Het Land van Neusden en Altena, de Langstraat en de Bomnielenvaard.
Ohristoffel Oolumbus.
FEUILLETON.
Mijn vriend Hilarius.
Uitgever: U. J. YRKRMAN, Heusden.
WOENSDAG 3 AUGUSTUS.
1892.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
M 1120.
Advertentien van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
»Land, land!* Deze kreet werd op de
reis naar het westen dikwijls gehoord, maar
eerst op 12 October kondigde ze de waarheid
aan. Het strand van Guanahani lag voor
de reizigers. De kanonnen dreunden en met
vreugdetranen zongen aanvoerder en man
schappen het >Te Deum laudamus«. Colum
bus doopte het gevonden land »San Sal
vador* (H. Redder) en nam het in naam
van de kroon in bezit. Spoedig naderden
de inboorlingen. »Ze kwamen mij armzalig
voor« schreef Columbus, »zooals hunne
moeder ze op de wereld gebracht heeft, liepen
zjj naakt rond*.
Arm waren zjjze droegen speeren met
vischgraat in plaats van ijzer tot punt, maar
in den neus droegen zjj goud als tooi en
railden dat gaarne in voor glaskralen en
bonte mutsen. Naar de herkomst gevraagd,
wezen zij naar 't zuiden en Columbus richtte
reeds.den 14den Oct. daarheen den steven.
Hjj vond drie kleine eilanden, St. Maria,
Fernandina en Isabella, door hem gedoopt.
Zjj waren schoon, maar van Indischen rijk
dom was niets te bespeuren. Op 28 Oct.
zeilde hij verder en vond Cuba. Voor we
hem verder volgen, teekenen we aan dat
het stoffeljjk overschot van den grooten
Admiraal,* gelijk de Spanjaarden hem
noemen, op dit eiland in de kathedraal van
aa in het jaar 1796 is bjjgezet. Een
r-'cr- f 'S,aat me^ buste van Columbus,
.iinagt "mé'opscbrift
Te Cuba onderzocht men het binnenland
en leerde men tabak rooken, maar goud werd
niet gevonden. Dit vond Columbus op het
eiland Haïti, doch de winst woog niet op
tegen 't verlies van zijn grootste schip, dat
hier strandde. Op Haïti werd een neder
zetting beproefd, van veertig man onder drie
officieren, doch voor Columbus vertrok, was
deze eerste kolonie in de nieuwe wereld door
de inboorlingen totaal vernietigd.
Columbus leefde bij zijn terugkeer naar
Spanje in het vast geloof Indië ontdekt te
hebben. Wel had hjj geen enkele groote stad
srevonden, maar was de natuur niet tropisch
n had men niet onder de inboorlingen goud
gevonden? Zeker meende Columbus de oost-
zjjde van Azië ontdekt te hebben.
De tocht door Spanje naar Barcelona,
waar het hof zetelde, was een zegetocht.
Op zekeren avond was ik bjjzonder goed
in mijn humeur en kon bijna niet nalaten
te 'ucben toen ik bemerkte, dat de dokter
.oij weder met een bezorgden blik gadesloeg.
Ik overmoedig en noodigde hem uit
kiel op mijne kamer te komen en eene
Kop koffie bij mij te drinken, aangezien ik
allerlei met hem te bespreken had. De
dokter nam mjjne nitnoodiging aan. Toen
bjj echter tegenover mij zat in mjjne kamer,
kwamen er zulke diepe rimpels op zijn ge
laat, dat ik in lachen uitbarstte.
»Wel, mijn beste dokter!* riep ik verge
noegd uit, waarom kijkt gij zoo vreeselijk
somber?*
Zonder een spier in zijn gelaat te ver
trekken, zei hjj op ernstigen toon
»Ik vrees, mjjnheer Gauer, dat het ver
bluf ten onzent u niet goed bekomt
ontstelde bij de gedachte, dat de dokter
..ij niet langer gastvrijheid zou willen ver
en. Hij had daar reeds meer dan eens
toespelingen op gemaakt. Jk verzocht hem
dringend mij, indien de reglementen
hetgï:ie> verboden, nog gedurende eenigen
het néfbljjf in zijne woning toe te staan,
lans: -n en weerpraten willigde hij
mpa verzoek in.
Omgeven door de grooten des rjjks ont
ving de Koning hem. Daar toonde bjj de
planten uit de nieuwe wereld meegebracht,
veertig prachtig gekleurde papegaaien en
zes indianen, benevens eenig goud. Bewogen
schilderde Columbus het prachtige Indië en
zijn goedwillige bevolking, die zeer licht
tot het christendom te bekeeren zou zijn.
Het was de schoonte dag zjjns levens.
De tweede tocht werd nog in hetzelfde
jaar 1493 aanvaard, nu met een werkelijke
vloot van 17 schepen en 1200 gewapenden.
Het doel was thans een kolonie grondvesten
en om Afrika terugkeeren. Doch terwijl
Columbus op wijdere ontdekkingen uitging,
dreven zjjn op Haïti achtergelaten man
schappen handel met de Inboorlingen, die
spoedig in een bloedigen strijd ontaardde.
Hjj moest daarom het laatste deel van zjjn
plan opgeven en keerde spoedig naar Spanje
terug.
De winst was onbeduidend, een weinig
goud en een paar honderd slaven voor de
mijnen in Andalusië, waarvan de opbrengst
de kosten niet dekte. Columbus talrijke be-
nijders hadden licht spel en maakten daar
van gebruik om hem te belasteren. Doch
nog eenmaal gelukte het hem de regeering
gerust te stellen en ten derden male uit te
zeilen, thans met een lading gestraften.
Intusschen waren de Spanjaarden op
Haïti steeds ontevredener geworden. Ze
hadden gehoopt spoedig rjjk te zjjn, integen
deel leidden ze een leven vol ontbering en
moesten een vierde deel van het gevonden
goud aan Columbus afstaan, die met ijzeren
strengheid vasthield aan de in zjjn voordeel
gemaakte bepalingen. Entoen nu de schepen,
naar Spanje wederkeerend, in plaats van
goud weer slaven aanbrachten, riep de
Koningin verontwaardigd uit: welke vol
macht bezit de admiraal mjjne onderdanen
te verkoopen?* gaf den slaven de vrijheid
en zond ze naar hun woonplaats terug.
Gelijktjjdig zond Columbus zeer veront
rustende berichten en schreef dat hij tot
onderwerping van den opstand het zwaard
moest trekken.
De koning zond daarop een scheidsrechter I leefde,
naar de nieuwe wereld, met het recht alle
personen, die hem gevaarljjk schenen uit
de kolonie te verwjjderen. De keus viel op
de Bobadilla. Het eerste wat deze bij zjjn
komst op St. Domingo den 23sten Aug.
1500 zag, was zeven galgen met even zooveel
lijken van Spanjaarden. Dit en de berichten
van de ontevreden Spanjaarden ingewonnen,
deden Bobadilla besluiten Columbus to ver-
wijderen.
Waar is het dat de rechter hem op den
terugtocht in ketenen liet slaan, doch ook,
dat Columbus na enkele dagen reis niet
verkoos deze af te leggen. Hjj wilde dat
Spanje den smaad zou zien, hem op 's Ko-
nings bevel aangedaan als loon voor zjjn
groote verdiensten. Pat hij in boeien voor
het hof verscheen is een later verdichte
legende. Integendeel ontving men hem met
eerbied en zocht hem te verschoonen, maar
het vertrouwen op zjjn bekwaamheid als
koloniale grondvester was verdwenen en
niet zonder reden. Columbus had te groot
gewicht gehecht aan zjjn waardigheid van
onderkoning. En al is het nu waar dat hij
de ketenen, waarin hjj geboeid gezeten had,
als curiositeit in zijn woning ophing en na
zjjn dood in zijn kist liet leggen. Columbus
in ketenen vóór den troon is een legende.
Dieper dan door dezen smaadvollen on
dank werd Columbus getroffen door volgende
feiten. Zijne Indische kolonie wilde maar niet
tot bloei komen en intusschen gelukte het
Vasco da Gama het werkelijke Indië te!
bereiken en met een rijk beladen vloot in
Lissabon terug te keeren. Het Indië, door
Columbus gevonden, scheen geheel waarde-
loos, en het was te vergeefs, dat Columbus
zich tot een vierde reis uitrustte, om een
i
doorvaart te vinden. Zjjn vallende ster wilde
niet meer opgaan. Hij bereikte de kust van
Centraal-Amerika, maar de gezochte door
vaart vond hij niet. Gebroken naar lichaam
en ziel keerde hij in Spanje terug.
Hjj streed met de regeering om zijn oude
rechten, maar de zon der koninkljjke hulde
bescheen hem niet langer. Men had hem niet
meer noodig hij was een vergeten man
geworden. Op 21 Mei 1506 stierf hjj te
Valladolid, omgeven van zjjn trouwe vrienden,
de Franciskanen. Zjjn ljjk werd te Valladolid
bijgezet, later te Sevilla. Zjjn naam werd
vergeten en zoo weinig wist men van hem,
dat nog in 1508 een werk over de nieuwe
wereld uitkwam, waarin geschreven werd
dat Columbus nog aan het Spaansche hof
der nieuw ontdekte wereld. De schatten van
Mexico en Peru vonden hun weg naar
Europa, en in het noorden ontwoekerden
spade en ploeg een nog kostbaarder schat:
het graan. Millioenen Europeanen vonden
in Amerika een nieuw vaderland en er
bloeide daar een nieuwe staat die met
Europa wedjjvert. De Indische specerijen
vond men in Amerika niet, maar het schonk
ons den tabak, welke cultuur van hooger
waarde is, den aardappel, ons tot volks-
voedsel geworden, de geurige vanille en de
koortsweerende chinine.
In den loop der eeuwen erkende de
menschheid dat de ontdekking van Amerika
de grootste geschiedkundige gebeurtenis was
en onsterfeljjk werd nu de naam van Co
lumbus. Zjjn naam zal alle standbeelden
overleven.
Buitenland.
»Gjj moet echter den omgang met die
zieke dames eenigszins beperken,ging hjj
voort. En nogmaals voegde hij er bjj
Wellicht zou een verblijf in een zachter
klimaat gedurende dit onvriendelijke jaar-
getjjde zeer goed voor u zijn. De zachtere
lucht, eene andere omgeving zouden u wat
opfrisschen en afleiding geven.
»Zie ik er uit als iemand, die afleiding
noodig heeft?* vroeg ik. »Ik heb mij nog
nooit zoo opgewekt gevoeld als tegen
woordig.*
»Uwe ongegronde vroolijkheid is juist
een verschjjnsel, dat mjj ernstig ongerust
maakt.*
»En zoudt gij u dan minder ongerust
maken, indien ik zwaarmoedig en stilzwijgend
was Zou eene gedrukte gemoedsstemming
niet evenzeer uwe bezorgdheid opwekken?
Op welke wjjze kan ik het u naar den zin
maken, dokter?*
»Eene ernstige, treurige stemming zou
mij in de gegeven omstandigheden verklaar
baarder toeschjjnen dan uwe uitgelaten
vroolijkheid, waartoe hier waarljjk al heel
weinig aanleiding bestaat,gaf hjj ten ant
woord. »Maar dat is het niet alleen, wat
mjj in uwe wjjze van doen in het oog valt.
Gjj hebt zekere eigenaardigheden, die mij
tot nadenken moeten stemmen.*
Welke dan?*
Verklaar mjj b.v. eens het volgende:
De villa waarin uwe zuster woont, ligt vlak
tegenover onze huisdeurgjj behoeft slechts
het kiezelpad langs de fontein te gaan en
gjj zijt waar gjj wezen wiltin plaats daar
van maakt gg telkens een grooten omweg,
>De ontdekker van Amerika* schreef later
Peschel, »is zonder eenig vermoeden ge
storven, dat hij een nieuw werelddeel ont
dekt heeft. Hjj stierf in don waan dat Cuba
een deel van China uitmaakte.*
Standbeelden voor Columbus zjjn verrezen
in Mexico, op Cuba, in Barcelona en Genua.
Van eeuw tot eeuw wies de beteekenis
gaat het geheele plantsoen door en kruipt
langs de muren.*
>Als het niets anders is,antwoordde ik
lachend, »dan kan ik u onmiddelljjk gerust
stellen. Als kind ben ik bij de gymnastiek
eens van den rekstok gevallen en sedert
lijd ik aan duizelingen. Ik heb het mjjn
levenlang onaangenaam gevonden over eene
opene ruimte te gaan en als uit' instinct
vermjjd ik dat dus waar ik kan. Van mjjne
kindschheid af heb ik mjj aangewend vlak
langs de huizen te loopen. Zooals ik zeg,
tegenwoordig doe ik het nog uit gewoonte,
hoewel ik niet geloof, dat mij nog eene
duizeling zal overvallen. Om u genoegen te
doen, zal ik echter voortaan den kortsten
weg gaan.«
»Zoo, zoo,* bromde Dr. Philippi in zjjn
baard.
»En waarom zoekt gjj dan zoo dikwijls
een verborgen hoekje in het park op en
big ft daar uren lang in dezelfde houding
staan
»Is dat ook al in het oog vallend?* ant
woordde ik nog steeds lachend. Waarde
dokter, ik ben ernstig bevreesd dat uw be
roep uw opmerkingsvermogen al te zeer
scherpt en u daardoor dikwijls op een dwaal
spoor brengt. Welk mensch heeft niet eens
oogenblikken waarin hjj met zijne gedachten
alleen wil zijn? De een zoekt de gelegenheid
om daaraan toe te geven hier, de ander
daar. Sommigen zullen op de sofa gaan
liggen en eene sigaar opsteken, anderen
gaan wandelen, weer anderen gaan buiten
op eene bank zitten en slaan met den wandel
stok de steentjes weg. Ik laat het liefst aan
Uit Gilly, in Henegouwen, wordt gemeld
dat aldaar een verschrikkeljjke dynamiet-
ontploffing heeft plaats gehad, voor een
koffiehuis, waar een groot aantal bezoekers
aanwezig waren. Door een onbegrgpeljjk
toeval werd niemand gekwetst, maar deze
aanslag, onmiddelljjk volgende op de ver
oordeeling der anarchisten te Luik, heeft
buitengewoon veel ontsteltenis veroorzaakt.
Op den Boulevard Saint-Germaia te Parijs
is de eerste fontein van warm water in
werking gesteld, waarvan er voor de ver
schillende wjjken tachtig zullen komen. Het
zjjn sierljjke kolommen en men behoeft
slecht een sou in een gleuf te werpen en
vervolgens op een knop te drukken, om
acht liter water, tot 65° verwarmd, te doen
uitstroomen. Vooral in den zomer, wanneer
zjj niet altijd vuur hebben, is deze >nieuwig-
heid* voor de huishoudsters eene weldaad.
In den winter zullen de koetsiers er ge
bruik van kunnen maken voor hunne stoven.
Door een vernuftigen toestel zjjn de fon
teinen aangesloten bjj de waterleiding en
de gasbuizen. De ingeworpen sou opent
tegeljjkertjjd water- en gaskranen en het
gas verwarmt onmiddeljjk het water. Hoe
het gas ontvlamt is niet duideljjk.
De besliste wjjze, waarop de regeering
van Bulgarije voet bjj stuk gehouden heeft
bjj de uitvoering van de vonnissen, geveld
in de zaak moord-Beltschew verwekt be
wondering.
De vertegenwoordigers der groote mogend
heden hebben zich van eenig adv'es ont-
mgne gedachten den vrijen loop en overpeins
wat ik te overpeinzen heb, het best, wan
neer ik mjj in een afgelegen hoekje kan
opstellen, met gebogen hoofd, buiten het
gewoel der menschen, waar ik mjj om
niemand behoef te bekommeren. Indien ik
er u echter een genoegen mede kan doen,
herhaal ik u, dat ik deze oude gewoonte zal
j afleggen en mjj gedurende den tijd, waarin
ik met mjjne gedachten alleen wil zjjn, in
mjjne kamer zal opsluiten.*
Meer nog dan deze kleinigheden wekte
mjjne opgeruimde stemming 's dokters on
gerustheid op. Hij had mg gezien toen ik
aangekomen was. Ik had toen den indruk
gemaakt van iemand, die veel denkt en veel
verdriet had gehadnu zag hg steeds een
gezicht dat straalde van geluk, nu hoorde
hg mjj dikwgls vrooljjk neuriën in mijne
kamer en deze opgewektheid kwam hem
verdacht voor, wjjl hjj de aanleiding er toe
niet bevroeden kon. Hij wist immers niet
wat mjj zoo gelukkig maakte en zoo moest
ik dus met de waarheid voor den dag komen.
Ik vertelde hem daarom, dat mjjne vreugde
over het feit, dat mijne zuster volkomen
genezen was en over het vooruitzicht met
haar verder samen te kunnen leven, toch
wel voldoende zou zjjn om mjjne gewijzigde
stemming te verklaren. Er was echter nog
eene voorname aanleiding, n.l. mijne innige
bljjdschap over de genezing van Serab
Westernborough en eindeljjk hoofdzakelijk
mjjne liefde voor dat meisje.
De dokter had zeer aandachtig naar mjj
geluisterd en ter wjjl ik zoo sprak, was zjj a
ernstig gelaat bijna versteend. Vaderljjk en
houden, doch op hunne aansporing gaven
de diplomatieke agenten van Rumenië, Italië
en België den minister-president Stambulow
in overweging dezen politieken moord
minder zwaar te straffenmaar de machtige
minister-president verklaarde, dat het be
lang van het land een krachtig optreden
eischte. Hij noch de vorst dachten aan
begenadiging hoewel men weet, dat bloed,
bloed vraagt en de wraak hen beloert. Het
getuigt van moed voor zjjne overtuiging
pal te staan ook al weet men, dat de
tegenpartjj niet schroomt een sluipmoord
onder hare hulpmiddelen te rangschikken.
In Rusland schreeuwt men wraak over
de terechtstelling; men beweert dat de vier
schuldigen gevonnisd werden op valsche
stukken, door een rechtbank die geen recht
heeft op te treden en dat de vreemdeling,
die als vorst zich op den troon heeft ge
worpen, als dictator door het leger ge
handhaafd, hier tusschen beiden had moeten
treden. Over het algemeen maakt echter
de houding van Bulgarjje een goeden indruk,
de bestuurders houden richting in huune
plannen een geregeld bestuur van Bulgaren
te vestigen.
Uit Pittsburg meldt »Dalziel,« dat Woens
dagavond de bliksem geslagen is in een
petroleum-reservoir nabjj Washington; 27000
vaten petroleum geraakten in brand. Het
vuur deelde zich terstond mede aan 20 andere
reservoirs.
Driehonderd brandweermannen werkten
den geheelen nacht door om den brand te
bestrjjden, doch zjj konden niet verhinderen
dat het vuur bleef voortwoeden, en eer-
gistermiddag om 12 uur was de gloed nog
zoo hevig, dat men den spoordienst moest
staken, hoewel de rails zeer ver van het
vuur liggen.
Nabij Warna hebben Mohammedaansche
zeeroovers een Grieksch zeilschip in bezit
genomen. De bemanning werd vermoord,
waarna het schip geplunderd werd en ver
laten. De Bulgaarsche overheid is er in ge
slaagd deze bandieten gevangen te nemen.
Zij waren de schrik van de zeilschepen op
de Zwarte Zee en de Zee van Marmora.
De Belgische Maatschappij voor dieren
bescherming heeft eenen voortdurenden
prjjskamp opengesteld voor het beste model
een hondenmuilband, waartoe zij alle
van
fabrikanten en uitvinders oproept. Vóór
den 1 Januari a. s. zal de jury uitspraak
doen en de premiën toekennen.
vriendschappeljjk legde hjj zjjne hand op de
mjjne en sprak op bjj na plechtigen toon:
Waarde vriend, werkeljjk, gjj zjjtziek!
Gjj verkeert in de grootste dwaling, indien
gjj meent dat mejuffrouw uw zuster genezen
is. Zonder twjjfel zjjn de verschjjnselen van
hare ziekte sedert gjj hier zijt veranderd,
maar de ziekte zelve is helaas niet geweken.
Gjj dwaalt indien gjj meent dat juffrouw
Sarah genezen ishaar toestand is integen
deel in hooge mate verergerd. Uw beoor
deeling van den gezondheidstoestand van
uwe zuster en van mejuffrouw Western
borough, uw geheel ongerechtvaardigd op
timisme en uwe zonderlinge neiging voor
de ongelukkige zieke het spijt mjj het u
te moeten zeggen, maar de plicht gebiedt
het mij het zjjn ziekeljjke verschjjnselen
Gjj moet werkeljjk iets voor u zei ven doen!
Indien gjj volstrekt bjj ons wilt blijven,
moet ik*-u verzoeken, u geheel aan onze
zorg toe te vertrouwen en onze voorschriften
plichtmatig te volgen. Ik wil u in geenen
deele bang maken. Gjj zult reeds weten dat
ik waarheidlievend benik doe daarom ook
niet aan de waarheid te kort, wanneer ik
zeg, dat gjj niet zwaar ziek zijt. Ik ben
vast overtuigd, dat er bij u slechts sprake
is van een voorbijgaand onwelzijn, veroor
zaakt door de vele aandoening waaraan gjj
hier zjjt blootgesteld geweest, en dat gjj
bjj eene oordeelkundige behandeling zeer
spoedig genezen zult zjjn.«
NIEUWSBLAD
Slot.
'«^sf Dlijftelen en beeltenis v*n d.n grooten Columbus I
Blijft duizend eeuwen bewaard in deze urn
En in de gedachtenis van ons volk.
(Uit het Duitscii.)
(7
Wordt vervolg dj