Land van Heusden en lllena. de Langstraat en de Itoinnielerwaard.
DE DIEFSTAL.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. VS URM AN, Heusden.
\g i164.
WOENSDAG 4 JANUARI.
1893.
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke reg
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrjjdagmo
gen ingewacht.
Heeft het jaar 1892 aan de verwachtingen
beantwoord, by het begin gekoesterd, zijn
de wenschen, op den eersten dag geuir, ver
vuld? Hoe weinig menschen zullen op die
vragen een toestemmend antwoord kunnen
geven, hoe velen zullen teleurgesteld zijn
Toch is het jaar 1892 over het geheel geen
ongeluks-jaar geweest. Ging niet alles naar
den vleesche, dikwjjls had men ook redenen
tot tevredenheid en niet zelden was de teleur
stelling een gevolg van te hoog gestemde
verwachtingen. Over het geheel was de oogst
goed; waren de prjjzen voor den landbouwer
een teleurstelling, de werkman ondervond
echter daarvan het voordeel, vooral in een
tjjd, dat alom werkeloosheid dreigde. Zoo
had men niet veel reden tot juichen, maar
ook het klagen was dikwjjls zonder grond.
Het is een jaar geweest zooals zoo vele,
goed en kwaad, voorspoed en tegenspoed
was ieders deel, de zwaarmoedigen klagen,
de opgewekten van geest zoeken lichtpunten
en zoo is het heengegaan en elkander heeft
men het beste toegewenscht, in het ver
trouwen, dat 1893 zal geven wat ons door
1892 onthouden is. »Met moed voorwaartse
moet de leuze bljjven voor ieder, voor de
geheele maatschappij.
Zwarte stippen wekken veler bezorgdheid.
Tot nu is rust en vrede nog bewaard, maar
hoe zal het zjjn in het nieuw ingetreden jaar.
Vrede op aarde zong de Christenheid in
de kerken, op het Kerstfeest, vrede op aarde!
en hoeveel strjjd moet niet gestreden, hoeveel
leed zal niet geleden moeten worden, voor
dat die vrede verkregen is. Verder dan ooit
zjjn wjj daarvan verwjjderd. Alle volken
putten zich uit, niet om de werken des
vredes te volmaken, maar om gereed te
zijn voor den aanstaanden strjjd. Het wapen
gekletter klinkt hoog uit boven de vrede
zangen en geldgeldis de eisch der
regeeringen om de weermiddelen, zoo levende
als doode, meer en meer te volmaken.
Die een duurzame vrede wil, moet zich
tot den strjjd voorbereiden, een treurig be-
ginsel, dat uitputting van alle volken ten
gevolge moet hebben. En naast dien wedjjver
tus8chen de volken de klassenstrijd, niet hier
of daar, maar alom neemt hjj grootere af
metingen aan.
Had men honderd jaren geleden een
politieke beweging, viel toen het hoofd eens
konings op het schavot als boete voor de
misdaden zjjner vaderen, de tegenwoordige
beweging zal zich met geen koningshoofd
tevreden stellen; de geheele tegenwoordige
(14
Hjj richtte daarom zijn schreden haastig
naar de Saint Martinstaat, wel niet zonder
groote bezogdheid over Gideon's plotselinge
verwijdering, die de zijne was voorgegaan,
.maar, geljjk een drenkeling, die zich aan
een laatste stroohalm vastklemt. In de
Saint Martinstraat kwam hjj, evenals Gideon
even te voren, madame Rosemejjer tegen.
Toen de jonge man haar ontweken was,
ging zjj regelrecht naar den poelier; toen
de bankier haar aansprak, kwam zij pas terug
met een mand aan den arm, waarin snippen,
patrijzen en andere lekkere beestjes waren.
»Mijn portefeuille!* riep hij haar tegen.
»Ah! mjjn lieve schoonzoon, zijt gij
het?« zeide madame Rosemeijer een weinig
verlegen, toen zij zich door den bankier
-verrast zag, met een boodschap, die beter
een dienstmaagd zou gestaan hebben. »Gjj
spreekt van uwe portefeuille, hebt gij er
soms eenige papieren uit noodig?«
»Ja, mijne portefeuille die hebt gjj
toch nog?«
»Mijn hemel! of ik die heb? de huwelijks
gift myuer dochter; aan wien zou ik die
wel gegeven hebben?*
Welke onvoorzichtigheid,* zeide Becker,
maatschappij bestrijdt zjj, niet om politieke
rechten is het te doen, de maatschappij
zooals die nu is ingericht, met haar ge
breken en deugden, moet vallen.
Groot, ontzettend groot is de verant
woordelijkheid die de dry vers der schare op
zich ladenNiet de schare is schuldig, zij
weet niet wat zjj doet, zij kan de gevolgen
der beweging niet overzien, zij eischt brood
voor werk, ontspanning na inspanning, en
zjj volgt de drijvers, die haar met groote
woorden betere toestanden voorspiegelen.
Op de dry vers rust de verantwoordelijkheid
voor de ellende, die door werkstakingen ge
leden wordt, op het hoofd der drijvers komt
het bloed dat in den heilloozen strijd zal
gestort worden; zij zijn daarvoor verant
woordelijk met hen, die ziende blind en
hoorende doof, niet letten op de teekenen
der tjjden, die verandering eischen, ver
andering op velerlei gebied.
Duitschland vraagt strijdkrachten, om het
ontzaggelijke leger te vergrooten en te ver
sterken, en de bondgenooten zullen daarna
hun leger moeten vergrooten om het even
wicht te bewaren. Frankrijk zal dan weer
moeten volgen en zoo zal het voortgaan,
tenzij de omstandigheden of liever het wan
gedrag der heerschers een spaak in het
de onrechtvaardigheden en de billijkheden
te verminderen; door een groote uitbreiding
van het kiesrecht wil men velen, die tot nu
uitgesloten waren, deel geven aan de regee
ring des lands, waarbjj niet enkelen maar
allen belang hebben. Die hoogst belangrijke
zaak zal waarschijnlijk in dit jaar beslist
worden, en zeker zijn van deze regeering
nog andere maatregelen te wachten om zoo
mogelijk den klassenstrijd te voorkomen.
Het uiterste oogenblik daartoe kan, mag
niet afgewacht worden. België geeft ons
in dit opzicht een voorbeeld. Wordt men
daar reeds gedreigd, by niet inwilliging der
eischen, met een algemeene werkstaking,
zoo ver is het hier gelukkig nog niet ge
komen, en op de regeering rust de verplich
ting, om te zorgen dat ons volk niet tot
dit uiterste behoeft te gaan. Maar daarvoor
behoeft zij dan ook ieders steun. Voorwaarts
moeten wij op den weg van vrijheid, de
hinderpalen die de algemeene welvaart in
den weg staan, moeten met aller medewer
king weggeruimd worden. Met klagen zullen
wij niet verder komen, in 1892 is genoeg
geklaagd, er moet gewerkt worden, meer
nog dan tot nu. Men vrage niet van de
regeering wat zij niet kan geven, men
steune niet op haar, als zjj onmachtig is
wiel steken, want waarlijk, wat de heerschers haar steun te verleenen. Zelf gewerkt, moet
ons te zien geven, is niet aanlokkelijk. Dag
aan dag leest men in de bladen van schan
dalen, waarin hooggeplaatste personen be
trokken zjjn.
Nu heeft men een monsterproces hier, dan
daar, en alles getuigt van zedelijke ver
dorvenheid. Kan het geweld daaraan alleen
een einde maken, is er geen ander speelgoed
voor een jeugdige koningin dan doozen
met soldaatjes?
Een nieuw jaar zijn wij ingetreden, heeft
1892 ons weinig anders gegeven dan be
spiegelingen en voorstellingen omtrent den
toekomstigen krjjg, als het eenige redmiddel
voor de maatschappij, moge 1893 ons iets
beters brengen, moge op het toekomstig
Kerstfeest het: Vrede op aarde! geen schijn
zijn, maar mogen de teekenen des tjjds dan
op vrede wijzen
Met hetgene hier te lande in het afge-
de leuze zijn van ieder, die verbeterde toe
standen wil. Worden zij daartoe opgewekt
door de teleurstellingen die 1892 ook ons
gegeven heeft, dan kan in 1893 veel goeds
tot stand komen. Er is nog veel te doen
maar er kan ook veel goeds gedaan worden.
Vertrouwen op eigen kracht, zal ons verder
brengen dan de steun die nu en dan van
de regeering gevraagd wordt.
In 1892 is een boek versehenenhet
leven van Willem Albert Scholten, onzen
grooten industriëel; de lectuur van dit boek
kan niet anders dan heilzaam werken, om
de krachten, die bij zoovelen sluimeren, op
te wekken. Scholten geeft ons een voor
beeld van een krachtige persoonlijkheid, die
wist wat hjj wilde en het tot stand bracht,
en al vinden wjj nu ook wel eens passages,
die in een volksboek gemist konden worden,
het geheel is een krachtig middel om den
loopen jaar verricht is, kunnen wij tevreden geest des volks op iets anders te wjjzen
zjjn. Wel heeft men ook hier den terug
slag van hetgene in andere landen ge
schiedt, wel zjjn onze oorlogsbudgetten vol
strekt niet lager geworden, maar men
beproeft althans den klassenstrijd te voor
komen. Door afschaffing van belastingen,
die de mingegoeden drukken, door het be
lasten van de meervermogenden tracht men
szijne woning te verlaten wanneer men zulke
aanzienlyke sommen in bewaring heeft.*
>Mjjn dochter is te huis,* antwoordde
madame Rosemejjer met waardigheid.
»Des te slimmer!* viel Becker haar in
de rede, meer en meer ongerust. »Uwe
dochter heeft slechte bekenden.*
>Slechte bekenden herhaalde madame
Rosemejjer geraakt en weinig vermoedend,
dat hare gouden droomen in het niet zouden
verzinken. »Gjj meent misschien den heer
Gideon, een rechtschapen en knap jong man,
die Clarisse wilde huwen en dien ik gisteren
heb afgewezen, ofschoon hjj eveneens rjjk
is; want hij heeft kort geleden geërfd.
Vervloekt!* riep de bankier uit. »Mjjn
portefeuilleGjj hebt haar in uwe kommode
gesloten Waar is de sleutel?*
Ter wjj 1 madame Rosemeijer over Beckers
bleekheid en toornigen toon verschrikt in
haar zak naar den sleutel zocht, met de
langzaamheid van een vrouw, die men haar
schat wil ontnemen, ontgleed de maud aan
hare handen en viel de lekkere inhoud op
straat in een grooten waterplas, en Becker
van dit oogenblik gebruik makende, be
machtigde de sleutels en liep op een draf
van daar.
Wanneer Gideon nu bjj Clarisse is,
dacht madame Rosemejjer, »dan gebeurt er
stellig een ongeluk.* Zij pakte haar inkoop
weder zorgvuldig in de mand, en was reeds
op zich zeiven boos, dat zij zoo hard tegen
over Gideon had gehandeld, en te overijld
te werk was gegaan om haar magazjjn te
dan op de tegenwoordige malaise, om het
andere middelen tot verbetering aan de
hand te doen dan het eeuwige klagen, waar
mede men niet verder komt.
Volgens de Petite République« worden
door den Franschen generalen staf op het
sluiten; onder dergelijke gedachten kwam
zjj eindelijk in hare woning aan.
Clarisse ondertusschen, niet weinig on
gerust over het openbreken van haar moeders
kommode en de wegname van het geld, en
zoowel haar moeders terugkomst als het
plotseling verschjjnen van den heer Becker
vreezende, had het voor raadzaam gehouden,
een paar geburinnen bjj zich te laten komen.
Deze voorzichtigheid redde haar zonder
twijfel van de woede waarin Becker ge
raakte, toen hjj de kommode opengebroken
zag, en vernam, dat Gideon de portefeuille
had bemaehtigd. En zoo kwam het, dat
madame Rosemeijer bij haar binnentreden
de kamer met lieden gevuld vond, die den
heer Becker getroffen aanzagen, die bleek
en als vernietigd in een leunstoel zat. Nauwe-
ljjks merkte zij de oorzaak zijner beroering,
of zjj riep uit:
»Ach! mjjn schoonzoon had er reeds een
voorgevoel van, en ongelukkiger wjjze heeft
Gideon ons werkelijk die streek gespeeld.*
»Neen, lieve moeder,* zeide Clarisse. Hjj
is met de portefeuille naar den notaris
Pichon in de Grénétatstraat gegaan.*
Hjj naar een notaris, die spitsboefHij
zal wel met ons geld reeds Parijs hebben
verlaten dadelijk een politie-commissaris,
mjjnheer Becker
Op deze woorden stond de bankier van
zijn stoel op.
»Uwe dochter heeft gelijk,* zeide hij tegen
madame Rosemejjer. »Wy zullen den heer
Gideon by zjjn notaris vindenLaat
oogenblik proeven genomen met eene draag
bare mitrailleuse, waarmede de cavalerie en
de bergtroepen zullen worden uitgerust.
Naar het heet, kunuen met dat wapen in
eene minuut 600 kogels van klein kaliber
worden afgeschoten.
In de rue Lisbonne, voor het huis van
een rjjk Amerikaan, sedert jaren te Parijs
gevestigd, is een dynamietpatroon gevonden.
Aan de achterzijde dezer woning grenst het
hotel van baron Reinach.
Door tal van Israëlitische gemeenten in
Duitschland is een adres aan den Keizer
gezonden, waarin gewezen wordt op de
slechte behandeling, waaraan vele harer
leden dagelijks blootstaan, en om bescher
ming verzocht wordt. Werkeljjk blijkt het
proces-Ahlwardt de sedert het proces-
Buscbhoff' ingesluimerde hartstochten weer
te hebben opgewekt, en komen in ver
schillende plaatsen gevallen van joden-
mishandeling voor.
Aan de commissie uit den Duitschen
Rijksdag is een overzicht over de kosten
van de legerwet voorgelegd, waaruit blijkt,
dat de bljjvende uitgaven voor het leger in
Frankrjjk 508 millioen Mark, voor Duitsch
land 492 millioen Mark bedragen. Een
vergelijking van de cjjfers voor 1892 en
1880 bewijst, dat sinds 1880 de blijvende
uitgaven in Frankrijk met slechts 48 mil
lioen Mark vermeerden, in Duitschland met
134 millioen Mark, dat is driemaal zoo veel.
Te Dublin heeft een hevige dynamiet-
ontploffing plaats gehad vóór het bureau
der geheime politie in de nabijheid van
Dublin Castle. In een in het trottoir ge
slagen gat heeft men een zwaar verminkt
man gevonden, de detective Sinnott; hjj
leefde nog doch overleed weldra, zonder
bjj kennis te zijn gekomen. Men gelooft
algemeen, dat onder 't trottoir dynamiet
gelegd was. De ontploffing schjjnt te zjjn
gericht tegen het kasteel, uit wraak omdat
de Minister voor Ierland, Morley, geweigerd
had de wegens dynamietaanslagen gevangen
veroordeelden in vrjjheid te stellen.
Nabjj de kapel van Rathmines te Dublin
is een pak gevonden, inhoudende twee kilo
mijnkruit, maar niet van een lont voorzien.
Niettemin maakt men zich zeer ongerust,
daar omtrent de daders van den jongsten
aanslag nog niet het minste spoor ontdekt is.
In het Noorden van Wales staat bijna
alle arbeid stil door de zware koude.
Bljjkens particuliere berichten uit Finland
heerscht daar groot gebrek; 20.000 i]
woners zjjn zonder levensbehoeften. In h
noorden wordt de bast van berkenboom*
gegeten. De sterfte is ontzettend. De honger
nood is het gevolg van den onvoldoend*
oogst, die veel geleden heeft door langdurij
koude. De Senaat van Finland heeft geld
ljjke ondersteuning toegestaan, maar mee
dere hulp is noodzakeljjk.
Uit Washington meldt men, dat waa
schjjnljjk het Congres de voorstellen van
commissie betreffende de landverhuizers z
aannemen. In de voornaamste buitenlau
sche havens zullen dan quarantaine-statioi
worden gevestigd, waar de landverhuize
zeven dagen moeten blijven, alvorens zich
mogen inschepen. Verder zal een atte
worden vereischt van twee Amerikaanse!
dokters, verklarende dat de schepeling gezoi
is. Kleederen en verdere bagage zullen g
desinfecteerd worden. Ten slotte zal
President der V. S. dan nóg het recht hebbe:
om alle landverhuizing onmiddellyk
schorsen.
Volgens bericht uit New-York onde:
werpen de nieuwe quarantaine-voorschrifte
de naar Amerika vertrekkende reizigei
aan een zevendaagsche quarantaine in c
buitenlandsche havens. De daaruit voor
spruitende kosten zullen de emigratie va
tusschendekkers zoo goed als onmogeljj
maken.
my!«
De heer Becker jjlde de deur uit.
Den volgenden dag las men in de dag
bladen
»Een aanzienljjke diefstal is dezen nacht
in de rue Louis-le-grand gepleegd geworden.
Een misdadiger heeft de kas van zekeren
heer Becker opengebroken, en over de drie
honderd-duizend francs, die bjj dien bankier
waren gedeponeerd, er uit genomen. De
bestolene, onvermogend, de verantwoorde
lijkheid welke tengevolge van dit ongeval
op hem drukte te dragen, heeft zich het
leven benomen; men heeft zijn ljjk in het
Bois de Boulogne gevonden. Door de be
moeiingen der politie is de geheele gestolen
som teruggekregen, en bevindt zich reeds
in handen van den rechtmatigen eigenaar.*
Van wien dit nieuws afkomstig was, be
hoeven wij onze lezers niet eens te vermelden.
De politie had werkelijk van het geheele
avontuur niets vernomen, dan Becker's
leugenachtig bericht; en daar zjj slechts
door Gideon beter onderricht kon worden,
maar deze zich wel wijseljjk wachtte, iets
van de ware toedracht der zaak bekend te
maken, zoo kwam zij nooit achter de waar
heid en zou zjjne aanwijzingen tegenge
sproken hebben, omdat het haar steeds te
doen is, goed onderricht te zjjn.
Gideon, wien de bloote herinnering aan
de gevaren, waaraan zijn vermogen en zjjn
goeden naam hadden blootgestaan, deed
beven, dacht nu eerst eens ernstig over de
beweegredenen na, die hem er toe gedreven
Een telegram uit Philadelphia meldt, di
ook te Strasudbury vier werklieden, d
dynamiet-patronen wilden ontdooien, dot
eene ontploffing gedood zjjn.
Uit valleien van de Sacramento- en d
Joaquin rivieren (Amerika) is bericht oni
vangen van overstroomingen, die voor ee
millioen dollars schade aangericht hebbel
Boven Colusa had eene djjkbreuk plaati
waardoor 50,000 acres van de vruchtbaarst
landerjjen verscheidene voeten onder wate
gezet werden. De bewoners hebben zio
door de vlucht gered.
Uit Buenos-Ayres wordt d.d. 30 Dec
gemeld
De openbare meening was gisteren zee
verontrust door aanhoudende geruchten ove
een nieuwen opstand. De troepen werden ge
consigneerd en de politie was waakzaam
In officieele kringen beweerde men geei
waarde te hechten aan deze geruchten
welke, naar men geloofde, een herhaling
waren der gewone praatjes, die door d<
radicalen werden uitgestrooid. Nochtam
bleven de Minister van Oorlog en de che
hadden, Becker's avontuurljjken voorslag
aan te nemen, en hjj kwam zich zelvec
zeer zwak en onbeduidend voor.
»Ach,« zeide hjj tot zich zei ven, aan hel
treurige uiteinde van den man denkende
die hem voor 't minst tot een twijfelachtige
handeling had verleid; »ben ik eigenljjfc
niet insgeljjks een dief?*
Hjj zwoer, nooit meer in dergeljjken ge-
vaarljjken toestand te willen komen, die
het verstand verwart en de beste voor
nemens te schande maakt. En hjj hield
woord, wat trouwens ook niet zoo heel
moeieljjk is, wanneer men honderdduizend
daalders bezit.
Weinig tevreden over de rol die madame
Rosemejjer had gespeeld, verwjjderde hjj
zich van haar, zoodra hjj met Clarisse ge
huwd was, en in plaats van haar, evenals
voor de bruiloft met den naam schoon
mama* te vereeren, noemde hjj haar voortaan
eenvoudig madame Rosemejjer*.
Nog op denzelfden, dat hij zoo gelukkig
was zijne erfenis terug te ontvangen nam
hjj Pichon ter zijde en zeide hem, terwjjl
hjj de vjjf banknoten, die hjj sedert drie
uur 's morgens bjj zich droeg, uit den zak
haalde
»Hier zijn vjjf banknoten van duizend
francsverdeel die onder de armen
der stad.*
Buitenland.
Slot