Hel Land van Heusden en Aliens, de Langstraat en de Boinnielenvaard. Dagelijksch Brood. FEUILLETON. DE DIEFSTAL. Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden. M 1152. WOENSDAG 23 NOVEMBER. 892. VOOR Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nnmmers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor gen ingewacht. De tneeuingen omtrent de beteekenis van >ons dagelijksch brood* zijn zeer uiteen loopend. Het zekerst laat de zin er van zich bepalen door te zeggen: hij, die het niet heeft, wordt bedroefd, kwaad, losbandig, of hp springt in het water al naar ver schil van smaak en opvoeding. Luther telde ook zjjn vrouw en kinderen tot het dagelijksch brood. Maar er zijn ook jonggezellen, die het zeer goed hebbenen als men het wel beschouwt is een vrouw »dageljjksch brood*, dat men, des noods kan missen. Er zjjn tegenwoordig vrouwtjes, die er voor bedanken het dageljjksch brood voor haar man zelf te bakken, al zorgt hij voor meel en gist. Wat de kinderen betreft, hun verdiensten op het punt van het dagelijksch brood zijn vrijwel daartoe beperkt, dat zjj het versch houdenwant in een gezin met een troepje kinderen ontmoet men zelden een oudbakken broodje. Hier te lande erkent men ook kleederen tot het dageljjksch broodin de Zuidzee- eilanden heerscht de tegenovergestelde ziens- wjjze: daar trekt men altjjd zoowel het buis als de laarzen uit, zoodra er een missionair moet worden opgepeuzeld. In den Katechismus worden goede buren ook een bestanddeel van ons dagelijksch brood genoemd. Om echter ook maar eenigs- zins dien goeden dunk en die eer te wettigen, moet een buurman, zonder den minsten tegenstand onze wissels teekenen en boven dien zorgen altjjd dochters met een flinke huwelijksgift voor onze zonen in voorraad te hebben. Verder worden daarin ook gezondheid en welvaart als tot het dageljjksch brood be- hoorend, opgenoemd. Voor kleine apothe kers-kinderen en voor aanstaande jonge dokters is dit het moeiljjkst verstaanbaar vraagstuk uit den geheelen Katechismus. De schepper heeft bepaald verlangd, dat de mensch zjjn dageljjksch brood zal eten »in het zweet zjjns aanschjjns.* Magere, dorre personen, of die van hunne renten leven, zijn hem daarom een gruwelflinke ronde jongens, die er licht een zweetje bjj halen* als zij een stevigen boterham ver dienen, ziet hij gaarne. Er bestaat een al gemeen aangenomen regel, die zegt: wie niet arbeidt, zal niet eten.« Maar ik ken er wel, voor wie het eten eigenlijk de eenige (2 L)aar het den jongen man niet aan ver stand noch slimheid ontbrak, zoo liet bjj ztci niet Uit het veld slaan, en in plaats van zich zijnerzijds boos te maken, besloot hij veeleer, üeze vijandige houding met hoffelijk heid en gematigdheid te beantwoorden. »W karscfcjjnljjk,« dacht hjj, »is haar eene slechte lyding ter oore gekomen. Misschien is een der crediteuren bankroet geslagen, en deze heer, met wien zjj daar straks stond te praten, was ongetwjjfeld een gerechts bode. Hjj streek over zjjn knevel en terwjjl hjj een even zoo vriendelijk en innemende uit drukking aannam als die zjjner vijandeljjk gezinde schoonmama onvriendelijk en af- stootend was, zeide bjj zeer gelaten »lk gehoorzaam u, schoonmama. Vrees niets, ik zal u gehoorzamen. Gjj zult nooit een daad van geweld van uw schoonzoon zienDus God zjj met u, schoonmama, tot morgenSaint-Cloud Saint-Cloud voegde hjj er bjj, de krjjschende stem van een huurkoetsier nabootsende. >Saint-Cloud, Saint-Cloud, daar over zjjn wij het eens!* Met deze woorden greep hij Clarisse's hund, kuste die met het vuur eens minnaars en liep de deur uit. Clarisse stak treurig een licht aan en j arbeid is. God beware ons voor Domela Nieuwen- huis en Jan RapMaar zooveel socialisten- bloed mag ieder van ons toch in de aderen hebben, dat wjj, als wjj om ons dageljjksch brood bidden, er een woordje voor onzen armen naaste bjj voegen. Als iedereen zjjn dageljjksch brood had, dan zouden wjj hier geen sociaal-democraten hebben. Er is op de wereld voldoende dageljjksch brood voor alle menschen en nog voor een paar toe. De kunst is maar, het juiste hapje te kiezen. Sommigen, voor wie een baantje van koster op een dorp beschikbaar is, zjjn er op gesteld hun stukje brood »op de planken* te willen verdienenen hiertegen helpt geen redeneeren. Anderen, wier onkunde zoo groot is, dat zjj zelfs voor de post vau gezant aan een vreemd hof in aanmerking zouden komen, trachten te vergeefs in de wereld vooruit te komen als agent van politie, een ambt waarvoor zeer veel scherpzinnigheid en groote plicht-getrouwheid vereischten zjjn, zooals een ieder weet. Om deze reden schijnt het vaak, dat de menschen hun brood verbrand, met een harde korst, of »tetsig« moeten eten; som migen eten het in den pruilhoek, anderen op den mesthoop zittend. Nu staat er wel in den Katechismus, dat wjj ons brood dagelijks zullen ontvangen, maar de bakker op het dorp stoort er zich geen greintje aan: hjj dwingt ons eenvoudig Zondags zjjn oudbakken broodjes te eten, die Zaterdags gebakken worden. Jonge mannen met een warm hart en een warm hoofd, die een vrouweljjk weezen liefhebben bijna nog meer dan zichzelf, zien altjjd hun dageljjksch brood door een vergrootglas, zoodat zjj het kleine brokje, dat nauwelijks voor één genoeg zou zjjn, voldoende achten voor twee. Als zjj dan weer door hun eigen oogen zien, moet dat stukje noodzakeljjk vergroot worden, tot eiken prjjs. Zulk brood zou men met het volste recht knak-brood kunnen noemen, want vroeger of later knakt het hem, die het moet verdienen. Luxe-brood* noemen wjj het dageljjksch brood, dat er heel aardig uitziet, maar waar van niemand verzadigd wordt; zoo als bjjv. het inkomen van een luitenant, die geen hoop heeft, het ooit tot »kaptein« te brengen. Het brood der kinderen* is hard te bjj ten voor oude tandennog harder te verteren misschien voor fijngevoelende, oude harten. sloot het magazjjn. Toen zjj zich hierna met hare moeder alleen bevond, plaatste zjj zich met gekruiste armen voor haar en vroeg verwjjtend: »Maar wat heeft Gideon u van avond toch voor leed gedaan, dat gjj hem zoo be handelt?* »Hjj is een rondlooper,* antwoordde madame Rosemejjer, »een speler, een schul denmaker, die zjjn voet niet meer over onzen drempel zal zetten.* En toen Clarisse luid weenende en snik kende de partij voor den ongelukkigen Gideon opnemen wilde, drukte de moeder haar aan de borst en zeide tot haar >Mjjn arme dochter, spreken wjj niet meer van dit jonge mensch, want nimmer zult gjj madame Gideon Martin, maar wel madame Becker heeten, en in plaats van naar Saint-Cloud, begeven wjj ons naar Rio Janeiro in Brazilië, in het heerljjke land ginds, waar wjj zooveel bloemen zullen verkoopen en dan zullen wjj geene bloemen meer maken, ja zelfs niet eens dragen, maar ons met diamanten tooien. Wanneer ik zeg wij, dan bedoel ik eigenljjk u! Want myn heer Becker zal u voor altjjd rijk maken.* sMjjnheer Becker!... Uw bankier?* vroeg Clarisse geheel verwonderd. >Ja zeker, mynheer Jean Becker geen ander.* Het jonge meisje zette al grooter oogen op. Het doel van mynheer Becker's veel vuldige bezoeken en eindelooze gesprekken met hare moeder werd haar nu duideljjk. Met het vaste voornemen, om aan de moeder- Ijjke bevelen niet te gehoorzamen, verheugde Zjjt gjj in de gelukkige positie dat gjj het hand wordt aangeboden.* geven kunt, o, maak het dan smakelyk metHet gebeurt vaak in deze wereld dat, als een vriendelyk woord en kruidt het met men tanden heeft, het brood ontbreekt en veel, zeer veel liefde laat door u het spreek- dat, als men overloed van brood heeft, er woord een logenwoord worden, dat zegt: geen tanden meer zijn om het te eten. Het twee arme ouders zullen gemakkeljjker is geen ongewoon verschjjnsel, dat de ge- twaalf kinderen voeden, dan twaalf kinderen een armen vader of een behoeftige moeder. zonde eetlust van den rjjke, veel geringer is en in slechter toestand dan zjjn provisie- Het genadebrood* moge rjjkeljjk of zuinig kast of kelder. toegemeten wordenhet moge van haver zjjn of van boekwijt; in een hut gegeten worden, of in een paleis, één eigenschap heeft het altjjdhet blijft een flinken man in de keel steken en pjjnigt het hart der vrouwhet smaakt silt en bitter. Dit is nu niet altjjd de schuld van den gever of van den ontvanger; het komt ook wel door de tranen, die het in eenzame uren bevochtigen. Het brood der regeering heeft den naam vrjj droog te zjjn en moeilyk te slikken. Hoe het in werkeljjkheid hiermede gesteld is zullen wjj niet nader uitpluizenzooveel schijnt echter zeker te zjjn, dat men er tegenwoordig zeer lang op wachten moet. De beteekenis van het woord dageljjksch brood* is geducht verschillend, al naar de plaats, die men op het wereldtooneel in neemt. De één verstaat hieronder schildpad soep en rosbiefchambertin, Roederer, Smyr- nasche tapjjten en groot9 spiegels. Een ander bedoelt er mede een sneetje vleesch op een grove roggeboterham, een dak boven zjjn hoofd en een bos stroo om op uit te rusten als hjj, vermoeid van den arbeid, tehuis komt. De eene spreidt zjjn leger met eea zacht bed en fijne dekensde andere met tevreden heid en een zuiver geweten. De één maakt zijn saus met fijne kruiden piquant; de andere kruidt zjjn haring met honger. Maar allen stemmen hierin overeen, dat het broodje, dat zjj niet hebben, hun hét beste smaken zou. Het is volstrekt geen zekere waarheid dat het fijnste brood het beste is. Onze buur man, die zoo lekker eet, heeft zulke af- schuweljjke tafelgenooten Mjjnheer Spleen, esq., baron Podagra en mevrouw de gravin maagkatarr, komen telkens, ongevraagd, mede eten. Als iemand mjj vroeg, wat het on- smakeljjkste brood is, dan zou ik hem ant woorden: »Het onverdiende; en dan het ongegunde.* En als men verder vroeg naar het beste dageljjksch brood, zou ik zeggen: »Het zuur verdiende, dat ons door een vriendeljjke Ik ben de laatste, die apothekersfleschjes reizigers van verschillende natiën een soort van internationalen wedloop naar de Noord pool gehouden hebben, nu sedert tientallen van jaren met weinig meer succes dan dat de een enkele graden of minuten dichter tot de pool naderde dan de ander, zonder dat de kans grooter werd, dit punt voor eerst te bereiken. In de zitting van het Britsche Kon. Aardrjjkskundig Genootschap heeft dr. zjj zich reeds uitnemend, dat zjj nu daar door in staat werd gesteld, den armen Gideon te toonen, hoe groot hare liefde voor hem was, en welk een offer zjj voor hem bracht. Eene modiste komt niet alle dagen in de gelegenheid om de hand van een bankier, zooals de heer Becker is, af te slaan. Zjj kan niet altjjd de diamanten, die men voor hare oogen laat glinsteren, terugwjjzen, om dan weer in de Saint Martinstraat kunstbloemen te vervaardigen. Daar kwam nog eene andere omstandig heid bijMadame Rosemejjer was niet ryk, zjj maakte, zooals wij zeiden, kunstbloemen en deed bezendingen naar Brazilië, en myn heer Becker schoot van tijd tot tjjd geld voor. Clarisse wist altewei dat hare weigering de bankier zou vertoornen en dat dan meteen zjjn crediet, dat voor madame Rosemejjer's zaak onontbeerljjk was, zou ophouden. Het jonge meisje stond voor een zwaren, moeie- Ijjken strijd. Maar haar liefde voor Gideon zegevierde boven alle bedenkingen, en tot teek en harer besliste afkeer het hoofd schuddende, zeide zij »Nooitnimmer lieve moeder »Hoe Clarisse?* antwoordde madame Rosemejjer. »Dat is u toch geen ernst? Gjj wilt werkeljjk den heer Becker afwjjzen, een knap man, die hoogstens veertig jaren telt en nog geheel zwart haar heeft, een man die alles wat hij hier bezit te gelde wil maken, en zich dan naar Brazilië zal in schepen, waar gjj als een koningin zult leven, waar gjj negers en negerinnen tot bedienden zult bebben? Mjjnheer Jean af poeders belasteren zal, maar als zulk een Nan sen zyn plannen uiteengezet, die in arm heer telkens als hjj voor zyn weivoor- hoofdzaak hierop neerkomen zienen middagdisch gaat zitten, jhet aange-1 Men heeft sedert lang opgemerkt dat naam bewustzijn mede aan tafel bracht, datvaartuigen, die in het jjs bleven vastzitten op dit uur een paar arme kinderen, of eenaan de oostkust van Groenland, het volgend paar herstellende zieken, dien het aan de voorjaar naar het zuiden kwamen afdrjjven noodige versterkende middelen ontbreekt,1 zonder ernstige schade beloopen te hebben, voor zjjne rekening nu eens volop genoeg terwjjl daarentegen de vaartuigen, die ten eten, dan houd ik het er voor, dat dit eennoorden van de Behringstraat en de kust zeer werkzaam middel zou bljjken. i van Siberië verloren raakten, nooit weer Een eigenaardigheid van het dageljjkschtereeht kwamen. Dit feit en andere aan- brood is, dat wjj het juist vandaag hebben; wijzingen brachten dr. Nansen tot de stelling, in dit leven en niet langer. Geen millioenair dat er een zeestrooming bestaat die bij de kan er zeker op rekenen, als hjj zyn oogen oostkust van Siberië begint, ten noorden voor goed sluit, dat hjj zjjne kleinkinderenvan het Frans-Jozef s land door een open voor den bedelstaf bewaard heeftmisschien Poolzee stroomt, en zich tot aan de tegen- niet eens zijn kinderen. En ieder bedelaar overgestelde zijde van de Pool aan de oost- heeft de vrijheid zich eene illusie te maken kust van Groenland voortzet. Men heeft van den overvloed, waarover zjjne kinderen kunnen nagaan dat de overbljjfselen der misschien eenmaal zullen mogen beschikken. »Jeannette,« het Amerikaansche schip dat Zoo scharrelen wjj dan hier beneden aan de monding der Lena moest verlaten rond als kinderen uit één groot gezin. Wij worden, eenige jaren later aan de oostkust hebben wel reden trotsch en overmoedig van Groenland uitkwamen, na bovenge- uit de hoogte op anderen neer te zien! Wjj noemden weg te hebben gevolgd, zjjn immers één groot geheel. De eene 1 Men weet, dat het schip waarmede krjjgt slaag en de andere krijgt koekjes, j dr. Nansen nu een dergeljjke reis wil on- De één moet »in den hoek staan* en de dernemen als de »Jeannette« onwillekeurig andere wordt met rozjjntjes volgestopt. Degemaakt heeft, reeds gereed is. Het is een één krjjgt een ster en een ordelint op de vreemdgebouwd, breed, ondiep vaartuig, dat borst van zyn jas; de andtre kan aan den door zjjne constuctie aan sterke persingen zijne alleen glimmende ellebogen vertoonen. weerstand kan biedenhet wordt van een Klagen helpt niet en morren ook niet. stoommachine voorzien en door 12 uitge- Want hierboven zit onzer aller hemelsche lezen zeelieden bemand. Nansen neemt voor Vader met een grooten zak suikergoed in de 5 a 7 jaren provisiën mede, en bereidt zich eene hand en de roede in de andere. En het voor op alle gebeurlykheden. Als zyn schip is Hem best toevertrouwd, naar recht en bil- ten noorden der Nieuw-Siberische (Liakoff-) ljjkheid het dageljjksch brood te verdeelen. (Naar Sigurd.) JtJiii ten lund Dr. Nansen, de stoutmoedige Noor, die zich reeds bekend gemaakt heeft door zijn tocht dwars door Groenland in de jaren 1888 en '89, staat op het punt, zooals men weet, weder een pooltocht te ondernemen. Dit zal een ontdekkingsreis zjjn, geheel af- wjjkend van de andere tochten, waarmede Becker is een heel ander man dan Gideon, die armzalige bediende, die van zjjn mode handelaar nauwelyks achttienhonderd fran ken salaris ontvangt en die onuitstaanbaar op zyn oom Martin bluft, die misschien evenzoo steen arm is als hjj zelf, en van wien hjj geen cent erven zal. »Maar Gideon bemint mjj,« voerde Clarisse aan, sen ik bemin hem, en gjj hebt tot nu toe niets van onzen omgang gezegd of kunnen zeggen.* »Dat is wel waar!* zeide madame Rose mejjer, sik heb dezen omgang toegestaan, Clarisse, zoolang ik niet wist, dat mynheer zjjne oogen op u had laten vallen en het zjjn doel was om u gelukkig te maken.* Terwjjl er tusschen moeder en dochter zulk een woordenwisseling ontstond over Gideon, nam deze, zonder van hetgeen hem te wachten stond eenig vermoeden te hebben, zyn weg in vollen toorn naar de Boulevard. Hij had zich voorgenomen om als een vjjan- deljjke bom ineens in het café de la Paix te vallen, en het gesprek met een duchtig pak slaag op den rug van den kastelein, den verraderljjken Grosson te beginnen. sDie grappenmaker*, dacht hjj bjj zich zeiven, szal aan mjjn schoonmama wel een knappe schilderjj van mjj opgehangen hebben, anders zou zij zich niet zoo verbitterd tegen mjj getoond hebben, en allerminst mjjn voor slag tot een buiten-partjjtje te Saint Cloud zoo snood afgewezen hebben. Voortreffelyke eierkoekenDrommels!en een flesch echte rum, rum van oom Martin, zyn in 't geheel nog niet zulk te verachten zaken, en zyn door madame Rosemejjer nog nooit eilanden door het jjs wordt ingesloten wat ongetwjjfeld gebeuren zal dan zal Nansen geen pogingen doen om het vrjj te maken, doch zich met het jjs laat af drijven, zoolang tot de lente hem weer vergunt zjjn eigen weg te kiezen. Mocht zelfs, hetgeen hjj niet gelooft, zjjn vaartuig worden verbrjjzeld, dan zal hjj een jjsschots uitkiezen om er met de bemanning op t# kampeeren, en hjj vertrouwt dat als de jjsschots maar groot genoeg is, zjj na eenigen versmaad geworden; want zjj weet toch ook hoe zjj smaken.* Hjj moest evenwel toegeven, dat de ver- wjj tingen der goede dame niet geheel on- billjjk waren. Hjj stak tot over de ooren in schulden, en een heirleger van schuldeischers vervolgde hem. Kleer- en schoenmakers, leveranciers van allerlei soort, restauratie houders, woekeraars, enz., met één woord, alle lieden, die het der lieven jeugd het leven zoo bitter maken, moesten geld van hem hebben. Maar wanneer hjj uit zyn hoofd het bedrag zjjner gezamenlyke schulden uit rekende, wanneer hjj de geheele som bijeen- telde, wat vond hij dan? De onnoozele som van ten hoogste drieduizend vjjfhonderd francs. En om drieduizend vyfhonderd francs werd hjj dus als een vos nagejaagd, en dulde hjj tallooze beleedigingen en vernederingen, liep zjjne vryheid gevaar en daardoor werd zyn huwelyk met mejuffrouw Clarisse Rose mejjer met eiken dag twjjfelachtiger. Aan den anderen kant was hjj jong, knap, gezond en werd by door Clarisse bemind. Met zulke voordeelen zegeviert men over elke wederwaardigheid. Men tracht zjjne schulde naars met vriendeljjke bewoordingen en be loften tevreden te stellen, en neemt eene gelukkige gelegenheid waar, die zich na korter of langer tjjd aanbiedt, om zjjne schulden te betalen, ja zelfs zich een ver mogen te verwerven. IIE1 nSULAD /Wordt vervolgd

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1892 | | pagina 1