®el Land van Heusden en illena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Artikel 80 der Grondwet.
FEUILLETON.
unstenaars-Eer-
Uitgever: Lu J. YEERMAH, Heusden.
M 1233.
zaterdag 2 september. 1893.
VOOK
Dit blad verschgnt WOENSDAG en ZATERDAG.
A bonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prgsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ot. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrg dagmor
gen ingewacht.
Onze Grondwet bevat een paar termen
die in de jongste zittingen der Tweede
Kamer tot tal van uiteenloopende beschou
wingen hebben aanleiding gegeven.
Art. 80 zegtde leden T. K. worden
rechtstreeks gekozen door de mannelijke
ingezetenen, tevens Nederlanders, die de
door de kieswet te bepalen kenteekén van
bezitten, en den door die wet te bepalen
leeftijd, welke niet beneden drie en twintig
jaren mag zgn, hebben bereikt.
Dat is de le alinea. Op de 2de komen
we straks terug. De 3e bepaalt welke in
gezetenen ten allen tijde van het kiesrecht
zullen uitgesloten zijna. die dat recht bij
rechterlijke uitspraak verloren hebben b.
die in gevangenisschap of hechtenis zijn; c.
die het beheer over hun goederen verloren
hebbend. zij, die een jaar te voren van
een instelling van weldadigheid of van een
gemeentebestuur onderstand hebben genoten
e, zij, die hun aanslag in de belasting niet
hebben voldaan, 't Laatste alleen in 't ge
val de kieswet een zeker bedrag in de be
lastingen als vereisGhte tot kiesbevoegdheid
stelt.
Tot volstrekt algemeen stemrecht kunnen
we dus nimmer komen, de Grondwet heeft
eens voor altijd bepaald, aan welke categoriën
nimmer 't kiesrecht kan geschonken worden.
Ze heeft ook nog verondersteld dat 't den
wetgever wellicht noodig zou voorkomen
de uitoefening van dat recht op te heffen
voor dienstdoende militairen beneden den
rang van officier en daartoe in de 2de alinea
verlof gegeven.
Wanneer we nu hier bijvoegen dat verder
in de G. nergens beperkende bepalingen
worden aangetroffen, dan volgt daaruit dat
ze den wetgever volkomen vrijlaat alle
mannelijken ingezetenen boven 23, die niet
vallen in een der genoemde uitzonderingen,
het kiesreeht te verleenen, voor zoover ze
bezitten de kenteekenen van geschiktheid
Laat ons hier terstond bijvoegen dat de
Grondwetgever hiermee aan zijn ambt
genoot, in casu den heer Tak geen grooten
dienst heeft bewezen. Kenteekenen van ge
schiktheid aanwijzen is al even moeilijk
als die van maatschappelijken welstand.
En nu is 't nog gelukkig dat de G. spreekt
van kenteekenen voor beide, zoodat de wet
gever volstaan kan met één kenteeken voor
elk, die dan te zamen uitmaken kenteekenen
Jacques, die niet haatdragend was, lachte
om de praatjes van zijn schoonbroeder en
om zgn schilderstukken. Maar minder ge
makkelijk vergaf hij hem zijn slordige
manier van leven, zijn voortdurend verkeer
in cafés en bierhuizen. Nog moeilijker kon
hij hem vergeven, dat hg altijd ieder, die
meer talent, had dan hij, met afgunst en
nijd bejegende. Evenwel ging Fabrice voort
dien treurigen bloedverwant vriendelijk te
ontvangen en hem zelfs toe te staanj dat
hij vrij dikwijls zijn beurs aansprak. Dit
deed hij om de nagedachtens van zijn eerste
vrouw, die gewis een lastig schepsel ge
weest was, maar nu als een arme doode in
haar koud graf lagen ook omdat die
Calvat tenminste één deugd bezat, die van
zgn nichtje, de kleine Marcelle, lief te heb
benen ook nog één verdiende, n.l. dat
hij aan 't kind beviel of haar tenminste
vermaakte. Met zijn smaak en geschiktheid
voor mimhk speelde bij voor haar scènes
uit kleine tooneelstukkenhij kon met zijn
handen schaduwen en dieren op de muren
maken, hun geschreeuw nabootsen, ver
voor beide.
Wanneer 0men ons vroeg een kenteeken
aan te geven van geschiktheid, dan zouden
we vragen 1 o. een zeer gemakkelgk examen
in schrijven, lezen en rekenen; 2o. een
zeer beknopt overzicht van de samenstelling
der regeeringslichamen. Zeker zou dit een
omslachtig ding worden, maar men houde
in 't oog dat velen uithoofde van hun maat
schappelijke betrekking, waartoe examens
gevorderd worden, zouden ontheven zgn.
België handelt niet anders. Er is aldaar
een groep bekwaamheidskiezers, die eerst
na afgelegd examen kiesbevoegdheid ver
kregen hebben. Dit zou ook hier kunnen
ingesteld worden voor elk, die er om vraagt;
want die er geen begeerte naar toont,
zouden we 't kiesrecht eenvoudig onthouden,
we hebben onder onze huidige kieswet al
papieren kiezers te over.
Intusschen schijnt dat niet verlangd te
worden door de heeren afgevaardigden.
Wel is door die en geene den draak ge
stoken met de z. g. schrijfproef, maar
niemand heeft de moeite genomen een
ander kenteeken van geschiktheid aan te
wijzen, zoodat de vraag zich zal bepalen
tot het al of niet verstaan der schrijfkunst.
Een pover kenteeken, dat voor meerbejaar-
den, die zelden de pen hanteeren, veel last
mee zal brengen.
Het kenteeken van maatschappelijken
welstand heeft meer voeten in de aarde
gehad. De schrijfproef is .bij gemis van
beter, in elk geval een zeef die vele onge-
schikten zal weigeren door te laten, maar
den maatschappelijken welstand, hoe zal
men dien vaststellen?
De minister heeft eenvoudig gezegdzij,
die op geen wijze bedeeld worden.
Er wordt dus aangenomen dat ieder, die
niet bekend staat als bedeeling te ont
vangen. van gemeente of particuliere in
stellingen, daarin een kenteeken van maat
schappelijken weistand vertoont.
Tegen deze vrijgevigheid zgn vele be
zwaren geopperd, ook Grondwettige en ook
het bezwaar, dat dit kenteeken eigenlijk
geen kenteeken is. Dat iemand nooit een
geneesheer geconsulteerd heeft, kan niet als
kenteeken van gezondheid worden aan
genomen evenmin is dit een kenmerk van
maatschappelijken welstand, dat men geen
bedeeling ontvangt.
De massa welsprekendheid nalezende, over
dien welstand in de Tweede Kamer ge
lucht, krijgt men medelijden met den wet
gever die in enkele woorden aantoonen
moet waarin nu toch het kenmerk van
schillende instrumenten nadoenhij maakte
duizend kunstjes en gebaren en ontlokte
zoo aan Marcelle een vroolijk gelach, dat
den vader zoet in de ooren klonk.
Al dadelijk was die groote onbeschaafde
man, met zijn krommen neus, glimmende
snor, twijfelachtige nagels en sterke tabak
en bierlucht voor Béatrice een erg onbe
hagelijk voorwerp geweest. Wel was ze ge
troffen door de groothartigheid, waarmee
Fabrice meende zijn schoonbroer te moeten
ontzien, maar toch vond ze 't zeer treurig
maatschappelijken welstand gelegen is.
Eenmaal aannemende dat de a. s. Kies
wet zóóveel personen als mogelijk is dient
aan te wijzen als kiezers, kan men vrede
hebben met 's ministers kenteeken. Dit niet
aannemende, ja dan gaat men andere op-
visschen en komt men met of zonder erg
weer bg den census te land, uit wiens
handen we meenden dat de nieuwe Kies
wet ons verlossen zou.
En dat zgn nu de purgeermiddeltjes, die
volgens Braakensieks snedige teekening, het
kieswetkindje moet innemen, zal hij een
man worden 1
't Is een zeer moeilijk geval. Er blijven,
ook buiten al. 3 van art. 80 nog altijd
lieden over, dien 't ongeraden is kiesrecht
te verleenen, maar hoe die tot bepaalde
rubrieken te brengen Er is b. v. veel voor
om dronkaards uit te sluiten. Maar eilieve,
zal de staat zich het recht aanmatigen
iemand officieel als zoodanig te stempelen
Zij, die eens of meermalen wegens openbare
dronkenschap veroordeeld zijn, kunnen ge
makkelijk worden geschrapt, doch bedenk
dat duizenden hartstochtelijke aanbidders
van Bachus nooit met de drankwet in aan
raking komen en nu zou 't toch te gek
zgn hem 't kiesrecht te schenken, van
wien bekend is dat hij nooit nuchter ge
zien wordt en een ander toegang tot de
stembus te weigeren omdat hij een enkelen
keer per ongeluk wat te veel op had en
gesnapt werd.
Even lastig is het uitzondering te maken
voor bedelaars en die massa schijnkooplieden
in postpapier en lucifers, die de deuren plat
loopen, maar buiten de bedeeling. »Wïj
nemen alleen de ingeschrevenen op de be
volkingregisters» zegt de minister, meenende
dat dergelijk zwervend volkje nergens thuis
hoort, maar daarin vergist hij zichdeze
proletariërs, die 't platteland en de steden
brandschatten, zgn wel degelijk gezeten lui,
die als ooievaars en zwaluwen geregeld naar
naar hun nestje terugkeeren.
Een en ander heeft aanleiding gegeven
dat eenige kamerleden getracht hebben de
kenteekenen nauwkeuriger te formuleeren.
Regeering en Kamer, thans rustende, hoewel
nog niet op lauweren, kunnen den tjjd aan
genaam besteden met het zoeken van »'t
fijne der onderscheidingen.
Er is een vijftal amendementen op de wet
voorgesteld en van deze komen vier op één
punt wonderwel overeen.
Deze toch zeggen»de wet houdt voor
kenteeken van geschiktheid en maatschap
pelijken welstand, het voorzien in eigen
wezens, die door het toeval bij elkander
waren gebracht en die door levensopvat
ting en opvoeding zoo zeer verschilden, kon
met den tijd slechts aangroeien en heviger
worden.
onderhoud en dat van 't huisgezin.*
En als kenteeken daarvan komt dan het
niet bedeeld worden.
Het eerste dezer vier, ingediend door
Mees en Roëll, wil daarenboven nog:
lo. 25-jarigen leeftgd; 2o. een aanslag in
de directe belastingen of 3o. een woning,
j waarvan de grondbelasting minstens één
j gulden bedraagt en sluit uit alle wanbe-
talenden in zake de belastingen.
Het tweede, van Van Houten e. a. eischt
eveneens aanslag nota bene Yan Houten,
die vroeger op losmaking van kiesrecht
en belasting aandrong! bovendien voor
niet aangeslagenen een speciaal verzoek om
op de lysten gebracht te worden en öf een
bewijs van geschiktheid door eenig afgelegd
examen, óf f 100 op 't Grootboek of f50
op de spaarbank, of bewijs van betaalde
huur, die minstens f 1 bedragen moet. Uit
gesloten worden bedeelden en wanbetalers.
Het derde zondert hen uit, die »middellgk
of onmiddellijk* onderstand hebben genoten
of die hun belasting niet voldaan hebben.
Het vierde eischt aanslag en hg, die niet
aangeslagen is mag slechts ééns verhuizen
in het jaar)!), sluit verder bedeelden even
eens uit en verder allen, veroordeeld volgens
art. 432, 433, 426 en 453 (dat ziet op
bedelaars en dronkaards.)
Het vjjfde, van Borgesius c. s., acht het
kenteeken des ministers aanwezig bg hoofden
van huisgezinnen, die niet bedeeld zgn, noch
om bedeeling gevraagd hebben. Het zondert
de bedelaars voor drie jaren uit.
Men vergete niet, dat met dronkaards en
bedelaars alleen bedoeld worden zij, die
volgens 't wetboek van strafrecht veroor
deeld zgn. Alle anderen slippen door de
mazen en er is geen wetsartikel te bedenken
om ze tegen te houden.
Het land ziet belangstellend uit hoe bij
dit groot aantal meeningen, in de a. s. zit
ting der Kamer, art. 80 der Grondwet zal
uitgelegd worden.
TIJDINGEN YAN DE BARONES.
't Moet een door de wetenschap uitge
maakt feit zijn, dat de mannen een blijvende
en opmerkelijke voorliefde hebben voor hen,
en beschamend, dat ze de vertrouwelijkheid j die door hun vrouw bemind worden. De
van dien man moest dulden. arme Fabrice zou aan dit noodlot niet ont-
Calvat van zgn kant had met leede oogen I snappen; sedert de terugkomst van Pierre-
het huwelijk van Fabrice met die groote-pont toonde hij dezen een verdubbelde
dame gezienhij begreep vooruit, dat zevriendschap, die misschien te verklaren was
hem zou minachten en hem in zgn gewoon- uit het verlangen zijn vrouw het gezelschap
ten zou beperken. Al dadelijk beklaagde hij j van iemand uit haar kringen te verschaffen,
zich, dat hg nu nooit meer bij zijn schoon- j Daar Pierrepont natuurlijk zijn bezoeken
broeder kon komen dan in zijn bestein 't jonge huishouden wilde beperken, ver
plunje, dit beteekende waarschijnlijkweet de schilder hem dit en drong hem
dat hij zgn nanden had moeten wasschen. zoozeer, dat hij er verlegen onder werd.
En buiten deze gewichtige grief gevoelde hijVan alle onwillekeurige onhandigheden,
voor Béatrice die soort van afkeer, welken waaraan Fabrice jegens zgn jonge vrouw
hij had voor allen, die lichamelijk, verstan- kon schuldig zijn, was dit er eene, die haar
de 1 ijk of zedelijk boven hem stonden. En wel het meest hinderde. Ze vergat, dat
ten slotte verontrustte ze hem in 't eenigeFabrice volstrekt niet wist van het geheim,
eerlijke gevoel, dat hem was gebleven: hij dat er tusschen haar en Pierrepont bestond;
vreesde dat ze hem een deel van Marcelle'sze zag in zijn aanhouden, dat De Pierrepont
liefde zou ontrooven en 't kind van hem toch dikwijls bij hen zou komen, een gebrek
zou afhouden. aan taet, een erge onhandigheid en boven-
Om al deze redenen haatte Gustaaf Calvat dien een wreedheid voor haar. Hoe, als
Béatrice evenzeer, als zij hem verachtte; en zij zich afsloofde om met alle wilskracht en
de onderlinge afkeerigheid van deze twee moed hem, die zij zoo zeer had bemind, uit
Buitenland.
Te Marseille is eergisteren op een groot
aantal plaatsen brand uitgebroken. Een
tiental gebouwen en fabrieken werden ge
heel of gedeeltelijk vernield, daarenboven
werden de gevels van verscheidene huizen
geblakerd. Geen wonder dat men aan kwaad
willigheid denkt.
tie zal geopend worden ter zake van ver
wijdering uit Frankrijk.
Ten einde de Siameezen te dwingen
spoedig de jongste nieuwe eischen in te
willigen, dreigen de Franschen met het
te Bankok terugroepen der oorlogsschepen.
De buitenlanders die er verblijf houden
zgn zeer verontwaardigd over deze schen
ding der verstandhouding.
De opgewondenheid onder de Fransche
werklieden tegen vreemde arbeiders schijnt
voort te duren. In de Rue Pergolês te
Pargs, waar een circus werd afgebroken,
is geklaagd over het groote aantal buiten-
landsche werklieden dat daarbij gebezigd
werd; een met potlood beschreven papier
dat aangeplakt werd, bevatte de woorden
»Wg worden verdrongen door de vreemde
lingen het weinigje werk dat er is, wordt
ons afhandig gemaakt door Duitschers,
Italianen en Belgen.* Yoorts bevatte het
biljet een aansporing om het voorbeeld der
Eransche werklieden te Aigues-Mortes te
volgen.
Er worden voorzorgsmaatregelen genomen.
De conservatieve »Reichsbote« verlangt,
dat in den Duitschen Rgksdag eene inter
pellatie zal gehouden worden over de troons
bestijging van den hertog van Edinburg,
en dat men zal vragenmededeelingen van
de vroegere onderhandelingen met den tegen-
woordigen hertog, herziening van de wet
op de erfopvolging in Coburg en de op
neming in de rijksgrondwet van eene be
paling, waardoor vreemde vorsten uitgesloten
worden van de regeering over Duitsche
bondsstaten.
De Minister van Binnenlandsche zaken
heeft bepaald dat tegen alle vreemdelingen,
in Frankrijk verblgf houdend, en door een
strafrechterlijk vonnis getroffen, een instruc-
haar hart te bannen, zou haar man hem
dan, als aan de hand weer bij haar brengen
en eischen dat ze zgn tegenwoordigheid, die
haar zoo hinderde, duldde
Dit was een nieuwe grief, die zich kwam
voegen bg die alle, welke zij reeds tegen
hem had, en die niet billijker waren dan
deze. Maar als een vrouw 't ongeluk heeft
haar man niet lief te hebben, vindt zij
altijd redenen om een onrecht, dat haar
hart haar verwijt, te verschoonen, en
zjj doet dat bijna te goeder trouwwant
voor haar gekwelden geest en haar ziek hart
is alles kwellend, slaat alles wonden.
Béatrice bezat evenwel te veel zielenadel
om voor de alledaagsche verzoeking te be
zwijken en misbruik te maken van de ver
blinding van haar man. Ze volhardde dus
in 't gedrag, dat ze zich reeds dadelgk had
voorgeschreven, toen ze wist dat Pierrepont
terug was en 't viel haar zooveel te ge
makkelijker hem op een afstand te houden,
daar hij zelf met evenveel zorg als stand
vastigheid haar scheen te vermijdenhg
wilde liever de ver wij ten van den man dan
de verachting der vrouw verdienen.
Hoewel Fabrice met bitterheid gevoelde
hoe koud Béatrice voor hem was, wan
hoopte hij toch niet of hij zou haar op 't
laatst door edelmoedige oplettendheden over
winnen. Nadat hg den geheelen winter lang
zgn afgod had verwend en gevierd, huurde
hij in den zomer voor haar een lieve villa
tusschen Meudon en Bellevue; deze villa
gaf, benevens andere, ook dit genot, dat zg
Naar men verneemt, zgn de architecten
Kreutzer Zonen te Aken bezig met het
uitwerken van een plan voor een Rgn
Maaskanaal. Dit kanaal zou de volgende
richting nemen: begin beneden Mülheim
aan den Rgn, verder Keulen-Nippes, Duren,
Eschweiler, Stolberg, Aken (Burtscheid),
Moresnet tot Visé.
De heele lengte bedraagt ongeveer 90
kilometer, de breedte 60 meter, de normale
waterstand 8 meter. De kosten worden be
groet op pl. m. 24 millioen mark of 30
millioen frank, die door een Belgische maat
schappij op aandeelen zou worden verstrekt.
Te Aken (Burtscheid) zou de hoofdhaven
gebouwd worden.
Te Kiel is dezer dagen binnengeloopen
het te Cowes thuis behoorende, door Fran
schen gehuurde pleizierjacht Insect*, varen
de onder Engelsche vlag. De beide Franschen
er meer in de nabgheid was van haar
vriendin d'Aymaret, die dat jaar 't seizoen
te V ersailles doorbracht. De woning, die
om eenige bijzondere geriefelijkheden dikwijls
door schilders bewoond werd, was zeer een
voudig maar van voren zag ze uit op het
1 lachende Seine-dal en van achteren op het
verheven panorama van Pargs. De onderste
verdieping kwam rechtstreeks op een grooten
tuin uit, die langzaam, tot bgna aan de
Seine, afdaalde en bezet was met kleine
boschjes, grasperken en kreupelhout, dat een
weinig verwaarloosd en wild was. Halfweg
j had men er een soort van groote, goed
verlichte loods, die Fabrice tot atelier diende.
Heel achter in den tuin strekte zich een
rechte haagbeuken laan uit, die door haar
grootschheid het overblijfsel scheen te zijn
van een oud kasteelpark. Een door hoog
geboomte ingesloten openbare weg liep daar
langs. Aan weerszijden eindigde deze laan
in zeer hooge murentegen, den eenen
daarvan had men een schietschijf gemaakt,
tegen den anderen stond een rustique bank.
Hoewel men hier en daar een uitzicht op
het land had uitgespaard, was deze laan
buitengewoon stil en eenzaam en daarom
wandelde de vrouw van den schilder er
gaarne. Ze liep er te droomen op een na
middag in de maand Juli, toen ze bg de
kromming van een voetpad haar vriendin,
de burggravin d'Aymaret, zag aankomen,
die haar vroolijk toeriep:
(Wordt vervolgd./
GESCHIKTHEID en MAATSCHAPPELIJKEN WELSTAND
en MAATSCHAPPELIJKEN WELSTAND, door de
wet aan te geven.
«.vaxjurarairatli
JSaar den iOn druk van Octave Feuillet.
door b. (26