Tentoonstelling
FEUILLETON.
WOENSDAG 27 APRIL.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heu8den.
JS92.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent.
Advertentiën 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen ingewacht.
nü
Voor wij onze omwandeling op de ten
toonstelling weder aanvangen, moeten wjj
eerst een onwillekeurig verzuim herstellen.
Bjj het noemen der vitrines in de beneden
rechter-couloir, hebben wij verzuimd melding
te maken van de vitrine, die de inzending
van den heer Wilh. B. A. Günther, Chir.
Instrumentmaker te Dordrecht, bevat. Zij
komt in den catalogus voor onder Groep III
no. 206. Hier ziet men tal van fraaie en
fijn afgewerkte instrumenten, hoofdzakelijk
voor het gebruik van medici ingericht, terwjjl
09k die, meer bepaald voor algemeen gebruik
bestemd, mede uitmunten door fijnheid van
afwerking en eleganten vorm. Deze vitrine
bevat dan ook veel van het belangrijke, dat
bjj den heer Gtlnther, in zijn bekend mugazjjn,
steeds voorbanden is en waarvan eene aan-
prjjzing hier, bjj de gunstige reputatie, die
het etablissement Gi'inther geniet, totaal
overbodig is.
Tevens zijn in onze vorige beschouwing
de namen vergeten van de heeren Karei Le
Grand en Mögle, photografen, waarvan het
werk zeer verdienstelijk is en uitmunt door
bepaald schoone afwerking.
Zetten wg nu onze wandeling verder voort.
We begeven ons thans door een flinke,
breede deur naar de frontloge. Al dadelijk
A-ïkken hier de oud-Hollandsche sjeezen,
fr»er> en baksleden onze aandacht. Bevallig
an sierljjk doen zjj zich aan ons oog voor,
~ën al moge nu de tjjd voorbij zjjn, waarin
ueze sjeezen «-en stuk van het boerenleven
uitmaakten, het valt toch niet te ontkennen,
dat onze voorouders daardoor toonden een
«Ofcd oog te hebben voor bevalligheid en
sierlijkheid van vorm. Met de sleden is dit
insgtljjk het geval. Vooral de 4 sleden door
Asn heer Jac. Schotel J. Rzn. te Dordrecht
ingezonden, vormen als het ware de kern j
dezer inzending. Een Hindelooper prikslede
van Mevr. Lammers te Dordrecht, voltooit
verder deze belangrjjke collectie antieke
voertuigen. Wjj laten voor het oogenblik
..O"
'Van de onmogelijkheid eener vrijwillige
scheiding overtuigd dacht Agues er aan,
heimelgk naar hare moeder terug te keeren,
en bjj hare familie een toevlucht te zoeken.
Maar ook deze bezaten de macht niet, om
haar te beschermen, zelfs als zjj wilden. Zjj
mocht hare arme moeder niet beproeven,
haar zulk een groote kommer brengen, te
minder omdat hare familie aan den pro
fessor te grooten dank verschuldigd was.
Hoeveel Agnes ook nadacht, zjj vond
nergens een uitweg, om het dreigende
noodlot te ontvluchten, geen hulp, geen
redding uit haren vreeslgken toestand. Wat
moest zjj beginnen? Waarheen zich te
wenden
Het volgende oogenblik kon de professor
komen en haar dwingen om hem te volgen,
daar zjj zich weerloos in zjjne macht be
vond. Zjj sidderde voor de ontmoeting en
de angst beroofde haar van hare bezinning.
In8tincktmatig schoof zjj den grendel voor
de deur, om niet door hem te worden verrast.
Eenzaam en alleen, zonder bjjstand, zonder
^fiend, gaf zjj zich over aan de smarteljjkste
gedachten. Sedert zjj van Christina de waar
heid bad vernomen, hadden zich hare liefde
en vereering voor den professor in een on-
overwinneljjken tegenzin veranderd, scheen
haar elk verder samenleven met hem zondig,
smaadvol en onmogeljjk.
Een wjjde kloof scheidde haar van hem
en tusschen hem en haar stond het beeld
van die ongelukkige vrouw en zjjn kind,
de groote inzending van de school voor
kunstnjjverheid te Haarlem een oogenblik
rusten, en begeven ons naar de linker couloir
met zjjn groote verzameling antiek porcelein,
meubelen, klokken, glazen en drinkbekers.
Een groot gedeelte van deze couloir is in
genomen door de inzending van den anti
quaar Jac. Schotel. Hieronder vindt men
ook de fraaie bokaal, door genoemden heer
aan den Heer Burgemeester van Dordrecht,
op den openingsdag der tentoonstelling ge
schonken. Zjj bevat zeer fijne en keurig
uitgevoerde beeltenissen van de Gebroeders
Jan en Cornelis de Witt.
De Nos. 663671 bevatten de belang
rjjke inzending der gemeente Schoonhoven.
Hieronder munt vooral uit eene zilveren
halskraag, door Jakoba van Beieren aan
de Voetboogschutters van den St. Joris-
Doelen te Schoonhoven, geschonken. Dit
fraaie stuk trekt veler aandacht, en is een
juweeltje wat bewerking betreft. De ver
schillende kamertjes verder langs gaande,
wordt ons oog getroffen door de hoeveel
heid porcelein in de vitrinis opgeborgen
het een al fraaier dan het. ander, te veel
om te noemen. De verzameling van den
heer Mr. W. de Ridder te Dordrecht munt
uit door volledigeid en wordt door de kenners
zeer geprezen. Van d<-n heer S. M. Hugo
van Gijn vindt men in deze afdeeling eene
rjjk gebeeldhouwde Hindelooper kast, met
allegorische voorstellingen van geloof, hoop,
liefde, overvloed enz. Onder No. 482 merkten
wjj een kunstnaaldwerk, in zjjde uitgevoerd
op. Het stelt een landschap met enkele
figuren voor en is zeer interessant als proeve
van naaldwerk ea daarbjj zeer schoon van
uitvoering. Mr. H. W. Fangman te Dor
drecht stond dit ter expositie af. Geruimen
tjjd zou men in dezen couloir kunnen door
brengen en menig liefhebber van het oude
voelt zich hierheen getrokken, door de be
langrijkheid der inzendingen.
Indien ik mij niet vergis, staat, wat het
collectieve aangaat, de inzending van den
heer J. Schotel in de eerste rjjterwjjl ik
tevens met genoegen kan melden, dat èn
leden der tentoonstellings-commissie èn de
eigenaren der verzamelingen met de meeste
bereidwilligheid inlichtingen verschaffen en
op het verschillende fraaie in de inzendingen
wijzen. Geheel dit deel der tentoonstelling
de leugen en het verraad, die zij hem niet
kon vergeven. Haar reine ziel kwam op
tegen den smaad om een man toe te be-
hooren, dien zjj niet beminde, niet meer
achtte. De gedachte alleen kwetste haar
maagdeljj ken trots, en bracht haar de
grootste ontroering. Liever sterven dan het
geheele leven ongelukkig zjjn, en zich voor
zichzelf te schamen.
Een zacht kloppen aan de deur deed haar
uit haar dof gepeins opschrikken, zij kromp
ineen en sidderde aan al hare leden, als
een veroordeelde gevangene die voor de
terechtstelling geroepen wordt.
Agnes roept de professor ongeduldig,
>ik moet u verzoeken, u een weinig te
haasten. De trein vertrekt binnen een uur.
Zjjt gij met uw toilet nog niet gereed?*
»In een oogenblik,* antwoordde zjj met
voorgewende bedaardheid. »Het zal niet
lang meer duren.*
»Als gjj u niet haast,* schertste hg,
»kom ik om u te helpen. Ik geef u nog
tien minuten tjjd; dan ontvoer ik u met
geweld, mjjn liefste schat.*
»Tien minuten!* Een duizeling, een on
beschrijfelijke angst greep haar aanhet
bloed stolde haar in de aderen, en haar
hart trok zich krampachtig te zamen. »Nog
slechts tien minuten.*
Zjj bad nu nog slechts zooveel tjjd om
aan de schrjjftafel van den professor eenige
regelen te schrjjven, waarin zij van hem
voor eeuwig afscheid nam, terwijl zjj hem
haren onoverwinneljjkeu afkeer beleed.
Tegelijk bad en bezwoer zij hem, de onge
lukkige Christina vergiffenis te schenken,
en hare moeder niet te verlaten.
Tot aan het laatste oogenblik dacht en
zorgde zij slechts voor anderen, voor zich
zelf had zjj geen wensch, geen hoop meer.
p...'.-.-.
draagt het karakter van oorspronkelijkheid
en juist die, stempelt het werk, hier aan
wezig, tot inderdaad schoon werk. De
achterzijde der frontloge geeft ons den ge-
geheelen leergang der Haarlemsche kunst
nijverheidschool te zien. Flink werk zagen
we er, zoowel in crayon, decoratie als
aquarel-, studie-, graveer-, kunstnaald- en
beeldhouwwerk zjjn mede met goede en
fraaie werkstukken vertegenwoordigd. De
Rijksschool voor kunstnjj verheid te Am
sterdam zond mede eene belangrijke in-
in zijn geheel de derde afdeeling der ten
toonstelling en afzonderlijk gewijd aan de
Historie van Dordrecht. Zeer belangrijk is
deze zaal voor de geschiedvorschers. aan
gezien er veel uit particuliere verzamelingen
is afgestaan, dat anders voor den onder
zoeker als het ware niet te bereiken is.
Kaarten der gemeente Dordrecht, van af
1565 tot 1880 zjjn hier aanwezig. Ver
schillende gezichten op verdwenen stadsge-
bouwen en gesloopte poorten, van meer of
minder kunstwaarde vindt men hier ten-
zending decoratieve schilderkunst. Hieronder toongesteld. Een menigte portretten roepen
vindt men zeer fraai werk. Het kunstnaald- ons, behalve de Gebr. J. en C. de Witt,
werk dezer instelling verdient een warm tal van beroemde mannen voor den geest,
woord van lof. Zoo ook dat van de terwjjl de schoone marmeren buste van
dames Rehm te Utrecht, verdient mede met Johan de Witt op dit alles rustig nederziet.
belangstelling te worden gade geslagen. Bij Gedenkpenningen zijn mede in ruime mate
alle inzendingen op het gebied van nuttige
en fraaie handwerken, zien wjj dan ook de
dames lang verwijlen en met bewondering
het tentoongestelde gadeslaan. Ik vergat
nog te zeggen, dat wjj ons thans in de
rechtercouloir boven bevinden. Veel be
vertegengenwoordigd, terwjjl de beroemde
koorbanken uit de Groote Kerk in ver
schillende détails en en bloc zeer goed zjjn
afgebeeld. Deze afdeeling herinnert ons dan
ook in ruime mate aan het grijs verleden
en een menigte curiosa vertoont zich hier
langrjjks is hier nog te zien. Vooreerst toch-aan ons oog. De groote hoeveelheid hier
de proeven van kortschrift (stenografie), verzameld vereischt dan ook meer dan een
volgens het Nederlandsche stelsel Goud- vluchtige beschouwing, en de mij gestelde
8chaal-Bussman, met de literatuur die over ruimte zou ik veel te ver moeten over-
dat onderwerp loopt, benevens eenige proe- schrijden, indien ik alle afdeelingen der zlCk begevende arbeiders ter üulp aan,
ven van kortschrift Verder eene Vitrine Historie van Dordrecht, ook maar eenigsins waarby kLj telken8 den kreet deed hooren;
met boekdruk en etsdruk van de firma ter loops wilde aanroeren. De tentoon- r
Mouton Co. te 'ssHage, een inzending, stelling bezoekers kunnen zich verder per- 5ve anarc. ie'*:
die fraaie proeven van drukwerken bevat, soonlijk van deze belangrjjke kamer over- e zünen ulze zfln eene menigte anar-
Eindeljjk zijn wjj nu genaderd aan de in- tuigen. Vak en Kunst mag met rechtchistische bladen, vlugschriften, manus-
zending der Dordrechtsche houtsnjjklasse. trotsch op deze goedgeslaagde tentoonstelling cripten, manifesten aan het leger, enz. ge-
Deze school, door de afdeeling »Dordrecht« zijn. Moge een zeer druk bezoek de moeite
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeenj loonen, aan het welslagen dezer tentoon-
in 't leven geroepen, geeft hier veel fraais stelling besteed en ieder, die Dordrecht be
te zien. Het werk is correct, hoekig en zoekt, zich genoopt gevoelen aan Vak en
zuiver afgewerkt en bevat vele proeven van Kunst, thans geherbergd in Kunstmin, een
dag, te Parijs en in de voorsteden 44 als
anarchist bekend staande personen in hunne
woningen in hechtenis genomen. Be politie
nam tevens de in hun huizen aanwezige
wapens, geschriften, enz. in beslag.
I11 verscheidene andere steden van Frank-
rjjk hebben tegelijkertijd andere arrestatiën
op groote schaal plaats gehad.
Deze maatregel van de regeering is ge
nomen met het oog op mogelijke onge
regeldheden op 1 Mei.
Hieromtrent wordt nog gemeld
Over het algemeen is er bij de gevangen
neming weining verzet geweest. Heurteaux,
een berucht en van ouds bekend anarchist,
die te Saint-Denis gepakt werd, heeft echter
een wanhopigen tegenstand geboden, zoo
dat de beide politiedienaren, die den com
missaris vergezelden, hem slechts met moeite
meester konden worden en de politiedienaren
zich genoopt zagen hem te binden. Hij
brulde zoo verschrikkeljjk, dat de buren er
wakker door werden. Op straat bleef hg
even woest. Hg riep de naar hun werk
zich begevende arbeiders ter hulp
groote technische handigheid. De heer A.
van Heusden, onderwjjzer aan deze school,
zond mede een mooie collectie houtsnijwerk
in. In dit vak zagen wij mede fraai werk.
Van de heeren: Antheunissen te Dordrecht,
Pronk te Bergen (N.-H.) en Pujjpe Zn.
te Oost- en West-Soesburg (bij Vlissingen).
Voor dat wij dezen couloir verlaten, houden
wjj ons nog een oogenblik op bij het j
prachtig zjjden borduursel van Mej. Helena
van Rjje, Eere-lid van Vak en Kunst.
Hiermede verlaten wjj deze afdeeling en
begeven ons naar de kleine zaal, bevattende
bezoek te brengen.
Buitenland.
vonden, die natuurljjk door de politie in
beslag genomen zjjn.
Eene huiszoeking is insgelijks gedaan in
de bureaux van het blad »la Révolte.* Ook
daar is de oogst van in beslag genomen
papieren niet gering geweest.
Te Saint-Etienne zjjn 15 anarchisten ge-
van
Nog een kort gebed om vergeving van hare
zonden, toen trok zjj het fleschje met vergift
uit haar boezem en ledigde het tot op den
laatsten droppel, zonder aarzelen.
Als een versierd offer zat zij in haar
bruidskleed, schoon en rein als een engel
des hemels en wachtte stil en gelaten den
vreeseljjken dood. Spoedig greep haar eene
eigenaardige huivering aan, hare zinnen
werden verward, en een donkere nevel
spreidde zich als een zwart floers voor hare
gesloten oogen. Zij gevoelde zich opgeheven
van elke aardsche last bevrjjd, zweefde zjj
hoog in de lucht. Wonderschoone droom
beelden en verschijningen zag zjj. Zij ge
loofde een koraal, de bovenaardsche muziek
van zalige geesten te vernemen, de hemelsche
heirscharen te zien.
Daar strekte haar vader haar de band
toe, en trok haar met zich mede altjjd
hooger en hooger.
Beneden haar lag de aarde met al haren
jammer en nood; boven haar ontelbare,
gouden sterren, een zee van glans en licht,
een heldere vuurstroom, waardoor zjj werd
medegenomen, schitterende sterren, paradjjs-
achtige eilanden, zich wentelende werelden
voorbjj. Altjjd dieper zonk de aarde weg,
en zjj vloog altjjd hooger met onzichtbare
vleugels, tot zij aan het doel stond.
Bij den aanblik van de zich aan haar
openbarende heerljjkheid, verloor zjj het be
wustzijn, haar hart stond stil, de adem hield
op, haar leven was ontvloden.
Rustig, als of zij sluimerde, zat de doode
op den divan, de handen als tot een gebed
gevouwen, de schoone, zielvolle oogen vast-
gesloten, glimlachend als in een zaligen
droom.
Nog waren de tien minuten niet ver-
loopen, toen de niets vermoedende professor
Donderdagavond werden, ingevolge een vangen genomen, in andere plaatsen
vroeger door de regeering aan den prefect j hetzelfde departement gezamenlijk nagenoeg
van politie te Parjjs gegeven instructie, 51een gelijk getal. Onder hen bevind zich
commissarissen van politie opgeroepen tegen zekere Dumas, een metgezel van Ravachol.
middernacht te verschjjnen in het Kabinet Te Dijon zjjn er vijf gepakt; te Amiens acht.
van den prefect. Nadat zij hier de laatste Zjj allen werden sinds geruimen tjjd nauw-
aanwijzingen hadden ontvangen, zijn Vrij
dagochtend, vóór het aanbreken van den
ongeduldig aan de deur klopte. Niemand
opende.
Agnes*, riep hjj luid.
Geen antwoord.
Agnesdoe toch open Het is hoog tjjd*.
Alles stil.
Weest toch niet kinderachtigtot plagen
is het nu den tjjd niet; wg moeten heen.*
Opnieuw klopte hg, maar nu harder; zjj
bewoog zich niet. Onstuimig sloeg hjj op,
en trok aan de deur; zjj ging niet open.
Eerst nu overviel hem eenigen angst, dat
haar een ongeval had getroffen. Wat heeft
dat te beteekenen? dacht hjj bezorgd. Zij
scheen mjj wat afgemat toe. Zou zij zjjn
ingeslapen, of in ommacht zjjn gevallen? Ik
moet het weten. Die verwenschte deurEr
bljjft niets anders over dan haar open te
breken. Om geen onnoodig opzien te ver-
j wekken, beproefde hij zelf om de dunne deur
j met geweld in te stooten, wat hem ook
na eenige inspanning gelukte, daar zjj aan
ide sterke stooten niet lang weerstand kon
bieden, en spoedir brak. In het volgende
oogenblik stond hij voor zjjne jonge vrouw,
die inderdaad slechts vast scheen te slapen.
Toen hjj echter haar koude hand vatte, om
haar te wekken, en bg het licht van de op
de schrjjftafel staande lauip, het bleeke
strakke gelaat zag, schrikte hjj, door ont
zetting aangegrepen.
Nog altijd geloofde hjj, dat zij slechts on
machtig geworden was. Hjj voelde haar
de pols, die stilstondhjj scheurde haar
kleed open, en lag zjjn oor aan haar maagde-
ljjken boezem, haar hart sloeg niet meer,
hjj nam de lamp, en hield die dicht voor
de door hem met geweld geopende oogen,
zjj trokken niethg riep met luide stem
haar naam, zjj hoorde niet. Toch gaf hjj de
hoop niet op. Als een waanzinnige vloog hjj
lettend door de politie nagegaan.
Uit de in beslag genomen papieren in de
naar de kast, waar zjjne instrumenten lagen.
Eerst nadat hjj alle hulpmiddelen van
zjjn kunst, galvanisme, electriciteit en ader
lating, tevergeefs had beproefd, kon hjj niet
langer aan den dood van zjjne vrouw twjj-
felen. Een blik op den nagelaten brief, dien
de professor op de schrjjftafel vond, deed
hem de oorzaak van haar zelfmoord kennen.
Verpletterd door den last van zjjn schuld,
viel hjj naast het ljjk neer, dat hjj op den
divan gelegd en met den bruidsluier bedekt
had, onmachtig om den aanblik van den
doode te verdragen.
Het bericht van het plotseling overigden
van de jonge vrouw van den professor, op
haar trouwdag baarde groot opzien en was
het onderwerp der gesprekken in de geheele
stad. Men betreurde de slechts weinig bekende
doode, maar meer nog den ongelukkigen
man en hare arme moeder. Hoe opvallend
en verschrikkeljjk ook aan allen de treurige
gebeurtenis voorkwam, niemand vermoedde
toch de vreeseljjke waarheid, daar de dadeljjk
geroepen professor Ewald, als oorzaak van
den plotselingen dood een hartkwaal opgaf,
wat te meer geloofwaardig scheen, omdat
ook haar vader, de gestorven leeraar, aan
een soertgeljjke kwaal had geleden en soort-
geljjke kwalen dikwjjls erfeljjk zjjn.
De trouwe zwjjgende vriend nam op zich,
het vreeseljjke bericht aan de betreurens
waardige moeder en hare kinderen, zoo
voorzichtig mogelijk uit naam van den ver-
twjjfelden echtgenoot over te brengen, en
de jammerende familie te troosten, daar zjjn
vriend te diep was geschokt, om zelf de
verwandten der doode te zien. Hijzelf zat
gebroken, jaren ouder geworden, opgesloten
in zjjn studeerkamer, doof voor alle troost
van den vriend, die hem tevergeefs trachtte
te bemoedigen. (Wordt vorvolgdj
janfan
en Alteoa.
De Langstraat en de
Donnuelerwaaii
Franco per post zonder prjjs-
aan Oude en Nieuwe Kunstnijverheid uit
geschreven door de Vereenig ing ~V-A_K
en KUNST te Dordrechtgeopend
tot I Mei a.s.
