Europa in de wapens.
isr.i.
I J"
U I 42
WOENSDAG 4 NOVEMBER
-Ss's
flvt
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjs-
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
Wanneer men leest van troepenbewegin
gen en veldslagen in den ouden tijd is men
geneigd zich daartoe benoodigde >menne-
kens* voor te stellen als soldaatjes uit onze
dagen. Niets is echter minder juist. De huur-
benden uit vroeger eeuwen, b.v. nit onzen
tachtigjaren oorlog tegen Spanje boden ieder
op zichzelf een staalkaart van kleuren en
stoffen aan. Wel was het snit der kleeder
dracht uniform en gaf gelijke bewapening
iets eenvormigs aan de troepen, maar van
onze tegenwoordige uniforme kleeding was
toen niets te bespeuren.
Het vaderland der uniformen is Frank-
t) rjjk, waar in 1670 begonnen werd de af-
-onderlijke troepenafdeelingen in gelijkvor
mige pakken te steken. Dit vond in Europa
«dgemeene navolging, allereerst in Duitsch-
land, waar de Keurvorst de donkerblauwe
kleeding uitkoos, thans in Pruisen nog ge
bruikelijk.
In den aanvang sloot zich het soldaten
pak nauw aan bp den toenmaligen burger
lijken dracht, doch langzamerhand werd de
afwijking daarvan grooter. De rok werd
korter en nauwer, in plaats van omslagen
kwamen oplegsels in afstekende kleuren, de
groote hoeden werden steken. De mode
heerscht niet alleen in het burgerlijke, maar
ook in het krijgsmansleven en zoo zien we
een eeuw later, toen Pruisens beroemde
Koning Europa de wet stelde, de uniform
zijner soldaten alom navolging vond.
Zoo bewerkten ook de Fransche revolutie
en de zegepralen van Napoleon een omkee
ring in de soldatenkleeding en wel naar
den F-ranschen snit. De korte rokken wer-
dën weder lang en in plaats der hoeden
en grenadiersmutsen kwamen de chaco's en
berenmutsen. De herinnering aan Caesars
overwinningen brachten nu ook den Romein-
schen helm in zwang. Alleen de korte, wijde
broek hield het nog een poos uit.
Deze mode hield een halve eeuw stand:
toen werd de frak weer ingekort tot wapen
rok, de korte pantalon werd verlengd, de
hooge chaco verkleind of veranderd in kepi.
Pruisen behield echter een eigen hoofdbe
dekking, den lederen helm met metalen
spits, een dracht, die tkans nationaal ge
worden io, zoodat men zich geen Duitsch
leger zeiler »pickel haube* voorstellen kan.
Rusland heeft over 't geheel genomen
Pruisen nagevolgd en is thans alleen door
zijn afwpkende kleur (groen) van het laatste
onderscheiden.
In het overige Europa bleef Frankrijk
de mode aangeven, ofschoon Oostenrjjk en
Engeland een eigen hoofddeksel dragen.
Het is ook op dit gebied opmerkelijk,
hoe, gelijk het spreekwoord zegt, de kleeren
den man maken en hoe na bjjzonder schit
terende overwinningen het zegevierende
leger zijn uniform nageaapt ziet. Kort na
de belegering van Sebastopol en den slag
bp Solferino werd het Spaansche leger in
roode pantalons gestoken, op de slacht-
velden van Noord-Amerika zag men aller
hande fantastisch gekleede zouaven en zelfs
het hoofd der katholieke Christenen omgaf
zich met vrjjwilligers in Mohammedaanschen
dracht.
Het jaar 1870 bracht hierin alweer ver
andering. Frankrijke militair overwicht was
gebroken en de Pruisische uniform kwam
in de mode, De helm der orerwinjjaars bp
Sadowa en Sedan verdrong in Engeland en
later in Portugal den chaco. In Italië en
Spanje staat bij gereed zijn intree te houden.
In het verre Peru zijn zelfs de «ulanos*
met helmen gedekt en tot schrik, zoo niet
der vijanden, dan toch van hunne landge-
nooten geworden. Daarentegen keert men
in Rusland terug tot den vroegeren natio-
nalen hoerendracht. Men begint daar en
ook elders in te zien dat een praktische en
gemakkelijke kleeding van hooger waarde
is dan een schitterende parade-uniform.
Zoo bont als nu het beeld is, welke de
tegenwoordige uniformen der Europeesche
legers het oog aanbieden, zoo bestaat er toch
op vele punten een groote gelijkvormigheid,
Laten we eerst de infanterie, het hoofd
wapen, overzien.
We zien hier overal blauw als hoofdkleur
en wel donkerblauw. Lichtblauw alleen in
Roemenië en Beieren. Het roode Engeland
en 't groene Rusland maken uitzonderingen.
De kleur der beenkleederen is zeer ver
scheiden donkerblauw in Duitschland,
Engeland, Portugal, Turkije en Zweden
lichtblauw in Beieren, Denemarken, Grieken
land, Nederland en Oostenrjjk blauwgrijs
in Italië en België; grijsblauw in Zwitser
land en Servië; grijs in Noorwegen en
Roemenië; rood in Frankrpk en Spanje;
Groen in Rusland.
De kleur der kragen, opslagen en biezen
is in den regel bij alle rood.
De hoofdbedekking is bijna algemeen de
lederen chaco of de laken kepi in ver
schillende vormen. Een bjjzonderhei 1 zijn
de Spaansche kepi, die van boven wijder is
dan van onderen en de Zwitsersche, die
voor en achter een klep heeft. Helmen dragen
de Duitschers en de Engelschen; deze zijn
van vilt, in de koloniën van kurk. Ook onze
kolonialen dragen thans een soort helm van
wollen stof. Russen en Boelgaren dragen
zwarte pelsmutsen, de Noorwegers een hoed.
Tot de infanterie-uniformen, die zich aan
den nationalen dracht aansluiten, behooren
die der Fransche zouaven en Turco's, der
Schotsche Hooglanders en der Roeiueensche
«Dorabanzi*, die gekleed zijn in wit over
hemd met blauwe afzetsels, blauwe pantalons
in hooge laarzen en nationale pelsmuts met
adelaarsveer.
Nog meer algemeen dan bij genoemd
wapen is donkerblauw de hoofdkleur bp de
artillerie. Uitzonderingen zjjn Oostenrijk
(bruin) Roemenië (lichtblauw)Saksen
Rusland en Boelgarjje (groen). De rijdende
artillerie komt in uniform overeen met de
huzaren.
Bij het wapen der kavalerie vinden we
kurassiers nog alleen in Duitschland en
Frankrpk en in de Russische en Engelsche
garde. De Duitsche en Russische is geheel
wit, ook de helm met adelaar. De Engelsche
dragen roode rokken, witte broeken en
stalen helmen met pluim. De Fransche
kurassiers zijn donkerblauw, met roode
broeken en hebben stalen helmen met kam
en neerhangende paardenstaart.
De dragonders in Duitschland zijn in
lichtblauwe, in Frankrpk in donkerblauwe
jassen gestoken.
De Russen zijn groen. De meesten dragen
helmen, de Zwitsers alleen de kepi.
De huzaren dragen overal naar Hongaar-
sche wjjze een uniform met snoeren en
berenmuts of kepi. Die in Duitschland
dragen verschillende kleuren met gele of
witte snoeren, de Engelschen, Zweden,
Nederlanders donkerblauw met gele, bij ons
roode snoeren, de Franschen, Spanjaarden
en Denen lichtblauw met witte snoeren. De
Roemeensche huzaren zijn rood met witte
broeken. De Belgsche «guides* dragen
groene attila's met gele snoeren, roode
broeken en berenmutsen.
De oorspronkelijke uniform der ulanen i3
voornamelijk gekenmerkt door de Poolsche
muts met vierhoekig dekstuk, gelijk onze
kolonialen dragen. Dit hoofddeksel dragen
de Duitsche, Oostenrjjksche en Russische
ulanen, benevens de Belgsche lanciers en
de Engelsche lancers. De kleeding is blauw,
licht of donker. Alleen de Spaansche ulanen
dragen stalen helmen, geljjk ook de Itali-
aansche.
Ziedaar een kort overzicht van de kleederen
der verschillende wapens in de Europeesche
legers. Ofschoon ver van volledig, bevat het
een staalkaart vau kleuren, bont dooreen-
gemengeld, waarop nochtans het oog met
welgevallen rust. De schitterende kleeding
van den krijgsmansstand is van geen klein
belang voor de populariteit van 't militairisme.
De legerhoofden weten dat zeer goed en
offeren noode een sierlijke uitmonstering op
aan de eischen der praktijk. De kleeren
maken den man, ja, en een sierlijk uitgedost
leger verblindt de oogen voor de schatten,
daaraan ten koste gelegd.
Volgens uit de beste bronnen geputte
inlichtingen, is het bericht dat België eene
leening van 350 millioen zou willen sluiten
teneinde de begrooting te doen sluiten en j
de uitgaven voor de vermeerdering van het
leger in vredestijd te bestrijden, geheel
zonder grond. Er is in den laatsten tijd
geen ministerraad onder voorzitterschap
des konings gehouden, gelijk het geval
had moeten zijn indien er over een zoodanig
voorstel beraadslaagd ware geworden.
Op de Duitsche rijksbegrooting voor het
volgende dienstjaar wordt een post van 13
millioen uitgetrokken als aandeel van het
rijk in de kosten en lasten der verzekering
ter zake van ouderdom en invaliditeit. Dit
is 7 millioen meer dan voor het loopende
jaar. Dit ligt aan de hoogere eischen, die
ingevolge de verzekeringswet aan het rijk
worden gesteld. Tot nog toe had men alleen
te doen met toekenning van uitkeeringen
wegens ouderdom gedurende het tjjdperk
van overgangdoch na half November
zullen er voor het overgangstijdperk ook
uitkeeringen wegens invaliditeit kunnen
worden aangevraagd Tevens moet er voor
het volgende jaar worden gerekend op
30,000 nieuwe rechthebbenden aangaande
uitkeering wegens ouderdom, en al mogen
er van de thans levenden eenigen sterven,
zoo blijft dit aantal toch zeker ver beneden
dat der nieuw bijkomenden. Denkt men
daarbij aan de verplichting des rijks omtrent
de bijdragen van verzekerden tjjdens hun
militairen dienst, dan komt men tot de slot
som, dat het bedrag van 13 millioen geene
te hooge raming is. De nu begonnen ver
hooging zal in de eerstvolgende jaren worden
voortgezet, zoolang tot het blijvende hoogste
punt is bereikt, als wanneer de bjjdrage des
rjjks in de verzekering nagenoeg 70 millioen
zal bedragen.
De zonderlinge onzekerheid, welke ge
durende de laatste dagen bleek of scheen
te bestaan in de reisplannen van Cga^r
Alexander, die zijne rtis eerst via Fridericiia
toen via Stettin volbrengen wilde en ten
slotte in allerijl over Dantzig is gegaan,
geeft te Berlijn aanleiding tot allerlei ge
ruchten.
Van doorgaans goed ingelichte zijde
werd verzekerd, dat de Czaar geenzins uit
boos opzet Berlija vermeed, maar dat men
ook hier moet denken aan zijne bijna
ziekelijke menschenschuwheid. De Czaar
vindt het zeer onaangenaam met vreemde
personen samen te zijn en het middelpunt
te worden van groote officieele feesten en
betoogingen.
Anderen beweren dat de Czaar en zijne
omgeving in den laatsten tijd weder tal
van dreigbrieven ontvingen, welke hem zeer
gedrukt steraden. Op de spoorlijnen waren
dan ook zeer gestrenge maatregelen van
politiezicht genomen, daar de Russische
overheid na de vroegere aanslagen altoos1
ongerust is.
Uit St. Petersburg meldt de «Standard,
dat honderden adellijke he ren uitstel voor
de betaling der belasting vragen, dewijl
zij anders geëxecuteerd moeten worden.
Het aantal misdaden neemt onder de
hongerlijdende bevolking in Rusland steeds
toehet platteland is wegens de vele moorden
en diefstallen volkomen onveilig, zelfs weet
de «Novoje Wremja* van een aanval op
een spoortrein te verhalen, welke op den
21 en October bjj Rostow aan den Don
plaats had en waarbjj de vrachtwagens
werden leeg geplunderd. Dat de noodlijdende
boeren de voorraadschuren plunderen, is een
gewoon verschijnsel. De «Nowoje Wremja*
klaagt over de traagheid, de onkunde en
de onzedelijkheid der boeren en verlangt
van de regeering een krachtig optreden, ten
einde groote onheilen te verhoeden.
Met den dag treedt Rusland in Turkije
brutaler op. Nu weer heeft de Russische
gezant den Sultan verlof gevraagd om te San
Stefano, dus in de onmiddellijke nabijheid
van Konstantinopel, een gedenkteeken op
te richten voor de Russische soldaten, die
in den laatsten oorlog in Oost-Rumelië ge
sneuveld zijn. De Sultan bljjkt zich echter
nog meester te achten in zijn eigen huis;
althans hij heeft het gevraagde verlof ge
weigerd en Adrianopel als een meer geschikte
plaats voor dat monument aangewezen.
Kennelijk heeft hij op die wijze het gevaar
willen afwenden van eene Russische bede
vaartplaats nabij zijne hoofdstad. De Rus
sische gezant moet door die afwijzing verre
van aangenaam gvstemd zijn.
Te New-York en te Washington heeft
het veel beweging veroorzaakt, dat blijkens
eene ontcijferde en openbaar gemaakte
dépêche van den gezant Egan, de regeering
van Chili zich niet door die der Yereenigde
Staten uit het veld laat slaan, en wel is
waar geen genoegdoening weigert, doch die
ook niet dadelijk toezegt. President Har
rison hield een langdurige bijeenkomst met
de ministers, waarna er geruchten rond
liepen, niet alleen van ultimatum, maar
zelfs van een oorlogsverklaring. De minister
van marine heeft alle verloven van zee
officieren ingetrokken, en per telegraaf
bevolen, dat de kruiser »San Francisco*
onverwjjld naaar Valparaiso terug moest
keeren. Aan de werven is last gezonden,
zooveel mogeljjk oorlogschepen gereed te
qjaken, De reeders en kooplieden die met
Chili handelen, schorten hun zaken op
totdat het oorlogsgevaar geweken zal zijn.
Een koopman uit Chili, die te New-York
door een dagblad-berichtgever ondervraagd
werd, zeide dat men in Chili vertrouwen
stelt op Engeland, dat groote belangen in
het land vertegenwoordigd heeft, terwjjl
in eenen oorlog tegen Chili geheel Zuid-
Amerika betrokken zou kunnen raken.
Sommige groote bladen slaan eenen oor-
logzuchtigen toon tegen Chili aan. De gezant
van Chili moet de onverwijlde terugroeping
van Egan gevraagd hebbendewijl de
regeering niet langer in aanraking met
dezen wil komen. Egan is inderdaad da
grootste hinderpaal van een mogeljjk ver
gelijk, dewjjl hjj zoowel in Chili als in de
V. S. gehaat is. Velen verdenken hem, dat
bij de dépêche der regeering te Washington
niet goed aan die te Santioga heeft over
gebracht, aangezien het antwoord van Chili
er niet juist op staat. Vele ernstige bladen
beschouwen echter de oorlogsgeruchten als
belacheljjk, dewjjl de president geen oorlog
verklaren kan zonder goedkeuring door het
Congres. Bovendien is de Unie niet op het
voeren van oorlog voorbereid. De «Daily
Telegraph* verneemt uit Washington dat
er een ernstig verschil van gevoelen bestaat
tusschen den president en den staatssecre
taris Blaine. Eerstgenoemde wil Egan terug
roepen, hetgeen Blaine niet wil. Deze laatste
is vooralsnog tegen het nemen van hevige
maatregelen, terwijl de President zonder
uitstel het Congres zou willen bjjeenroepen.
Onder de grenadiers der garde te Londen,
die twee jaren geleden, wegens insubordinatie
naar de Bermuda's werden gezonden en
onlangs aldaar zjjn teruggekeerd, hebben
zich opnieuw oproerige verschijnselen voor
gedaan. De vorige week wierp eene gansche
compagnie van het 3e bataillon, ontevreden
over het slechte middageten, haar gansche
rantsoen op de binnenplaats der kazerne.
Alle manschappen zijn gearresteerd, terwjjl
een ernstig onderzoek is ingesteld.
Bjj de schietoefeningen der kanonneer
boot «Sabrina* ter reede van Plymouth wer
den Vrjjdag eenige visschersvaartuigen ge
troffen, waarvan er twee zjjn gezonken.
Van een daarvan verdroak een der opvaren
den en werd een andere ernstig gewond;
van de tweede werden slechts twee leden
der bemanning gered. Het ongeluk moet
geheel aan de zeeofficieren te wjjten zijn.
In de werkplaatsen van de N. W. Rail
way te Crewè is een bjjzondere groote
locomotief vervaardigd, die bjj den proefrit
ruim een mijl per minuut aflegde.
Te Melbourne woedt de influenza hevig
en eischt vele slachtoffersverscheidene
kantoren zjjn gesloten.
Cook's touristen-bureau te Londen ont
ving een bericht van de zonen van een der
associés over de aardbeving in Japan.
In de Provincie Nagoya werden 2 duizend
personen gedood en 18 duizend huizen
vernield. In de stad Gefu werden 5 duizend
personen gedood en evenveel huizen verwoest.
De steden Ogaki, Kano en Kasamatsu,
benevens 50 mijlen spoorweg, zjjn geheel
vernield.
De ramp ging vergezeld van een vloed
golf, die vele schipbreuken veroorzaakte en
van eenen brand te Nagoya, die eene
groote volkswijk vernielde. Slechts enkele
Europeanen zijn omgekomen.
Land ran Heusdeii
en Altena.
e Langstraat en lie
«minelerwaard
Buitenland.