Hebt gij een bril noodig?
•M 916.
ZATERDAG 16 AUGUSTUS.
1890,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte,
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
't Is in 't oogvallend hoe het gebruik van
brillen in de laatste jaren toegenomen is,
in de steden zoowel als ten platte lande.
Vroeger liep men groot gevaar voor een
pedant stuk uitgemaakt te worden, indien
men 't waagde voor het dagen des ouder-
doms een bril te dragen, dewijl toen naar
't algemeen oordeel zulk een werktuig uit
sluitend voor jonge menschen een mode
artikel was, gelijk dasspelden, wandelstok
ken en witte vesten.
Tegenwoordig heeft de publieke opinie
zich geheel gekeerd. Niemand wordt meer
uitgelachen, wanneer hij den raad zijusdokfers
volgt en een bril draagt. Het toenemend
gebruik van brillen heeft deze omkeeriug
bewerkt. Sedert zich in de groote plaatsen
geneesheeren gevestigd hebben, die uitslui
tend de oogen behandelen en in de gemeen
zame taal oogendokters genoemd worden, is
het brillendragende deel der ingezetenen sterk
toegenomen. Meneer volgt op 't kantoor zijn
pen met het gewapend oog, mevrouw kan
by 't lezen den bril niet missen, de meid
neemt u in de deur staande op door brille-
glazen, de kinderen kunnen in school niet
van het bord zien zoo ze hun bril vergeten
hebban. Dit is nu voor één enkel huisgezin
wel wat sterk, maar 't is toch tegenwoordig
geen zeldzaamheid in school tal van kin
deren gebrild te zien, ambachtslui met een
bril gewapend naar 't werk te zien trekken,
officieren door den bril hun manschappen
te zien inspecteeren enz.; de bril is een on
misbaar instrument geworden in onze samen
leving en dreigt dit hoe langer zoo meer
te worden.
Dreigen? Zeker, zoo min als een gezond
mensch noodig heeft op krukken te loopen,
of zijn lichaam in een harnas te persen ol
beugels te dragen, evenmiu hebben gezonde
oogen een bril van noode. Ieder die een
bril draagt zegt daarmee, dat zijn oogen
abnormaal zjjn en de meeste hunner hadden
gezonde oogen kunnen hebben, indien zij
of degeen, die over hen waakten, beter
zorg gedragen hadden.
Maar een oog is ook zoo'n teer orgaan,
zegt misschien deze of gene, een kleinigheid,
en 't is zwak of ziek. Volkomen onjuist,
antwoorden we, het oog is een van de
sterkste organen, die wij bezitten. Van onze
prilste jeugd af forceeren we het en ouder
geworden spannen we het in het gareel,
zooals geen enkel onzer andere organen te
verduren heeft, en toch verheugen de meesten
onzer zich nog op gevorderden leeftijd in
een tamelijk goed gezicht.
Om hier een bepaald geval aan te wijzen
verzoeken we de bakers een gade te slaan,
men zal dan opmerken, dat de forceering
van 't oog reeds in de jeugd begint. Ge
neesheeren twijfelen dan ook niet, om de
oorzaak van vele der oogkwalen, die onder
hun behandeling komen, in de wieg te
zoeken. Het jonge kind, uit het volslagen
duister ter wereld komende, mag in de
gero+a r,iet bij 't raam gebracht, of
'c >3§8Vder lamp gehouden worden.
Doet men het toch, dan wreekt zich die
onvoorzichtigheid op 't arme kind soms
voor 't geheele leven.
En wat komt op later leeftijd niet voor,
't welk een schadelijken invloed oefent!
Boeken met kleine letters, handwerkjes met
fijne draden, waarover de jeugd uren lang
gebogen zit, bederven, niet in één dag,
maar op den duur gebezigd, het gezichts
vermogen.
Dat wil zeggenhet oog, van nature ge
schapen om voorwerpen te kunnen onder
scheiden, in de nabijheid evengoed als op
een afstand, verliest dit laatste vermogen en
de patient wordt kortzichtighij kan geen
twee huizen van zich af zien, en al wat hij
van nabij bezien zal, moet hij vlak voor
het oog brengen.
Het oog een teer orgaan? Ja zegt ge,
en ge herinnert u de lastige pijn, die een
stofje of een ingewaaid mugje kan veroor
zaken.
Toch hebt ge 't ook hier mis. Al de pjjn
door zulke voorwerpen veroorzaakt, wordt
niet geleden door het oog, maar alleen door
het ooglid. Iemand met een kunstoog ljjd
bij 't inwaaien van een stofje of mug,
evenveel pijn als een ander met een gezond
oog, met dit onderscheid, dat de eerste door
uitneming de drukking tegen 't lid terstond
kan doen ophouden. Bovendien, de genees-
neesheer is in bepaalde gevallen genood
zaakt in den oogbol te snijden, zonder dat
daardoor het gezichtsvermogen te niet gaat,
zelfs met het gevolg, dat daardoor dit ver
mogen, weer terugkeert; en wanneer nu 't
oog zoo'n teer orgaan was, zou 't voor
zulke proefnemingen toch zeker wel onge
schikt zijn.
Summa summarumons oog is een sterk
orgaan, dat zelfs na onverstandig gebruik,
hoewel verzwakt, nog dienst doet.
Yoor zwakke of misbruikte oogen is de
bril het aangewezen hulpmiddel. Ieder die
bemerkt, dat het zien van 't geen hem da
gelijks onder de oogen komt, bezwaarlijk
wordt, dat hij b. v. een boek steeds dichter
bij de oogen moet brengen of verder van
zich afhouden, kan dit euvel alleen met
een bril bestrijden.
Wat doen nu de meesten in dit geval?
Vooreerst talmen ze geruimen tijd eer ze
tot een bril overgaan. Vooi'al zoo ze jong
zijn, schromen ze er naar te grijpen, 't Staat
zoo gek, zegt de een en wie zal een meisje
met een bril nemen, denkt de ander.
Dringt hen echter de nood, welnu dan
slaan ze den geheel verkeerden weg in om
een goed instrument te krijgen. Zoomin als
men bij ziekte naar den aphotheker loopt,
evenmin ga men bij oogverzwakking naar
een brillenkoopman. 't Zjj de man een prach
tige uitstalling of een nederig winkeltje heeft,
't zij hij een vaste woonplaats heeft of op
kermissen reist als »gezichtkundige« men
wantrouwe hem, hij kan een opperbest mensch
zijn en uitmuntende brillen hebben, welken
bril de patient echter noodig heeft, kan
alleen een deskundige beoordeelen. Naar den
dokter alzoo. En eerst wanneer die 't num
mer van den bril heeft vastgesteld dat
voor uw oogen past, ga dan naar den koopman.
En zie dan, indien uw oogen u meer lief
zjjn dan uw beurs, niet op een gulden. Er
is groot onderscheid tusschen glazen en
glazener is ook groot verschil in 't mon
tuur. De montuurs van alle goedkoope brillen
worden fabriekmatig gemaakt naar één vast
model, dat voor alle oogen heet te passen,
doch in werkelijkheid voor geen enkel ge
schikt is. Neem honderd personen, dan zal
tie afstand van 't midden van 't eene naar
dat van 't andere oog, bij geen twee precies
gelijk zijn en naar deze maat toch moet 't
montuur vervaardigd worden.
Die hierop niet let en op een koopje uit
gaat, zal spoedig klagen over zijn gekochten
bril en een nieuw koopje sluiten, zóólang
tot hij nutteloos meer versnoept aan onnut
tuig, dan wanneer hij de eerste maal een
solieden bril gekocht had. Goedkoop is in
dit geval in den regel duurkoop.
Ziedaar een paar wenken voor hen, die
de vraag hierboven toestemmend beantwoor
den. Zij, die 't zonder bril stellen kunnen
hebben een groot geluk. Dat ze dan ook
zorgen door een spaarzaam gebruik en doel
matige behandeling der gezonde oogen, dat
geluk duurzaam te maken
Buitenland.
De manifestatie der Belgische arbeiders,
ten gunste van het algemeen stemrecht,
heeft Maandag onder begunstiging van vrij
goed weder te Brussel plaats gehad. Het
aantal deelnemers was aanzienlijk men
spreekt van 40000. Het garnizoen was ge
consigneerd, terwijl een groote politiemacht
op de been was.
Alles liep echter zonder eenige stoornis af.
In het Bois de Boulogne te Parijs zijn
weder een dertigtal landloopers of landloop
sters opgepakt, waaronder een voormalig
gezant eener Centraal-Amerikaansche Repu
bliek, onlangs wegens valschheid in ge
schriften tot anderhalf jaar gevangenisstraf
veroordeeld, een afgezet onderwijzer, een ge
ruïneerd Amerikaansch koopman, een voor
malige zangeres die tijdens het Keizerrijk
zekeren naam had enz.
Het aantal dooden en gekwetsten, dat
Frankrijk bij den Fransch-Duitschen oorlog
had, bedraagt respectievelijk 136000 en
477.421, vólgens een werk van dokter Ro-
chardinspecteur-generaal der Fransche
marine.
Mathieu Bodet, oud-minister van finan
ciën, heeft berekend, dat Frankrijk bij die
oorlog 12.666.516.356 frcs. in zilver verloor.
Donderdag middag is de Duitsche Keizer
naar Rusland vertrokken.
geslagen. Zij zouden zich hebben meester
gemaakt van de citadel en 420 man ge
vangen genomen, welke ten deele onthoofd,
ten deele gefusilleerd moeten zijn. Den zoon
van den gouverneur van Jusi, die eveneens
in handen der rebellen was gevallen, moeten
zij stukken vleesch uit het lichaam gesneden
hebben, en na ze te hebben gebraden, hem
genoodzaakt hebben ze te eten, vervolgens
werd hij onthoofd en zijn hoofd op een stok
rondgedragen.
Na zich nog van eene tweede citadel te
hebben meester gemaakt, zouden de opstan
delingen thans Sefro belegeren. De sultan
moet op dit oogenblik zjjn opgerukt om
hem uit die plaats te verdrijven.
Daar ook het Spaansche station Melilla
op de westkust van Marokka reeds is of
zal worden aangevallen door de opstande
lingen, heeft de Spaansche regeering in
allerijl een oorlogschip derwaarts gezonden.
In de Alpen is weder een tourist veron
gelukt. De jonge Baron Leon, die een tocht
op den berg Flinger ondernam, is daarbij
gestruikeld en in een afgrond gevallen. Het
verpletterd lichaam van den ongelukkige
werd Zaterdag in een diepe bergkloof ge
vonden.
heid van 2 jaar terug met onveranderde
gevoelens. Toen deelde de moeder hem ten
slotte mede dat zijn geliefde zijn zuster was.
Henri Collins schoot zich een kogel door
het hoofd, maar de doktoren hopen den on
gelukkige in het leven te behouden.
Een electrische lantaarn voor locomotieven,
die den machinist in staat stelt over een
myl afstand te zien en de kleinste voorwer
pen op een afstand van minstens een halve
mijl te onderscheiden, is door een ingenieur
uit Indianapolis (Vereenigde Staten) uitge
vonden.
Een zwemtocht van 30 kilometer, van
Ohlau naar Breslau, is dezer dagen door
een vijftal leden van de zwemclub te Breslau
in 7 uren volbracht. Er waren acht deel
nemers, maar drie gaven na verloop van
1V*, 38/4 en 4 uren den tocht op. Een bootje
met zes toeschouwers en prijsrechters, alsook
met de noodige ververschingen voor onder
weg, volgde de kloeke zwemmers.
De post van Helgoland heeft 't nooit zoo
druk gehad als de laatste dagen.
Voordat het eiland Duitsch werd, is er
een ware strijd geleverd tusschen de post
zegel-liefhebbers, die daar vertoefden, om
nog Engelsche postzegels machtig te worden.
Het gedrang aan het postkantoor schrijft
een berichtgever was vaak zoo erg, dat
men gevaar liep doodgedrukt te worden.
Er was geen badgast, of hij had wel een
vriend of kennis, die postzegels verzamelde,
en daarom wilde ieder nog eenige der oude
postzegels veroveren. Deze postzegels moeten
echter, willen zij waarde hebben voor de
liefhebbers, gestempeld zijn en daarom ver
zonden allen op den dag voor de inlijving
bij Duitschland, brieven naar hun vrienden.
Volgens een telegram uit Weenen zou
de cholera te Smyrna zijn uitgebroken.
Volgens te Madrid ontvangen depêches,
hebben er dezer dagen ernstige gebeurte
nissen in Marokko plaats gehad. Onder
scheidene onafhankelijke stammen zijn in
opstand gekomen tegen den sultan en hebben
het keizerlijke leger te Jusi op de vlucht
Een onmenschelijke gruweldaad is te
Kiew, (Rusland) gepleegd. Op straat werd
de 5-jarige Michil Podgoretzki door twee
mannen aangehouden; een hunner goot een
gansche flesch benzine over zijn kleeren
uit, en de andere stak ze daarop in brand.
Het kind werd door de vlammen geheel
onzichtbaar, door toesnellende personen ge
grepen en 't vuur zoo spoedig mogelijk uit
gedoofd, maar de arme kleine is zoo deerlijk
verbrand, dat er bijna geen hoop op behoud
is. De booswichten maakten zich uit de
voeten en zijn niet gevonden. Uit een brief
aan den troosteloozen vader bleek, dat
wraakneming over de door hem, als politie
dienaar volbrachte arrestaties van revolutie-
onnairen, aanleiding was tot de mensch-
onteerende handeling, terwijl hij door de
trechters in de volkszaak* met een nog
gruwzamer dood werd bedreigd, zoo hij zijn
betrekking niet spoedig opgaf.
Op een Russisch oorlogsschip sprong bij
Odessa een stoompijp, waardoor 7 mannen
gedood en 11 ernstig gewond werden.
De werkstaking op de New-York Cen
tral-spoor is vanzelve geëindigd, nadat de
machinisten- en stokers-vereeniging heeft
geweigerd zich bjj de door de werklie
den geproclameerde werkstaking aan te
sluiten.
Te Irvington, New Jersey, wilde een
20-jarige jonge man trouwen met het meisje,
dat als nichtje door zyn moeder was opge
voed. De moeder verzette zich met alle kracht
tegen het huwelijk en liet haar zoon een
reis naar Europa maken, in de hoop dat de
geliefden elkaar zouden vergeten. Verleden
week kwam de jonge man na een afwezig
Een te New-York aangekomen koopman
heeft daar berichten aangebracht omtrent
de vreeselijke ellende, die onder de bevolking
van Japan heerscht, tengevolge van het
mislukken van den rystoogst. De menschen
vallen er door honger en ontbering op de
straten neder. Schandelijke speculanten heb
ben den nood nog doen toenemen, door al
de rijst, die ter markt kwam, op te koopen
en die voor den dubbelen prijs van het
vorige jaar te verkoopeu. Voor een deel
weigeren zij zelfs te verkoopen, in de hoop,
dat de prijzen nog verder zullen stijgen.
De Japansche regeering heeft thans in China
en Indië dertigduizend tonnen ryst aange
kocht, teneinde de armen by te staan.
Te Wihéries, bij Bergen, is een dynamiet-
aanslag gepleegd, welke slechts door een toe
val geen ernstige gevolgen gehad heeft. De
heer Léon Chevalier, lid van de provinciale
regeering van Henegouwen, was Zondag
avond omstreeks 11 uur van een diner op
zijn kasteel teruggekeerd en, nauwelijks op
zijne slaapkamer gekomen, hoorde hij een
ontzettende slag, welke het gebouw deed
trillen. By onderzoek bleek dat naast den
hoofdingang eene dynamiet-ontploffing had
plaats gehad, welke o. a. den vloer der
daarboven gelegen eetzaal vernield had,
waar de heer Chevalier gewoon is 's avonds
vóór het naar bed gaan zich op te houden.
Ware hij Zondag niet terstond naar
zijne slaapkamer gegaan, de aanslag zou
waarschijnlijk doel getroffen hebben. Wat
het geval nog ernstiger maakt, is dat deze
dynamiet-aanslag reeds de tweede is, welke
tegen het kasteel van den heer Chevalier
gericht is, terwijl de justitie er niet in heeft
kunnen slagen, den dader van den eersten
aanslag op het spoor te komen.
Men meldt uit Batavia het volgende
treurige voorval:
Een ingezetene uit de buurt van Rembang,
de heer B., werd korten tijd geleden door
een hond gebeten, doch ondervond daarvan
in den aanvang geen bijzondere pijn. Op
een gegeven oogenblik begon hij evenwel
te begrijpen, dat de quaestie niet zoo on
schuldig zou afloopen als hij wel gehoopt
had en daarom vroeg en verkreeg hij ver
lof naar Soerabaja ten einde zich onder
geneeskundige behandeling te stellen. Door
eene dame van zijne familie vergezeld aan
vaardde hij de reis, maar hy kon haar
niet voleinden, want onder weg werd hij
plotseling door een hevigen aanval van
watervrees aangetast en gaf schuimbekkende
den geest. Zijn nichtje kon slechts met
groote moeite aan het gevaar van gebeten
te worden onttrokken worden.
Volgens eene dépêche van San Salvador
schijnt een oorlog te dreigen tusschen Hon
duras en Salvador.
Het Land van Heusden
en Alteua,
De Langstraat en <!e
Bonnnelerwaaii