FEUILLETON.
Russische gevangenen.
A& 1071.
Z a 1 Eii DAG 13 FEBRUARI.
IS' 2.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Aan onze Abonné's.
rara
I
l-:y1
lil
S&BBB 1
SP f§*qi
VOOR
en Aitena
Langstraat en de
«ïnmelerwaard.
Dit blad versch^nt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Franco per post zonder prjjs-
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte,
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
't Is een zeldzaam verschijnsel, dat wjj
het woord vragen in ons blad, anders dan
in eene korte correspondentie. Nu echter
durven wij, voor een bijzonder geval, die
vrijheid nemen en we vleien ons, dat de
zoozeer gewaardeerde abonné's ons wel een
oogenblik hunne aandacht zullen willen
schenken.
Waarom komt er geen los feuilleton
meer bij de krant?*
Die vraag werd reeds menigmaal, zoowel
mondeling als schriftelijk tot ons gericht
en we antwoordden allen, »we willen het
waarom weldra ter uwer kennisse brengen.*
Dat nu is ons doel met dit schrjjven.
Uit vorenstaande belangstelling zouden
we mogen afleiden, dat zoo'n los feuilleton
wel op prijs gesteld wordt, doch wanneer
we nagaan, welk groot aantal vellen bij
eiken abonné zoek geraakt was, vóór ze
ter innaaiing werden gegeven, en het daarop
volgend verzoek om ze te completeeren,
waaraan niet altijd gevolg kon worden ge
geven, moeten we erkennen, dat onze be
doeling, om onze abonné's langzamerhand
met eene serie boekwerken te verrijken,
schipbreuk heeft geleden.
We hebben dan ook uitgezien op welke
wijze wij aan het verzoek, om een los
feuilleton te verschaffen, zouden kunnen
voldoen, zonder dat er van wegraken van
losse vellen sprake kan zijn en we vonden
daarvoor alleen deze oplossing: Geef elk
abonné op gezette tjjden een boekdeel
cadeau, dat ingenaaid en van omslag
voorzien is. Dat alles was nu spoedig be
sloten, maar de uitvoering zou stuiten op
verschillende bezwaren, te weten
lo. Wanneer we een geheel boekwerk
Het leven der Siberische bannelingen op
marsch is een keten van lijden en ver
nedering, waarvan geen beschaafd mensch
zich ook maar een klein begrip maken kan.
Ik had gedurende mijn reis verscheidene
malen gelegenheid bannelingen op marsch
te zien in zonneschijn en regen, de bouw
vallige etappen te bezichtigen, waarin ze
's nachts als slachtvee ingesperd werden, de
hospitalen te bezoeken, waarin ze weken
l*ng ziek lagen, zonder geschikte verpleging
en met verstandige beambten het gevangenis
wezen te bespreken. Het resultaat mijner
onderzoekingen is dat het lijden, 't welk de
tegenwoordige methode van transport na
zich sleept, al wat daarmee vergeleken kan
worden in de beschaafde wereld overtreft.
Men behoeft slechts een oogenblik na te
denken om overtuigd te zijn dat zelfs onder
de gunstigste omstandigheden 60008000
mannen, vrouwen en kinderen een weg van
2000 rnjjlen door een land als Oost-Siberië
niet te voet kunnen afleggen, zonder ont
zaglijke ellende te ljjden. De troepen, die
in Juni en Juli afmarcheeren, worden, vóór
ze Irkutsk bereiken, door den winter over
vallen. Ze hebben dan nog geen winter-
kleeren ontvangen en geen andere beschutting
tegen regen, hagel, sneeuw en kouden wind
als die welke een grof linnen hemd, een
paar linnen broeken en een wollen onderrok
bieden kunnen. Men stelle zich zulk een
troep voor tegen den ijzigen noordoosten
wind opmarcheerend, allen tot op de huid
doorweekt van den regenzoogende vrouwen,
kinderen en zieken op houten voertuigen,
zonder eenige bedekking blootgesteld aan
cadeau wilden geven, zouden we niet kunnen
volstaan met dat b.v. tweemaal per jaar te
doen, gelijk aan het los feuilleton, maar
zou dat minstens ééns of meermalen in elk
kwartaal moeten geschieden
2o. Zou er bijkomen Omslag, innaaien
ende frankeering en ook dit
laatste was geen gering bezwaar.
Van eene andere zijde kunnen we met
genoegen, zonder overdrijving, volmondig-"twee afzonderlijke zaken en niemand is ver
skioppen; daar heb ik niets geen lust in,
sook weet ik nog niet of die drie novellen
swel vijf-en-twintig cent waarde voor mjj
shebben.«
Tot hem zoulen we dan antwoorden:
Het ligt volstrekt niet in onze bedoeling op
een onzer abonné's ook maar eenige pressie
uit te oefenen.
Het Nieuwsblad en de novellen blijven
verklaren, dat ons abonnementental steeds
toeneemt; waarom we ons gaarne eenige
offers zouden willen getroosten om onze
lezers nog meer aan ons te verbinden, ja
mogelijk, het getal abonné's nog aan
merkelijk uit te breiden en het slot der
overlegging is geweest
We zullen aan alle abonnés, éénmaal per
maanddus driemaal in een kwartaal
eadeau geven eene oorspronkelijke novelle
in zakformaat, die ook voor velen tot ge
schikte reislectuur kan dienen, maar
en nu komt er een klein bezwaar
we zullen daarvoor in rekening moeten
brengen de kosten van 3 omslagen, innaaien
van 3 deeltjes en de frankeering per post,
dat, over de massa berekend, dus ook met
inbegrip van de exemplaren, die door ons
buiten de post bezorgd worden, op 25 cent
per abonné zal komen te staan. Op deze
25 cent kan niets geen korting worden
toegestaan aan Boekhandelaren of Hulp
postkantoren, zooals beiden trouwens zelf
kunnen begrijpen en we zullen voortaan in
plaats van f 1.00 aan ieder f 1.25 per drie
maanden in rekening brengen.
Hoewel we het niet gelooven, zou het; nog in het
toch kunnen zijn, dat er enkele abonné's te leveren,
zijn, die zeggen
»'t Is toch wat fraais, iemand op eene
plicht om ze te nemen, indien hij deze kleine
verhooging daarvoor niet over heeft en over
het genre der novellen zullen we de abonné's
eerst laten oordeelen. We stellen ons dan
voor op Woensdag 17, of anders op Zater
dag 20 dezer, de eerste novelle te verzenden.
Die eersteling mag een ieder, zonder eenige
verbintenis, opensnijden en doorlezendit
laatste bevelen wij allen ten zeerste aan.
Zijn er nu, die na lezing zeggen, ik ont
ving liever geen novellen, en bljjf voortaan
mijn gulden als van buds betalen, dan
hebben zij slechts de moeite te nemen, ons
dat deeltje vóór Dinsdag 1 Maart terug te
zenden en op den kruisband de naam van
den afzender te stellen, en zij kunnen er
van verzekerd zijn, dat zij met verdere zen
ding niet zullen lastig gevallen worden.
Ook heeft men na elke drie maanden
hetzelfde recht, om voortaan met de ont
vangst van novellen te eindigenzoodat
men door niet terugzending zich slechts
voor de kapitale som van 25 ct. verbindt.
We stellen ons voor het tweede deeltje
op 5 Maart, en het derde op Woensdag
30 Maart te verzenden, om zoodoende toch
eerste kwartaal drie novellen
In het volgend kwartaal, zullen we ge
regeld elke maand, op een nader te stellen
Nu wij ons deze groote onkosten ge
troosten, hopen we zeer, dat ons p-igon de
sympathie der abonné's zal mogen weg
dragen ja, zooals reeds gezegd, wij vleien
ons, dat dit ons abonnementental aanmerke
lijk zal verhoogen, waartoe wjj beleefdelijk
de medewerking onzer abonné's inroepen.
DE ADMINISTRATIE.
f 'MBWPMPMMOPUIIIIMiM WB—BB—BWSM I JlUm» HUll W
ïiaitenland.
Uit Brussel wordt gemeld
In eene Dinsdag gehouden partij verga
dering van de rechterzijde uit de beide
Kamers heeft de groote meerderheid van
een onwrikbare oppositie blijk gegeven tegen
het denkbeeld van een reeht van referendum
des Konings. Men gelooft, dat de Regee
ring tegenover dezen tegenstand het refe
rendum zal laten vallen.
heerschen.
^fatsoenlijke manier 25 cent uit den zak datum een deeltje toezenden.
storm en regen.
Wanneer de troep, nat, vermoeid en
hongerig een der kleine blokhuis-dorpen
nadert, vragen de armen om aalmoezen te
mogen vragen. Verlof daartoe wordt gegeven
en een aantal der ongelukkigen gaan met
de muts in de hand zingende rond.
Nooit in mijn leven zal ik de ontroering
vergeten, die dit lied in mij teweegbracht,
zegt Keunam. Wij zaten op een ruwen herfst
morgen in een smerig poststation op paarden
te wachten. Plotseling drongen tot mijn oor
eigenaardige, gonzende, sidderende toneD,
door menschelijke stemmen voortgebracht.
Het was geen wereldsch lied, geen treur
zang, geen doodenlied, het was een zonderling
mengsel van dit alles. Het had groote over
eenkomst met afgebroken zuchten, snikken
en bidden om hulp van menschelijke wezens.
Toen het geruis nader kwam, traden we
naar buiten en zagen een schaar van 100
geketende gevangenen, door eeu kordon
soldaten omringd, langzaam tusschen de
huizen voort wandelen en »het gebed der
bannelingenzingende. De zangers gaven
zich niet de minste moeite hunne stemmen
met elkaar in overeenstemming te brengen
of maat te houden. Ieder zong op verschil
lende toonhoogte zonder eenige rust dezelfde
langzame, melancholische wijze.
De woorden luidden als volgt
Erbarm u onzer, vader!
Vergeet niet den moeden wandelaar!
Spijs ons, o vader, help ons!
Heb medelijden, o vader!
Heb erbarming, o moeder
Om Christus wil, heb erbarmen
met de gevangenen
Achter muren van steen en traliën
Achter eiken deuren
Achter sloten van ijzer
moeten wij smachten.
Wij zijn gescheiden van onze vaders,
van onze moeders;
Wij zijn gescheiden van vrienden
en verwanten;
Wij zijn gevangenen.
Heb Erbarmen met ons, o vader!
Wie zich deze woorden voorstelleu kan,
half gezongen, half gesproken, langzaam,
met onregelmatige tusschenpoozen en in
een diepen toon, van een honderd stemmen,
waarbij het rammelen der ketenen de be
geleiding vormt, zal eenig begrip hekomen
van deze bede der gevangenen. Hoe plomp,
kunstloos en valsch deze klaagzang om
medelijden en hulp ook was, zoo had ik
toch in miju geheele leven nooit zoo iets
hartverscheurends gehoord.
Voor zeer velen der ongelukkigen is de reis
O O
nog niet ten einde wanneer Irkutsk bereikt
is. Een groot deel n.l. wordt vandaar verder
gezonden naar de mijnen van Kara.
Daarheen gaan in de eerste plaats alle tot
dwangarbeid veroordeelden. Ook vele poli
tieke misdadigers. Onder de laatsten zijn
onderscheidene categoriëuer zijn jonge
lieden onder, die nooit iets misdaan hebben,
doch toevallig met revolutiemannen in aan
raking gekomen zijn; er zijn er bij, die uit
vriendschap pakken of doozen in bewaring
genomen hadden, die na onderzoek door de
politie oproerige geschriften bleek te be
vatten; andere hebben aan revolutionairen
geld geleend en zijn daarom verbannen.
Verder nog tal van jongelieden, die vol
geestdrift al te vrijmoedig over de zaken des
lands zich uitgelaten hebben of lid waren
van geheime genootschappen.
Eindelijk worden elk jaar eenige honder
den verbannen langs administratie ven weg,
n.l. zij, die in hun ambt of bedrijf dreigen
gevaarlijk te worden voor den gang van
zaken. Om van hen verlost te worden, stuurt
men ze voor eenige jaren naar Siberië, ter
bekoeling zeker.
Het lot dezer menschen is zeer beklagens
waard. Ze moeten in hun eigen onderhoud
voorzien, doch de wet somt tal van werk
zaamheden op, waarmee ze zich niet mogen
bezig houden. Zoo zijn er tal van onder
wijzers, doctoren, letterkundigen ouder, die
Belgische politie is op het spoor gekomen j
van eeu te Parijs bestaande fabriek, waar,
schilderstukken van oude m< esters worden j
nagemaakt. Reeds zijn verscheidene dezer
kopieën aan de musea en gularijen in
Frankrijk verkocht Het museum te Rijsel
bezit er verscheidene, die het eerst onlangs
i
aankocht. Deze fabriek staat onder beheer
van etn Belg, die in zijn land een veroor
deeling heeft ondergaan.
De Seine is op verschillende plaatsen
buiten haar oevers getreden eenige huizen
zijn vernield. - Ook de Garonne is sterk
gezwollen. Te Ayers stroomt de Rhone
met verbazende snelheid en in het depar
tement Gard zijn de wegen door het water
onbegaanbaar.
De Pruisische overheid in Opper Silezie
heeft eene gepeeltelijke afsluiting der grenzen j
bevolen, omdat in de nabij gelegen Russische j
plaatsen de zwarte pokken en de vlektyphus
Uit officieele Engelsche opgaven blijkt,
dat er 24 stuks van het aan mond- en
klauwzeer lijdende Deensche vee reeds ver
kocht en weggehaald waren toen het ver-
bod op het vervoer te Islington aankwam.
Deze runderen werden te Chatham, Rochester,
Colchester, Aldershot en Shorncliffe achter
haald en afgemaakt. Op genoemde plaatsen
mag vooreerst geen veehandel plaats vinden.
De Times stipte hierbij aan, dat de vorige
epidemie van mond- en klauwzeer, in 1880,
door invoer van één ziek beest veroorzaakt,
aan den Britsehen veestapel een verlies van
2.500.000 pd. st. berokkende, terwijl de
hoogere vleeschprijzen aan de verbruikers
een verlies vau minstens 6.000.000 pd. st,
toebrachten. Het blad vraagtZouden zulke
offers het geheel en bestendig verbieden van
den invoer van vreemd levend vee niet
wettigen
Op de Londenscbe postzegelbeurs heerscht
groote ontsteltenis. De grootste handelaars
in postzegels van de City van Londen, de
heeren Benjamin en Sarpy, no. 1 Cullem
Street C.C. zijn met een groot aantal mede
schuldigen voor de rechtbank gedagvaard.
Verscheiden ruillioenen zeldzame postzegels,
alle in Londen valsch nagemaakt, zijn in
beslag genomen en het is bewezen, dat een
kolossale hoeveelheid van deze valsche
stukken over de geheele wereld is verspreid.
Niet alleen werden de postzegels nagemaakt,
maar ook de poststempels en er werden
zelfs postzegels uitgevonden, die nooit be
staan hebben.
In de gevangenis te New-York is weer
een misdadiger door middel van electriciteit
ter dood gebracht. Het toestel werkte uit
stekend, de dood volgde onmiddellijk.
niets mogen uitrichten, want schrijven is
hun verboden, de opleiding der jeugd mag
hun niet worden toevertrouwd en de ge
neeskunde mogen ze niet uitoefenen, ook
al waren ze in een oord, waarin genees
kundige hulp ten eenen male ontbreekt.
Gelijk we zeiden wordt het grootste deel
van hen, die tot dwangarbeid veroordeeld
zijn naar de mijnen gezonden.
Deze behooren in privaatbezit aan den
Russischen Czaar en worden ten zijnen
voordeele door gebannenen oatgind. Ze
liggen aan de Kara in het zuidoosten van
Siberië. De opbrengst van deze en nog enkele
andere, den Czaar toekomende goudmijnen
is jaarlijks 3600 K.G. goud.
Aan de Kara liggen zeven gevangenissen,
waarvan sommige alleen misdadigers her
bergen, de rest door staatkundige veroor
deelden bevolkt worden. Wanneer de laatsten
geen reden tot ontevredenheid geven, worden
ze na een proeftijd losgelaten en mogen
dan in dien omtrek vrij wonen. Echter is
hun alle verkeer met de buitenwereld ten
strengste verboden.
Wat Keunam daar aanschouwde, ging
alles wat hij voor dien tijd gezien had, ver
te boven.
De oostelijke gevangenis beslaat een vier
kante ruimte, aan twee zijden door ruwe
boomstammen, aan de overige door de ge
bouwen begrensd. De boomstammen, die tot
hekwerk dienen, zijn van boven gepunt en
gelijken reusachtige potlooden.
Toen Keuuam, geleid door den directeur
binnentrad, liepen ij lings eenige kaalge
schoren gevangen weg om bij de inspectie
iu hun cel te zijn. Wij stegen, schrijft bij,
eeuige treden omhoog, die met een onbe
schrijfelijke korst van vuil en ijs overtrokken
waren en betraden een langenlagen
duisteren gang, welks versleten vloer nat
en glibberig was. Er heerschte een warme,
vochtige atmosfeer, verzadigd van een
sterken, eigenaardigen geur, die aan alle
Siberische gevangenissen eigen is. Wie dezen
geur eens geroken heeft, kau hem nimmer
vergetenniettegenstaande hij zeer ver
schillend is van alle andere vieze geuren in
de wereld. Wanneer men zich kelderlucht
deukt, waarvan elke atoom reeds een half
dozijn maal door menschelijke lengen ge
gaan eu met koolzuur doortrokken is,
wanueer men zich deze lucht bovendien
verzadigd denkt van vuile, bijtende, am-
moniakale uitwaseming vau sedert langen
tijd ongewasschen menschelijke lichamen
wanneer men daarbij deukt een proeve van
geur van vochtig, half vergaan hout en van
menschelijke uitwerpselen, dan heeft men
van den geur der Siberische gevangenissen
eenig denkbeeld.
Toen de eerste deur ontsloten werd, zagen
wij een ruimte, ougeveer 24 voet lang, 22
voet breed eu 28 voet hoog, bewoond door
29 gevangenen. De lucht was onuitstaan
baar. De cel ontving licht door vierkante
vensters, van glas voorzien, die niet konden
geopend worden, zoodat van luchtver-
versching geen sprake was. De wanden
waren eeus gewit geworden, doch in den
loop der jaren zwart geworden en vertoon
den op houderde plaatsen donkerroode
vlekken, doordat de gevangenen daartegen
ongedierte gedood hadden. De vloer, ofschoon
pas aangeveegd, wa3 met een korst vuil
bedekt. Aan drie zijden liepen houten britsen,
waarop ze konden slapen; dekens, bedden
of kussens waren er echter niet. Er stond een
kachel in, en een houten ton, die open was
Wjj bleven slechts een paar minuten in
de eerste cel en ik herinner me nog leven
dig 't gevoel van verlichting dat ik smaakte,
toen ik weer in den gang stond, ofschoon
ook daar de lucht zeer bedorven was. Wij
bezochten zoo 7 cellen en alle geleken de
eerste. De gevolgen vau het inademen vau
zulke lucht kan men in het hospitaal zien,
