn reis
gezel tot mijn genoegen geheel met mij eens,
en spoedig waren wij het geheel eens, toen
ons beider meening luidde, dat karakter adel
de beste, ja de geheel eenige maatstaf moest
zijn tot beoordeeling van alle menschen.
»En wat nu het eigenaardige hierbij is?«
vroeg mijn buur»nu zal iedereen zeggen
vriend, je verkoopt waarheden als koeien.*
in I
En dat is ook volkomen juistmaar
zie eens rondom u, en dan zult gij menschen
zien, vele menschen, die dezen maatstaf nog
maar altijd niet erkennenen waarom
Omdat vele menschen er belang bij hebben,
een anderen maatstaf te kiezen, of geen
benul hebben van karakteradel.*
Ik stemde dit toe, en zocht in gedachten
de plaats op, waar in mijn Grieksch woorden
boek het woord »charakter« staat; en 'k
vond dit woord opgeteekend met de betee-
kenis van stempel, ingesneden merk.« Dat
woord ingesneden* trof mij, en bij eenig
nadenken, vond ik dat het juist was uit
gedrukt want door de omstandigheden,
door kleine en groote gebeurtenissen in ons
leven, maar vooral door bezwaren, ram-
spoed en leed, krijgt de mensch het stempel
op zijn lovenen vaak wordt dit door druk
en kruis er bjj den mensch als het ware
»ingesneden.«
En waarom hebben de meeste menschen
nu geen ingesneden merk?* Omdat zij
het rijke leven niet begrijpenhet genot
niet genieten, en het leed niet lijden omdat
de meeste menschen ernstig zijn noch dege
lijk te lauw bevonden worden, om tot zich
zeiven in te lteeren en den strijd des levens
(niet den strijd om het bestaante strijden
met kloeken moed.
Ja, er zijn vele waarheden als koeien,
maar wanneer men een verkeerden kant
uitziet, dan bespeurt men ze niet.
Mijn overbuur keek ernstig voor zich; ik
meende zelfs een trek van neerslachtigheid
op zijn flink gelaat te lezen.
»Ziet u«, begon hij »er zijn oogenblikken,
dat het mij weemoedig stemt, wanneer ik
bedenk, dat er zoo weinig menschen van
karakter zijnen dan drukt mij altijd het
zware overwicht der domme meerderheid,
hiermede denk ik natuurlijk niet aan het
zoogenaamde volk, want juist onder het
volk heb ik meer flinke en degelijke lui
aangetroffen, meer mannen van karakter,
dan onder de meer gegoedenwaar vindt
men zooveel hulpbetoon, zooveel medelijden,
dat zich terstond in daden omzet, zooveel
degelijkheid van handel en wandel, als juist
onder het volk? En bij de hoogere standen?
Hoffelijkheid voor waarheid, phrases voor
dadenoch, mijnheer, praat mij er niet van;
maar 'tis akelig, daar!*
»Liehter zal een kameel gaan door het
oog van een naald, dan dat een rijke
Deze gedachte knoopte zich bij mij terstond
aan het gesprek van mijn radikalen over
buur vast, toch hield ik mijn bewering
staande, dat hij niet vrij te pleiten was van
overdrijving; doch eindigde met te zeggen,
dat hij natuurlijk ook in zijn overdrijving
radikaal moest zijn, hetgeen hij lachend
beaamde.
En zoo eindigde ons gesprek, toen wij
het station te Groningen binnenstoomden
het was mij een waar genot geweest, kennis
te maken met een man, die zoo flink dacht,
zoo rein gevoelde, al ging ik natuurljjk niet
geheel met hem medeen ik verliet hem
met de innige hoop in 't hart, dat de klein
steedsche D.-enaars naar hem luisteren, en
zijn woorden naar waarheid beoordeelen
mochten.
Moge het niet tot de vrome wenschen
behooren
P. S. Tot nog toe vernam ik niets.
Buitenland.
De feesten, ter viering van koning Leopolds
vijf-en-twintig-jarige regeering, zullen den
20 dezer te Brussel beginnen met een his-
torischen optocht, welke den 27 herhaald
wordt. Aan concerten, schouwburgvoorstel
lingen, wedrennen enz. verder geen gebrek.
In eene woning in de Yossenstraat te
Gent woont de weduwe Thienpont met haar
beide zonen. Zij was des morgens omstreeks
elf uur bezig met het wasschen van aard
beziën en werd daarbij geholpen door haar
eenen zoon, terwijl de ander, Edmond, een
revolver schoonmaakte, die iedereen in huis
ongeladen meende. Eensklaps viel een schot
en de weduwe viel, door een kogel in de
borst getroffen, op den grond. De arme
vrouw kon enkel nog maar de woorden
zeggen: »0, Edmonden blies den laatsten
adem uit.
Buren snelden op het geraas toe en hielpen
om de weduwe op haar bed te brengen. Een
onmiddellijk gehaald geneesheer kon enkel
den dood constateeren. De politie, die mid
delerwijl ook kwam, arresteerde den bekla-
genswaardigen, onvrijwilligen moordenaar
en bracht hem naar het politie-bureau waar
hij een eerste verhoor onderging.
Edmond Thienpont werd bijna onmid
dellijk weder op vrije voeten gelaten, maar
zal toch wegens onwilligen manslag worden
vervolgd. De wranhoop van de beide zoons
der doode is onbeschrijfelijk.
In Augustus zal de Congo-regeering eene
militaire commerciëele expeditie naar den
boven-Congo afzenden. Kapitein van Kerek-
hoven zal deze expeditie, die uit een afdeeling
soldaten, een geneesheer en een photograaf
zal bestaan, leiden. Het gezelschap zal den
denzelfden weg volgen, die door Stanley
betreden werd, met verschillende volksstam
men onderhandelen en overeenkomsten
sluiten tot erkenning van koning Leopold's
gezag. Tevens is der expeditie volmacht
verleend, den inboorlingen ivoor aftekoopen.
De tocht zal vermoedelijk 3 jaren duren.
De Kamer van Koophandel van St. Etienne
heeft een prijs van 10.000 frs. en een gouden
medaille toegekend aan Paul Giffard, voor
zijn geweer, dat met vloeibaar gas wordt
geladen (300 druppels in een reservoir van
staal, onder den loop). Drukt men op den
trekker, dan valt een druppel door een klep,
verandert in gas en van daar de ontploffing,
die veel geweldiger is dan bij kruit. De
j lading van 300 schoten kost 10 centimes,
de loop blijft schoon en wordt niet zoo
warm als bij gebruik van kruit.
Eyraud is weder door den rechter van
instructie gehoord en heeft nu volledige
bekentenis afgelegd. Hij had zich in de al-
coof verscholen en terwijl Gabrielle Bom-
pard den deurwaarder Gouffé aanhaalde,
greep zij het touw en sloeg de lus om den
hals van Gouffé, waarop Eyraud het touw
met alle kracht aantrok, zoodat de ge
worgde geen kreet uitte. Daarop werden de
zakken geledigd, waarin echter slechts 150
francs werden gevonden. Met de sleutels
begaf hij zich toen nog naar het kantoor
van Gouffé om te zien of daar geld te vin
den was, maar daar de concierge hem be
merkte toen hij het kantoor opging en hij
de deur van het huis hoorde dichtvallen,
raakte bij het hoofd kwijt en maakte zich
weer zoo snel mogelijk uit de voeten. De
moord op Gouffé heb ik dus, zeide Eyraud,
met Gabrielle Bompard verricht. Ik heb haar
nog willen verschoonen, wat haar aandeel
in de misdaad betreft, maar nu kan ik zulks
niet meer. Eyraud voegde er bij, dat hy
overigens geen medeplichtigen had.
De rechtbank te Parijs heeft al de aan
geklaagde Russische nihilisten tot 3 jaren
gevangenisstraf en 200 frank boete veroor
deeld, behalve de vrouwen Reinstein en
Bromberg, die vrijgesproken werden.
Uit een schrijven uit St. John blijkt, dat
sinds 1 Juli 1889 aan de Fransche kust
van Newfoundland niet minder dan 60
Engelsche kreefteninrichtingen zijn gevestigd.
Het bevel tot het sluiten dezer inrichtingen,
die in strijd met den modus vivendi werden
geopend, wordt door geen der eigenaars
opgevolgd. Zelfs moet tot de Engelsche zee
officieren, die de sluiting kwamen gelasten,
meermalen zijn geantwoordkom ze sluiten,
als je durft. De Newfoundlandsche autori
teiten zijn het, zooals men weet, met de
visschers eens, en dat versterkt natuurlijk
de kolonisten in hunne meening, dat de
oorlogschepen wel dreigen, maar dat er geen
schot zal worden gelost.
Te Hacking nabij Weenen heeft een zware
brand gewoed. Negen groote fabrieken en
werkplaatsen gingen in de vlammen op en
er werd voor meer dan f 300,000 schade
aangericht. Men denkt aan kwaadwilligheid.
Te Unter St. Veit, eveneens in de buurt der
hoofdstad, is een hoedenfabriek in de asch ge
legd, waardoor 600 menschen werkloos zijn.
Te Thorn zijn de werkmansvrouw Adam,
die haar zoontje van een half jaar in de
Weichsel wierp, en haar man, die haar
daartoe aanspoorde, ter dood veroordeeld.
Een officier der Ulanen te Dusseldorp
heeft het meisje, dat tot zijn vrouw bestemd
was, doodgeschoten. Zij was nog maar 15
jaren oud. Daarna bracht hij zichzelven om
het leven.
Het Duitsche Emin-Pacha- comité heeft
telegraphisch bericht ontvangen dat dr.
Peters met zijne expeditie te Usagara aan
gekomen is.
Te Weenen is onder de wevers een werk
staking uitgebroken, die in omvang toe
neemt. Het aantal werkstakers bedraagt
reeds 1500.
Alexander van Battenberg heeft aan Pa-
nitza's weduwe een brief van deelneming
gezonden, waarin hij belooft, volgens den
wensch van den doode, voor zijn jongsten
zoon te zullen zorgen. Op vele plaatsen in
Bulgarije werden plakkaten aangeplakt met
het opschrift: Wreek den dood van Pa-
nitza«. Zij zijn door de politie afgescheurd.
Te Schumla, Yarna en Rustschuk is de staat
van beleg afgekondigd.
De Turksche minister van buitenlandsche
zaken heeft den Servischen gezant te Kon-
stantinopel, namens de regeering des Sul
tans, haar leedwezen te kennen gegeven
over het vermoorden van den Servischen
consul te Prischtina. De Servische regee
ring heeft echter verklaard daarmede geen
genoegen te nemen en eischt dat militaire
eer zal bewezen worden aan de Servische
vlag en dat aan de weduwe van den ver
moorde eene belangrijke schadevergoeding
zal worden uitgekeerd.
Uit Konstantinopel wordt aan de Daily
News« gemeld dat de Britsche zaakgelastigde
een krachtig betoog aan de Porte heeft in
gediend over den gevaarlijken toestand in
Erzeroem. Hij verzoekt dat er maatregelen
genomen zullen worden tot bescherming
van leven en eigendommen.
De Servische consul Marinkovitch is
blijkens nader bericht op de markt van
Pristina vermoord. Eenige zigeuners, ver
dacht van den moord, zijn gevangen ge
nomen. De Porte heeft aan den Servischen
gezant een gestreng onderzoek beloofd.
De Petersburgsche Novoe Vremja acht
het noodzakelijk dat de ex-Koning Milan
uit Servië worde verwijderd. Milan beweert,
dat hij om de dynastie te redden in Servië
moet blijven, maar het Russisch blad ver
zekert, dat, als Z. M. de dynastie waarlijk
wil redden, hij zoo gauw mogelijk het land
moet verlaten.
Een vreeselijke misdaad werd dezer dagen
ontdekt te Guttendag, in Silezie. Men vond
in het bosch het lijk van een slachter, Ko-
lisko, met verbrijzelden schedelzijn beurs,
zijn horloge, tot zelfs zijn jas en zjjn laarzen
waren hem ontnomen. Bij het lijk vond
men een bebloede bijl en op eenigen af
stand een kalf, eveneens gedood, dat Kolisko
op de markt te Bzinnitz gekocht had. Na
onderzoek vond men aarden potten, die aan
Zigeuners schijnen toebehoord te hebben,
die den vorigen nacht doorgebracht hadden
in een herberg te Bzinnitz. Men twijfelt er
geen oogenblik aan, of zij zijn de bedrij
vers dezer gruwelijke misdaad.
Te Cazonia, bij Linarès, in Andalusië,
is een dubbel kind geboren, een jongetje
van de gewone grootte met een op zijne
maag vastgegroeid tweede kind, dat de helft
kleiner is. Het hoofdje van dit laatste, met
haar bedekt, is zoo groot als een sinaasappel.
Het heeft twee heldere oogjes, een allerkleinst
mondje, een bijna onzichtbaar neusje. De
armen zijn als aan het lijf vastgekleefd en
de beenen als zamengesmolten met die van
het groote kind. Het dubbel kind heeft reeds
bijna twee maanden geleefd en zuigt uit
stekend.
Naar de *Newyork Herald* meldt, zal
eene zoogenaamde politiemacht, 600 man
sterk, door de Britsche Zuid-Afrikaansche
Compagnie in de Kaapkolonie geworven,
heden de grenzen van Matabeleland over
schrijden, om tegen den koning van Mata-
belenland op te rukken. Aangezien deze
ongeveer 20,000 krijgers en twee verschanste
kraals heeft, zal deze politiemacht weinig
kunnen uitrichten en den bijstand van
minstens 4000 man Engelsche staatstroepen
met geschut behoeven om 's Konings verzet
te overwinnen.
Te Leeds hebben de ongeregeldheden zich
herhaald en hevige vechtpartijen tusschen
de politie en de werkstakers van de gasfa
brieken plaats gehad, waaraan de cavalerie
een einde maakte. Vele personen zjjn ge
wond. De stad blijft in 't duister.
Een bericht van Zaterdag meldt:
De werkstaking van de arbeiders der gas
fabrieken te Leeds is geëindigd, nadat de
directies aan de voornaamste eischen der
en Alteiia
De Langstraat en de
Donunelerwaard.