Tienden. Op de Nieuwe Hebriden is het aller treurigst gesteld. De bewoners dier eilanden sterven bp honderdtallen aan buikloop. Zij hebben, toen de oogst van bananen en kokosnoten door stormen geheel vernield was, door honger gedreven, onrijpe of half verrotte vruchten gegeten, en nu sterven mannen, vrouwen en kinderen aan de ge volgen. De eilanden, zoo bericht men, zijn als bezaaid met dooden, omdat de over- bljj venden zei ven ziek of niet talrjjk genoeg zijn om het begraven van zoovelen te onder nemen. Pinkstereiland moet nagenoeg geheel uitgestorven zjjn. De »Fram< met de expeditie van dr. Nansen aan boord is Zondag van Vardö vertrokken en heeft koers gezet naar Nova- Zembla. De sultan van Marokko maakt zich ge reed tot eene expeditie tegen den machtigen Kabjlen-stam der Izzegs, die drie jaren ge leden zjjn gouverneur vermoordde. De ge ruchten dat een inlandsch hoofd met eene sterke strjjdmacht tegen Fez oprukt om den Sultan te onttroonen, is van grond ontbloot. Een revolutie is uitgebroken in den Staat Santa Catharina, waaraan door staats-troe- pen wordt deelgenomen. Het doel is den Gouverneur af te zetten. De Braziliaansche kruiser »Tiradentes« is er heen gezonden. Een raadselachtige vergiftiging heeft te Merrimac, bij Nashua, plaats gehad. Zekere Deschamps, een Fransch Canadees, zjjn vrouw en zes kinderen, werden den 14en dezer ziek 's nachts stierf een der kinderen, Zaterdag een tweede, Zondag een derde, Dinsdagavond nog twee en de ouders zjjn in bedenkeljjken staat. De lijken vertoonden zwarte vlekken. Over dit onderwerp wordt zooveel ge sproken, zooveel opgeruid en zooveel onzin verkocht, dat' het mjj niet ondienstig voor komt, er een kalm woord over in het midden te brengen. De meeste courantenberichten vermelden slechts het verzet dat de eige naren van tiendrechten ondervinden en hoe het bjj verkoopingen van tiendvruchten toe gaat; de zaak zelf wordt echter zelden be handeld. Het tiendrecht dateert niet van vandaag of gisterenhet wordt reeds aangetroffen bij de oude heidenen in den vorm van een offerande aan God. Later onder het Christen dom werden de tienden geheven ten behoeve van den heer van den Lande als eene ver goeding voor het gebruik van den grond. Door hem werden de tiendrechten meer malen verkocht of anderen daarmede be giftigd. In de toenmalige samenstelling der maat- schappjj pasten de tienden volkomen, zjj werden uit de toestanden geboren. Gedurende de laatste honderd jaren onder ging eehter de maatschappjj eene radicale verandering; de begrippen, de toestanden werden gewjjzigd, met het oude werd op vele punten gebroken en wel zoodanig, dat door velen wordt beweerd dat de tiénden niet meer in de tegenwoordige maatschappij passen. Dit alles kan echter niets afdoen aan het rechtsgeldig bestaan van het tiendrecht wel kan het eene opwekking zijn voor eige naren van het tiendrecht en voor de tiend- plichtigen om de handen in een te slaan en bjj overeenkomst het recht de wereld uit t# helpen. Zoo begreep het ook de Nederlandsche wetgever, die bjj de wet van 1872 den eigenaar van het tiendrecht de verplichting oplegt om dit te doen afkoopen tegen eenen bjj die wet vastgestelden -maatstaf. Nooit mag echter het verouderd zjjn van het tiendrecht eene oorzaak tot verzet worden tegen dat recht, nooit mag daarin aanleiding worden gevonden om geweld te plegen tegen de eigenaren of hunne lastgevers, dat zjjn de koopers der vruchten en hunne werk lieden. Het zou ook wat moois worden. Stel eens dat een der grootste schreeuwers over de tienden eene zekere som geld had te vorderen van den eigenaar van het tiend recht uit kracht van eene schuldbekentenis van de vorige eeuw, onderteekend door den overgrootvader van dien eigenaar en dat nn deze om betaling wordt aangesproken en allerlei getueene middelen beproefd om zijn schuldeischer die som door den neus te boren. Wat zou die schreeuwer tegen het tiendrecht wel niet doen? Zou niet de geheele Langstraat moeten hooren van dien lagen schuldenaar? En wat doet die veronderstelde schuld eischer nu anders? Precies hetzelfde wat bjj in zijne tegenpartjj zou laken. Gteu mid del is hem te gemeen, te laag om zjjn doel het niet betalen van tiend te bereiken. Hjj bekommert er zich hoegenaamd niet om dat het tiendrecht een deel van het vermogen zjjner tegenpartjj uitmaakt en deze de waarde heeft moeten betalen om het te verkrjjgen. Hoe zou hjj kjjken als het volk zjjn huis eens kwam afbreken? Moord en brand zou hjj sehreeuwen over het verlies van zjjn eigendom, maar als een ander door zjjn toe doen het tiendrecht ook diens eigendom verliest, juicht hjj. Dat een boer geen tiend wil koopen en geen deel van zjjn vruchten wil afstaan, wie zal hem dit euvel duiden In het eerste is hjj geheel vrjj en in het tweede geval staat het aan den eigenaar van het tiendrecht om hem in rechten tot zjjn plicht te brengen. Ontkent de tiend weigenaar dan het recht matige der vordering, dan zal de rechter de zaak ui;maken en komt hjj op deze wjjze af van eene verplichting, die niet meer met de hedendaagsche toestanden strookt, wie zal daar iets tegen hebben? Maar een proces durft de weigeraar niet aan, daar hjj bjj zich zelf geheel van het recht van den ander overtuigd is. Slechts sluipmoordenaars middelen gebruikt hjj om zjjne tegenpartjj te bestrjjden. Met open vizier komt hjj niet in het veld. Aan het recht van den tiend eigenaar zal dan ook wel weinig te doen zjjnwant niet alleen bezit bjjna ieder be hoorlijke titels, maar bovendien wordt het recht door verjaring verkregen eene leer, die reeds sedert eeuwen in Nederland gegolden heeft. Laat ik nu trachten afzonderljjk de be langen te behandelen van de grondeigenaren, de huurboeren en de opgewonden en opge stookte menigte. Gelukt de onderneming waarop echter al heel weinig kans bestaat dat is, geeft de eigenaar van het tiendrecht zjjn recht op, dan wordt de eigenaar gebaat. Zjjn land stjjgt in waarde. Zoo hjj het zelf bebouwt krjjgt hjj meer opbiengst en zoo hjj zjjn grond verpacht meer huur. Hjj is dan ook veelal de hoofdschuldige van het verzet en sommige onder hen weten heel goed waarom zjj geld en drank aan de menigte doen ver strekken om hen op te winden tegen de vertienders. En nu de huurboeren. Arme stakkers, die het toch reeds zoo zwaar te verant woorden hebben in deze voor u slechte tjjden, gjj zjjt onnoozel genoeg om u te laten op stoken en tiend te weigeren en daardoor u zelf te benadeelen. Om den vertiender voor te zjjn en niet in rechten te worden vervolgd, moet gjj uw oogst te vroeg, dat is onbekwaam, dik- wjjls bjj nacht, binnenhalen, gjj loopt ge vaar dat alles bederft en wat kunt gjj winnen? Wanneer de tiend eens moet ver vallen, eenig voordeel gedurende uw loopend huurcontract, lang niet opwegende tegen het zoo even vermeldde nadeel. En na afloop van uw huurcontractWel natuurlijk snapt gjj het niet? de grondeigenaar vraagt meer huur en hjj plukt de vrucht van uw werk en van het gevaar dat gjj ge- loopen hebt in een proces gewikkeld te worden. Eindeljjk de opgeruide menigte. Terwjjl de eigenlijke schuldige thuis zit, zonder ander gevaar dan met een kloppend hart en er aan denkende wat zjjne op ruiing, zjjn geld en zjjn drank zullen uit werken, maakt gjj die echter met de zaak zelf niets te maken hebt op straat veel drukte, gjj schreeuwt en tiert tegen de tiendheffers, gij verzet u tegen de politie, handhaafster van recht en orde. En wat kunt gij winnen? Hoegenaamd niets. En verliezen? Gij staat bloot aan gevangenis straf en sabelhouwen en houdt uw geweld aan, dan vallen er eenmaal onder het lood der Overheid eenige dooden onder u. Dan zal er geschreeuwd worden dat onschuldigen zijn gevallen, hetgeen allicht werkeljjk het geval zal zjjn, maar aan wien hebt gjj dit te wjjten? Aan u zelf en aan niemand anders. Gij hebt u laten opstoken de ka stanjes voor anderen uit het vuur te halen. HERPT. Voor de verkiezing van twee leden voor den raad dezer gemeente, waren 19 stemmen uitgebracht, 't getal kiezers be Iraagt 51. Gekozen zjjn de aftredende leden de heeren J. de Wilt met 19 en J. O. van Bokhoven met 18 stemmen. «De handel in aardappelen begint ook hier een aanvang te nemen. Men be steedt f 3.50 tot f 4.per H.L. voor de kralen. De boeren zjjn echter niet genegen tegen lager prjjzen te verkoopendaar de opbrengst zeer middelmatig is en men over 't algemeen dit jaar hooge prjjzen verwacht. De regen der laatste dagen heeft aan de late aardappelen en ook vooral aan de wei landen, zichbaar veel goed gedaan. Ook is men hier druk bezig met het maaien der tarwe die over 't algemeen nog al mee schijnt te vallen. ELSHOUT. In de Donderdag 1.1. ge houden vergadering van stemgerechtigde ingelanden van het waterschap Oudheus- den, c.a., is met algemeene stemmen tot voorzitter, in vervanging der vacature door het overigden van den heer A. H. J. Ver hoeven, benoemd de heer H. A. J. Ver hoeven te Heusden. In verschillende bladen heeft het be richt de ronde gedaan, dat alhier een nest met jonge arenden gevonden is en deze ver volgens bjj den Burgemeester gebracht zjjn, alwaar ze in eene kooi zjjn geplaatst. Al dadeljjk heeft een ieder dat bericht gewantrouwd en terecht. Bjj onderzoek is ons gebleken, dat het volstrekt geen arenden zjjn. Een jager noemde ze koop-uilen, een roofvogel, die volwassen eene vlucht heeft van circa een Meter. Zjj azen op eendvogels, duiven, hazen enz. VEEN. De uitslag van de verkiezing voor leden van den gemeenteraad is als volgt: Herkozen de heeren L. van der Pol en W. Verzjjl. Herstemming tusschen de heeren C. A. W. Jiskoot (aftr. lid) en W. Vos Hz. en in de vacuture, ontstaan door het vertrek van den heer L. van Eeten, gekozen de heer J. Blankers Jz. DRONGELEN. De tiendverpachting heeft hier de afgeloopen weck zonder stoornis plaats gehad. Eerlang zal de Zuiderbandjjk van den Maasmond tegenover Hagoort door het Oude Maasje worden getrokken. Nabjj de woning van Van der Nieuwegiessen, zal alsdan het Oude Maasje in verbinding worden gesteld met bet vak Hagoort Keizersveer van de nieuwe rivier. D RUNEN, 20 Juli 1893. De eene ver gadering volgt op de andere. Gisteren avond was 't weer bjjeenkomst der boeren, ten huize van De Wed. L. van Roojj. De vorige commissie tot aankoop van tiendvruchten, was niet geslaagd. Thans is weder besloten om de tiend vruchten zooveel mogeljjk in te halen en de voerlieden, die genegen zjjn voor den staat te rjjden, zooveel mogeljjk te weren. Inwonende voerlieden hebben hunnen dienst geweigerd. Heden zjjn de zaakgelastigden bezig het hun toekomende uit te zetten, zooals men dat noemt, om bjj droog weder te halen. 21 Juli. Gepasseerden nacht zjjn op eenige akkers, waar gisteren de tiend was uitgezet, alle uitgezette schoven totaal ver nield, vertrapt of in het water geworpen. WOUDRICHEM. De visscherjj levert tegenwoordig voor het visschersgilde niet veel op. De weinige zalmen, die gevangen worden, zjjn nog van geringe waarde, doordat zjj weinig gewicht bezitten. Ieder, die onze kerk bezoekt, vindt het orgel, daarin geplaatst, zeer mooi. Het is indertijd gekocht uit de oude klooster kerk in den Haag. Prins Willem III, de Koning-Stadhouder, schjjnt dat orgel aan de kloosterkerk geschonken te hebben. Dat het orgel veel kunstwaarde schjjnt te be zitten blijkt hieruit, dat deze week door een Belgischen oudheidkundige 1000 frs. werd geboden voor twee uit hout gesneden beeldjes, die er boven op staan. Ook roemde hjj ten zeerste het balcon van het orgel. Op zoo'n manier zou het een aardig kapi taaltje kunnen vertegenwoordigen. liinrieniauu. Naar wjj vernemen, is een wetsontwerp op den leerplicht thans bjj den Raad van State in onderzoek. Aan de »Londensche Times* wordt d.d. 23 Juli uit Singapore getelegrapheerd, dat Achineesche passagiers op het Nederlandsche stoomschip »Rajah Kongsee*, op de oost kust van Atjeh, de bemanning hebben aan gevallen en 22 »Aziaten« hebben gedood, benevens den kapitein en den eersten stuur man, beiden Engelschen. De Atchineezen verlieten met hun gevangenen in booten het schip. Het doel van het oproer was zeeroof. Het schip behoort aan den Chinees Thio Tiauw Siak c. s. toe. Het behoort te Oleh- leh (Atjeh) te huis en onderhoudt een ge regelde vaart tusschen die haven en PenaDg. Bjj het Depart, van Koloniën is het volgende telegram van den Gouv.-Generaal van Nederl.-Indië ontvangen »Iu den avond van 20 dezer is op het stoomschip onder Hollandsche vlag >Raijah Kongsi Atjeh* tusschen Telok Semawe en Edi onder de Atjehsche passagiers een oproer uitgebroken. Het scheepsvolk werd aange vallen en grootendeels vermoord; ook de kapitein en de stuurman, beiden Engelschen. Totaal gedood 34, gewond 15. Twee Euro peanen, machinisten, ongedeerd aan boord gebleven. De Atjehers verlieten met eenige door hen gevangen genomen passagiers, geen Europeanen, het schip bjj Diamant- punt. Drie gevangenen naar Telok Semawe gevlucht. Schip in onze handen. De Gou verneur, de kommandant der scheepsmacht en de resident zjjn naar de plaats van het onheil vertrokken.* (St.-Ct.) Volgens de Maasbode* zullen de afge vaardigden van Noord-Brabant den 31 en dezer eene vergadering houden te 's-Bosch, waar de kieswet het onderwerp der verhan delingen zal wezen. Zjj wenscht hun kracht en vooral moed en vastberadenheid toe, opdat deze vergade ring geen minder succes hebbe »dan dat hetwelk de legerwet-Bergansius uit de wereld hielp*. Voor de tweede maal, zegt »De Maas bode,* »ziet Noord-Brabant de gelegenheid voor zich geopend om ons volk een schier onwaardeerbaren dienst te bewjjzen.* Het comité voor den Prinsessedag, 31 Aug., te Dordrecht heeft het volgend pro gramma opgesteld: '8 Voormiddags 9 uur kinderoptocht. Na afloop feesteljjk onthaal der deelnemers in »Kunstmin«. 's Namiddags groote historische optocht voorstellende den intocht van prins Willem van Oranje op den 25n van Hooimaand 1572 binnen Dordrecht, bjj genoegzame deelneming gepaard aan een reclame-op tocht. 's Avonds volksconcerten op het Scheffers- plein en het Stationsplein. De stations-restaurateurs zjjn thans ver plicht, op ééa der tafels van elk der restau ratiezalen en wachtkamers, ten gerieve van het publiek, een blaadje te plaatsen, waarop eene karaf frisch drinkwater en een paar glazen. Eenige vermogende Israëlieten, te Rot terdam en te Amsterdam woonachtig, hebben, naar de N. R. Ct. verneemt, het plan ge opperd het eiland Schiermonnikoog te koopen, ten einde aldaar eene kolonie voor Russische uitgewekenen te vestigen. Door de arrondissements-rechtbank te Rotterdam werd onlangs de huisvrouw van E. B., vroeger te Ouwerschie woonachtig, veroordeeld tot 2 jaren gevangenisstraf, wegens mishandeling van hare stiefdochter. Bedoelde vrouw is thans in de gevangenis te Scheveningen overleden. De vóór enkele dagen in voorloopige hechtenis gestelden F. Hendriks en G. Vos, verdacht van ook bjj de Ossche schandalen betrokken te zjjn, zjjn weder uit de hechte nis ontslagen. Iemand uit Krimpen a/d. Lek, die on voorzichtig genoeg was om in den nacht van Donderdag op Vrjjdag eene hem on bekende vrouw te volgen naar eene woning in de St. Annastraat te Amsterdam, werd daar onder bedreiging, beroofd van f 15. Wanneer het weder den 2en Augustus a.s. gunstig is, belooft de illuminatie in het Haagsche Bosch ter gelegenheid van de verjaardag van H. M. de Koningin- Regentes schitterend te zjjn. Het gemeente bestuur is er in geslaagd iets geheel nieuws te bedenken. Op den tweeden Boschvjjver wordt n.l. dit jaar een Chineesche brug ge bouwd. Een 20 meter hooge toren, geflan keerd door bogen, die in het midden van de brug verrjjst, zal verlicht een prachtig effect maken. De gekleurde ballons tusschen het groen der boomen, die ten vorigen jare zoo'n fantastische aanblik opleverden, zullen ook nu weder worden ontstoken. Gedurende de verlichting zal een muziek korps in een gondel het feest door muziek opluisteren. De justitie te Amsterdam doet onderzoek naar de oorzaak van den dood van den hoofdagent van politie Delleman, wiens ljjk dezer dagen in een der grachten werd ge vonden. Naar men zegt, is sinds de dagen van het paling-oproer reeds meermalen een aanslag op dien politiedienaar beproefd. Een man te Huizen was drie weken ge trouwd, toen hjj op het kantoor van den ambtenaar van den burgerljjken stand aan klopte en zei»of meneer de trouwerie niet kon uutvegen.* Als reden gaf de echt genoot op, dat hjj dacht 'n engeltje bi den kop te hebben, maar 't is 'n duvelke, jong wat ik oe zeg.* Ongetroost moest de man huiswaarts gaan. Een heer, die Zaterdag aan het Raad huis te Udenhout liet bekendmaken, dat de tiendplichtigen aangifte moesten komen doen van hun tiend, werd, zonder vorm van proces, bet dorp werd nitgezet. Toen hjj zich daarna naar Oosterwjjk had begeven om een aantal werklieden te huren, die de tiend te Udenhout zouden gaan halen, pos teerden zich een groote honderd Udenhout- sche boeren op de grens van Oosterwjjk om genoemde tiend-inners te ontvangenen had de hevige regen laafstbedoelden niet naar huis gedreven, dan was dit waar- scbjjnlijk toch door de boeren uit Udenhout wel bewerkstelligd. Te Sprang zjjn wegens voorgevallen on geregeldheden samenscholingen verboden; na 9 uur 's avonds mag men er met niet meer dan 3 personen bjjeen op straat komen. Te Bladel (N.-B.) is weder een nieuw geval van pokken geconstateerd. »\an welwillende zjjde* worden aan de Telegraaf* eenige feiten meegedeeld, die de veelbesproken vraag raken of de Eogel- sche 8cheep8bouwkunde werkeljjk aanspraak kan maken op den voorrang, dien ze ten onzent nog steeds geniet, ook boven de nationale industrie in dit vak. Volgens de mededeeling in de »Telegr.« komen de feiten hierop neer. Eenige jaren geleden kwam een nieuw gebouwde ram monitor uit Engeland, waar hjj voor rekening onzer regeering was ge bouwd. Alles stoomde naar den Helder om het nieuwe schip te bewonderen, en reeds voor men het gezien had, roemde men inrichting, constructie enz. enz. Zeker onder den indruk van het denkbeeld, dat het Engelsch werk was Wjj zullen hier verder niets aan toevoe gen, dan alleen dat er vjjftienduizend Hol landsche guldens noodig waren ora het vaartuig door Hollandsche werklui voor onze marine bruikbaar te maken. De Engel schen hadden het ons intusschen als prima* werk prima laten betalen en afgeleverd. Een ander oorlogsschip, door Engeland aan ons geleverd, had op de stooraeilinders vier-en-twintig lappen; zeker pleit dit niet voor 't Engelsche gietwerk. De pantsering aan het schip had zulke geweldige naden, dat men die met stopverf had aangevuld om ze onzichtbaar te maken, en toen het schip er dientengevolge niet mooier op werd, heeft men de geheele buitenhuid netjes be pleisterd, zeker nooit vertoond in de annalen der pantsergeschiedenis. Iedereen heeft er verbaasd over gestaan, dat dit schip zjjn bestemming, Indië, goed en wel heeft be reikt. En dan nog dit feit: Men klaagde er ©ver, dat wanneer de in Holland aangebouwde torpedobooten full- speed hadden gestoomd en dan tot stilstand werden gebracht, de vlampjjpen zoo ge weldig lek werden, dat reparatie en alge- heele herziening dringend noodig was. De booten waren in Holland (Amsterdam) gebouwd, en dat was naar veler meening de oorzaakhad men ze in Engeland laten bouwen, dan kon dit niet het geval zjjn geweest. Daarom werd besloten een boot in Engeland met gegarandeerd waterproof vlampijpen te laten bouwen. De boot komt en stoomt, en weldra lekten de pjjpen, dat het een lief hebber jj was. Nu kregen de Hollandsche ingenieurs courage. De Engelschen kunnen het ook niet! (Wat een hypnotisch verlammende werking oefent die Engelsche industrie toch op de onze uit.) Hoeranu zullen wij het probeeren. En ze wagen het vlampjjpen van nieuwen vorm te maken, geheel nieuw eigen vinding, verbeel-je, vlampjjpen zooals die nog niet in jaren in 't buitenland beston den en het [vraagstuk is opgelost, de pjjpen lekken niet meer!* De vermelding van deze feiten is, volgens de ^Standard* tegeljjkertjjd een tik op de vingers van de »Vereeniging voor algemeene scheepvaartbelangen* te Amsterdam, aan wie thans in een open brief verweten wordt, dat zjj zooveel mogeljjk terluiks twee jjsploegen in Stettin heeft laten bouwen, zonder aaa de Nederlandsche scheepsbouw meesters ook maar een kans op mededinging te gunnen. Toch werden deze jjsploegen ge bouwd uit Rijks-, provincie- en gemeente- bijdragen. Men schrjjft aan de »N. R. Crt.«: In het najaar van 1892 kocht een geacht ingezetene van een aanzienljjke plaats in Friesland van een schipper tien korf aard appelen, die hjj onder in zjjn kelder liet brengen, terwjjl daarna nog 15 korf van een andereu schipper werden bjjgevoegd. Aldus werden de eerstgekochte het laatst gegeten, en warpn de laatstgekochte 15 korf het eerst aan de beurt. Nu had de schipper, die de eerste tien korf leverde, gezegd, dat de boer, van wien hjj zijn aardappelen had gekocht, ook besproeide had, maar dat de menschen daarop niet gestold waren. Intusschen kon de kooper gerust zjjn, dat de door hem (schipper) geleverde niet besproeid waren. Hoe dit zjj, de bewuste aardappen broeiden ontzag ljjk en verspreidden, toen ze lang zamerhand onder de later geleverde voor den dag kwamen, een onaangename lucht. Later vond men wel een vingerdik ljjmigQ Een vriend van orde en reclit. Echo v./h. Zuiden. Plaatselijk Nieuws.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1893 | | pagina 2