Het Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
EERSTE BLAD
Brieven uit Amsterdam.
FEUILLETON.
Kunstenaars-Eer.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
M 1247.
ZATE HDAG 21 OCTOBER.
1893.
&mi< -
voor
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsverhooging. Afzonderljjke
nnmmers 5 cent.
Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagmer-
gen ingewacht.
Ik merk uit brieven van elders dat men
door 't ganscbe land belang stelt in de
>zaak De Jonge. Van hier kan ik u be
richten dat we letterlijk met De Jong naar
bed gaan en opstaan en dat ieder lezer der
vergeefsche opsporingen voor zich overtuigd
is dat men er veel spoediger in slagen zon
de Ijjken der vermiste vrouwen te vinden
wanneer men hem de leiding maar eens
opdroeg! Intusschen, dat doet de justitie
niet, ze houdt wjjseljjk de leiding aan zich
en waakt, al zoekende, over De Jong, alsof
hjj een jongejuffrouw was, zoo pas van de
kostschool gekomen. Daar gingen van heinde
en ver stemmen op: hypnotiseer hem en
tracht daarna van hem te weten te komen,
waar bjj zijn slachtoffers gestopt heeft
en fluks komen allerlei geleerde en onge
leerde koppen vertellen dat dit nu toch a1
te erg zou zjjn! Verbeeld u, een door
trapte field, een vrouwenverslinder, we
zeggen nog niet een vrouwenmoorder, want
dit staat nog te bezien, maar dan toch
iemand, doorkneed in vele soorten van
schurkenstreken, zou men niet een vijf
minuten van zjjn wil mogen berooven, iets
wat zoo dikwijls met anderen geschiedt,
die er in 't geheel geen schadelijke ge
volgen van ondervinden, ja er zelfs vol
gaarne zich toe leenen Niet om in die
5 min. een bekentenis van zjjn lippen te
ontlokken, maar alleen om van hem te
hooren op welke plaats hjj zijn twee
vrouwen gestopt heeft! Is dat nu niet de
zorg voor een beschuldigde te ver drjjven?
Ik meen van ja en ben overtuigd dat
men de Jong, aangenomen dat hjj on
schuldig aan moord is, een dienst zou be-
wjjzen. Aangenomen ook dat hjj zich al
het gebeurde in hypnotischen toestand
herinneren zou, wat ik zeer sterk betwjjfel.
Ik heb tal van keeren personen in dien
toestand van nabjj waargenomen, ze lieten
zich dan alles wijs maken wat de hypno
tiseur ze geliefde te zeggen, dat ze één
jaar oud waren, dat ze Napoleon heetten
en gereed waren den vjjand aan te vallen,
dat ze Klaas of Jan genoemd werden, dat
ze den volgenden morgen te 5 uur moes
ten opstaan, ik heb ze op bevel van
hun meester een poging zien doen iemand
te bestelen, te vermoorden zelfs maar
nooit is me gebleken dat ze in hypnotischen
toestand eenige voorstelling van de wer
kelijkheid hadden.
Eén middel is er, zeggen deskundigen,
om door hypnotisme achter de waarheid
te komen en dat is een of ander kleeding-
stuk van een der vermiste vrouwen te
geven aan een somnabule. Yan somnabules
vertelt men wonderljj'ke verhalen. Zjj zou
den in staat zjjn uit die kleederen op te
maken waar het slachtoffer zich thans be
vindt. Door aldus te doen, zou de justitie
de Jong geen haar krenken en meteen
voor de heele wereld kunnen uitgemaakt
worden of het somnabulisme wezenljjk zoo
machtig is als men er van vertelt. Let
wel op, ik zeg niet daaraan te gelooven,
maar ik heb er al zooveel van gehoord
dat ik het gaarne eens voor dit probleem
zou gesteld zien, nu alle zoeken ook van
onze knapste rechercheurs tot heden vruch
teloos gebleven is,
De sprong van De Jong tot een ander,
wiens lust en leve» het is gestorven per
sonen in onze herinnering te doen opleven,
is groot maar ik waag dien om te komen
op de »Jacob van Lennep-tentoonstelling*,
in 't leven geroepen door den heer Hartman.
De heer Hartman is eenig in zjjn soort.
Verzamelaars zjjn er duizenden, van pen
ningen, postzegels, couranten, pennen, schel
pen, steenen, planten, handteekeningen
enz., maar niets van dat alles trekt hem
geliefden schrjjver in druk en schrift voor den heer Dubois. Toen deze gisteren ochtend
oogen te tooveren, beter en treffender dan aan een der putten kwam, loste een mjjn-
de beste levensbeschrijver zou vermogen te werker plotseling een pistool op hem met
doen. het gevolg dat hjj in den nek getroffen
Zoo liggen daar nu op deze tentoon- neerviel. De wond is ernstig, maar niet
stelling alle gewenschte inlichtingen omtrent doodeljjk. De dader die, aaavankeljjk ge-
de uitgave, de ontvangst en de kritiek van vlucht, des namiddags werd gearresteerd, is
alle de werken des gevierden schrijvers, van genaamd DwelshatoéGithjj bekende terstond
de lofredenaars op den Pleegzoon, tot de en zeide den aanslag te hebben gepleegd,
verguizers van Klaasje Zevenster toe. De omdat de heer Dubois zich bljjkbaar niet
oogst betrekking hebbende op deze jonge bekommerde om de z. i. gerechtvaardigde
dame is enorm groot. Ieder, die zich de klachten, welke hjj over eenen der opzichters,
dagen van 67 nog herinneren kan, weet zekeren Staelens, reeds herhaaldeljjk bjj hem
wat tal pennen toen tot schrijven gebracht had ingediend. De aanslag staat dus niet,
zjjn om lofliederen of jammerklachten te zooals aanvankeljjk vermoed werd, in ver
uiten en die alleen, benevens de verschillende band met de mislukte groote werkstaking
tooneelstukken uit Klaasje getrokken en de der vorige weken,
romans, naar aanleiding van Klaasje ge-
Aaar den iOn druk van Octave Feuillel.
Dezen brief luidde:
Lieve Béatrice, Ja, dit bestaan van bedrog
en verraad is ons beiden onwaardig, ik
denk, dat ge dit evenals ik zult gevoelen.
Zoolang dit zoo voortgaat, is ons geluk
slechts denkbeeldig, onze liefde slechts lijden
en hebben we niet, genoeg geleden Geloof,
dat ik even min in staat ben als gjj, om
door huichelachtige woorden mjjn geweten
te bedriegenWjj zijn schuldig, ik weet
hetmaar nooit had een misdaad uit liefde
zulke goede verontschuldigingen Zouden
ooit twee eerljjke en oprechte harten zoo
door 't noodlot zjjn bezocht? Ja, we zjjw
schuldig, maar we zjjn ook slachtoffers.
Dit leven van schandeljjke dubbelhartigheid
vol te houden zou waarljjk laag en zonder
verontschuldiging zjjn Wjj moeten dus
vertrekkenIk smeek u er om, mjjn
veelbeminde vertrouw u aan mijal
mjjn maatregelen zjjn genomenAl wat
«en man mogeljjk is, zal ik doen, om te
makeD, dat ge gelukkig wordt. Ik heb u
lief... Pierre.*
Toen hjj dit gelezen had, vertrok Calvat
zjjn gezicht tot een afschuweljjken lach.
.Hjj vouwde den brief weer op en richtte
schreven, liggen hier ter inzage neergelegd Dinsdag voormiddag te 10 uur is maar
voor ieder die nog iets gevoelt voor dezen schalk De Mac-Mahon, oud president der
onzen vaderlandschen dichter en schrjjver. Fransche Republiek, op zjjn kasteel »La
Wanneer men deze tentoonstelling bezoekt, Forest* bjj Montargis overleden,
krijgt men eenig begrip van den omvang I De Fransche regeering heeft besloten,
van Hartmans liefhebberij en ontzag voor dat het stoffeljjk overschot van den maar
dezen piëteitvollen verzamelaar. schalk op kosten van den Staat begraven
jzal worden. Het zal ver moedel jjk worden
Het seizoen, waarin de kunst haar hoog- bjj gezet in het Hotel des Invalides,
tij viert, is weer aangebroken. We hebben De overledene, Marie Edme Patrice Maurice
een achtjarigen vioolvirtuoos gehad, die de Mac-Mahon, maarschalk van Frankrjjk
aller bewondering wegdroeg en met wien en hertog van Magenta, stamde uit een
ik groot medelijden had; we hebben een aanzienlijk Iersch geslacht. De tak, waartoe j capitulatie,
heel orkest Hongaarsche knapen gehad, hjj behoorde, was echter reeds sinds 1750 i Na een krjjgsgevangenschap in Duitsch-
die minder bewonderd werden; ook hebben in Frankrjjk gevestigd. jland keerde Mac-Mahon in Maart 1871,
we reeds van den zang eener CrefelderHij werd den 13e Juni 1808 te Sully j toen de vredes-preliminaires onderteekend
liedertafel genoten. Dat ook onze kunste- geboren en legde in 1825 met goed gevolgwaren, naar Frankrjjk terug en kwam te
aan. Hem bekoort alleen wat betrekking naars dezen winter niet ledig bljjven, zal het examen voor de militaire school te Parijs aan op het oogenblik, dat de revo-
leeft op menschen, op schrijvers en kunste- u blijken als ik zeg dat Messchaerdt nu St. Cyr af. Toen hjj die verlaten had, werd lutie uitbrak. Hjj werd aan het hoofd van
naars en dat verzamelt hjj met de grootste reeds te Bremen geëngageerd is om in de hjj bjj den staf geplaatst, maakte deel uit het leger van Versailles geplaatst en slaagde
zorg. Daar zet een jeugdig schrjjver de i week vóór Paschen de Christuspartjj te van de expeditie naar Algiers en was bjj er in den 28sten Mei Frankrjjk's hoofd
eerste schrede op de gladde baan, Hart-,zingen in de Johannespassion. Ze weten het beleg van Antwerpen. Reeds in 1833 stad van de Commune te verlossen,
man koopt het boek, koopt ook alles wat't ginds dat ze er vroeg bjj moeten zjjnwerd hjj tot kapitein bevorderd. Naar Onmiddelljjk viel nu de aandacht op
maakt. Hjj werd er voor beloond door de
dubbele (benoeming tot grootkruis der voor
naamste nationale orde en tot senator.
In 1857 voerde hjj een infanterie-divisie
aan in de expeditie in Kabylië, waarna hjj
tot opperbevelhebber van de land- en zee
macht in Algiers werd benoemd.
In den Italiaanschen oorlog in 1859 was
hjj het, die den 4en Juni de overwinning
der Franschen bjj Magenta verzekerde. Daar
werd hjj op het slagveld door den keizer
tot hertog van Magenta en tot maarschalk
van Frankrjjk verheven.
In 1864 volgde Mac-Mahon's benoeming
tot gouverneur-generaal van Algiers. Hjj
bleef aldaar tot hjj met het uitbreken van
den Fransch-Duitschen oorlog naar Frank
rjjk gereepen en aan het hoofd van het
lste legerkorps geplaatst werd, dat tot
roeping had den Elzas te verdedigen. Hierin
was hjj niet gelukkig en het feit, waardoor
hjj zich het meest onderscheidde, was de
goed uitgevoerde terugtocht op Chalons en
Nancy met een leger van 18.000 man, na
de voor Frankrjjk zoo noodlottige veld
slagen bjj Weiszen burg en Wörth.
Op bevel der regeering te Parjjs met
zijn leger naar Sedan getrokken zjjnde,
werd hjj aldaar gewond en moest alzoo
ljjdeljjk getuige zjjn van de vermaarde
naar aanleiding daarvan geschreven wordtanders visschen ze achter 't net. Men is
in tijdschriften, brochares, couranten en bezig een uitvoering te arrangeeren van
pakt alles samen in één portefeuille. Later de Jaargetjjden van Haydn met een koor
kan het te pas komen, wanneer de aan- van 200 personen, groot orkest en be-
vanger zjjn tweeden stap doet. Soms komt roemde solisten, een uitvoering voor 't volk,
het niet tot een tweeden en dan bljjft de dat entrée krijgen zal tegen 50 ets. Kos-
portefeuille ongeopend jaren lang liggen en ten dezes geraamd op f 2000, ontvangsten
raakt in 't vergeetboek. I circa f 800, het ontbrekende aan te vullen
Met Jacob van Lennep is dit niet 't geval door de met aardsch sljjk rjjk gezegen-
geweest. De enkele portefeuille, waarin de den, waaraan het ons gelukkig nog niet
herinneringen aan 's mans eerstelingen be- ontbreekt.
Afrika teruggekeerd, onderscheidde hjj zich Mac-Mahon om hem als politiek persoon
vooral in 1837 bjj de inneming van Con- te doen optreden. Tegenover den heer
stantine, bjj welke gelegenheid hjj tot offi-Thiers werd hjj door de monarchalen, die
cier van het Legioen van Eer werd benoemd, wisten, dat van Thiers geen herstel der
In 1848 stond hjj als brigade-generaal aan monarchie te verwachten was, in het spel
het hoofd van de onder-divisie van Tlemcen. gebracht, en dit met zulk een gunstigen
Hjj werd in Juli 1852 disivie-generaal en uitslag, dat hjj zich ten slotte liet over-
ontving het groot-officierskruis van het halen zich niet te verzetten tegen zjjn keuze
Legioen van Eer. tot president. Zoo werd hjj den 24sten
Zjjn roemrjjke en gevaarvolle inneming Mei 1873 door den steun der rechterzjjde
waard werden, is gevolgd door een tweede,
een derde, totdat de stapel een verbazende
hoogte bereikte.
Van Lennep is al een aantal jaren dood,
en nu smaakt de zorgvuldige verzamelaar
op zjjn ouden dag het genoegen ons den
zich naar het atelier van Fabrice.
»Zoo, ben je daar?* zei de schilder.
»Ik dacht dat het de markies was, die van
morgen komen zou.*
»Neen, ik ben 't maar,* zei Calvat. »Mjjn
waarde,* zei hjj, de stem een weinig latende
zinken, »ge zult me, hoop ik, niet meer
beschuldigen van een dronkaard en leugenaar
te zjjn. Het toeval bracht me in het bezit
van een zeer belaugrjjken briefAls je
bloedverwant en je vriend is 't me onmo-
geljjk, hoe jammer ik 't ook vind, u dien
niet mede te deelen.Dat zal je zelf
toestemmen, als je hem hebt gelezen.*
»Ik zal hem niet lezen,antwoordde
Fabrice, de hand, waarmee Calvat hem den
brief toestak, wegstootende. »Ga dadeljjk
wegik verbied je hier ooit meer een voet
te zetten!»
*Je zult me wel terugroepen,* zei Calvat,
»en, daar ik niet haatdragend ben, zal ik
op uw eersten wenk komen Die brief is
van Pierrepont aan uw vrouwIk laat
hem hier.* Hjj wierp den brief op tafel en
verliet het atelier.
Toen de kunstenaar alleen was, had hjj
een oogenblik van vreesljjke besluiteloosheid.
Onbewegeljjk, als versteend, zag hjj naar
de tafel, waarop de brief lag. Eindeljjk ging
hjj met een vasten tred er heen. Hij greep
den brief, aarzelde weer, deed een beweging
om hem te verscheuren; toen vouwde bjj
hem met een krachtig besluit open en las.
Toen Calvat voorbij 't huis ging, zag hij
Béatrice voor een open venster zitten werken.
Hjj naderde snel en boog zich een weinig
naar binnen.
A. 16 Oct. '93.
J. L.
van Malakoff, in den veldtocht van de Krim,
waardoor hjj de poorten van Sebastopol
aan de verbonden legers opende, en de
toen door hem uitgesproken en historisch
In het steenkolenbekken van Luik, te geworden woorden: »j'y suis, j'y reste,*
Flemalle, is eene poging tot moord gepleegd hebben generaal Mac-Mahon tot een der
op den directeur der mjjnen van Marihaye, beroemdheden van het tweede keizerrijk ge-
Buitenland.
»Mevrouw«, zei hjj, »ik heb 't genoegen
j u te berichten, dat op 't oogenblik, waarin
.ik de eer heb tot u te spreken, uw man
bezig is den laatsten brief van uw beminde
te lezen 1Goedendag
En hij sloeg den weg in naar 't hek.
Toen hjj 't achter zich wilde sluiten, gaf
iemand hem van verre een teeken het open
te laten 't was Pierrepont, die van 't station
kwam. Ze groetten elkander. Calvat ver
dween om den hoek eener straat en Pierre
pont ging de villa binnen.
Béatrice was onder den slag van het
verschrikkeljjk bericht als verslagen bljjven
zitten zij had de woorden van Calvat ge
hoord ze begreep er den zin niet van.
Toen overweldigde een vreesljjk licht haar
geest en ze begreep: een brief van Pierre
pont was in handen van haar man; ze
zag in een vreesljjke verwarring als met
een oogopslag alles, wat binnen enkele
oogenblikken uit de vouwen van dien brief
kon te voorschjjn komen: onteering,
schande, verderf, de dood. Ze sloot de
oogen en zag gedurende eenige oogenblik
ken niets dan duisternis, waardoor stralen
van vonken schoten. Ze kwam eensklaps
tot zich zelf door 't geluid van voetstappen
op 't zand in de laanze wierp een blik
naar buiten en zag met onuitsprekeljjke
schrik, dat Pierrepont door den tuin naar
't atelier van Fabrice gingZe stond op,
en zonder na te denken, zonder vast plan,
voortgezweept door vrees voor een ontmoe
ting der beide mannen, vloog ze, met haar
tapisseriewerk in de hand naar 't atelier,
waar Pierrepont was binnengegaan.
De groote opening, die tot deur diende,
was gesloten door twee portiers, waartus-
schen een nauwe vestibule was. Nadat
Béatrice de eerste had weggeschoven, stond
ze stil, en luisterde zooveel het slaan
van haar hart haar dit toelietZe kon
zelf door de nauwe opening van de portière
zien, wat in 't atelier voorviel.
Fabrice was op 't oogenblik van Pierre-
pont's binnenkomen bezig pistolen te laden,
die hjj vroeger van den markies had ge
kregen, en waarmee hij zich dik wjj ls in
zjjn tuin had geoefend om zich te ontspannen
van zjjn werk.
Bevallen u die pistolen nog altjjd goed?*
zei Pierrepont er een opnemende en 't ver
volgens weer op tafel leggend.
Uitmuntend,* zei Fabrice.
»Gaat ge schieten?*
»Ja
Welnu, willen wjj een match maken?*
>Zeer gaarne.*
»Er mankeert u van morgen toch niets?
Gjj ziet er zoo bleek uit.*
»Ja; dat zal komen, omdat ik zoo even
een zeer pijnlijke scène met Calvat heb
gehad.*
»Zoo! ik ontmoette hem, toen hjj u ver
liet.
»Die ellendeling heeft mjjn vrouw een
hevigen haat gezworen.* 9
>Dat is merkbaar.*
»Hjj belasterde haar zooeven op een vrees-
Ijjke manier.
>Dat bewjjst alleen, dat hjj een slecht
mensch is, anders niets.*
»Ik heb hem weggejaagd.*
tot opvolger van Thiers gekozen.
De strooming echter was niet achter
waarts, en Mac-Mahon gaf te weinig bljjk
van republikeinsche gevoelens om op den
duur staande te kunnen bljjven. In 1877
moest hjj zich onderwerpen aan de be
noeming van een volbloed republikeinsch
»Dat is tusschen twee haakjes, een goede
opruiming,* mjjn waarde.
»En toch ben ik in de warik kan
dat alleen zeggen aan een oud vriend, zoo
als gjj zjjtMaar hij heeft me in de war
gebrachthjj heeft twjjfelingen bjj mjj
achtergelaten, die
»Twjjfelingen aangaande een vrouw als
'de uwe? Kom, mjjn vriend, dat is gekheid!*
j »Ja,« niet waar?* Ge kent haar
goed zelfs langer dan ik. Gjj zoudt
me met uw eer voor de hare instaan, niet
waar?*
»Zeer zeker!*
>En ge zoudt geljjk hebben, want de
uwe is even veel waard als de hare
En hem onverhoeds zjjn brief onder de
oogen houdend, zei hjj
Ziedaar
Pierrepont wankelde achteruit, alsof hjj
een spook had gezien. Toen van de tafel
het geladen pistool nemende en de kolf
Fabrice aanbiedend, zei hjj
»Dood me!«
»Neen,« zei de schilder; zoo niet, ten
minste.
Hjj deed eenige stappen door 't atelier
als om zjjn gedachten te verzamelentoen
zei hjj, bij den markies terugkomend
»Kunt gjj, en wilt gjj mjj eenige woorden
van uw brief verklaren, die ik niet be-
grjjp Gjj voert eenige verontschuldigin
gen aan, eenige geheimzinnige omstandig
heden uit het verledene, eeu zeker noodlot,
dat op u en Mejuffr. L)e Sardonne rustte
Mag ik weten, waarop dat zinspeelt?*
o (Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
DOOR B. (40
maam /1n«n /«nn/ihw«nnn rrrrv«/II .«jnmn trinnnliav, na nH nnf ia A foi«nrtrtnlroovr] AïirlavQolnoirlfia Vin rjtnVl Moa-MoViati Am Viam ftla viaIifiolr notoaar%