liel Land van Heusden en lllcna, de Langstraat en de Bonimelerwaard. Uithuizigheid. FEUILLETON. Uitgever: L.. J. YRERMAH, Heusden. Ao 1184. WOENSDAG 15 MAAET. i> 3, lit het Leven van een mij nep Vrienden, I J TOOK L>it blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. A bonnementsprjjs: per 3 maanden f 1.00. Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Trgdagiser- gen ingewacht. Kan men de toenemende weelde een der oorzaken noemen van de steeds toenemende klachten over minder gunstige tijden, worden veler verdiensten verminderd door steeds grootere uitgaven voor allerlei weelde-arti- kelen, ook de steeds toenemende uithuizig heid kan beschouwd worden als een der oorzaken van den kwjjnenden toestand op velerlei gebied. De tjjd ligt ver achter ons dat de huis vader geregeld den avond doorbracht te midden van zijn gezindringende bezigheden noodzaken hem den huiseljjken kring te ver laten, gaarne bleef hjj te huis maar het is niet mogeljjk, een begaafd spreker moet optreden om de nooden der maatschappij voor zijn aandachtige hoorders bloot te leggen, en hij is verplicht, voor zjjn positie in de ge meente, die vergadering bij te wonen, al weet hg ook reeds uit de groote bladen wat die geachte spreker op andere plaatsen ver kondigd heeft. Een volgenden avond moet hij een kies vergadering bjj wonen, een derden kan bij onmogelijk van een comparatie weg blijven en na zoo dikwjjls door ernstige bezigheden van huis gelokt te zjjn, mag hg zich wel een paar avonden in de sociëteit ontspannen, zoodat voor velen alleen de Zondagavond overbljjft om huiseljjk door te brengen, als men althans dan geen gasten heeft of te gast is genood! Maar dat zijn uitzonderingenZegt men misschien. Ieder moge bg zichzelven na gaan, in hoeverre het een uitzondering is. Tal van burgers zijn om allerlei redenen des avonds bezet en het kwaad slaat zelfs tot de vrouwen over, die ook gedwongen worden tot het bg wonen van vergaderingen, aan de liefdadigheid gewijd. Er moet een loterjj of een bazar georganiseerd worden, en gaarne werkt men daartoe mede in het belang der noodlijdenden. Er zal een uit voering plaats hebben, en al weder is men gedwongen tot uithuizigheid om iets bij te dragen tot het welslagen. Alles goede zaken, die men lièver krachtig moet bevorderen dan afkeuren. De uithuizig heid die daardoor veroorzaakt wordt, ver dient toejuiching, want het doel is uitstekend! Ach! dat het zoo ware! Is die liefdadigheid niet dikwgls een manteltje om iets anders te bedekken? Zou men een bedrag, gelijkstaande met de opbrengst of die overtreffende, niet op vrjj wat eenvoudiger wijze kunnen ver krijgen? Worden toch de gemaakte on kosten van de opbrengst afgetrokken, dan is de som, die voor de armen kan afge zonderd worden, uiterst gering, en komt volstrekt niet in vergelijking met de moeite, die het in orde brengen veroorzaakt heeft. Men doet die moeite natuurlijk met genoegen, met het oog op het schoone doel, maar men heeft voor zichzelf eens een aangename afwisseling, men heeft gelegenheid om uit huizig te zgn. De uithuizigheid, altijd voor dringende aangelegenheden, neemt steeds grootere af metingen aan en spreekt men over den tegenwoordigen maatschappeljjken toestand, dan moet daarmede rekening gehouden worden. Een overoud vertelseltje! Een landbouwer ging steeds achteruit. Jaarlijks verminderden zgn inkomsten. Hg had tal van redenen om zich ernstig te beklagen. Ten einde raad riep hij de hulp in van een wjjs man, een toovenaar. Deze gaf hem op zjjn bede een verzegeld papier, dat hij dagelijks vjjfmaal door zijn huis moest dragen. Iedere koe, ieder varken, ieder paard moest hg daarmede aanraken, ook de melk- testen moesten daarmede geregeld gestreken worden, en na een half jaar kon hg terug komen om te berichten of het toovermiddel geholpen had. Trouw volbracht hg wat hem gelast waswel moest hg zich daarvoor opofferingen getroostende lieve vrjjheid was door den toovenaar aan banden gelegd, want alleen hij en niemand anders mocht het toovermiddel toepassen. De naburige jaarmarkten konden niet bezocht worden, veel moest hg missen, wat hg tot nu als onmisbaar beschouwd had, maar toch hij hield vol, en zag spoedig de heilzame uitwerking van het toovermiddel. Van ziek vee was geen sprake meer, de zuivel bracht vrg wat meer op, kortom, toen hg na een half jaar het middel terug bracht, verzocht hg nog een half jaar in het bezit te big ven; een voorspoedig jaar was het gevolg van het toovermiddel en toen hij het eindelijk terug bracht, werd het hem geschonken. Nadat het zegel verbroken was, las hij Het oog des meesters maakt het paard vet! Zeker een eenvoudig toovermiddel, dat echter niet zelden vergeten wordt door hen, die zich aan uithuizigheid schuldig maken. Tegenover de maatschappjj heeft ieder plichten te vervullen, maar het hemd is nader dan de rok, ieders gezin moet voor gaan, en de gezinnen ljjden door de uit huizigheid van den huisvader of van de huisvrouw. Alles wat strekt om de uithuizigheid te bevorderen, moet zooveel mogelgk bestreden worden door allen, die nog prjjs stellen op (4 Toen ik op Zurkow aankwam op dit schoone, rjjke Zurkow ontving hij mg als een lid der familie, riep zijne dochter, stelde mij voor en riep uit: Nu, Freda, is hg het niet? Ja, zeide Freda, en toch ook weêr niet; Albin was niet zoo slank. Maar hij had datzelfde kastanje bruine haar, evenzoo op het voorhoofd groeiende, denzelfden mond, dezelfden vorm van het gelaat; zie eens zijne oogen, Freda! O God, mijn Albin! Hij weende; slechts met moeite kon zjj hem tot kalmte brengen. >En uwe oogen Heeft zij aangezien.* »En werd toen verliefd?* >0 neen,* antwoordde Wendel, »zoo snel ging dat niet. Wjj moesten eerst aan elkander gewennen. De oude bracht ons zeer in verlegenheid; die wilde denk eens aanons reeds binnen weinige weken vereenigen. Zgn geestvermogens waren door het plotselinge verlies van zgn zoon geheel verzwakt en in de war.* Wendel geleidde mij daarop aan het venster en zeide>ziet gij daar die witte rots?* Ik zag haar bg het bleeke maanlicht de oude huiselijkheid, daar de gelegenheid is, worden ook weer nieuwe ontdekkingen te dikwgls den dief maakt. Het geluk der bekend gemaakt, waardoor wederom nieuwe gezinnen zal daardoor verhoogd, de op voeding der kinderen daardoor verbeterd worden. Bovendien zal men vrg wat be sparen, want ongemerkt wordt nog vrg wat geld zoek gemaakt, als men avond op avond van allerlei gelegenheden, om uithuizig te zgn, wil profiteeren. Iemand die zich daaraan schuldig maakt, mag niet klagen over tal van zaken, die hoofdzakeljjk aan hem zelf te wjj ten zgn, waarvan zgn uithuizigheid de hoofdoor zaak is. Maar, zegt men misschien, mag men zich geheel aan maatschappelijke plichten ont trekken, mag men dan niets doen voor eigen ontwikkeling, is een avond aan kunst genot gewijd dan als verloren te beschouwen Niemand zal zoo iets afkeuren, niemand zal iemand uithuizig noemen die van tjjd tot tijd eenige ontspanning zoekt, maar die avonden moeten uitzondering, geen regel zgn. Er wordt thans veel geklaagd in alle hooggeplaatste personen ter verantwoording geroepen worden. Reeds diende weder een minister zgn ontslag in, en waarschjjnljjk zal er nog wel meer aan het licht komen. Eenige Fransche bladen willen De Lesseps niet beschouwd hebben als een omkooper in den eigenlgken zin des woords, meer als het slachtoffer van den ongezonden toestand van de parlementaire wereld, die voldoende gebleken is uit de gereedheid, waarmede zooveel omgekochten verklaarden in hun gedrag niets laakbaars te vinden. »Figaro« deelt onder reserve mede, dat de Keizer van Oostenrjjk van plan is te abdiceeren ten gunste van zgn broeder Karei Lodewjjk. Vele bladen spreken dit ten sterkste tegen. Op initiatief van prof. Billroth is te Weenen een Samaritanenbond gesticht, die in vredestjjd zal zgn wat het Roode Kruis in oorlog is: een vereeniging tot het ver- leenen van hulp in alle gevallen van nood. rangen en standen en te dikwijls wordt het In verband met de stichting van dezen kwaad gezocht, waar het niet te vinden is. j bond zal in de volgende maand te Weenen Herzie u zelf, heeft eens een minister ge- i een internationaal Samaritanencongres wor- zegd, dat woord moet door ons niet ver geten worden. In plaats van met de klagers te klagen moeten wij naar middelen zoeken den bijeengeroepen. die in het geheele land bjjdragen zal ver zamelen. Inmiddels besloot de Uitvoerende Raad 1000 pd. st. ter beschikking van de boeren aan de Krokodil-rivier te stellen, aan welk bedrag President Krüger 200 pd. st. uit eigen middelen toevoegde. Nauweljjks zgn de nieuwe President en zgn Ministers in de Vereen. Staten opge treden of honderden democratische baantjes jagers achtervolgen hen om postjesop grond, dat zjj tjjdens Clevelands vorig be wind ook onder hem hebben gediend. De President stelt hen echter teleur; zjj worden allen afgewezen, niet wjjl ze ongeschikt zouden zgn, maar omdat andere mannen der partjj ook eens een beurt moeten hebben l Iedereen kent den Eiffeltoren, hetzjj van eene photographie, bjj reputatie of door persoonlijke aanschouwing. Het elegante gevaarte maakt steeds een aangenamen indruk, en niemand zal het zjjne plaats op het Champ de Mars misgunnen. Wat Parjjs in 1889 creëerde, wordt thans in Chicago weder geboren, maar in ver houding tot de hoogte zullen de afmetingen van den Johnstone-toren die van zgn Parijschen bloedverwant verre overtreffen. De toren moge gebouwd zgn met Ameri- Zeshonderd-en-vnftig Katholieke Duitsch- kaansch geld en van Amerikaansch staal, om betere toestanden in het leven te roepen. Hongaren te Zvablya zjjn tot het Protes Amerikaansch brein en Amerikaansche han- Een dier middelen is zeker bevordering der ^an^sme overgegaan, omdat zjj zich niet ^en Zli} men er te vergeefs in zoeken. Carl, huiselijkheid in alle standen der maatschappij. y^den onderwerpen aan t bevel om voortaan Lehman, Noorsch ingenieur en bouw> Het kroegloopen keurt men af en terecht, den dien8t in hun kerk fluitend in de de zuurverdiende penningen moeten niet in Hongaarsche taal te vervullen. alcohol omgezet worden, maar is het socie- kundige is de ontwerper er van, terwgl zjjne helpers Scandiaaviërs, Denen, Zweden en Noren, technici als handwerkslieden zgn. In enthousiastische bewoordingen laat Nader bljjkt, dat de verwoestingen, door teitloopen minder af keuringswaardig Wordt storm en regenvloeden in de Transvaal aan- daardoor juist niet een zeer verkeerd voor- gericht, nog veel erger zgn dan aanvanke- de »Scandinave« zich over alles wat met den beeld gegeven aan de minder gegoeden, ljjk werd gemeld. Vooral aan Krokodil- Johnstone-toren in verband staat, uit. Wjj Kan men die nog eenigszins verschoonen rivier hebben de elementen op verschrikke- j willen ons beperken tot het mededeelen AA 1k~ ljjke wjjze huisgehouden. De landdrost van ran eenige sobere bijzonderheden van alge- daar schrjjft: De brug is weggeslagen, 45 meenen aard uit het relaas van genoemd huizen langs de rivier werden door het blad. water meegevoerd, zonder dat de bewoners In constructie en originaliteit, wjjkt iets konden redden. Waar vroeger tuinen Johnstone's toren van dien van Eiffel af; waren, vindt men thans slechts kale rotsen, want behalve de benedenste verdieping van Verscheidene boeren, vroeger welvarend, zijn den toren, waar zich o. a. restauratie-zalen thans aan de grootste armoede ten prooi; enz. bevinden, met uitbouwsels en hekwerk, ze zgn haveloos en ljjden gebrek. zullen geen horizontale ljjnen aan den toren Na dat bericht zgn dadelgk te Pretoria zichtbaar zgn, daar hg gebouwd is volgens met het oog op den toestand hunner be krompen woningen, de geregelde societeits- bezoekers kunnen die uitvlucht meestal niet gebruiken, hun uithuizigheid is moeieljjk te verdedigen. Herzie u zelf, was Modderman's wjjze les. Mogen allen die les toepassen, en de oude huiselijkheid weder in eere hersteld worden, het gezin in het bjjzonder en de i geheele maatschappij in het algemeen zullen daarbjj zeker welvaren. Buitenland. steil uit de zee oprjjzen. »Van die rots,* vervolgde mjjn vriend, >is Albin Markeitze, de eenige zoon van den rijken man, op drie-en-twintigjarigen leeftjjd, naar beneden gestort en verongelukt, daar hjj zich, bjj een geologischen onder zoekingstocht, te overmoedig over den kant heenboog. De vader was ontroostbaar; zjjne dochter, nu zijn eenig kind, zocht te ver geefs hem afleiding te gevenhg zond haar bjj familie te Putbus, liet het land goed aan een opzichter over en ging zelf, zonder doel in de wereld rondzwerven. Zoo was hjj ook te Genua gekomen, waar wjj elkaar ontmoetten. De liefde die hjj mjj schonk kon ik hem nooit vergeldende zieke grgsaard behandelde mjj als zjjn zoon. Hebt gjj dit schilderjj al bekeken?* vroeg Wendel, mjj op het olieverfportret wjjzende. >Dat schjjnt door een talentvol schilder gemaakt te zjjn,* merkte ik op; »er is veel individualiteit in, en toch hindert mjj iets in de trekken, zonder dat ik zou kunnen zeggen waaraan het ligt. Uit dien wel bekenden vorm ziet mjj een vreemde geest aan.* >In het algemeen ontkent gij dus ook de geljjkenis niet. Nu, dat is het portret van den verongelukten Albin.* Ik vond het merkwaardig, en begon nu de bjjzondere belangstelling van den ouden Markeitze voor Wendel te begrijpen. »Daar mjj,« vervolgde mjjn vriend, »de lust om schilder te worden nu toch vergaan was, ten minste tjjdelijk vergaan, scüikte ik Het Panama proces, dat thans zgn tweede stadium is ingetreden, doet wederom nieuw licht vallen op Fransche toestanden. Nu de zaak der omkoopingen aan de orde gekomen mjj gaarne naar de zorgen en wenschen van mjjn begunstiger, en wjjdde ik mg, eerst met onverschilligheid, later met belangstelling, aan de landhuishoudkunde, waarin ik goed vooruitkwam. Menige gelegenheid had ik toch om mjjn kennis uit te breiden en daarbjj groeide zoü ik haast zeggen ook mjjn hart en hechtte ik mjj met warmte en dankbaarheid aan mjjn weldoener. Ik was ongeveer drie jaren op Zurkow, toen Mar keitze mg te kennen gaf, dat het hem veel waard zoü zgn als vóór zjjn dood mjjne vereeniging met zjjne dochter tot stand kwam. Freda was slechts weinige maanden ouder dan ik; ik had niets tegen haar. Menig rjjk man had, zooals licht te be- grjjpen is, om haar gedongen, maar »Zij koos den frisschen, goeden jongeling,* viel ik hem met voorbarigheid ongeduldig in de rede; »rjjk was zjj zelve, op maatschap- pel jjke bezwaren behoefde zjj niet te letten, dus zjj nam een man naar haar hart. Ik heb dikwjjls gedacht, Wendel, dat bjj u trots en buigzaamheid, manneljjkheid en gevoel juist zóó gemengd zgn, als de vrouwen het gaarne hebben. Genoeg. Toen haar vader stierf waren wjj man en vrouw en ik moest mg zoo goed mogelgk in mjjne nieuwe waardig heid en mjjnen luister schikken.* Openhartig gesproken, hoop ik, dat de kunst een rjjk en gelukkig man te zgn, je beter afgaat, dan je ooit een goed schil derij zou gelukt zjjn.* Een poos na deze opmerking antwoordde de handen ineengeslagen om hulp te ver- leenen. Een openbare vergadering werd ge- het zoogenaamde sectie-systeem, waarbjj iedere verdieping op zgn voorganger rust. houden, waar president Krüger en generaal j Het terrein waarop de geheel van staal Joubert het woord voerden. De laatste gaf j gebouwde toren staat, heeft een middelljjn eene besehrjjving van het tooneel der ver-van 215 voet; de hoogte van den kolos woesting, en zeide, dat de schade minstens bedraagt 593 voetterwgl het geheel een 12,000 pd. st. bedraagt. Eene commissie van voorname ingezetenen werd benoemd, Wendel: »tot het een, zoowel als tot het ander behoort veel talent. Wanneer de rjjke man zich in zgn toestand niet schikken kan, dan is hjj een arm man een zeer arm man.* Zoo spraken wjj door, totdat langzamer hand het gesprek verflauwde. Wjj namen zwjjgend nog menige teug uit onze glazen toen wenschten wjj elkander harteljjk een goeden nacht en begaven ons naar onze slaapkamers. Langen tjjd stond ik nog aan het venster en tuurde in den donkeren nacht. Over de zee l*g een zachte glans van de maan, waarachter de geschulpte krjjtrotsen van Stubbenkammer zich als schimmen ver hieven. Eensklaps voelde ik weder een hand op mjjn schouder. Wendel stond naast mjj en zag er bleek en ontdaan als een nacht wandelaar uit. >Vergeef mjj, mjjn vriend, dat ik uwe rust verstoor,* zeide hjj met on vaste stem»ik wilde u heden nog vragen wanneer gjj denkt te vertrekken.* Met bevreemding antwoordde ikWan neer ik denk te vertrekken? Mjj dunkt, gjj hadt dit evengoed te weten kunnen komen door mjj te vragen hoe lang ik wenschte te big ven. Gjj weet, dat ik op uwe uitnoodiging uit Weenen kwam, alleen om u te bezoeken.* »Ik dank je, dat gjj gekomen zjjt!« sta melde hjj, »maar ik ga morgen op reis en hoop in uw gezelschap te reizen.* Ik staarde hem aan. »Gg houdt mg voor krankzinnig,«zeide hg. aangenamen en luchtigen indruk maakt. Volgens het blad zou hg bg helder weer >Zeer zeker >Ik moet het je dan bekennen, vriend, mjjn geliefde, eenige vriend! ik ben ongelukkig, zeer ongelukkig. Ik kan het !niet langer verdragen, ik wil vluchten, ik wil naar Weenen terug. Mjjne vrouw en ik hebben elkander niet lief. Zjj behandelt mg met hooghartigheid, zjj heeft hare vrienden, waarmede zjj omgaat, jaagt en vischt; aan haar rjjpaard schenkt zjj meer oplettendheid dan aan mg. Van huiselgk leven is bjj ons geen zweem. Of zjj haalt haar flauwe, ingebeelde sportgenooten hier en geeft luidruchtige feesten, waarbjj ik openljjk en bedekt het mikpunt harer grillen ben, of zjj rjjdt weg en laat mjj alleen in dit kasteel achter, dat mjj als een graf ge- j worden is. Het was mjjn lievelingswensch, met haar eene reis naar Oosten rjjk te makenzjj weigerde mede te gaan, zeide dat ik maar alleen moest gaan reizen, wan neer het mjj op Zurkow niet meer beviel; zjj hield niet van die hooggeroemde oosten- rij ksche gemoedeljjkheid. Het is gelukkig dat ik haar ten minste niet liefheb, dan zou ik in staat zgn mjj van gindsche rota te werpen, die de eerste oorzaak van mjjn ljjden is. Ik bezit niets en wil niets be zitten, ik ben vrg, ik verlaat Zurkow nog binnen de eerste vier-en-twintig uren even arm als ik gekomen ben. Ik reis met je mee naar Weenen.* fcvai;,v IIU» /Wordt vervolgij

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1893 | | pagina 1