Hel Land van Heusden en Aliens, de Langstraat en de Boinnielenvaard.
Dagelijksch Brood.
FEUILLETON.
DE DIEFSTAL.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
M 1152. WOENSDAG 23 NOVEMBER.
892.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nnmmers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
De tneeuingen omtrent de beteekenis van
>ons dagelijksch brood* zijn zeer uiteen
loopend. Het zekerst laat de zin er van zich
bepalen door te zeggen: hij, die het niet
heeft, wordt bedroefd, kwaad, losbandig,
of hp springt in het water al naar ver
schil van smaak en opvoeding.
Luther telde ook zjjn vrouw en kinderen
tot het dagelijksch brood. Maar er zijn ook
jonggezellen, die het zeer goed hebbenen
als men het wel beschouwt is een vrouw
»dageljjksch brood*, dat men, des noods
kan missen. Er zjjn tegenwoordig vrouwtjes,
die er voor bedanken het dageljjksch brood
voor haar man zelf te bakken, al zorgt hij
voor meel en gist.
Wat de kinderen betreft, hun verdiensten
op het punt van het dagelijksch brood zijn
vrijwel daartoe beperkt, dat zjj het versch
houdenwant in een gezin met een troepje
kinderen ontmoet men zelden een oudbakken
broodje.
Hier te lande erkent men ook kleederen
tot het dageljjksch broodin de Zuidzee-
eilanden heerscht de tegenovergestelde ziens-
wjjze: daar trekt men altjjd zoowel het buis
als de laarzen uit, zoodra er een missionair
moet worden opgepeuzeld.
In den Katechismus worden goede buren
ook een bestanddeel van ons dagelijksch
brood genoemd. Om echter ook maar eenigs-
zins dien goeden dunk en die eer te wettigen,
moet een buurman, zonder den minsten
tegenstand onze wissels teekenen en boven
dien zorgen altjjd dochters met een flinke
huwelijksgift voor onze zonen in voorraad
te hebben.
Verder worden daarin ook gezondheid en
welvaart als tot het dageljjksch brood be-
hoorend, opgenoemd. Voor kleine apothe
kers-kinderen en voor aanstaande jonge
dokters is dit het moeiljjkst verstaanbaar
vraagstuk uit den geheelen Katechismus.
De schepper heeft bepaald verlangd, dat
de mensch zjjn dageljjksch brood zal eten
»in het zweet zjjns aanschjjns.* Magere,
dorre personen, of die van hunne renten
leven, zijn hem daarom een gruwelflinke
ronde jongens, die er licht een zweetje bjj
halen* als zij een stevigen boterham ver
dienen, ziet hij gaarne. Er bestaat een al
gemeen aangenomen regel, die zegt: wie
niet arbeidt, zal niet eten.« Maar ik ken er
wel, voor wie het eten eigenlijk de eenige
(2
L)aar het den jongen man niet aan ver
stand noch slimheid ontbrak, zoo liet bjj
ztci niet Uit het veld slaan, en in plaats van
zich zijnerzijds boos te maken, besloot hij
veeleer, üeze vijandige houding met hoffelijk
heid en gematigdheid te beantwoorden.
»W karscfcjjnljjk,« dacht hjj, »is haar eene
slechte lyding ter oore gekomen. Misschien
is een der crediteuren bankroet geslagen,
en deze heer, met wien zjj daar straks stond
te praten, was ongetwjjfeld een gerechts
bode.
Hjj streek over zjjn knevel en terwjjl hjj
een even zoo vriendelijk en innemende uit
drukking aannam als die zjjner vijandeljjk
gezinde schoonmama onvriendelijk en af-
stootend was, zeide bjj zeer gelaten
»lk gehoorzaam u, schoonmama. Vrees
niets, ik zal u gehoorzamen. Gjj zult nooit
een daad van geweld van uw schoonzoon
zienDus God zjj met u, schoonmama,
tot morgenSaint-Cloud Saint-Cloud
voegde hjj er bjj, de krjjschende stem van
een huurkoetsier nabootsende. >Saint-Cloud,
Saint-Cloud, daar over zjjn wij het eens!*
Met deze woorden greep hij Clarisse's
hund, kuste die met het vuur eens minnaars
en liep de deur uit.
Clarisse stak treurig een licht aan en j
arbeid is.
God beware ons voor Domela Nieuwen-
huis en Jan RapMaar zooveel socialisten-
bloed mag ieder van ons toch in de aderen
hebben, dat wjj, als wjj om ons dageljjksch
brood bidden, er een woordje voor onzen
armen naaste bjj voegen. Als iedereen zjjn
dageljjksch brood had, dan zouden wjj hier
geen sociaal-democraten hebben.
Er is op de wereld voldoende dageljjksch
brood voor alle menschen en nog voor een
paar toe. De kunst is maar, het juiste
hapje te kiezen.
Sommigen, voor wie een baantje van
koster op een dorp beschikbaar is, zjjn er
op gesteld hun stukje brood »op de planken*
te willen verdienenen hiertegen helpt geen
redeneeren. Anderen, wier onkunde zoo groot
is, dat zjj zelfs voor de post vau gezant
aan een vreemd hof in aanmerking zouden
komen, trachten te vergeefs in de wereld
vooruit te komen als agent van politie, een
ambt waarvoor zeer veel scherpzinnigheid
en groote plicht-getrouwheid vereischten
zjjn, zooals een ieder weet.
Om deze reden schijnt het vaak, dat de
menschen hun brood verbrand, met een
harde korst, of »tetsig« moeten eten; som
migen eten het in den pruilhoek, anderen
op den mesthoop zittend.
Nu staat er wel in den Katechismus, dat
wjj ons brood dagelijks zullen ontvangen,
maar de bakker op het dorp stoort er zich
geen greintje aan: hjj dwingt ons eenvoudig
Zondags zjjn oudbakken broodjes te eten,
die Zaterdags gebakken worden.
Jonge mannen met een warm hart en
een warm hoofd, die een vrouweljjk weezen
liefhebben bijna nog meer dan zichzelf,
zien altjjd hun dageljjksch brood door een
vergrootglas, zoodat zjj het kleine brokje,
dat nauwelijks voor één genoeg zou zjjn,
voldoende achten voor twee. Als zjj dan
weer door hun eigen oogen zien, moet dat
stukje noodzakeljjk vergroot worden, tot
eiken prjjs. Zulk brood zou men met het
volste recht knak-brood kunnen noemen,
want vroeger of later knakt het hem, die
het moet verdienen.
Luxe-brood* noemen wjj het dageljjksch
brood, dat er heel aardig uitziet, maar waar
van niemand verzadigd wordt; zoo als bjjv.
het inkomen van een luitenant, die geen
hoop heeft, het ooit tot »kaptein« te brengen.
Het brood der kinderen* is hard te bjj ten
voor oude tandennog harder te verteren
misschien voor fijngevoelende, oude harten.
sloot het magazjjn.
Toen zjj zich hierna met hare moeder
alleen bevond, plaatste zjj zich met gekruiste
armen voor haar en vroeg verwjjtend:
»Maar wat heeft Gideon u van avond
toch voor leed gedaan, dat gjj hem zoo be
handelt?*
»Hjj is een rondlooper,* antwoordde
madame Rosemejjer, »een speler, een schul
denmaker, die zjjn voet niet meer over onzen
drempel zal zetten.*
En toen Clarisse luid weenende en snik
kende de partij voor den ongelukkigen
Gideon opnemen wilde, drukte de moeder
haar aan de borst en zeide tot haar
>Mjjn arme dochter, spreken wjj niet
meer van dit jonge mensch, want nimmer
zult gjj madame Gideon Martin, maar wel
madame Becker heeten, en in plaats van
naar Saint-Cloud, begeven wjj ons naar
Rio Janeiro in Brazilië, in het heerljjke
land ginds, waar wjj zooveel bloemen zullen
verkoopen en dan zullen wjj geene bloemen
meer maken, ja zelfs niet eens dragen, maar
ons met diamanten tooien. Wanneer ik zeg
wij, dan bedoel ik eigenljjk u! Want myn
heer Becker zal u voor altjjd rijk maken.*
sMjjnheer Becker!... Uw bankier?* vroeg
Clarisse geheel verwonderd.
>Ja zeker, mynheer Jean Becker geen
ander.*
Het jonge meisje zette al grooter oogen
op. Het doel van mynheer Becker's veel
vuldige bezoeken en eindelooze gesprekken
met hare moeder werd haar nu duideljjk.
Met het vaste voornemen, om aan de moeder-
Ijjke bevelen niet te gehoorzamen, verheugde
Zjjt gjj in de gelukkige positie dat gjj het hand wordt aangeboden.*
geven kunt, o, maak het dan smakelyk metHet gebeurt vaak in deze wereld dat, als
een vriendelyk woord en kruidt het met men tanden heeft, het brood ontbreekt en
veel, zeer veel liefde laat door u het spreek- dat, als men overloed van brood heeft, er
woord een logenwoord worden, dat zegt: geen tanden meer zijn om het te eten. Het
twee arme ouders zullen gemakkeljjker is geen ongewoon verschjjnsel, dat de ge-
twaalf kinderen voeden, dan twaalf kinderen
een armen vader of een behoeftige moeder.
zonde eetlust van den rjjke, veel geringer
is en in slechter toestand dan zjjn provisie-
Het genadebrood* moge rjjkeljjk of zuinig kast of kelder.
toegemeten wordenhet moge van haver
zjjn of van boekwijt; in een hut gegeten
worden, of in een paleis, één eigenschap
heeft het altjjdhet blijft een flinken man
in de keel steken en pjjnigt het hart der
vrouwhet smaakt silt en bitter. Dit is nu
niet altjjd de schuld van den gever of van
den ontvanger; het komt ook wel door de
tranen, die het in eenzame uren bevochtigen.
Het brood der regeering heeft den naam
vrjj droog te zjjn en moeilyk te slikken.
Hoe het in werkeljjkheid hiermede gesteld
is zullen wjj niet nader uitpluizenzooveel
schijnt echter zeker te zjjn, dat men er
tegenwoordig zeer lang op wachten moet.
De beteekenis van het woord dageljjksch
brood* is geducht verschillend, al naar de
plaats, die men op het wereldtooneel in
neemt. De één verstaat hieronder schildpad
soep en rosbiefchambertin, Roederer, Smyr-
nasche tapjjten en groot9 spiegels.
Een ander bedoelt er mede een sneetje
vleesch op een grove roggeboterham, een
dak boven zjjn hoofd en een bos stroo om
op uit te rusten als hjj, vermoeid van den
arbeid, tehuis komt.
De eene spreidt zjjn leger met eea zacht
bed en fijne dekensde andere met tevreden
heid en een zuiver geweten. De één maakt
zijn saus met fijne kruiden piquant; de
andere kruidt zjjn haring met honger. Maar
allen stemmen hierin overeen, dat het broodje,
dat zjj niet hebben, hun hét beste smaken
zou.
Het is volstrekt geen zekere waarheid dat
het fijnste brood het beste is. Onze buur
man, die zoo lekker eet, heeft zulke af-
schuweljjke tafelgenooten Mjjnheer Spleen,
esq., baron Podagra en mevrouw de gravin
maagkatarr, komen telkens, ongevraagd,
mede eten.
Als iemand mjj vroeg, wat het on-
smakeljjkste brood is, dan zou ik hem ant
woorden: »Het onverdiende; en dan het
ongegunde.*
En als men verder vroeg naar het beste
dageljjksch brood, zou ik zeggen: »Het
zuur verdiende, dat ons door een vriendeljjke
Ik ben de laatste, die apothekersfleschjes
reizigers van verschillende natiën een soort
van internationalen wedloop naar de Noord
pool gehouden hebben, nu sedert tientallen
van jaren met weinig meer succes dan dat
de een enkele graden of minuten dichter
tot de pool naderde dan de ander, zonder
dat de kans grooter werd, dit punt voor
eerst te bereiken.
In de zitting van het Britsche Kon.
Aardrjjkskundig Genootschap heeft dr.
zjj zich reeds uitnemend, dat zjj nu daar
door in staat werd gesteld, den armen Gideon
te toonen, hoe groot hare liefde voor hem
was, en welk een offer zjj voor hem bracht.
Eene modiste komt niet alle dagen in de
gelegenheid om de hand van een bankier,
zooals de heer Becker is, af te slaan. Zjj kan
niet altjjd de diamanten, die men voor hare
oogen laat glinsteren, terugwjjzen, om dan
weer in de Saint Martinstraat kunstbloemen
te vervaardigen.
Daar kwam nog eene andere omstandig
heid bijMadame Rosemejjer was niet ryk,
zjj maakte, zooals wij zeiden, kunstbloemen
en deed bezendingen naar Brazilië, en myn
heer Becker schoot van tijd tot tjjd geld
voor.
Clarisse wist altewei dat hare weigering
de bankier zou vertoornen en dat dan meteen
zjjn crediet, dat voor madame Rosemejjer's
zaak onontbeerljjk was, zou ophouden. Het
jonge meisje stond voor een zwaren, moeie-
Ijjken strijd. Maar haar liefde voor Gideon
zegevierde boven alle bedenkingen, en tot
teek en harer besliste afkeer het hoofd
schuddende, zeide zij
»Nooitnimmer lieve moeder
»Hoe Clarisse?* antwoordde madame
Rosemejjer. »Dat is u toch geen ernst? Gjj
wilt werkeljjk den heer Becker afwjjzen, een
knap man, die hoogstens veertig jaren telt
en nog geheel zwart haar heeft, een man
die alles wat hij hier bezit te gelde wil
maken, en zich dan naar Brazilië zal in
schepen, waar gjj als een koningin zult
leven, waar gjj negers en negerinnen tot
bedienden zult bebben? Mjjnheer Jean
af poeders belasteren zal, maar als zulk een Nan sen zyn plannen uiteengezet, die in
arm heer telkens als hjj voor zyn weivoor- hoofdzaak hierop neerkomen
zienen middagdisch gaat zitten, jhet aange-1 Men heeft sedert lang opgemerkt dat
naam bewustzijn mede aan tafel bracht, datvaartuigen, die in het jjs bleven vastzitten
op dit uur een paar arme kinderen, of eenaan de oostkust van Groenland, het volgend
paar herstellende zieken, dien het aan de voorjaar naar het zuiden kwamen afdrjjven
noodige versterkende middelen ontbreekt,1 zonder ernstige schade beloopen te hebben,
voor zjjne rekening nu eens volop genoeg terwjjl daarentegen de vaartuigen, die ten
eten, dan houd ik het er voor, dat dit eennoorden van de Behringstraat en de kust
zeer werkzaam middel zou bljjken. i van Siberië verloren raakten, nooit weer
Een eigenaardigheid van het dageljjkschtereeht kwamen. Dit feit en andere aan-
brood is, dat wjj het juist vandaag hebben; wijzingen brachten dr. Nansen tot de stelling,
in dit leven en niet langer. Geen millioenair dat er een zeestrooming bestaat die bij de
kan er zeker op rekenen, als hjj zyn oogen oostkust van Siberië begint, ten noorden
voor goed sluit, dat hjj zjjne kleinkinderenvan het Frans-Jozef s land door een open
voor den bedelstaf bewaard heeftmisschien Poolzee stroomt, en zich tot aan de tegen-
niet eens zijn kinderen. En ieder bedelaar overgestelde zijde van de Pool aan de oost-
heeft de vrijheid zich eene illusie te maken kust van Groenland voortzet. Men heeft
van den overvloed, waarover zjjne kinderen kunnen nagaan dat de overbljjfselen der
misschien eenmaal zullen mogen beschikken. »Jeannette,« het Amerikaansche schip dat
Zoo scharrelen wjj dan hier beneden aan de monding der Lena moest verlaten
rond als kinderen uit één groot gezin. Wij worden, eenige jaren later aan de oostkust
hebben wel reden trotsch en overmoedig van Groenland uitkwamen, na bovenge-
uit de hoogte op anderen neer te zien! Wjj noemden weg te hebben gevolgd,
zjjn immers één groot geheel. De eene 1 Men weet, dat het schip waarmede
krjjgt slaag en de andere krijgt koekjes, j dr. Nansen nu een dergeljjke reis wil on-
De één moet »in den hoek staan* en de dernemen als de »Jeannette« onwillekeurig
andere wordt met rozjjntjes volgestopt. Degemaakt heeft, reeds gereed is. Het is een
één krjjgt een ster en een ordelint op de vreemdgebouwd, breed, ondiep vaartuig, dat
borst van zyn jas; de andtre kan aan den door zjjne constuctie aan sterke persingen
zijne alleen glimmende ellebogen vertoonen. weerstand kan biedenhet wordt van een
Klagen helpt niet en morren ook niet. stoommachine voorzien en door 12 uitge-
Want hierboven zit onzer aller hemelsche lezen zeelieden bemand. Nansen neemt voor
Vader met een grooten zak suikergoed in de 5 a 7 jaren provisiën mede, en bereidt zich
eene hand en de roede in de andere. En het voor op alle gebeurlykheden. Als zyn schip
is Hem best toevertrouwd, naar recht en bil- ten noorden der Nieuw-Siberische (Liakoff-)
ljjkheid het dageljjksch brood te verdeelen.
(Naar Sigurd.)
JtJiii ten lund
Dr. Nansen, de stoutmoedige Noor, die
zich reeds bekend gemaakt heeft door zijn
tocht dwars door Groenland in de jaren
1888 en '89, staat op het punt, zooals men
weet, weder een pooltocht te ondernemen.
Dit zal een ontdekkingsreis zjjn, geheel af-
wjjkend van de andere tochten, waarmede
Becker is een heel ander man dan Gideon,
die armzalige bediende, die van zjjn mode
handelaar nauwelyks achttienhonderd fran
ken salaris ontvangt en die onuitstaanbaar
op zyn oom Martin bluft, die misschien
evenzoo steen arm is als hjj zelf, en van
wien hjj geen cent erven zal.
»Maar Gideon bemint mjj,« voerde
Clarisse aan, sen ik bemin hem, en gjj
hebt tot nu toe niets van onzen omgang
gezegd of kunnen zeggen.*
»Dat is wel waar!* zeide madame Rose
mejjer, sik heb dezen omgang toegestaan,
Clarisse, zoolang ik niet wist, dat mynheer
zjjne oogen op u had laten vallen en het zjjn
doel was om u gelukkig te maken.*
Terwjjl er tusschen moeder en dochter
zulk een woordenwisseling ontstond over
Gideon, nam deze, zonder van hetgeen hem
te wachten stond eenig vermoeden te hebben,
zyn weg in vollen toorn naar de Boulevard.
Hij had zich voorgenomen om als een vjjan-
deljjke bom ineens in het café de la Paix te
vallen, en het gesprek met een duchtig pak
slaag op den rug van den kastelein, den
verraderljjken Grosson te beginnen.
sDie grappenmaker*, dacht hjj bjj zich
zeiven, szal aan mjjn schoonmama wel een
knappe schilderjj van mjj opgehangen hebben,
anders zou zij zich niet zoo verbitterd tegen
mjj getoond hebben, en allerminst mjjn voor
slag tot een buiten-partjjtje te Saint Cloud
zoo snood afgewezen hebben. Voortreffelyke
eierkoekenDrommels!en een
flesch echte rum, rum van oom Martin, zyn
in 't geheel nog niet zulk te verachten zaken,
en zyn door madame Rosemejjer nog nooit
eilanden door het jjs wordt ingesloten
wat ongetwjjfeld gebeuren zal dan zal
Nansen geen pogingen doen om het vrjj
te maken, doch zich met het jjs laat af
drijven, zoolang tot de lente hem weer
vergunt zjjn eigen weg te kiezen. Mocht
zelfs, hetgeen hjj niet gelooft, zjjn vaartuig
worden verbrjjzeld, dan zal hjj een jjsschots
uitkiezen om er met de bemanning op t#
kampeeren, en hjj vertrouwt dat als de
jjsschots maar groot genoeg is, zjj na eenigen
versmaad geworden; want zjj weet toch ook
hoe zjj smaken.*
Hjj moest evenwel toegeven, dat de ver-
wjj tingen der goede dame niet geheel on-
billjjk waren. Hjj stak tot over de ooren in
schulden, en een heirleger van schuldeischers
vervolgde hem. Kleer- en schoenmakers,
leveranciers van allerlei soort, restauratie
houders, woekeraars, enz., met één woord,
alle lieden, die het der lieven jeugd het leven
zoo bitter maken, moesten geld van hem
hebben. Maar wanneer hjj uit zyn hoofd het
bedrag zjjner gezamenlyke schulden uit
rekende, wanneer hjj de geheele som bijeen-
telde, wat vond hij dan? De onnoozele som
van ten hoogste drieduizend vjjfhonderd
francs.
En om drieduizend vyfhonderd francs
werd hjj dus als een vos nagejaagd, en dulde
hjj tallooze beleedigingen en vernederingen,
liep zjjne vryheid gevaar en daardoor werd
zyn huwelyk met mejuffrouw Clarisse Rose
mejjer met eiken dag twjjfelachtiger.
Aan den anderen kant was hjj jong, knap,
gezond en werd by door Clarisse bemind.
Met zulke voordeelen zegeviert men over elke
wederwaardigheid. Men tracht zjjne schulde
naars met vriendeljjke bewoordingen en be
loften tevreden te stellen, en neemt eene
gelukkige gelegenheid waar, die zich na
korter of langer tjjd aanbiedt, om zjjne
schulden te betalen, ja zelfs zich een ver
mogen te verwerven.
IIE1 nSULAD
/Wordt vervolgd