Ridderorden. FEUILLETON. WOENSDAG 23 MAART. 1' 2. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ,A': K'82 VOOR Dit blad Tarachjot WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjs- verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentien 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht. >In 't Verleden ligt het Heden*, zong een dichter en de waarheid daarvan bljjkt vooral, wanneer we de beschaafde wereld doorreizen en aan de monarchen in Europa en daarbuiten de vraag voorleggen op welke wjjze ze gewoon zijn buitengewone ver diensten te beloonen. Het antwoord is dan treffend eenstemmig: door ridderorden. En wanneer we aan de burgerschaar de vraag doen wat dunkt u het hoogste loon voor verrichte daden in 't burgerljjke of mili taire leven, ook dan krjjgen we ten antwoord een ridderorde. Dat is zóó waar, dat in dezelfde be schaafde wereld tal van anecdoten de ronde doen, waarin de jacht naar deze onder scheiding helder aan 't licht komt en dat zelfs in het Republikeinsche Frankrjjk nog niet lang geleden een fabriek van ridder orden is ontdekt, waarvan de schoonzoon des presidents de directeur was Er is een tjjd geweest dat in ons land schromelijk den draak gestoken is met het toekennen eener ridderorde en wel met den Nederlandschen Leeuw. In den regel echter is dat geschied door hen die nimmer hoop koesterden zoo'n Leeuw beet te krijgen. Wjj nu zjjn in 't zelfde geval en daarom zullen we ons niet tot spotternij laten ver leiden ten koste van onze meer verdienste lijke medeburgers. »De druiven zijn zuur* zouden onze lezers allicht zeggen. Nu echter eerlang een voorstel bij de Kamers ter tafel zal komen, waarin «p de instelling eener nieuwe ridderorde aange drongen wordt, kan het nuttig zjjn in 't algemeen iets omtrent ridderorden en in 't bijzonder omtrent onze Nederlandsche ridderorden mede te deelen. Ridderorde zou men gevoeglijk kunnen omschrjjven door: vereeniging van ridders. Ridder heette in de middeleeuwen iedere vrijgeborene, die aan zgn leenheer verplicht was een bepaald getal knechten tot zgn ge- (9 De beroemde geneesheer, de man, dien zg als een hooger wezen vereerde, bood haar zgn hart en zgn hand aan. Vandaag nog een arm meisje, was zjj morgen de bruid van den aangebeden professor, opeens onttrokken aan de misère van het leven, ontrukt aan de zware zorgen over hare familie. Zg kan haar geliefde moeder een gelukkigen ouderdom, aan de kinderen eene zekere toekomst geven. Zulk eene verzoe king kon zg niet weerstaan, tot dezen prjjs viel haar geen offer te zwaar. Zjj zelf beminde hem, of geloofde hem te beminnen, daar zjj in haar onschuld en reinheid, nog nooit de onwederstaanbare macht van den hartstocht had ondervonden en eene ernstige neiging niet kende. De mannen lieten baar onverschillig, en zelfs docter Weber, voor wien zg zich het meest interesseerde, kon zich niet met den professor, niet met haar ideaal Yan een man meten. Niettemin kwelde haar de herinnering aan den afgewezen minnaar, en wierp een droeve schaduw over haar geluk. Onwille keurig kwam uit de diepte van haar hart het bleeke, interessante gezicht van den jongen man op, en zag haar vol verwijt met de treurige oogen aan, alsof hjj haar aan volg te leveren. Deze waardigheid moest verdiend worden door dapperheid en onbe sproken wandel en werd niet verleend dan na langen proeftjjd. Reeds in zjjn jeugd kwam hg in dienst hg een edelman, ten einde diens strijdros te verzorgen en zgn wapens na te dragen en wanneer hjj in dezen dienst door trouwe plichtsvervulling en bekwaamheid in den wapenhandel uit muntte, ontving hij, doch niet voor zjjn 21ste jaar, den ridderslag. Deze werd hem op een plechtig feest door de hand van een erkend waardig ridder toegediend en hg legde den eed af van trouw aan vorst en vaderland, van achting voor de vrouw, van bescherming van weduwen en weezen en van een christelijke en ridderlijke levens wijze. Daarop werd hem 't zwaard aange gord, gouden sporen aangegespt, de geheele ridderlijke wapenrusting aangedaan, waar na de bisschop hem den zegen gaf en ver volgens 't feest werd voortgezet met maal- tjjden en ridderlijke spelen. Die smaak heeft in de beschrijving van ridderlijke spelen en 't bedrijf van den ridderstand, kan daarvan bij onze vader- landsche auteurs genieten, o. a. bij van Lennep, die allerboeiendst de riddereeuw beschreven heeft. De kruistochten gaven aanleiding tot het stichten van ridderorden, met het doel de ongeloovigen te bestrijden. Deze orden ver- eenigden in zich den geest zoowel van het klooster als van den ridderstand, want de ridders legden, daar bjj toetredende, evenals de monniken, de drie geloften (kuischheid, armoede en gehoorzaamheid) af, benevens een vierde: »strjjd tegen de ongeloovigen en bescherming der pelgrims*. Allen hadden een bjjzondere ordekleeding, waarop een kruis gehecht was. De voornaamste waren: 1. De ridders van St. Jan of hospitaalridders, gevestigd in een klooster in de nabjjheid van het heilige graf, tot verpleging van zieke en gewonde pelgrims. Na verlies van het heilige land vestigden zij zich op het eiland Rhodus en toen ook dat eiland door de Turken be machtigd werd, op Malta. 2. De orde der haar schuld wilde herinneren, en voor een dreigend gevaar waarschuwen. Maar de zekerheid van haar geluk ver dreef haar bang gevoelvoor de verleide]jjke beelden der toekomst moest elke vrees wijken, verlokt en opgetogen, door het schitterend lot, dat haar wachtte, vereerd en geroerd door het aanzoek van zulk een aanzienlijke man en van de grootste dankbaarheid ver vuld, lette zg niet op den stem van haar hart, noch op den geheimen roep der natuur, die zoo onbewust tegen zulk een ongeljjke ver bind tenis waarschuwde. Aan de hand van den professor trad Agnes de terugkeerende moeder tegemoet die door de onverwachte mededeeling vroo- lijk werd verrast; de blozende dochter aan haar hart drukte en den zegen des hemels over het gelukkige bruidspaar afsmeekte, terwijl zg bjj de gedachte aan den afgestor venen, tranen van ontroering en droefheid vergoot. VI. Hoe gelukkig ook de professor zich bij zgn ontwaken gevoelde, hjj kon toch een onaangenaam pijnlijk gevoel niet van zich afweren, toen Christina hem den volgenden morgen als gewoonlijk het ontbijt op zgn studeerkamer bracht, en hem daarbg, zooals hij meende op te merken, met de donkere, wantrouwige blikken, verwjjtend vragend aanzag. Hg had zich gisteren wel vast voorge- Tempelheeren, gevestigd op de plaats waar voorheen de tempel van Salomo gestaan heeft. Na de kruistochten vestigden zij zich in Frankrijk en hielden zich nog een eeuw staande. 3. De Duitsche orde. Zij bestaat nog en heeft zelfs bezittingen in ons land. In de 13de en 14de eeuw heeft deze orde een bloedigen strijd gevoerd tegen de heiden- sche Pruisen en Polen. Deze en andere orden, benevens de geheele ridderstand der middeleeuwen is ten onder gegaan. Zij, die zich nu nog ridders der Duitsche orde noemenzgn doodgewone burgers, die hun aandeel trekken van wat de orde in vroeger eeuwen door schenking of aankoop verwierf. Maar op de puinhoopen van den vroegeren ridderstand hebben de vorsten van Europa nieuwe riddervereenigingen opgericht. Was 't in vroeger eeuwen gewoonte een gunste ling te beloonen met een bezitting of een winstgevende betrekking, de vorsten kwamen al spoedig tot de overtuiging dat dergeljjk gunstbetoon op den duur niet vol te houden is en daarom schiepen zij een denkbeeldige ridderorde, denkbeeldig in zoover, dat de leden van deze orde volstrekt niet gebonden waren aan de vier boven vermelde geloften, dus niet arm behoefden te zijn, niet ge dwongen werden tot kuischheid en gehoor zaamheid en evenmin tot den oorlog tegen ongeloovigen. Doch de inrichting was verder geheel op de leest geschoeid der vroegere orden. Ze werden in klassen verdeeld, als ridders, kommandeurs, grootkruisen enz. En daar bij 't verleenen van 't lidmaatschap geen finantiëele offers gemoeid waren, behoefde men ook op een ridder meer of minder niet te zien. Ons land heeft zich buiten dit spelen met kruisjes gehouden zoolang de republiek in wezen was. Wanneer toen ter tijde een vreemdeling of landgenoot voor bewezen diensten beloond werd, schonk men gouden voorwerpenals ketenen, eerepenningen, bekers enz. Eerst in den Franschen tijd is hier de eerste orde gesticht. Napoleon was een groot nomen om haar de waarheid te zeggen, haar zoo zacht als mogelijk was zjjne verloving met Anna mede te deelen, en haar de nood zakelijkheid van de aanstaande scheiding voor te stellen, maar bij het gezicht van de trouwe, zoo zeer aan hem gehechte vrouw ontbrak hem den moed, om met haar zoo open te spreken, als de toestand het vorderde. In plaats van open, sprak hg met ge huichelde bedaardheid over onverschillige zaken, over huiselijke aangelegenheden, zonder op haar antwoorden bizonder te letten. Eerst toen zij was heengegaan, ademde hij weer vrijer, terwijl hg zich zelf over zijne lafheid trachtte te verontschuldigen en te rechtvaardigen. Waarom zou ik mjj den schoonen morgen bederven. Christina hoort het altijd vroeg genoeg, ik zal bovendien met het openbaar maken der verloving nog eenige dagen wachten, en de tijd gebruiken om haar voor te bereiden en langzamerhand met mijn besluit bekend te maken. Ik ben geen vriend van heroische kuren en geweldige krisissen. Hoe langzamer en zachter de middelen werken, des te zekerder is dikwijls het ge volg. Daarom voorzichtig en geen overijling, die meer kan schaden dan nuttig zgn. Volkomen gerustgesteld begaf zich de professor naar het nabijgelegen gasthuis, om op het bepaalde uur zgn ziekenbezoek te doen, en over de verschillende gevallen den gewonen voordracht voor zjjne toe hoorders te houden. vriend van ridderorden en aan zgn broeder Lode wijk hebben we de Hollandsche orde te danken. De bekende redenaar Van der Palm hield bij de eerste ridderfeesten de feestrede, maar hoe grootsch ook bedoeld, ze ging nog, voor den Franschen invloed afnam, te niet. In 1815 werd de Militaire Willemsorde ingesteld, benevens de orde van den Neder landschen Leeuw, de eerste als een prikkel tot ijver en zelfopoffering, de laatste tot belooning van burgerlijke diensten. De eerste is in ons land wezenlijk popu lair geworden, doch met de laatste is, we zeiden 't reeds, dikwijls den draak gestoken, vooral toen het onder Koning Willem II gewoonte was met St. Nicolaas een regen van kruisen te doen neerdalen. Het comité tot hulpverschaffing te An- derlues is met twee arbeiders uitgebreid. Uit een officieele opgave bljjkt, dat er 83 weduwen en 255 weezen te onderhouden zgn. De Mgnmaatschappg heeft, afgescheiden van haar gift van 1.000.000 francs, den arbeiders, die door den ramp werkeloos zgn geworden, tot aan de hervatting hunner werkzaamheden hun volle loon toegezegd. De vijfde lijst van bijdragen ten bate van de slachtoffers wjjst een totaal aan van fr. 56.110.82, en het besluit der maat schappij, om voor de achtergebleven be trekkingen der slachtoffers zorg te dragen, brengt den stroom der giften niet tot staan, welke van alle zjjden toevloeien. Want, zegt de Réforme, de gelden worden gestort in de »Voorzorgs- en hulpkas voor de slachtoffers van ongelukken bjj den arbeid*, welke op 's Konings 25-jarig Regeerings- jubilé is in het leven geroepen, zoodat de giften der particuliere liefdadigheid niet slechts ten goede komen aan de slachtoffers van de jongste mijnramp, maar ook aan hen, die getroffen worden door de onge lukken, welke bijna dag aan dag in de nijverheid voorkomen. De Belgische anarchisten, die wraak ge- In plaats van zooals gewoonljjk, dadelijk na afloop van de les naar huis terug te keeren, sloeg hg den weg in naar de aan het ziekenhuis verbonden anatomiezaal, waar hg zgn ouden vriend, professor Ewald hoopte te vinden. Toen hg dezen echter niet daar aantrof, ging hg naar de aangrenzende zaal, om met den trouwen vriend te spreken, en hem vóór alle anderen zgn verloving met Agues mede te deelen, daar hij voor hem geen geheimen had, en nu meer dan vroeger behoefte ge voelde, hem eene zoo gewichtige gebeurtenis toe te vertrouwen. Met dit doel trad hjj in de zaal, waarin hg den professor met het ontleden van een jong vrouweljjk ljjk bezig vond. Hoewel voor den professor een dergeljjk schouwspel niet nieuw was, en de doode hem niet verschrikte, kon hg eene lichte huivering toch niet onderdrukken, het kwam hem als eene ontwjjding voor, op zulk eene plaats en in tegenwoordigheid van het ljjk, van zgn geluk en zgne liefde te spreken. Het liefst was hjj weer stil vertrokken, maar de professor had hem reeds opgemerkt en hield hem tegen zgn wil terag. »Ziet daar Timothens,* riep de vrooljjke Anatoom. >Hoe komt zooveel glans in mjjn nederige hut? Wat verschaft mg deze eer?* »Ik wilde in 't voorbijgaan hooren, hoe het u gaat; laat u niet storen, ik kom een andere keer ter gelegener tgd terug. Zooals ik zie zijt gjj bezig.* »Gjj stoort mjj niet, ik ben gereed; een zworen hebben over het strenge vonnis, tegen hunne Luiksche broeders uitgesproken, hebben al dadelijk aan hunne belofte weten te voldoen. Eergisterenavond is voor de deur van het hof van assisen te Luik, een dynamietpatroon neergelegd. Gelukkig werd het voorwerp bemerkt door een agent, die de tegenwoordigheid van geest had, de reeds brandende lont met zgn sabel af te snjjden en uit te dooven. Van de schuldigen heeft men nog geen spoor kunnen ontdekken. Zaterdagnacht vond een politie-patrouille te Luik een flesch, die een dynamiet-patroon scheen in te houden, op den drempel van j het huis van den commissaris van politie, Mignon. Een uitgedoofde lont stak uit den hals van de flesch. Deze is ter hand gesteld aan een officier der artillerie, die den inhoud zal onderzoeken. Men zegt, dat de heer Renson, president van het Gerechtshof, weder een dreigbrief heeft ontvangen. De ter dood veroordeelde misdadiger, aan wiens leven door een sterke electrische ont lading een einde wordt gemaakt, moge een hevigen doodsstrjjd hebben het tegendeel wordt ook al beweerd de marteling, die hjj ondergaan moet, kan moeiljjk verschrik- keljjker zjjn dan die, waaraan dezer dagen een ter dood veroordeelde te Stade, in Hanover, ten prooi is geweest. De misdadiger had zgn hoofd op het blok van de guillotine gelegd, en de beul had het mes met een onverstoorbare kalmte laten vallen, zeker als hjj was, dat het gescherpte staal zgn plicht zou doen, toen tot ontzetting van allen, die bjj de executie op het plein der gevangenis aanwezig waren, bleek, dat het mes slechts een diepe wonde had ge maakt, doch het hoofd niet van den romp gescheiden was. Tevergeefsch trachtte men het mes weder naar boven te halen, en even vergeefs waren de afschuwwekkende pogin gen van de helpers van den beul om het hoofd van het lichaam te rukken. De beul klom daarop met zgn helpers op de guillotine, er kwam zelfs een zaag aan geheel gewoon geval van vergiftiging door kolengas. Het meisje heeft zich tengevolge van een ongelukkige liefde, door kolendamp doen stikken. Dat gebeurt dikwjjls, maar gewoonljjk slechts in de lagere standen. De romantiek huist tegenwoordig slechts nog in de harten van zenuwachtige naaistertjes en dienstmeisjes. Het is jammer van dit jonge leven.* Met die onverschilligheid, die een gevolg is van de verstompende gewoonte, lag de professor het bloedende mes op de tafel, en wiesch zich de handen, waarna hjj met zgn vriend de akademie verliet. Eerst toen beiden in de aangrenzende kamer zaten, verbrak deze het stilzwjjgen, en deelde aan zgn verrasten vriend zgne verloving mede. >Ik wensch u van harte geluk* zeide de professor, hem de hand reikende, hoewel ik alles eerder had verwacht, dan dat gjj nog trouwen zoudt, en onder Hjjmena vanen zoudt gaan dienen. Het meisje moet wer- keljjk buitengewoon zgn, als zich de oude jongegezel bekeert, en van zgn afschuw van het huweljjk genezen wordt.* >Zjj is het ook,* bevestigde de professor »zoo rein, onschuldig en schoon.* »Als een engel,* lachte de vriend. >Dat spreekt van zelf, maar wat zal Christina zeggen?* Bjj het noemen van dezen naam werd het vrooljjke gezicht van den professor somber, en een donkere wolk vloog over zgn hoog voorhoofd. Lam! ran en Altena, i Langstraat en itoininelerwaartf. i!e Slot volgt. Buitenland. /Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1892 | | pagina 1