Tinvergiftigingen
ZATERDAG 18 APRIL.
1891."
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden,
nummer wordt no. 7
van het feuilleton als bijvoegsel ver-
zonden.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte,
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
door in blikken geconserveerde levensmid
delen en het voorbehoedmiddel daartegen.
Uittreksel uit de 1.1. gehouden redevoering
op het 3e Natuur- en Geneeskundig Congres
te Utrecht, onder Voorzitterschap van Prof.
J. H. van 't Hoff, door Dr. P. F. van
Hamel Roos te Amsterdam.
Vanwege het >Maandblad tegen de Ver-
valschingen* ontvingen wij onderstaand
schrijven, 't welk wij gaarne onder de aan
dacht onzer lezers brengen en wegens de
belangrijkheid in zijn geheel hieronder ruede-
deelen
Het komt mjj voor, dat tot voor weinige
jaren in te geringe mate de aandacht ge-
wjjd is geworden aan de verontreiniging
van geconserveerde levensmiddelen en de
vergiftiging door tinverbindingenen het
doel der volgende regelen is, zoo beknopt
mogelijk,' de tot op heden geconstateerde
feiten te vermelden, te waarschuwen voor
een groot gevaar voor vergiftiging, en
tevens een uitnemend voorbehoedmiddel
tegen dergelijke verontreinigingen aan te
geven.
Door Unger en Bodlünder werd het eerst
opmerkzaam gemaakt op de betrekkelijk
groote hoeveelheden tin, welke in gecon
serveerde asperges voorkwamen. Sachs vond
in 29 asperges niet minder dan 70 mi
tinoxyd; ook A. Mente en Secher consta
teerden niet slechts in geconserveerde vruch
ten, doch ook in vloeistoffen, vleeschspjjzen,
enz. min of meer belangrijke hoeveelheden
tin. Sedgwick constateerde, voor zoover be
kend, het eerst een bepaalde vergiftiging
door tin en wel ten gevolge van het ge
bruik van peren, welke in vertind vaatwerk
gekookt waren (1). Hij onderzocht daarop
de verschillende in blikken geconserveerde
vruchten van den handel en vond eveneens
zeer sterke tinreacties.
Op het Congres van Duitsche genees
kundigen, den 25 Sept. 1889 te Heidelberg
gehouden, deed Prof. Beckurts hoogst be
langrijke mededeelingen betreffende het tin
gehalte van geconserveerde spjjzen. In het
bijzonder wees hij op het ontstaan van
zwaveltin door inwerking der eiwitstoffen
van groenten, vleesch, enz. op het tin der
bussen. Dr. Nehring deelde bij die gelegen
heid mede, dat bij in drie bussen asperges
niet minder dan respectievelijk 0.186 gr.
0.3146 gr. en 0.22Ó9 gram tin had ge
vonden; zoodat hjj in overeenstemming met
de andere deskundigen tot de conclusie
kwam, dat het gebruik van vertinde con-
serveerbussen ten eenenmale verboden be
hoorde te worden.
Prof Blarez deelde in het vorige jaar
mede, dat hij in een bus doperwten een
belangrjjke hoeveelheid tin vond. Ik kan
deze proefneming niet bevestigen, daar ik
bij herhaald onderzoek, in erwten of boonen
slechts onweegbare hoeveelheden tin consta
teerde. Zeer waarschijnlijk speelde de groote
hoeveelheid keukenzout in het door Blarez
onderzochte monster een belangrijke rol bij
het aantasten van het metaal.
Op het Congres voor Nijverheids hygiëne,
in September 1890 te Amsterdam gehouden,
berichtte de kapitein-intendant Winckel
over het geruchtmakende geval eener ver
giftiging van 270 soldaten aan de Grebbe,
tengevolge van het gebruik van tinhoudende
groente (andijvie en vleesch), waarbij hoe
veelheden tin van 19 tot 72 milligram per
kilogr. geconstateerd werden.
Professor Kayser te Neurenberg vond in
geconserveerden paling niet minder dan
19/ico pOt. tin. Verschillende personen waren
door het gebruik ernstig ongesteld geworden.
Naar aanleiding dezer feiten wees ik op
de wenscheljjkheid van het overtrekken van
het inwendige der conserveer bussen met het
een of andere vernis of voor zwakke zuren
en organische stoffen onaantastbaar mate
riaal, en het is mij aangenaam te kunnen
mededeelen, dat het een Nederlandschen
industriëel, n.l. den heer C. Verwer te
Krommenie, gelukt is, een vernis te ver
vaardigen, hetwelk blijkens mijn onderzoe
kingen uitnemend aan de te stellen eischen
voldoet. Vooral ook door de wijze waarop
het op het blik is aangebracht (2).
Niet onbelangrijk is bet, hierbij te ver
melden dat terwijl vroeger een dergelijk
vernist blik uit Frankrijk betrokken werd,
dit vernis tegenwoordig door genoemden
fabrikant aan Fransche industriëelen ge
leverd wordt.
Het is duidelijk dat bij het oplossen der
inwendige tin-oppervlakte van de blikken
bussen de tjjd een groote factor is. Zeer
overtuigend wordt dit bewezen door een
bus asperges, die in 1860. dus 31 jaar ge
leden, geconserveerd werd (3). Het tin dezer
bus was nagenoeg geheel verdwenen en in
de zure vloeistof opgelost. Zoo vond ik in
een bus ossenvleesch, acht jaar geleden ge
conserveerd, wegende 976 gram (vocht en
vleesch), 77 milligram tin-oxyde opgelost.
Een bus asperges, zes jaar oud, bevatte 56
milligr. tin-oxyde, terwijl een andere bus,
niet ouder dan circa 4 maanden, 11 mgr.
inhield. Abrikozen bevatten per bus 20 mgr.
en uit Singapore ingevoerde ananas niet
minder dan 178 mgr. per blik. Deze laatste
vrucht had door het hooge tingehalte een
zoodanig onaangenarnen smaak, dat de ver
koop of ten minste het verbruik er van, ge
lukkig onmogelijk was. Verschillende andere
geconserveerde groenten en vruchten, o.a.
postelein (ik herinner hier aan de waar
schuwing van den Burgemeester van Am- j
sterdam, speciaal tegen deze groente), zuur-
kool, peren, wortelen enz., benevens soepen'
en vleeschspjjzen, bleken allen in meerdere
of mindere mate tinhoudend te zijn, voor
namelijk (bij de groenten en vruchten
natuurlijk) afhankelijk van de hoeveelheid
en
in
dat dit goede voorbeeld navolging zal vin- trad in lange beschouwingen over het doel Mbben de heftigste tooneelen plaats. Al de
den, indien het publiek,-en dit is van der Alliantie; hij was overtuigd dat Frank-beschuldigden ontkennen, maar schijnen in-
Een wettelijke regeling dezer zoo hoogst
belangrijke aangelegenheid, d. i. dus het
verplichtend stellen der verniste bussen,
zoude m. i. ten zeerste de aandacht onzer
te staan. Een hunner ver
bussen met verniste bin- is niets meer dan een waarborg; het is klaarde niet te weten waarom er op zjjn
onnoodig thans de quaestie van haar ont- lichaam was getatoueerddood aan de ellen
binding te bespreken, want men zou eerst delingen! Een ander erkende voor tal van
andere combinaties moeten bedenken. j misdaden bij elkaar 20 jaar in de gevangenis
Het telegram voegt er bij, dat De Rudini te hebben doorgebracht, maar beweerde niets
nietenthousiastisch is over de Triple Alliantie; van de vereeniging te weten. Verscheidene
Regeering verdienen men loopt werke- hij beschouwt die niet als onmisbaar, maar beschuldigden verklaarden, dat zij in de ge
lijk gevaar anders, zooals dikwijls geschied stelt haar actueele waarde op prijs; zij zal vangenis er toe werden gebracht leden der
door ernstige vergiftigingen opgeschrikt dan ook nog lang worden gehandhaafd. |Mala Vita te worden. Onder de 179 be
te worden dus als het voor de slacht
offers te laat is.
Amsterdam, April
1891.
Dr. P. F. van Hamel Roos.
schuldigden
velen zijn die slechts uit wraak door anderen
zullen er, naar men meent,
Te Huil heeft een visschersvrouw, waar
schijn lijk in krankzinnigen toestand, ge-1 worden beschuldigd. De jongste der be
tracht haar dochters van 16 en 10 jaar schuldigden is 17, de oudste 38. Het onder
met een bijl te onthoofden, waarna zij zich zoek der justitie was in 1884 begonnen,
den hals heeft afgesneden. Eerst Zaterdag- j Het voorname doel der vereeniging was
avond is de vreeselijke gebeurtenis ontdekt, struikroof. Bij de verdeeling van den buit
zoodat de meisjes waarschijnlijk 3 dagen,kreeg het opperhoofd het leeuwendeel. Over-
zonder hulp te ontvangen, vreeseljjk ge- treding van de bepalingen en ongehoor-
Buitenland.
hoedanigheid der plantenzuren. Ik deelheet, moet hieraan
Uit Brussel wordt gemeld:
De leden der parlementaire rechterzijde
hebben in een der zalen van het parlements
gebouw vergaderd, teneinde te beraadslagen
over de gedragslijn, in de quaestie der
grondwetsherziening te volgen. De minister
president, de heer Beernaert, heeft de nood
zakelijkheid betoogt voor de regeering, om
de quaestie zoo spoedig mogelijk tot eene
oplossing te brengen, waarin hij gesteund
werd door den minister van staat, den heer
Jacobs. Verscheiden leden hebben nog over
een aantal formules en over het tijdstip der
hervorming gesproken, maar eene stemming
heeft er niet plaats gehad.
De meerderheid der rechterzijde schijnt
geneigd de regeering te volgen. Naar het
invloed niet
deze geheel de meening van Prof. fl. j vreemd zijn
Wefers Bettink te Utrecht, dat n.L het in
groenten en vruchten aanwezige, zeer ver-
's Konings
breide appelzuur, in hoofdzaak de oplos
sende stof is.
Teneinde nu na te gaan in hoeverre het
bovenvermelde vernis dienstig was, om den
invloed der zuren op het tin te verhinderen,
werden de meest zure spijzen, o.a. zuurkool,
karnemelk en peren en wijn, in verniste
blikken geconserveerd, na 4 a 9 maanden
onderzocht. Het bleek mij bij onderzoek,
dat geen weegbare hoeveelheden tin door
de zure spijzen opgenomen waren geworden.
Een dergelijk resultaat verkreeg ik bij het
onderzoek van tuinboonen uit Frankrijk
afkomstig, en aldaar 12 jaar geleden in
een verniste bus geconserveerd. Al pleit dit
ook ten zeerste voor het vernissen, hecht
ik hieraan evenwel minder gewicht, daar
boonen en erwten het tin toch slechts zeer
weinig oplossen. Zure spijzen van denzelfden
ouderdom in verniste blikken geconserveerd,
heb ik niet kunnen krijgen, doch ik acht
de proef na 4 a 9 maanden reeds voldoende
om het vernis-procélé met warmte aan te
bevelen, tegenover de sterke tin-reactiën
bij het niet aanwenden van vernist blik.
De eenige groente, waaraan het vernis geen
weerstand bood, bleek, voor zoover mijne
onderzoekingen reiken, de zuring te zijn;
reeds na een paar maanden had het vernis
losgelaten en waren groote hoeveelheden
tin opgelost.
Met het oog op de uitkomsten mijner
onderzoekingen en daar nu juist het seizoen
der conserveering ophanden is, zoude het
i. uit een hygiënisch oogpunt van drin
gend belang zijn, indien de fabrikanten
van geconsemeerde levensmiddelen er toe
besloten, zich uitsluitend van dergelijk ver
nist blik te bedienen, natuurlijk voor zoover
geen flesschen aangewend worden. Reeds
ïeeft een A msterdamschefirma, de H.H. J. H.
Schreuder Co. mij haar voornemen te
kennen gegeven in dien zin hare conser
veering te bewerkstelligen, zooals zij o. a.
reeds nu met verschillende zure spijzm en
dranken gedaan heeft, en het lijdt geen twijfel,
De mijnwerkers van Bochem hebben be
sloten hun collegas in België te hulp te
komen, als deze het werk staken, en zelf
het te staken, wanneer de directies der
Duitsche mijnen overeenkomen steenkolen
naar België uit te voeren.
lagen. Er is weinig hoop op haar behoud.gestraft,
1 I —japbt
De »Tribuna» heeft een brief uit Mas-
sowa ontvangen, welke den toestand van
Menelek als zeer benard voorsteld. Het
land is uitgeput door de veeziekte welke
het vee verwoest, en de epidemiën welke
de bevolking teisterde. De Negus, zwak en
terneergeslagen en beducht voor de voor
spellingen van sommige priesters, durft
Antobo niet te verlaten. Zijne onderdanen
maken er gebruik van om in opstand te
komen. Allerwege heerschen ellende en wan
orde. Tigré verkeert in groote beroering.
De Italianen, voor hunne persoonlijke veilig
heid beducht, zouden er aan denken het
land te verlaten.
Het Fransche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft, naar men nmldt, er
in toegestemd, dat de drie te Toulon g
bouwde Chileensche schepen aan den pre
sident Balmaceda, als erkend hoofd van
den staat worden uitgeleverd.
Te Hamburg heeft zich een consortium
gevormd om, met het oog op de hooge
vleeschprijzen, een proefneming te doen met
invoeren van rendiervleesch. In den laatsten
tijd werd ongeveer 10.000 pond van dit
vleesch te Hamburg ingevoerd, dat tegen
den prijs van 58 pfenning (ongeveer 35
cent) gretig werd gekocht. Men roemt al
gemeen den aangenamen smaak van het
vleesch, dat zeer malsch moet zijn. De in
voer wordt op grootere schaal voortgezet.
Ook de Berlijnsche Academie van ge
neeskunde heeft nu verklaard, dat Koch's
tuberculine geen afdoend geneesmiddel voor
longtering is en in vele gevallen zelfs
doodelijk kan zijn. De Academie meent dat
Koch's geneeswijze wel ijverig verder be
studeerd, maar vooralsnog zeer weinig toe
gepast moet worden.
Een bijzondere oplaag van de Times be
vat een telegram uit Rome, inhoudende
verklaringen, gedaan door De Rudini aan
politieke personen over de Triplo Alliantie.
De Minister zeide, dat de quaestie van de
vernieuwing dier Alliantie, wat Italië aan
gaat, van ondergeschikt belang is. Het be
lang van Italië ligt minder in die Allantie,
dan in volkomen, blijvende overeenstemming
met Engeland. Men zou zich Engeland
moeilijk kunnen voorstellen lijdelyk toe
ziende op een strijd tusschen Frankrijk en
Rusland aan den eenen, Duitschland en
Oosten rijk aan den anderen kant. De Rudini
Rechtstreeksche berichten uit Manipoor,
over Rangoon ontvangen, bevestigen het
vermoorden der Engelsche gevangenen onder
barbaarsche omstandigheden. Quinton, twee
officieren en de hoornblazer werden met
dolken en speren afgemaakt, waarna de
onthoofde en gruwelijk verminkte lijken
buiten de stadswallen aan de honden werden
voorgeworpen. De politieke agent Grinwood
en twee al vechtend gevatte officjeren werden
doodgeschoten en daarna evenzoo behandelt
Twee regimenten rukken van Tamu op naar
Manipoor, terwijl nog andere troepen der
waarts gezonden zullen worden. De Mani
poori's moeten hunne hoofdstad versterk
hebben, maar de Engelschen verwachten
weinig tegenstand. De grootste hinderpaa
schijnt te bestaan in hot gebrek aan trans
portmiddelen en wegen. Groote geldsommen
zijn uitgeloofd voor de gevangenneming van
den Regent en de andere aanvoerders.
De geheele vereeniging sprak
en de voltrekkers van het vonnis
werden door het lot aangewezen. Bleef zulk
een in gebreke, dan werd dezelfde straf op
hem toegepast, welke hij had moeten uit
voeren. Wie tot Camorrist bevorderd werd
moest zich o.a. onderwerpen aan een tatou-
eering, opdat hjj ten allen tijde kon worden
herkend.
Uit Algerië worden weder groote ver
woestingen gemeld, door de sprinkhanen.
Een 1800 inlanders voeren tegen dezen
vijand krijg en vernielen dagelijks 3200
schepels van het gedierte. Bovendien ver
zamelden zij eiken dag 800 schepel eitjes.
Uit Petersburg wordt melding gemaak
van den plotseliagen dood van grootvorstin
Olga, de jongste zuster van den groothertog
van Baden. De overledene, den 20en Sep
tember 1839 geboren, trad, als prinses
Cecilia van Baden in het huwelijk met groot
vorst Michael Nikolajewitsch, uit welk huwe
lijk grootvorst Michael Michaelowitsch werd
geboren, die dezer dagen, wegens zijn huwe^
lijk met gravin Sophie Merenberg, door
den czaar als Russisch officier werd gepas
seerd. De grootvorstin werd naar de Krim
verbannen, en op reis daarheen is zij te
Charkow overleden.
Natuurlijk verdiept men zich in allerlei
gissingen over den plotselingen dood, dien
men beschouwt in verband te staan met
jongste in het keizerlijk paleis afgespeelde
drama.
De influenza in Amerika. Te New-
York heerscht de griep in hevige mate. In
de laatste week zijn 1216 gevallen voor
gekomen, waarvan 108 met doodelijken
afloop.
Verleden week bezweken er 630 lijders
te Brooklyn alleen, waar eergisteren 200
begrafenissen plaats hadden. Lijkwagens
ontbraken, zoodat vele lijken op karren naar
het kerkhof vervoerd werden.
Bij het monsterproces te Bari tegen de
geheime vereeniging Mala Vita (aldus ge
naamd naar een roman van dien naam)
De Engelsche reiziger Washburton Pike
is onlangs van een zeer gevaarvolle en
avontuurlijke Pool-expeditie te Winnipeg
teruggekeerd. Hij vertrok in Juni 1889 uit
Calgary. Hij zeilde naar Athalasca en landde
bij Fort Resulution. Hier nam hjj twee
Indiaansche gidsen in dienst en aanvaardde
met hen den tocht naar het Noorden. Hjj
iwarn tot voorbij de Vischrivier, waar
Franklin's eerste Noordpool-expeditie ver
loren ging. De expeditie had vele avonturen
en eindelijk, toen zjj de Yockonbergen in
de richting van den Stillen Oceaan wilden
overtrekken, raakten zij van den rechten
weg. Nadat zij daar twaalf dagen onder
weg geweest waren, verklaarden de gidsen
eindelijk, dat zjj verdwaald waren. Er bleef
nu niets anders over, dan terug te keeren.
Op den terugweg waren de ongelukkige
reizigers twee dagen lang geheel zonder
voedsel en de twee volgende weken moesten
zjj de grootste ellende verduren, gekweld
door honger, alsook door de verschrikkeljjke
koude. Zij moesten honderden mjjlen ver
blootsvoets over een ijsvlakte marcheeren,
en toen zjj eindelijk gered werden, waren
zjj bjjna bevroren.
Zjj waren toen door honger en koude
zoo uitgeput, dat zjj geheel hulpbehoevend
waren en als kleine kinderen gevoerd moesten
worden. Pike beschrjjft de woeste landen, c
waarin hij jacht maakte op muskus-ossen
en andere dieren, als een uitgestrekt gebied
van kale rotsen. Er groeit daar een soort
van mos, dat door het wild gegeten wordt.
Tusschen de bergen zjjn vele meren, welker
water tot op een diepte van 7 a 9 voet
bevriest. In den winter is de temperatuur
er 60° onder 0, maar in Juli en Augustus
is het er zeer warm. Zes maanden van het
aar heerscht er aanhoudende duisternis.
Pike is de eenige blanke, die na Franklin
in die streken is geweest. De reis werd
ijjna geheel te voet gedaande levensmid
delen voerde men mee op hondekarren. Als
ruilmiddel werden vellen, ter waarde van
50 Amerikaansche centen (f 1.25) gebruikt.
Ongeveer 14,000 Israëlitische werklieden
lebben reeds bevel ontvangen Moskou te
verlaten en zich te vestigen in hunne ge-
joorteplaatsen. Bij uitzondering zal dat be
vel echter niet terstond worden uitgevoerd,
maar is aan degenen die vaste goederen
bezitten een uitstel van twee jaren, aan de
overigen een van één jaar toegestaan.
eu Alteiia
e Langstraat en de
oiiinielerwaard.
Franco per post zonder prgs-
gewicht zich slechts de moeite toil ge- rijk, ondanks zijn wapeningen nimmer een tusscben nog altijd met het opperhoofd in-
troostenin zijn welbegrepen eigenbelangoffensieven oorlog zou beginnen. De Alliantie gemeenschap
zijn
te vragen naar
nenvlakte.
is,
(1) Op het congres werd mij door een der leden
medegedeeld dat een patient, ten gevolge van chronische
metaalvergiftiging door het voortdurend gebruik van
metaalhoudende groenten enz, overleden was.
(2) Ik wijs met nadruk hierop, daar de toepassing
dezer nuttige uitvinding, behalve op de samenstelling WOnd bij het lijk harer moeder in de kamer zaamheid werden met marteling en dood
van het vernis, juist berust op het doelmatig aanbrengen -|ji„
ervan op de vertinde binnenvlakte.
(8) Deze bus werd staande het Congres geopend en de
inhoud vertoond.
