y Hel Land van Heusden en \llena. de Langstraat en de Bommelerwaard. rP™ ilSïE BLAD. Brieven ait Amsterdam. k FEUILLETON. De Zwanenzang. M 1259 Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. ZATERDAG 2 DECEMBER. 1893, VOOR Dit blad verschuilt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00. anco per post zonder prysve.hoogmg. Afzonderlijke ammers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Yrjjdagmor- gen ingewacht. 3m oude. tos Een enkele maal vergast ik me wel eens aan het gerecht welsprekendheid, waar dat te genieten is op openbare vergaderingen, een enkele maal slechts, want door ondervinding geleerd, ben ik bang gewor den voor massa's holle woorden, die zoo glad, zoo gelikt soms de lippen ontvloeien, maar die in den grond toch niets zjjn dan woorden. Wanneer echter deskundigen bp uitne- |l mendheid zich aangorden tot den kamp »5eu de grootste ziekte onzer dagen, wan- ich een paar dozjjn vakvereenigingen saffien komen tot het bespreken van de mid delen daartegen, dan is de gelegenheid te schoon om daarvan niet te profiteeren. Men zegt algemeen dat de werkeloosheid in onze goede stad groot is, ik durf dat bevestigen noch ontkennen, om de eenvou dige reden dat niemand er het rechte van weet. Men zegt ook dat 't dezen winter buitengewoon slap zal wezen. Dat laatste echter betwjjfel ik omdat ik de iieden mis- ;rouw, die deze voorspelling uiten. Daar zijn er onder die 't hopen en daarom al vast maar gelooven, daar zjjn er onder, die niets liever zouden zien dan gestadige ^en snelle toeneming der werkeloosheid, om Vedenen die ieder bevroedt. De tjjd zal 't \;k hier kere». Intuv-schen heersebt er reeds nu werke loosheid, die in groote steden trouwens nooit van de lucht is. Verleden jaar is er een echte commissie benoemd om daarvan de uitgebreidheid na te gaan. Dat was niet moeilijk, zei Mr. Treub, onze tegen woordige wei houder van finantiën, en men beroemde een talrijke commissie tot een grondig onderzoek. Het rapport, door deze commissie uit gebracht, is echter zoo schraal, zoo weinig afdoende, dat 't alleen een bewijs geeft, Évan werkeloosheid hoogst moeilijk een ptiek te maken is. De vakvereenigingen welke de commissie zich gewend heeft, konden zelfs niet bB raming opgeven hoe veel lieden er in hun vak zonder werk liepen en de middelen door de comm. voor gesteld tot wering der werkeloosheid, zijn zoo roerend eenvoudig en innig wanhopig dat een leek als ik wel zal ontheven zijn om ook van zijn kant iets aan de hand te doen. Verbeeld n dat de heele com- missie niets anders weet voor te stellen dan van gemeentewege een park te laten om spitten en een kade te doen graven. Ver beeld u werkelooze kleermakers, schoen lappers, stukadoors, behangers etc. aan 't spitten 1 We hebben dat voor jaren nog eens gehad, het ophoogen toen van een groote vlakte met zand. Dat zand werd om maar werk te verschaffen van ver ge haald met handkarren die half of een derde vol geladen werden en bij iedere kar liepen 3 man, die voor één man ar beid hadden, zich te verkleumen. Iets der gelijks, dat aan een publieke comedievoor- stelling op de open straat doet denken, wordt ook nu voorgesteld door een speciaal daartoe samengestelde commissie van speci aliteiten. Is het te verwonderen dat ik zeer ver' langend was deze zaak in een openbare ver gadering van mannen, in wier kring de werkeloosheid geducht haar scepter zwaait, te hooren bespreken, ik, die zooals ge weet, van nabij betrokken ben in de armver zorging Welnu ik ben er geweest, maar heb als zoo dikwijls mijn tjjd beklaagd. Ook die specialiteiten wisten niets aan te geven tot leniging. Woorden bij den hectoliter, maar wezenlijk afdoende middelen geen enkele. Bovendien hadden ze tot woordvoerder gekozen den heer Gerhard, een hoofdon derwijzer op een tractement van f 2400, een man, hij moge dan hart hebben voor de werkloozen, die in zijn welgedaanheid mis trouwen moet opwekken. Geen wonder dat zijn partijgenooten, hij is een der nette hoofden der soc. dem. partij, hem toeriepen: »jjj hebt mooi praten, want je hebt te eten!* En den heer Tak, den graanhan delaar, zoon van den rijken Tak te Schie dam, die de onvoorzichtigheid had te spre ken van zijn hongerleden, wat hem ge wis nooit overkomen is, tenzij uit pure lief hebber jj. Deze heeren, wetende niets te kunnen aangeven tot vermindering der ellende, heb ben dien avond zeer welsprekend hun ge dachten geuit. Ik echt het een groot voor recht in een vergadering flink te kunnen zeggen wat men op 't hart heeft. Maar ik vindt het zeer bedenkelijk van dat voorrecht gebruik te maken ook wanneer men niets te zeggen heeft. De heele speech van den heer Gerhard is saam te vatten in deze woorden: »mijn vrienden, alle middelen tot. bestrijding der werkeloosheid, zelfs het best afdoende, het geven van nieuw werk, zal ondoeltreffend blijkenik weet zelf geen dooi; GEORGE OH NET. 7) V. Lord Mellivan's jacht lag aan den ingang der bocht, nabij de sluispoort, voor anker, en sedert een uur schreed de markies in derzelver salon heen en weer, Marackzy verwachtend. Een dik tapijt smoorde zijn voetstappen, het beschot van gepolijst ma honiehout met zijn schitterende omlijsting van messingstaafjes weerkaatste zich in de heldere middagzon, door een wijd geopende poort drong de frissche adem van den was- senden vloed binnen. In de verte hoorde men de kettingen van een kraan krjjschen, die tot het lossen van kolen booten diende. De oude markies vernaai noch dit gedruisch, noch bemerkte hij den zonneschijn en de frissche lucht. Op de enge ruimte van vier meters zette hi) zijn rusteloozen gang voort en zjjn gedachten zweefden ver, ver weg. Hg zag hem voor zich, den tuin van "n paleis in Grosvennor-Square, en zag «.ie kleine meisjes zich vroolijk op de zoden tuimelen onder vrooljjk gelach. Do kleine, die nog vrg onzeaer op haar beentjes was, poogde de grootere zuster na te loopen en riep aanhoudend: >Maud! Maud!« met haar helder zilveren stemmetje. Dan stond de oudere stil, kwam bij haar, plaatste zich in het weeke gras, nam haar op den schoot en speelde reeds het kleine moeder tje, terwijl zij het blonde kopje van haar baby kuste. Destijds was hij nog een jonge man, sedert nauwelijks twee jaren weduw naar, en hij beschouwde vol ontroering het treffend beeld en zwoer, uitsluitend voor die twee teeder geliefde wezens te leven en niet te hertrouwen, hoezeer men ook van alle kanten daarop aandrong. Hij was dit besluit trouw gebleven, en kalm en goed verzorgd waren de kinderen opgewassen, vreemd van leed of droefenis. Nu waren zij twee volwassen jongerneisjes, en de vader, die zich voor hen opgeofferd had, hoopte de vervulling van zijn droom te gemoet te gaan hen als gelukkige vrouwen en moeders te zien en zijn ouder dom in de stille vreugde van hun familie leven te genieten. Hoe heerlijk stelde hij het zich voor, zjju kleinkinderen de blonde, zjjden haarvlokjes te kunnen streelen! Hoe verheugde hjj zich, ook hen op de zoden van den ouden vaderljjken tuin te zien rondgaloppeeren. Ach, en zij zouden dan ten minste moeders hebben, welke met angstigen blik hun wilden loop naoogden. En later, wanneer zij tot mannen waren opgewassen, zou de oude heer Hare Maje steit verzoeken, zijn Pairstitel op den oudste te laten overgaan, opdat de naam Melivan- wijzen Daar dacht niemand aan. Geen tien van de 7 of 800 daar tegenwoordig was naief genoeg te gelooven dat er door een dier heeren een probaat middel zou aan de hand gedaan worden tot het verkrijgen van werk. De eenige vraag was: zou van Emme- nes spreken of niet? Dien wilden ze hoo ren, van Emmenes, van wien ze weten dat hij tot geweld zou opruien. Gewiegd door van Emmenes, willen ze zoet zijn en in slaap vallen, droomecde van revolutie, van roof en moord. Van Emmenes sprak en raadde aan voedsel en kleeding te nemen, gewapend de orde te verstoren en toen waren ze tevreden en gingen zoet naar huis. Een beetje zingen, nu ja, maar anders haalden ze niets uit. Zulke taal be- grjjpen ze, de theoriën van Gerhard en Tak zijn ze te hoog omdat ze slechts theo riën zijn, waarvan men geen brood snjjdt. Een en ander bewijst dat er tegen wer keloosheid geen kruid gewassen is, geen ander dan een doelmatige armverzorging, gedurende den slimsten tjjd. Daar zal 't ten slotte dan ook heen moeten, dat Staat of gemeente de verzorging der armen en werkeloozen ter harte neemt. Ik zie er geen ander gat in. Amst., Nov. '93. J. L. Buitenland. enkel nieuw middel, gaat heen in vrede nieuw verschiet, floor die heeren te openen? Ik begrijp ten volle dat niemand met een j Over de nieuwe wegen, die zjj hun zouden beperkt inkomen en die geheel buiten den werkmanskring staat, dit antwoord geven moet, maar laat men dan liever iemand zoeken, die er wel wat op weet, zou ik zeggen. Gerhard is een beste man, een knappe vent ook, al meent prof. Fabius hem eenmaal op een ontaalkundige flater betrapt te hebben, en hij maakt mooie zinnen, die hij goed weet te zeggen, al is zjjn geluid niet aangenaam door dat het van een neus klank vergezeld gaat, hg is een minnaar van 't woordvragen en op geen vergadering, waar hg tegenwoordig is, zal hij verzuimen zijn licht te doen schijnen maar waar 't aankomt op middelen zoeken ter leniging van de werkeloosheid, daar moet men geen schoolmeesters hebben, maar kapitalisten, die voor een winter eens uit hun slof durven schieten en zeggen: ik zal een tienduizend broeken en hessen (kielen) laten maken om schoolkinderen te kleeden, werk voor kleer makers En een tienduizend schoenen voor idem, werk voor schoenmakersEn een paar blokken werkmanswoningen, werk voor aller hande ambachtsluiEu een nieuw park, werk voor allerlei grondwerkers en tuinlui Dat is, geloof me, de eenige oplossing van de kwestie. Of daar al advocaten, en Van Emmenessen, en Schoolmeesters en Graanhandelaars over redeneeren, dat vor dert geen stap, zelfs Treub, de groote Treub, de man der radicalen weet er niets op dan een parkje te laten omspitten op kosten der gemeente. Daar moeten mannen van geld hun woord zeggen, één millioen ten offer brengen, en we zjjn voor den winter ge holpen. En geloof me nogmaals er zjjn er tal, voor wie een ton niet meer is dan voor ons een knoop van onze Zondagsche jas! Ik heb eens met een vrouw gesproken, wier man in geen weken werk gehad had en die nu den heelen dag zocht. »En kan hij niets beet krijgen?* vroeg ik. De vrouw antwoordde: »wil ik u eens wat zeggen, meneer, rnenschen zooals mijn man, loopen dag in, dag uit om werk en weet uwes wat ze 's avonds doen? Dan danken ze onzen lieven Heer dat ze niets gevonden hebben.* Aan dat beteekenisvolle antwoord dacht ik op de bewuste vergadering. Daar zaten tal werkeloozen en velen, niet werkeloos, maar schijnbaar vol deelneming in 't lot hunner broeders. En wat denkt ge nu van de verborgen gedachten dier schare? Liepen die over wat ze zouden te hooren krijgen van de heeren Gerhard en Tak, over 't Grey niet uitstierf. Schoone plannen, vroo- lijke drooinen van hoe korten duur waren zij geweest! Plotseling veranderde het tafereel, hjj zag zich weer in het park van Dunloë. Het was een zomeravondMaud was den ganschen dag onzichtbaar geweest, en toen Harriet naar boven gegaan was, om haar te verzoeken, toch uan tafel te komen, had zij de kamer ledig gevonden. Onder aanvoe ring van den markies doorzochten de diena ren de groote duistere lanen van het park, luid roepende snelden zij door het bosch en met het vreeseljjk voorgevoel van een groot ongeluk liepen zjj langs den stglen oever van het meer, dat in het heldere maanlicht vreedzaam sluimerde. Ach! het ongeluk was nog grooter, dan het somberst voorgevoel had doen bevroe den vonden haar niet, de dochter van hun meester. Zij had hem verlaten met den man, dien zjj beminde. En voor het geestesoog van den markies dook Stenio's somber gelaat op met den vurigen blik en verheerlgkt door den stralenglas van het genie. Hoe vaak was sedert drie jaren dit heer lijk hoofd der fantaisie den grijsaard ver- De Duitsche Rijkskanselier Caprivi ont ving Zondag uit 5 een hoaten kist i, dat dadeljjk den adjudant, majoor Ebmeyer, zeer verdacht voorkwam. Hg maakte het niet open, maar stelde het aan de politie ter hand. Bjj onderzoek vond men er een dynamietpatroon in, en een mechaniek waardoor da patroon zou ontploft zjjn, in dien het kistje onvoorzichtig geopend ware. Bij de helsche machine was een schrij ven, waarin staat: »Mjjnheer, ik zend u hierbjj radijszaad, van een soort, dat men j in Dec. zaait, om er in Febr. radijsjes van kistje, geheel in den vorm van een doos met domino-steenen en ook voorzien van een deksel. Aan de eene smalle zijde van het doosje ligt vrjjwel op den bodem een naar het schjjnt met nitro-glycerine gevuld beeld van messing w'elkef onderaan een klein gaatje heeft en van voren voorzien is van een gewoon slaghoedje. De patroon lag in los kruit. Tegenover het slaghoedje bevindt zich in een houten kokertje een houten knop, waarop bovenaan een spjjker is ge slagen. De houte knop is bevestigd aan twee draden van gomelastiek, welker ander uiteinden rechts en links van den patroon in den wand van het houten kistje be vestigd zjjn en bestemd zjjn natuurljjk bjj opening der korsten knop, geljjk bjj eene boog, met kracht te doen terugspringen, zoodat de spgker het slaghoedje treft. De knop werd tegengehouden door een blokje, hetwelk aan het deksel bevestigd is. Bjj het afnemen van het deksel na moest de knop niet langer worden tegengehouden en door de spanning der elastieken draden op het slaghoedje stootenhierdoor wordt dan het kruit in brand gestoken en zoo de ont ploffing van het nitroglycerine veroorzaakt. Het openea der helsche machine zonder gevaar werd hierdoor mogeljjk, dat het kistje in het water geplaatst, waardoor ten eerste het kruit nat werd en verder de houten knop zoo opzwol, dat hjj in het kokertje vastgehouden werd. De ontplof bare stof is naar het laboratorium gebracht. De ambtenaren van het keizerIjjk kakinet kregen hierdoor argwaan dat het kleine houten doosje buiten alle verhouding zwaar was. Inlichtingen uit goede bron hebben doen blijken dat er onder de individuen, die te Orleans onlangs anarchistische plakkaten verspreiden, Duitschers waren. Alles doet gelooven dat deze het waren, die aan den Keizer en Caprivi de helsche machinen toezonden. te hebben. Het soort kan tegen vorst.* jn een goed gerenommeerd wjjnhuis te Volgens de »N. Deutsche* is uit Orleans Berljjn hebbeu twee echtparen met eenige ook aan den Keizer zulk een machine ge- vrienden in het begin der vorige week zonden met een brief van denzelfden in- otters gegeten. Bg vier dezer personen houd als aan Caprivi. Gelukkig wekte de j openbaarden zich spoedig ernstige ziekte- bezending argwaan en miste zij dns haar j verschjjnselen, en in den loop der week zjjn doel. jtwee dames de eene 21, de andere 26 De nauwkeurige beschrjjving der helsche jaar oud overleden, en wel, blijkens machine, welke aan den Keizer en aan officieele verklaring, aan typhus. Eene derde den Rijkskanselier werden gezonden, is de dame, die mede in groot gevaar verkeerde, volgende: is door toepassing van krachtige middelen De buitenste omhulling is een houten gered. De overige personen zjjn met lichte den edelman en vader met geljjke wreed- blikken moest Stenio voor hem verschjjnen. heid getroffen. Vaak had hij aldus gerede- De markies bleef aan het venster staan neerd: wanneer hjj mij eenmaal in handen en staarde somber in het verschiet. Op den viel, indien ik hem in mjjn macht kreeg,1 achtergrond der bocht, hoog boven de masten ik zou hem beschimpen en naar goeddunken en schepen, zag men door het takelwerk met mijn voeten vertrappen kunnen! Ware en de raas heen de stjjle krjjtrots zich ver- het mogelijk, een staf te vinden, gruweljjk heffen, op welker hoogte de kapel Maria's genoeg, om hem te laten boeten voor dat, j toevlucht* staat. Heet brandde de zon op wat ik geleden heb?* ide steenen glooiïng van den heuvel en met Maar die dag, waarnaar hg reikhalzend een zilveren flikkering krjjachten de meeuwen had uitgezien, scheen niet te willen komen, door het wijde uitspansel. De kerkklokken Stenio, alom gevierd, was machtig en ge- vingen aan te luiden en hun verre klank lukkigalles gelukte hem, in werkelijkheid was zoo treurig, dat de grjjsaard zijn hart had hij die sport van de maatschappelijke voelde beven. Hjj wist, dat zjj de geloovigen ladder bereikt, waarop de man stond, die j tot den hoogdienst riepen voor een doode, hem versmaad had, en de kunstenaar, een |en hjj zeide zich zelve, dat dit morgen wei afgod van het publiek, scheen in ieders oog voor zijn dochter geschiedde. Hjj onder- het volste recht te hebben, zich de schoon-1 drukte een snikken, sloot het venster, om zoon eens afstammelings van Willem den j niets meer te hooren, en stond onbeweeg- Veroveraar te heeten. Daarvoor haatte hij lijk, met levenloos neerhangende handen hem nog zooveel te gloeiender, en bjj den zijn hart klopte hevig, in zjjn gedachten haat voegde zich het schaamtegevoel, kwaljjk had de haat diep wortel geschoten, geoordeeld te hebben. Daarvoor, dat hij j In dit oogenblik dreunde de trap van hem de dochter ontnomen had, had hjj hemhet tasschendek onder een zwaren tred en kunnen dooden, daarvoor, dat hjj zich harer de stuurman opende de deur. In het half- waardig betoond had, hem folteren. j duister, dat buiten heerschte, teekende En nu, met één slag was men bg hem Marackzy's hooge gestalte zich af. gekomen en had hem gezegd: Hij is in, Lord Mellivan gaf een teeken, de zeeman schenen als een spookbeeld! Grjjnzend, met!uw nabijheid, bg wil u zien. Een woord boog, week ter zjjde en de echtgenoot van een duivelschen lach zag hjj hem voor zich i van u kan hem ongelukkiger maken, dan Maud trad binnen, als een boozen demon. O, wat onbeschrgfe- één mensch zjjn kan, of hem de grootste lijk leed had die Marackzy hem niet be- opbeuring schenken. De vervulling zjjner rokkend! Welke boetedoening was zwaar eenige hoop ligt in uwe hand.* De dag, j {Wordt vervolgd.) genoeg voor dezen roover Harteleed en welke hij ternauwernood weer gehoopt had, verguisde trots; zij hadden immers ook te beleven, was daarbinnen weinige oogen- miuwiiui

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1893 | | pagina 1