let Lam! van flensden en Altena, <le Langstraat en lie Itonunelenvaard.
EERSTE BLAB.
Gemeente-Finantiën.
FEUILLETON.
De Pleegzuster.
Uitgever: L. J. YEERMAM, Heusden.
ATERE AG 5 NOVEMBER.
1892.
VOOR
M n47.
Zj
(8
Hutten ia rad.
Dit blad verschynt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
r»
Advertentien van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentien worden tot Dinsdag- en Vrij dagmor
gen ingewacht.
Een gezin heeft jaren rustig geleefd. De
inkomsten waren voldoende om de uitgaven
te dekken; onbezorgd leefde men, tevreden
met hetgene men bezat. Langzamerhand
kwam verandering in dien bevredigenden
toestand. Men zag om zich, en ontdekte
dat men veel miste, wat anderen bezaten
of genoten, en met de tevredenheid van
het gezin was het gedaan. De oude meubelen,
erfstukken uit het ouderlijk huis, ergerden
de vrouw en schafte men zoo noodig een
enkel meubelstuk aan, dan stak het oude
zoo zeer by het nieuwe af, dat men steeds
nieer opruimde om voor iets nieuws plaats
te maken. Maar bij die nieuwe meubelen
behoorden een nieuw kleed, nieuwe gordijnen
en wat niet meer, dit alles was noodig ge
worden, zoo noodig zelfs, dat daarvoor geld
moest opgenomen worden. Ook de man
moest verandering brengen in zijn levens
wijze. Er waren vereenigingen opgericht nu
het nieuwe sociëteitsgebouw een uitstekende
gelegenheid bood om te vergaderen en aan
alles kon hij zich niet onttrekken, hij moest
lid worden van een paar vereenigingen, de
vergaderingen bijwonen en een en ander
veroorzaakte nieuwe uitgaven, hij moest
Toch poet zijn tjjd medegaan en kon niet
alleen achterblijven of zich aan alles ont
trekken.
Bovendien gaf toch een en ander ook
genot, waarom het niet te erkennen? Spoedig
kon men hoorenHoe is het mogelijk dat
wij het vroeger zonder dat alles gesteld
hebben? De gevolgen bleven intusschen niet
uit; voor de rente van het geleende geld
moest g' zorgd wordenmen diende ook
af te lossenbovendien waren de uitgaven
door de veranderde levenswijze, door de
meerdere behoeften aanzienlijk hooger ge
worden, en op het einde des jaars, als de
rekeningen inkomen, zit men met de handen
in het haar, want hoe zal men het tekort
dekken? Men geeft toch volstrekt niets
onnoodigs uitbezuinigen is niet meer
mogelijk, wat men verkregen heeft is on
misbaar geworden. Wat zou de wereld
zeggen als men voor het lidmaatschap van
vereenigingen bedankte, als men stil in huis
bleef zitten, als men niet van tijd tot tijd
aan kennissen en vrienden een eenvoudig
(Uit het Duitsch.J
Afgezien daarvan, dat zulk een samen
zijn nooit goeddoet, zou ik het ook niet
gedoogen, dat myn schoonzoon nog een
jong meisje in zgn naaste omgeving had.
Weet ge, tegenover schoonzoons kan men
nooit voorzichtig genoeg wezen. Ik wil u
behulpzaam zgn, een betrekking te vinden.
Men weet, dat ge flink zijt, en hier in de
stad zal men u gaarne als huishoudster,
wellicht als gezelschapsjuffrouw aannemen.
Ik wilde er met den justitieraad niet over
spreken, omdat de oude man verzot op u
sebynt te zgnik dacht bij mij zelvehet
beste ware, om mij onverwijld tot u zelve
te wenden. Ik kan mij immers voorstellen
dat gij geen overtollig stuk huisraad wenscht
te zgn, en ik hoop, dat mijn wenk u vol
doende zij. Zie dus naar de een of andere
betrekking uit. Wanneer ik u met iets van
dienst kan zijn, deel het mij dan mede; ik
wil u ook aanbevelen, ofschoon in dit op
zicht men niet voorzichtig genoeg kan zijn.*
Zij knikte Lucy toe en verliet de kamer.
In de deur draaide zij zich nogmaals om en
ïeide: »Gij b hoeft mijnheer Emil en den
beer justitieraad er niets van te zeggen, dat
ik'hier was.*
Dan ging zjj naar buiten.
partijtje gaf? Dan, vermeerdering van in- en men leende geld om ook het nageslacht
komsten, maar dit is ook ge makkelijker te doen bgdragen. De schoollokalen moesten
gezegd dan verkregen. Men zoekt, men verbouwd, straten gelegd, gemeentehuizen
zoekt, maar alles te vergeefs en men gaat geslecht worden, daarvan zouden de kinderen
op den ingeslagen weg voort, met de stille en kindskinderen profiteeren, en leeningen
hoop dat een of andere onvoorziene om- werden gesloten om in de kosten te voor-
standigheid uitkomst zal geven. Zoo gaat zien. Men zorgde voor de renten, loste van
het met sommige gezinnen in het klein,tijd tot tijd een duizend gulden of vier af,
zoo is het thans met vele gemeenten in maar sloot voor andere behoeften gedurende
ons dierbaar vaderland. dien tjjd weer leeningen van hooger bedrag,
Dag aan dag leest men uitvoerige ver-zoodat men al aflossende achteruitging, en
slagen van de zittingen van de gemeente- het cijfer der schulden steeds hooger werd.
raden in de groote gemeenten en die lectuur De huisvader van daar straks handelde niet
is tegenwoordig niet opwekkend. Het is anders 1
klagen geen gebrekHooge belastingen en 1 Maar zoo iets kan niet voortduren, en zoo
nog te kort. De toestand is onhoudbaar, :is men nu in vele gemeenten zoo ver ge
leest men herhaaldelijk, maar in plaats van J komen dat men ten einde raad is. Grootere
afdoende maatregelen te nemen, doet men en kleinere gemeenten verkeeren in den
als de huisvader van daar even en wacht zelfden toestand. Wat een schuld van ruim
van een onvoorziene omstandigheid heil. De 60 millioen voor Amsterdam is, is een schuld
hooge regeering moet helpendaarmede van 60 duizend gulden voor kleinere ge
troost men zich, alsof die zal kunnen helpen, meenten. Klaagt men bij de grootere ge
zonder verhooging der rijks inkomsten. De meenten dat zij door bemiddelden verlaten
discussiën beginnen met tal van jerimiades J worden, en het getal behoeftigen steeds toe-
en eindigen met de aanneming der be-1 neemt, in kleinere gemeenten klaagt men
grooting, nadat een paar postjes met een evenzeer dat de gegoeden vertrekken en de
kleinigheid verminderd zijn. Een jaar is lasten op die wijze slechts door een betrek-
men ten minste klaar, en die dan leeft, die
dan zorgt, misschien komt in dit jaar wel
uitkomst
kelyk klein getal burgers kunnen gedragen
worden.
Van verhooging van belastingen mag
V an waar die ongelukkige toestand geen sprake meer zijn men zou daardoor
Vrij algemeen leest men klachten over de
steeds hoogere uitgaven voor onderwijs,
armenzorg en publieke werken.
Een begrooting van voor 40 jaren of
nu van dezelfde gemeente zal vrij wat
verschillen.
Toen had men uitgaven voor onderwijs,
het kapitaal verdrijvep. Verhooging van
het schoolgeld, vermeerdering van het getal
aangeslagene in de laagste klassen moeten
dienst doen om 't detecit met een paar honderd
waren, dat kleeden niet noodig waren, dat
kostbare beuzelarijen zonder bezwaar konden
gemist worden want dat de inkomsten
dergelijke uitgaven niet toelieten en onze
voorvaderen steeds ijverden om een appeltje
voor den dorst te bewaren. Dan had hij
zichzelf moeten overtuigen dat uithuizigheid
verkeerd is, en een goed huisvader nergens
liever moest zijn dan in eigen woning, vooral
wanneer de middelen ontbreken om aan
liefhebberijen te voldoen.
Maar heeft hij laat ingezien dat de wagen
verkeerd liep, dan is het zgn zaak om te
zorgen dat het niet te laat is. Beter ten
halve gekeerd dan geheel gedwaald
Dan dient hij bij alles rekening te houden
met de middelen, en alles wat boven die
middelen gaat van zijn huishoudelijke be
grooting te schrappen, zonder zich te be
kommeren, om het genot dat hg en de zgnen
daardoor zullen missen, zonder zich om het
oordeel der menschen te bekreunen. Voor
hem moet hoofdzaak zgn behoorlijk toe te
komen en ^ich buiten schulden te houden.
De gemeentehuishouding is zeker zoo
eenvoudig niet als een gewone burgerhuis
houding. Een gemeentebestuur moet met
vele zaken rekening houden waarover een
gewoon huisvader zich minder behoeft te
bekommeren. Weelde-artikelen hoort men
dikwijls verdedigen met het oog op bet
vreemdelingen bezoek, zooals een winkelier
zijn gevel laat restaureeren om daardoor
klanten te lokken. De gemeente is door den
wetgever tot verschillende uitgaven ge
dwongen, evenals de huisvader door ver
gulden te verminderen, maar daarmede is
men gewoonlijk niet geholpen en dikwijls i schillende omstandigheden gedwongen wordt;
weet men niets anders te verzinnen dan J daarop moet gerekend worden zoowel door
een paar honderd gulden schadevergoeding gewone uitgaven tot buitengewone te maken het gemeentebestuur als door den huisvader,
aan den meester voor het onderwgs van en daarvoor leeningen te sluiten. Heftig j maar verder moet alles van de begrooting
een vijftigtal behoeftige kinderen, een postjewordt in sommige gemeenteraden geklaagdverdwynen wat hoe nuttig en noodig ook
voor onderhoud van het school en de onder
wijzerswoning toen had men uitgaven voor
armverzorging, maar de diakoniën hadden
de grootste uitgaven en werden door een
kleine subsidie gesteund, en publieke werken?
Men behielp zich met de oude meubelen.
De burgemeester gebruikte een kamer in
zijn huis voor secretarie en de raad ver
gaderde in een herberg, om maar iets te
noemen. De behoeften zijn aanzienlijk toe-
over den finantieelen toestandB. en W. J niet kan betaald worden.
moeten vrij wat aanhooren dat minder aan- j In de laatste jaren heeft men veel meer
genaam is, maar zijn zij verantwoordelijk zaken nuttig en noodig geoordeeld dan
voor de gevolgen van besluiten door de meer
derheid van den gemeenteraad genomen
En is een gemeenteraadslid dat een twintignu moet men
jaar achtereen ja en amen gespeeld heeft de I kosten. Is
vroegerdaardoor heeft men het leven van
allen of van velen veraangenaamdmaar
ook niet klagen over de
het niet mogelijk die zaken te
eenige schuldige, als de kiezers driemaal inbetalen, dan moet men die eenvoudig op-
de gelegenheid geweest zijn hem hun on te- offeren, behoeftige gezinnen missen veel wat
vredenheid te toonen door hem hun stem meer gegoeden bezitten, evenzeer moeten be-
genomen, men wilde niet achterstaan bij
naburige gemeenten, men schiep behoeften,
en was daaraan eenmaal voldaan dan werden
die behoeften spoedig onmisbare zaken.
Was geen geld voorhanden, men ging
spreken van buitengewone uitgaven, waarin
ook het nageslacht moest helpen voorzien
Het duurde eenigen tijd, alvorens Lucy
zich beheerschen kon. De aanval, dien de
brutale vrouw op haar gepleegd had, was te
plotseling, te onverwacht gekomen. De manier
en wijze, waarop zij tot haar gesproken had,
scheen haar zoo onbeschaamd en beleedi-
gend, dat zij niet wist wat zij er van zeggen
moest.
Een gevóel van eindelooze bitterheid
echter overkwam haar bij de gedachte, hoe
weerloos zij tegen soortgelijke beleedigingen
en onbeschaamdheden was, daar niemand
haar beschermen kon, niemand zich ver
plicht zag haar bij te staan. Nog straks
had zij er aan gedacht, dat zij des justitie-
raads pleegdochter was en de plicht op haar
rustte, hem te verplegen. Welk een dwaas
heid Zij was niets dat een ietwat verwende
dienstmaagd, die wachten moest, tot men
haar haalde en riep tot wien een dienst van
haar verlangde.
Wat haar te wachten stond, wanneer Emil
huwde, zij wist het niet; men behoefde het
haar niet eerst te zeggen, dat zij het huis
moest ontruimen. Niet één dag had zij met
de dochter dier vrouw onder één dak willen
toeven. Zij wist het, de dochter bezat een nog
grootere dosis laag- en onbeschaamdheid
dan de moederen dit ellendig schepsel zou
de vrouw van Emil worden
In een ommezien waren alle gedachten
van Lucy veranderd, alle bitterheid en toorn
waren in één oogopslag verdwenen. Zij
kende slechts een eenig gevoeldat van
het onbeschrgfelykst medelijden met den
armen man, wien het noodlot daartoe ver
te onthouden Klagen baat niet meer, de
tijd van handelen en krachtig handelen is
gekomen.
Indien die huisvader van daar straks
verstandig geweest was dan had hij vrouw
lief moeten overtuigen dat tafels en stoelen,
kachels of haarden nog zoo slecht niet
oordeeld had, de gade van dit meisje te
worden. Zelfs haar liefde trad daarbij op
den achtergrond. Het was geen jaloezie,
welke haar bezielde, maar oprecht medelyden.
Zij had haar leven ten offer gebracht, alleen
Emil daarvoor te behoeden, dat dit
om
meisje zijn echtgenoote werd
Plotseling werd er aan de deur geklopt
en een meisje verscheen met het verzoek,
dat Lucy naar de ziekenkamer zou komen.
Toen zy de mat verlichte kamer betrad,
zag zij den justitieraad bewegingloos op het
bed liggenop zgn hoofd bevond zich een
ijs-omslag. Nevens het bed stond met bleek
gelaat Emil.
»Zustertje,« zeide hij, en zgn stem was
zoo eigenaardig ontroerd, als werd bij door
zijn gevoel overstelpt, »ik heb u hier laten
ontbieden, opdat ge mij in de verpleging
mijns vaders zoudt aflossen. Hij is nu kalmer
en zal u niet veel moeite berokkenen. Ik
zou eenige uren willen slapen. Hernieuw
zorgvuldig de ijs-omslagen en laat mij in
twee uren weer wekken. Gij kunt dan te
bed gaan. Ik wil slechts eenige krachten
bijeengaren.
»Mag ik niet,« vroeg Lucy met terneer
geslagen blikken, »den geheelen nacht
waken Ik ben uitgerust en gij hebt sedert
verscheidene nachten niet geslapen.
»Ik vrees,sprak Emil ontwijkend, »dat
u zulk een slapelooze nacht te zeer inspant.
De zieke is zeer onrustig en git voortdurend.
Gij kondet u angstig gevoelen.
Ware het tooneel met mevrouw Winter
niet onmiddellijk voorafgegaan, dan had
hoeftige gemeenten van veel afstand doen,
wat andere gemeenten zonder bezwaar aan
de ingezetenen kunnen verschaffen. Heeft
men geen geld voor verlichting, men laat
de post op de begrooting vervallenheeft
men geen geld voor een deftige secretarie
met alles wat daarbij behoort, men behelpe
zich met een kamertje, maar men moet nooit
boven zjjn krachten gaan.
Werd dit in het oog gehouden, werden
alle uitgaven, die niet dringend noodzakelijk
zijn, geschrapt, dan zou men zeker veel
moeten missen, maar in de meeste gemeenten
zou men niet behoeven te klagen dat de
uitgaven boven de draagkracht der inge
zetenen stegen, voor het dringend nood
zakelijke is overal nog geld genoeg
De commissie voor de tentoonstelling te
Antwerpen heeft geantwoord op de voor
stellen van het comité der ontworpen zus-
ter-tentoonstelliag BrusselAntwerpen, dat
Antwerpen haar tentoonstelling afzonderlijk
zal houden.
Wij krijgen dus nu 2 wereld-tentoonstel
lingen te gelijk.
De Morgenster*, het maandblad van
den Belgischen schoolbond tegen het alco
holisme, onder redactie van dr. Robijns,
geeft een treurig beeld van de vorderingen
van het alcoholisme in België. Terwijl
Duitschland op 215, Engeland op 190,
Nederland op 173 ingezetenen een drank
huis heeft, bezit België er één op elke 37
inwoners.
Terwijl de Engelschman per hoofd 21/i
liter sterken drank, in Frankrgk 4 en in
Duitschland per hoofd ongeveer 8 liter ge
dronken worden, is het verbruik in België
gestegen tot 12 liter per hoofd.
De toeneming van het aantal gevangenen,
krankzinnigen, zelfmoorden en bedelaars is
dientengevolge groot, en op België rust vol
gens dr. Robijns de schandvlek, dat de
Belgen de grootste alcoholdrinkers van ge
heel Europa zgn.
Het Congres van de mijnwerkers uit de
Borinage heeft den wensch uitgesproken,
dat het loon zal worden verhoogd. Verder
werd besloten tot de vorming eener syndicale
vereeniging ter verkrijging van algemeen
stemrecht en tot bet houden eener betooging,
welke 4 Dec. te Brussel zal worden gehouden.
Eindelijk werd besloten een algemeen Congres
van de geheele Borinage te houden.
Blijkens ofAcieele opgave zijn in de laatste
dagen van October te Hamburg geen sterf
gevallen aan cholera voorgekomen.
De werklieden-vereeniging te Milaan, in
welke 27 bedrijven vertegenwoordigd zijn,
is tot de socialisten overgegaau. Dit heeft
groot opzien gewekt.
Lucy thans gezwegen. Zij had zich beheerscht; bevond zij zich in het belendend vertrek,
zij had dat niet gedaan wat zij nu deed. Zoo waarheen Emil haar gebracht had. Zij zat
volgde zij een aandrang in haar binnenste, in een leunstoel en nevens haar stond met
een aandrang haars harten, die zij niet meer gevonden handen Emil. Toen zij met een
weerstaan kon, omdat haar hoofd van hetzucht de oogen opsloeg, zag zij hem voor
vele denken afgemat, omdat haar eigen-zich staan en de tranen in zijn oogen
waarde diep gekrenkt was. glinsteren.
Zij vatte Emil's hand en fluisterde hem j Dan legde hij haar de hand op het voor
met een snellen zijwaardschen blik op den hoofd en zeide: Voelt gij u beter, Lucy?
zieke toe »Emil, ik weet alles. In den O God, waarom moest ook gij in dit geheim
nacht na het feest ben ik mijns ondanks worden ingewijd? Was het niet genoeg, dat
getuige van het onderhoud met uw vader j mij het lot zoo hard treffen moest; moest
ook gij met uw ontvankelijk hart, met dit
hart vol dankbaarheid en liefde gepijnigd
worden
Zij vatte zgn hand en bedekte die met
hartstochtelijke kussen.
»Emil,« snikte zij, »Emil!«
Zij gevoelde, hoe een hand met geweld
in diens studeervertrek geweest ik was
achter het gordijn.
Zij zag, hoe het gelaat van Emil van ont
steltenis verstijfde; zij zag, hoe hij als door
een bliksemstraal getroffen scheen. Dat mede
lgden, hetwelk zg gevoelde sedert het uur,
dat zij hem beminde, maakte met hernieuwde
macht zich van haar meester.
»Neem mijn leven,* zeide zg plotseling,
terwijl haar adem kuchte en haar stem in
dier voege beefde, dat zij bijna onverstaan-
zich uit de hare bevrijdde; een oogenblik
later was zij alleen.
Zij zonk in den leunstoel terug en liet
j haar tranen den vrijen loop. Was dit een
baar was; »neem mijn leven, wanneer ik ui droom, dien zg zooeven doorleefd had? Was
daardoor helpen kan, Emil, u en den man, het werkelijkheid, die haar omgaf?
die ons beiden lief en dierbaar is. Emil, ik Een kreunen, door driftig uitgestooten,
kan u niet langer zien lijden, ik word j luide woorden gevolgd, bracht Lucy weer
anders waanzinnig.* tot bezinning. Zij sprong op en snelde -aar
Zij wist niet, wat met haar geschiedde, I het nevenvertrek. Zij herinnerde zich naar
maar zij wierp zich plotseling sprakeloos I plicht.
aan zgn borst. Zij voelde nog, hoe Emil zijn
armen om haar heensloeg en haar tot zich
De justitieraad had het ijs-compres van
het hoofd geworpen; hg sprak driftig oor
trokdan begaven haar voor een oogenblik zich heen en zgn handen schermden zinne-
de zinnen.
Maar die onmacht duurde slechts korten
tijd. Toen zij weer tot bezinning kwam,
loos in de holle ruimte.
Wordt vervolgd.)