V I 28.
FEUILLETON.
WOENSDAG 16 SEPTEMBER
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
is; i.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
TllStOT1!? servatieven tot opvoeder van haar zoon uit, achting zjjcer medeburgers en was door o.a. op de advocaat-generaal Wedderburne gevoeld als te dien dage, want wanneer ik
•UW 11 UlCkU>U.JW llldwwlXWa die in den prins haat en verachling op- deze tot het eereburgerschap van vier staten Deze, algemeen bekend als man van niet te^de daad, om wtdke men mij zoo beleedigde,
j wekte jegens de wetten des lands, welks verheven. Van beroep was hij broekdrukker. nauw geweten, draaide de zaak in zijn ver- niet als een der beate daden mijns levens
r zgn 0 0 i constitntioneelekoning hjj worden moest.Wat Door eigen studie had hij zich een naamheven redevoering zóó, alsof Franklin als beschouwd had, zou ik den smaad niet over-
ei waarop een o am ere sc yn aar on voora] tegenstond, was de kloeke, jeug- als geleerde en natuurvorscher verworven, beschuldigde voor het gerecht stond en over- leefd hebben.
ec uu en e oms ancig ei p aats grypt, vrjjheidsgeest der koloniën in N.-Ame- die ook in Europa een goeden klank ha l goot hem met een stroom van smaad-1 De regeering zette den kroon op het werk
waai aan niemanc eem0 yzoncer gewic t r-^a eQ ^ezg antipathie deelde hij met de en hij bekleedde het ambt van postmeester redenen en onbewezen beschuldigingen. De door Franklin het ambt van postmeester
ec t, ie met en gang erge eurtenissen j,00ge aristocratie der beide parlementen, in Boston, zjjn vaderstad. Doch laat ons J eerwaardige Franklin werd door hem onder te ontnemen,
in geen samen angsc gnt te staan, dagen, jor(jg wareI1 rnej; ^en koning eens dat eindeljjk den naam den onsterfelijken 't hoongelach der hoogadelijke vergadering Maar niet hij, het Amerikaansche volk
ie ater met e jaren voor e weie istorie Amerikaansche geest op welke wjjze naam noemen! de man was Benjamin als een nietswaardige jongen tentoongesteld, heeft dien smaad gewroken. Het volgend
in gewicht toenemen, tot ze voor hot nakroost qoj^ on(jer(jrllkt moest worden en de franklin! Er was in al de koloniën geen Hij schilderde den eenvoudigen man, wiens jaar brak de revolutie uit.
tot lichtende dagen des heils worden en ein-
regeering, tot elke daad van geweld ge- beter keuze te doen voor deze opdracht, karakter enkel goedheid en liefde was, als De koloniën scheurden zich los van 't
delijk als nationale feestdagen gevierd wor-1 nejg(^ j.oog (jaartoe miJJel uit dat Franklin was een bezonnen kalm man,een grooten deugniet, een doortrapten boos- moederland en de republiek werd gegroud-
den of althans waard zijn gevierd te worden. g{ee(jg jQ wereldgeschiedenis het tegen-'was bekend in Bonden, dewijl hij daarwicht, een echten opruier. En de lords van vest. Franklin verbreidde door woord on
Zulk een dag is 29 Januari 1774. Die de
moeite wil nemen het na te slaan zal niets
merkwaardigs in zijn gesohiedboek vinden
aangeteekend voor dien dag. Er werd geen
groote slag geleverd, zelfs geen kleine, geen
vermaard man geboren, geen gewichtige ont
dekking gedaan. Er geschiedde niets anders
dan dit: een eenvoudige, bescheiden ge
leerde, een edel mensch, een eerwaardig
grjjsanrd werd voor het hoogste gerechtshof
in Engeland gesmaad en door het slijk ge
scheurd en de aangerande zweeg op deze
brutale aanranding zjjner eer. Dit was alles.
En toch staat deze dag bp de burgers der
Noord-Amerikaansche Unie, die niet weinig
trotsch zjjn op hunne vrijheid en steeds was
sende macht, aangeteekend als een der dagen,
waarop de zaadkorrels der republikeinsche
vrjjheid en der politieke en zedelijke groot
heid des vaderlands uitgestrooid werden, als
een herinnering dat ware deugd en echte
menschenliefde, hoe ook door list en geweld
onderdrukt, ten slotte toch ongehinderd haren
triomf vieren en den weg vinden tot hethooge
doelvrijheid door waarheid en recht.
In 1760 was George de Derde Koning van
Engeland geworden. Op zijn twaalfde jaar
wees, was hjj opgevoed door zjjn moeder,
een dochter van den hertog van Gotha, die
zich eenige bekendheid verworven heeft, door
zjjn belachelijke naiiperjj van Frankrjjks
Koning.
Deze trotsche prinses van Wales zocht
•fcïfder de Engelsche lords den meest con-
deel uitgewerkt heeft van 't geen het ten vroeger reeds als afgevaardigde geschil- den geheimen raad smulden in zjjn taal en pen het vuur der vrjjheid en werd tot een
doel hadze koos nl. stadhouders, van len tussohen regeerjng en koloniën had hitsten door gelach en applaus den blaf- sieraad sjjns volks, een weldoener der
«eer verdachte reputatie met den specialenvereffend, hjj had zjjn vaderland lief en'fenden Wedderburne steeds aan, ofschoon menschheid. ié jj a naam zal met eerbied
last de ontworpen wetten met alle denk-'was den Koning trouw, jze wisten, klaar als de dag, dat Benjamin vvorden uitgesproken, zoolang er menscbeu
bare middelen op zjj te schuiven, althans. Franklin stelde het klaagschrift op met Franklin een edelman van 't eohte ras en op aarde wonen, Washington schreef even
tot waardeloos papier te maken. Lieden, de vaardige hand, die hem tot den meest Wedderburne niet waardig was hem zjjn schoon als waar: s.Franklin werd vereerd
die zich met zulk een doel tot stadhouder beminden schrjjver van Amerika pemaakt schoenriemen te ontbinden. En de man, om de goedheid zjjns harten, bewonderd
doen afvaardigen, staan niet op een hoogen had en zond het document den Koning toe. 'door den grooten wjjsgeer Immanuè'l Kant om zjjn talenten, geacht om zjjn vaderlands-
trap van zedelijkheid. De slechtsten onder Hjj drong daarin zonder eenigen hartstocht om zjjn uitvinding van den bliksemafleider liefde, geliefd om zjjn humaniteit.
hen waren Hutchinson en Oliver, stad- en met waardigheid op de terugroeping »de moderne Prometheus« betiteld, stond Vier jaren later was hjj te Versailles als
houders van Pennsylvanië en Massachusets. der heeren Hutchinson en Oliver aan. daar rustig rechtop onder den stormvloed gezant der V. Staten het voorwerp aller
Dit waren de oudste Engelsche koloniën,Hierop ontving hjj een oproeping van den van lasterljjke aantjjgingen, die zjjne eer vereering. De Franscbe Academie benoemde
daar was ook de eerste kiem der vrjjheid geheimen staatsraad en reisde daarop met trachten te bezoedelen. Zijn advocaten waren hem tot medelid en bij zjjn toetreding be-
opgeschoten en op deze staten was dus de zijn documenten naar Londen. Het verzoek- door de kwaadaardige taal vau Wetter- groette d'Alembert hem met de onsterfelijke
argwaan der regeering 't meest gevestigd. schrift had bereids in de toongevende kriu- burne zóó ontdaan dat ze ternauwernood woorden: «hjj ontwrong den hemel het
Ze had om het uitslaan der vlam tegen gen der hoofstad kwaa l bloed gezet en iets in het midden konden brengen de een vuur, den tyrannen den scepter.»
te gaan met opzet een tweetal gewelde- j toen Franklin verscheen, ervoer hjj hoe was zelfs onwel geworden, zoodat men zjjne Hij werd 84 jaren oud en stierf 17 April
naren gekozen en meende wonderwel in de verbitterd Koning, hof, ministerie en parle- woorden niet verstond. En Franklin ver- 1790. Geheel Amerika treurde bjj zijn graf
keuze geslaagd te zjjn. Deze faalden dan J ment op hem waren. Alles vond hjj tegen j waardigde den gewetenloozen advokaat- en de nat. verg. te Parijs besloot op voor-
ook niet van hun macht gebruik te maken zich vooringenomen, edoch hij versaagde generaal met geen woord ter verdediging, stel van Mirabean drie dagen te rouwen,
en beantwoordden elke klacht over onrecht niet. i 't Zou ook vergeefs geweest zjjn. Ilet ant-Toen Wetterburne stierf, zeide de Koning:
en geweld met hoon en verachting.
De alzoo mishandelde provinciën kozen
Op 29 Jan. was hjj uitgenoodigd voor woord hadden de lords reeds voor de zit- Zoo ben ik dan den grootsten schurk uit
den geheimen raad te verschijnen. Van ting gereed gemaakt en werd terstond on- ui ij n koninkrijk kwjjt.« De wereldgeschie-
nu een eenvoudig burger tot pleitbezorgertwee advocaten Dunning en Johu Lee ver- derteekend. Zij lieten het naar hun meening denis zou zijn naam niet meer kennen, in-
om hunne klachten over wetschennis,gez dd, begaf hij zich er heen en droeg vernietigde offer hunner boosaardigheid aan dien Franklins naam heiu niet op sleeptouw
.Fiquelmont en zijn boek der „laatste
woorden."
(3
Brutus zat geheel ineengezonken in zjjn
zetel en in zjjn magere keel liet zich een
ongewoon geluid hoorenalsof hem de
luchtpjjp werd toegeknepen.
Eindeljjk sprak hjj en om zjjne dunne
lippen speelde weer die spotlach»neen,
daarvan verdenk ik u niet, omdat ge nog
even dom zjjt als ik eens was, eer ik het
tot de hertoginnen gebracht had. Goed,
bljjven wjj beiden hier, tot we door een
wonder gered worden. Tot ons geluk heeft
niemand eenig vermoeden omtrent onzen
stand en onze nationaliteit. Dit voordeel
brengen ons onze verfranschte kinderjaren
althans aan, dat men ons hier voor land-
genooten houdt. Schimp nu maar danig in
uw kuiperswerkplaats op de aristocraten
Wat rnjj betreft, ik ben de lieveling aller
sansculotten op de gallerjj van het Convent.
Ik brul het luidste en heb nog gisteren het
hoofd van een barones op de piek gedragen,
zoodat me het bloed langs den neus droop.
Mijn huisheer Fiquelmont heeft bepaald
achting voor me. Hij, die geen terechtstelling
verzuimt ziet me steeds in de nabjjheid van
't schavot. Het is maar gelukkig dat ik u
ontraden heb in 't zelfde huis te trekken,
waar ik woon. Gij had u zeiven reeds lang
rechtsverkrachting en geweld voor den
troon te brengen. Deze man had reeds den
ouderdom van 68 jaren bereikt, doch was,
dank zjj een matig en werkzaam leven,
naar lichaam en geest gezond en krachtig.
Daar bjj bezat hjj, om zjjn groote recht
vaardigheid, zjjn braafheid en kennis van
de publieke aangelegenheden de algemeene
verraden. Ik en mjjn goede Fiquelmont, wjj
zjjn met de verdierljjkte, breiende wjjven
van het schavot vaste klanten op de Place
de la République. Deze wjjven breien bjj
de guillotine met een woede, alsof ze met
iedere breipen de onthoofde arristocraten
nog een extra dood willen aandoen. En
Fiquelmont, de tjjgerkin op zjjn harige
handen en de handen op zjjn stok gePund,
mompelt steeds als een schooljongen, die
iets van buiten leert. En ik, ik stoot bjj
iederen vallenden kop een luid hoera! uit.
En wanneer ik dan in mjjn brandewjjnhuis
teruggekeerd ben, wjjd ik ieder glaasje
foesel mjjne klanten, met de woorden:
»dat aristocratenbloed, broeder!* Daarmee
heb ik reeds opgang gemaakt. Evenzoo met
de kaart, die voor de glazen deur hangt,
met het opschrift: »gedurende de terecht
stelling geslotenWjj zjjn alzoo voor de
eerste weken nog geborgen, broeder, indien
ge geen onvoorzichtigheid begaat. Bezoek
rnjj of liever madame Rose niet al te
dikwijls. Wat haar betreft, zoo wil ik haar
uw beider toestand duideljjk maken. Mis
schien geeft ze toch toe met u te vluchten,
wanneer zjj overtuigd is, dat haar domme
angstvalligheid u in den dood drjjft. Neen,
spreek geen woord. Ik weet wat me te doen
staat. Het was toch een goed idee Lu-
ciennes te koopen, dit verweerde slot hier.
Joeveel tooverachtige feesten heb ik eens
binnen deze muren mee gevierd! Thans is
iet voor ons een goed toevluchtsoord, de
eenige plaats, waar ik met u Duitsch spreken
mondeling de gronden voor, die hem ge- zjjn lot over en waren zoo verwaand, gelijk genomen had.
noopt hadden de terugroepiug der stad- Fox later schreef, »dat ze lust gevoelden
houders te verzoeken.
Met groote spanning hoorden zoowel de
leden van den raad als het voorname in
grooten getale verschenen publiek deze ver
handeling aan.
Voor de aangeklaagde gouverneurs traden
dreigt. Het gebouw is zoo schoon uitge
plunderd, dat niemaud hier iets zoeken zal
Doch laat ons thans gaan. Zjjn we weer
Franschen en goede patriotten Doch eers
een afscheidskus broeder! Wie weet wat de
volgende ure brengt!
tan, le Palot! En het is ook geen ver
werpelijke schuilplaats bjj geval het gevaar
Deze schoone lentedagen brachten ont
zettend veel werk voor den scherprechter!
De »Heer van Parjjs* (de beul) moest niet
minder dan twaalf helpers in dienst nemen,
ongerekend de knechts, aan wie 't binden
der handen, het rjjden der karren, het smeren
der guillotine toevertrouwd was. De burgers
Robespierre, Pouthou en Saint-Just voelden
hunnen troon wankelen en schenen dien
door 't onderschuiven van hoofden vast
te willen zetten, gel jj k een vreedzaam burger
onder een waggelende tafel houtspaanders
schuift. Het schrikbewind had zjjn hoogte
punt bereikt. Men sprak niet meer over
bruiloften of geboorten, alleen maar van
terechtstellingen. Men kende geen liefde
meer, men wantrouwde elkander slechts.
Al wat door wet, gewoonte, beschaving,
zeden en afkomst gegrond en geadeld was,
lag neergesmeten iu het bloedige straat.vuil
en tweemaal daag3 reden de stootende karren
met veroordeelden door dien modder.
En weer naderde het uur der terecht
stelling op dezen lentemorgen. De kerels,
die de officiëele ljjsten dergenen, die op dezen
dag hun leven moesten laten, te koop boden
en met hun schor geroep: »la liste, citoyens,
la listedoor de straten slenterden, maakten
goede zaken. De zon scheen zoo helder, dat
hunne baretten in de lucht te werpen, alsof
ze door de heftige philippics tegen den eer
waarden Franklin een grooten triomf be
haald hadden.*
Eripuit coelo fulmen, sceplrumque tyrannia.
JLJ uiterifitncL
De heer Edgar Kriel, een architect te
Weenen, was ongeveer drie weken geleden
Franklin zeide later: »nooit heb ik de naar Bischofshaven in Salzburg vertrokken,
macht van een goed geweten levendiger ge-
om eenige tochten in de Alpen te maken.
alle ramen geopend waren, hoewel slechts
zelden zich een hoofd daarvoor vertoonde:
men bleef gaarne in den kring der familie,
zoolang men nog leefde. Hoe verrukkend
de natuur ontwaakte, men zag geen enkele
bloemenverkoopster aan de hoeken der
straten. Wie zou zich ook met bloemen
tooien? De meesten hadden iemand te be- leeljjke en naar bloed dorstende tjjger was,
treuren en allen hadden iets te vreezen. Er verhoogde slechts zjjn populairiteit. Want
lag een liefelijke lenteadem over de nieuw .een afzichteljjk uiterljjk gold in die dagen
ontloken wereld maar in een duistere, j als bjjzonder democratisch en bloeddorstig
vochtige zaal der conciergerie spraken op- j was een eigenschap van eiken man van
gesmukte mannen met vederbossen op den eer. En in dezen zin was Fiquelmont een
andere vriend der guillotine op tot uitgaan
burger Fiquelmont, voormalig gevangenbe
waarder der Bastille. Fiquelmont was een
populair persoon in Parjjs, bekend als een
der woedendste patriotten, die men zich
denken kon. Dat hjj niet slechts een patriot,
maar daarbjj ook een afschrikwekkend
hoed, sjerpen om het Ijjf en roestige sleep
sabels aan de zijde, met eentonig blatende
stem doodstraf bij doodstraf uit over grijs
aards, kinderen, moeders en bruiden. De
vangenissen en om de guillotine verzamelden
democraat en een man van eer van 't zuiverste
water. Hij had zich voor het vaderland ver-
diensteljjk gemaakt, doordat hjj bet eerst
de sleutel van een zijpoort der Bastille aan
karren werden gereed geplaatst in de ge- het volk uitleverde; het volk naar de ge
heime cellen voerde; den ouden Latude be-
zich langzamerhand de gewone toeschouwers vrjjdde en eindeljjk de kruitvaten uit de
op de twee, drie rjjen stoelen, die door een 1 kelders haalde. Hjj haatte het koningschap
saehter tegen een vergoeding van 3 sous en den adel niet met bewustheid, maar met
verhuurd werden. Daar namen plaats de
breisters,vrouwen met breiwerk in de
landen, vereersters van Robespierre, die
geen terechtstelling verzuimden, verschrik-
celjjke wjjven, die hoofd na hoofd in den
zak zagen vallen, die met lustig gebaar
zich de bloedspatten uit het gelaat wischten
alsof het zeepsop was en die, van dit ont
zettend schouwspel thuis komend, hare
zuigelingen uit de wieg namen en aan de
lorst legden, waar ze haat dronken
j seljjkheid.
en
Op hetzelfde uur maakte zich ook een
een dierljjk instinct. Zelf kwam hjj voort
uit de heffe des volks. Zjjn vader was beul
te Monferinail geweest. Van zjjn erfdeel had
hij een oud, rookerig huis in de straat
Taibout gekocht. Deze wilde, die zich slechts
in het smerigste pak kleeren wel bevond,
scheen slechts ééne zwakke zjj te hebben
zjjn liefde voor de kleine Rose. Doch ook
deze liefde was meer een instinctmatige,
wilde, jjverzuchtige verliefdheid. Zjj uitte
zich in ruwheid, wantrouwen en toornde
in de breede borst van Fiquelmont als tegen
een zwakte.
4>sv4. I /-» Ut Trt** /-I r\ J k mAVk /I Aft tl I ft Ift ft Mrl VI I%VI w VI
O 1
Wordt vervolgd
