liet Land van lli'iisilcn en Altena, de Langstraat en dc Bomnielerwaard.
Statistiek
FEUILLETON
VARINKA,
M 1269.
Uitgever: L.. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 6 JANUARI.
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
IS'.
Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Wat beteekenen cijfers, waartoe die op
gaven, welk nut steekt daarin, vraagt men
wel eens, en oppervlakkig beteekenen de
meeste opgaven zeer weinig als men ze
slechts op zich zelf beschouwt. Alleen door
vergelijking kunnen cijfers leerzaam zijn.
Als men bijv. leest, dat Zuid-Holland 54
vierkante mjjlen groot is en 17900 in
woners per vierk. mijl telt, dan zijn die
cijfers vnn weinig nut, maar ziet men later
dat bijv. de residentie Soerabaja op Java
105 vierkante mijlen groot is en 19000
inwoners per vierk. mijl bevat, dan krijgt
men terstond eenig denkbeeld van Java's
bevolking, vooral als men nagaat boe de
bevolking van andere provinciën en andere
residentiën is. Op die wijze krjjgen de cijfers
groote waarde
Jaarlijks worden door de regeering sta
tistieke tabellen bekend gemaakt, die meestal
ongelezen bleven. Nu zijn die door een com
missie bijeen gebracht, en van een over
zicht voorzien, waaruit de belangrijkheid
van vele opgaven blijkt. Daaruit kan men
een overzicht verkrijgen van den toestand
onzer bovolking in velerlei opzichtindustrie,
spoorwegen, post- en telegrafie, belastingen,
uitgaven, enz. worden achtereenvolgens be
handeld. Daar nu tevens door de commissie
een overzicht gegeven is van de cijfers der
laatste 25 jaren, kan men daaruit opmaken
of wij in sommige zaken vooruit of achter
uit zijn gegaan, en dan is de uitslag van
dat onderzoek weinig bemoedigend. Klaagt
men nog al eens over achteruitgang, ver
mindering van welvaart, dan stellen dik
wijls die cijfers de klagers in het gelijk.
Al is het tarwebrood de helft goedkooper
dan voor 25 jaar, al zijn vleesch en spek
goedkooper dan een tiental jaren geleden,
de welvaart is niet toegenomen zooals uit
verschillende cijfers blijkt.
In 1889 is het aantal bedeelden met 15000
vermeerderd; in 1891 werden meer dan
2 r Jlioen panden beleend in de stedelijke
banken van leening, waarop ongeveer acht
millioen in voorschot werd gegeven, 62000
panden moesten verkocht worden, omdat
men geen geld had ze op tijd te lossen.
Waarlijk geen bewjjs van welvaart
In 44000 gezinnen wordt één dienstbode
gehouden, in 8000 houdt men er twee, in
2000 gezinnen 3. Deze cijfers blyven vrijwel
dezelfde, maar brengt men de geregelde toe-
Dr. W. JORDAN.
(2
>Nog één oogenblik geduld, uw genade,
sprak Iwan, in de hoop, dat er uit het
onverbiddelijk venster nog een wenk zou
verschjjnen»mijn knoet heeft hier een
knoop in het midden, en indien ik dezen
er in liet, zou Gregor reden hebben, zich
Ie beklagen.*
Het instrument, waarmee de executant
van diens treurige taak 'zich kwijten moest
»n welks vorm den lezer wellicht onbekend
is, is een soort zweep met een ongeveer
twee voet langen steel; daaraan is een twee
vingers breede en vier voet lange riem be
vestigd, die in een koperen of ijzeren ring
uitloopt. Die leerstrook wordt eerst in melk
geweekt en dan in de zon gedroogd, waar
door het laatste eind van deze zoo scherp
en snjjdend wordt als een pennemes. Overigens
wordt de riem gewoonljjk na zes slagen
verwisseld, daar het bloed hem weldra
week maakt.
Hoe onbedreven zich Iwan ook bij de
ontknooping met opzet betoonde, hij moest
er toch eindelijk een eind aan maken.
Reeds ontstond een dof gemor onder de
toeschouwers, hetgeen den jongen adjudant
uit de droomerijen, waarin hij verzonken
was, deed ontwaken. Hij beurde het op de
neming der bevolking in rekening, dan is
dit achteruitgang.
In 1876 had men nog 637 gezinnen met
4 en 311 met 5 dienstboden; in 1891
waren die cijfers gedaald tot 557 en 270.
Om bjj de personeele belasting te blijven
met de paarden van weelde, was de ver
mindering nog meer; in 1883 hadden 3352
personen één paard voor hun genoegen en
965 personen hielden twee luxe paarden, in
1892 waren die cjjfers 2602 en 810. En
al moge nu die vermindering voor een ge
deelte toe te schrijven zijn aan de verbeterde
middelen vuu communicatie aan de spoor
wegen, tramwegen en stoouibooten, die het
honden van paarden van weelde onnoodig
gemaakt hebben, zjj getuigt toch ook van
verminderde welvaart. De Amsterdamsche
patriciër schaft zijn rijpaard of koetspaard
niet af, omdat hij nu gelegenheid beeft ge
kregen zich van de democratische trainljjn
te bedienen, de baronnesse encanailleert zich
niet, als zij daartoe niet gedwongen is. Het
afschaffen van weeldepaarden getuigt zeker
niet van vermeerderde welvaart.
Ook de opbrengst der accijnsen is niet
vooruitgaande. In 1882 bracht bet geslacht
op f 0.73 per hoofd, in '93 was dit slechts
f 0.66, bij een vermeerderde bevolking. Mis
schien zijn de prijzen van het rundvee
eenigszins gedaald, en heeft dit invloed op
het eindcijfer, maar toch, het getuigt van
achteruitgang in het vleesch verbruik en dit
is geen bewijs van welvaart, want zoo veel
vegetariërs heeft men hier te lande niet.
In de laatst 10 jaren is het bedrag der
hypothecaire schulden met de kolossale som
van 200 millioen vermeerderd, ruim 45
millioen gulden moeten aan intrest opge
bracht worden voor hypothecaire schulden
254.102 panden zijn met minder dan f5000
belast, ruim 60.000 panden hebben hypo
theken van meer dan f 5000hoofdzakelijk
worden dus panden van kleiner bedrag be
drag bezwaard.
Wat wordt cr aan belastingen betaald?
In 1892 werd aan het rjjk opgebracht
119 millioen, aan de provinciën 5 millioen
en aan de gemeenten 76 millioen, samen
200 millioen, door een bevolking van 4 en
een half millioen, zoodat ieder, groot en
klein, rjjk en arm ongeveer f 50 belasting
moet opbrengen.
En die uitgaven stijgen jaarlijks In 1884
kostten marine en oorlog 32 millioen, in
1892 3öys millioen en nog zjjn wij vol
gens deskundigen vrjj wel op dezelfde
hoogte wat onze verdedigbaarheid betreft
Ruim 36 millioen voor onze defensie,
het is een cijfer dat veel te denken geeft,
als men de verslagen leest omtrent de be
grootingen. Blijkbaar is er nog vrij wat
meer noodig als men alles in orde zou
willen hebben, en blijft alles wat tot nu
gedaan is slechts lapwerk van weinig of
geen nut. Geld, meer geld blijft de leuze,
en jaarlijks stijgen de begrootingen zonder
dat wij veel verder komen
Maar niet alle cjjfers zijn ontmoedigend
Werd in 1882 ongeveer 2 millioen in
de rijks-postspaarbank belegd in 1892 was
dit cijfer gestegen tot 27 millioen. Iedere
maand brengt een nieuw millioen aan en
een twaalfde gedeelte der bevolking is als
inlegger scbuldeischer van den Staat. Voegt
men nu hier nog bij wat in de nutsspaar-
banken wordt ingelegd, dan komt men tot
de overtuiging dat sparen nog niet tot het
verledene behoort, dat integendeel de op
richting der postspaarbank een zegen voor
velen is geweest.
Hef kapitaal wordt in dezen tijd aan
gevallen. Wordt het getal kapitalisten groo-
ter, dan zal de strjjd met des te meer
hoon op een goeden uitslag kunnen ge
voerd worden, want het gezin, dat f 100
in de spaarbank heeft hecht veeltijds meer
aan dat kapitaal dan een andere die f 2000
bezit, en het moge veel of weinig zijn de
bezitters van een spaarbankboekje behooren
tot de kapitalisten.
Het toenemen van het sparen is das
een gunstig teekenkon nn ook een aan
zienlijke vermindering van den jenever-
accjjns en van het vergunningsrecht gecon
stateerd worden, dan behoefde men nog
niet aan de toekomst te wanhopen. Hierop
is echter, helaasnog niet te rekenen, de
schatkist zal zich zeker nog lang kunnen
verheugen in de inkomsten die voor een
groot deel zouden ophouden als naar den
wensch der Friesche volk spart jj Schiedam
gesloten werd.
Mogen de cijfers over 1893 meer ver
blijdende uitkomsten geven en getuigen van
meerdere welvaart
Buitenland.
borst neergezonken hoofd op, wierp nog
een laatsten blik op het venster en wendde
zich, daar hij geen teekenen van genade ont
waarde, opnieuw tot den koetsier en beval
hem op gestrengen toon, een aanvang te
maken.
Iwan moest gehoorzamen en zocht nu
geen verder voorwendsel. Hij trad twee
stappen achteruit, om een loop te kunnen
nemen, dan weer voorwaarts, verhief zich
op de teenen, zwaaide de knoet om het
hoofd en trof dan Gregor met zulk een
groote bedrevenheid, dat de riem zich als
een slang driemaal om het lijf van het
slachtoffer slingerde, maar met de spits de
stralplank trof. In spijt dezer voorzichtig
heid slaakte Gregor een luiden gil en Iwan
telde: »Een«.
De knoet had op Gregor's rug drie
donkerroode striemen achtergelaten.
Iwan nam weer zijn loop en liet den riem
opnieuw op den delinquent neerdalen, doch
altijd zoo, dat de spits hem niet trof;
Gregor schreeuwde weer en Iwan telde.
»Twee«.
Ditmaal gudste het bloed uit vele wonde
plekken.
Bij den vierden slag spatte het als uit
een tontein.
Bij den vijfden spatte het den jongen
officier in het gelaat. Hij trad terug eu
wischte zich het gezicht met den zakdoek
schoon. Deze omstundigheid maakte Iwan
zich ten nutte en telde zeven in plaats vau
zes, zonder dat de kapitein het bemerkt had.
j By den negenden slag maakte Iwan een
pauze, om een anderen riem te nemen, en
telde, in de hoop, dat een tweede bedrog
In een onzer vorige nos. hebben wjj
melding gemaakt dat allerwege in Frank-
rjjk huiszoekingen zjjn gedaan bjj bekende
anarchisten en dat tal van arrestatiën er
het gevolg van zjjn geweest.
even goed zou afloopen als de eerste, elf in
stede van tien. In dit oogenblik opende zich
een venster, hetwelk tegenover dat van
Yarinka lag. Een man van vijf- tot acht-
en-veertig jaar verscheen aan hetzelve. Hij
droeg den generaals-uniform en riep met
dezelfde uitdrukking, waarmee hij gezegd
zou hebben: Vooruit, steeds beter!« »Ge-
noeg, het is goed!* en sloot het venster
weer.
Terstond had de jonge adjudant zich in
positie gesteld, de linkerhand aan den naat,
van zijn broek en de reehter aan den hoed
gelegd en was onbewegelijk blijven staan,
zoolang hij zijn generaal zag. Toen het
venster weer gesloten was, herhaalde hjj de
woorden van zijn overste, en Iwan liet de
reeds opgeheven knoet zinken, zonder den
getuchtigde verder aan te raken.
Bedank zjjne excellentie,* sprak bjj en
wikkelde den knoetriem om den steel;
want zjj schenkt u twee slagen, en zoo
hebt gijliet hij er zachter op volgen,
terwijl hij hem losbond, de beide verduisterde
meegerekend, slechts acht gekregen, in plaats
van twaalf. Helpt mij toch,* vervolgde hij,
tot zijn kameraden gewend, >en bindt hem
de andere hand los.*
Maar de arme Gregor was niet bij machte,
zich bij iemand te bedanken, want, haast
bewusteloos van pjjn, was hij nauwelijks
iu staat, op de been te blijven. Twee lijf
eigenen grepen hem onder den arm en
brachten hem, door Iwan begeleid, in de
dienstbodenkamer. Maar aan de deur draaide
hij zich nogmaals om en zeide tot den
adjudant, die hem meewarig nastaarde
>Mjjnheer Feodor, betuig zjjner hooge
Naar men thans verneemt, was er last
gegeven om bij niet minder dan een paar
duizend anarchisten huiszoeking te doen.
In Commentry, departement Allier, heeft
de politie 450 bommen ontdekt, waarvan
63 geladen waren met dynamiet, 275 met
grisovtine en de overigen met saamgeperst
kruit.
Eene bjjzondere vangst deed de politie
nog te Havre, waar in de woning van een
der anarchisten 15000 francs werden ge
vonden. Dat bedrag bestond uit verschillende
stukken van waarde, welde reeds lang ver
mist werden, maar die men tot dusver niet
kon opsporen.
De inhechtenisnemingen geschiedden vol
gens een vooraf vastgesteld plan in alle
plaatsen op hetzelfde uur en gaven nergens
tot bjjzondere incidenten aanleiding. Te
Parjjs werd door enkele anarchisten den
toegang geweigerd, maar natuurljjk stoorden
de agenten zich niet aan een dergelijk
verzet.
De regeeering gelooft, dat zij nu de ge-
vaarljjkste leden der anarchistische beweging
in Frankrjjk in banden heeft. De in hechte
nis genomen anarchisten werden terstond
door den rechter verhoord en zullen zoo
spoedig mogeljjk terechtstaan.
Behalve de ontplofbare stoffen zjjn ook
alle anarchistische stukken en brieven, welke
de politie vond, in beslag genomen, als
bewjjsstukken voor de meerdere of mindere
medeplichtigheid der bewuste personen aan
de algeraeene anarchistische beweging, waar
tegen de regeering na den jongsten aanslag
in de Kamer zoo krachtig mogeljjk wil
optreden.
Aan bet onverwachte optreden der politie
is het te danken, dat zjj nergens op ernstig
verzet is gestuit.
Uit het overzicht van den Britschen land
bouw in 1893 bljjkt, dat dit jaar ook daar
niet erg voordeelig mag genoemd worden.
Een schier weergalooze droogte werkte
noodlottig op haast eiken taak van land
bouw; en dan nog drukten de oeconomisehe
omstandigheden de prjjzen van den geringen
oogst, dien de landman mocht binnenhalen.
De aanvoer van broodstoffen uit den vreemde
is dan ook nimmer tevoren zoo groot ge
weest. Opmerkeljjk was vooral de achter
uitgang van tarwe. De met deze graansoort
bebouwde oppervlakte verminderde sedert
1892 met ongeveer 343.000 acres, terwjjl
deze inkrimping tegenover de cjjfers van
twiutig jaar geleden nu reeds 1.500.000
acres bedroeg. Haver heeft in dezelfde twin
tig jaar een half millioen acres gewonnen
doch ook boekweit nam af; en de totale
vermindering van den graanbouw over 1892
wees 304.000 acres aan, die, ongelukkiger-
wjjze, niet door grasbouw bjj voorbeeld, in
beslag genomen werden, maar eenvoudig
braak gelaten zjjn. En ware het nu daar-
bjj nog maar geblevenDoch ook de vee
stapel leed geduchte verliezen. Het aantal
schapen in het Vereerfi.gd Koninkrjjk ver
minderde met 1.800.000, en In Engeland
alleen met 1.188.000. Het hoornvee at»»»
met 300.000 stuks af. Kortom, waarheen
men blikt, oreral in het landbouwersbe-
drjjf achteruitgang en kwyning. Nu spreekt
men wel van verlaging der pachtgelden en
verkondigt dat deze op den voet van de in
betere dagen gesloten cootracten nooit meer
zullen kunnen worden opgebracht. Doch
men vergeet daarbjj, hoezeer de meeste
landheeren alreeds door tydelyke en ge-
deelteljjke korting of kwjjtschelding in het
nauw gedreven zjjn, en hoe de twintig of
dertig percent afslag, die men verlangt,
voor menigen grondeigenaar juist datgene
uitmaakt, waarvan hjj zelf heeft te be
staan. Het vraagstuk, wat er op die wjjze
van den landbouwenden stand moet worden
geeft tot de ernstigste overdenkingen grond.
Excellentie mijn dank,* zeide hjj zacht,
>By juffrouw Varinka,* zeide hij gedempt.
»wil ik mjj zeiven bedanken.*
»Wat prevelt gjj daar in den baard?*
riep de jonge officier toornig, want hij
meende in de stem van Gregor een dreigenden
toon te bespeuren.
»Niets, uwe genade, niets,* sprak Iwan;
»de arme kerel bedankt slechts mijnheer
Feodor, dat gjj zoo goed geweest zjjt tegen
woordig te zijn, en meent, dat zulks te
veel eer voor hem was; verder niets.*
»A1 wel,* riep het jongmensch, die wel
begrypen kon, dat Iwan den oorspronke-
lyken tekst gewijzigd had, maar niet meer
weten wilde; »indien Gregor mjj verdere
moeite besparen wil, moet hy minder bran
dewijn drinken, of, wanneer hy beschonken
is, ten minste den eerbied niet ait het oog
verliezen.*
Iwan boog zich vol eerbied en volgde
zijn kameraden. Feodor verwjjderde zich en
de menigte trok zich eveneens terng, zeer
ontevreden met Iwau's onredelijkheid en de
edelmoedigheid des generaals, waardoor zjj
het verrukkelijk* schouwspel, dus een
derde van het genot, moesten derven.
Wjj hebben den lezer met eenige personen
van dit verhaal bekend gemaakt en willen
hem nu degenen voorstellen, die tot dusver
slechts een oogenblik verschenen, of achter
het gordjjn verscholen bleven.
Generaal graaf Tscherinayloff was door
Paul I, die hem met zijn bijzondere vriend
schap vereerde, uit de omstreken van Pul-
tawa naar St. Petersburg ontboden. Als
weduwnaar woonde hy alleen met zjjn
dochter, die den rjjkdom, de schoonheid
De correspondenten van Engelsche bladen
te Rome seinden zeer ongunstige berichten
uit Sicilië, alwaar de wanordeljjkheden toe
nemen zonder dat men den werkeijjken om
vang kent, zelfs te Rome. Te Trapani, een
dorp, kwam een soort van revolutionaire
Junia bjjeen, welke den meest onpopulairen
kommies der accijnzen berechtte en ter dood
veroordeelde, waarna de voltrekking van
dat vonnis door fusilleering plaats had.
Naar de »Standard« uit Rome vernam, rap
porteerden de Siciliaansche bisschoppen aan
het Vaticaan dat de beroeringen van zuiver
socialen aard zjjn. Het is een volksopstand
tegen uitzuigerjj. Andere berichtgevers aan
den Paus beweren dat er eene Siciliaansche
separatistische omwenteling ophanden zou
zjjn, hetgeen aan het Vaticaan geenszins
onwelgevallig zou wezen, daar de erkenning
van het onafhankeljjk Sicilië het herstel
's Pausen wereldlijke macht minder onwaar-
schjjnljjk zou makeu. Het Vaticaan beval
dan ook aan zjjne private agenten op Sicilië,
volledig omtrent den toestand op het eiland
te rapporteeren.
en den ongeëvenaarden trots hnrer moeder
geërfd had, welke daarop boogde, in rechtt
lyn van een der Tartaren-opperhoofden af
te stammen, die onder Tschingischan in de
dertiende eeuw Rusland overweldigden. De
trotsche geaardheid van Varinka ontving
door haar opvoeding ruim voedsel. De gene
raal kon zich niet zelf met zjjn dochter
bezighouden en had een Engelsche dame
voor haar aangenomen, welke, in stede de
overmoedige neigingen harer kweekelingt
te bestrjjden en te temperen, deze zooveel
te meer ontwikkeld en bevestigd had, dooi
deze in haar met de moedermelk ingezogen
nukken door de grondbeginselen van den
Engelschen adel, den meest ingebeelde van
geheel het wereldrond, krachtdadig te steunen
Zjj kende nauwkeurig alle den adel toe
komende rangen en kon, zonder zich ooi!
te bedriegen, ieder bjj den titel noemen,
dien zijn rang hem verleende, hetgeen in
Rusland veel zeggen wil. Voor al wat niet
minstens een excellentie was, had zjj d<
diepste minachting. Het behoeft geen be
toog, dat dienaren en ljjfeigenen in haai
oogen eigentlyk in het geheel geen menschel
waren, maar beesten, die misschien geringen
waarde voor haar hadden dan wellicht haai
hond of paard. Zij zou ook geen oogenblil
geaarzeld hebben, het leven van een moug't
voor dat van een dezer belangwekkem
dieren op te offeren. Bovendien was zjj ii
de muziek vrij ontwikkeld en sprak evei
goed Fransch en Italiaansch als Duitscl
en Engelsch.
IIMJ W HBL AD
DOOR
/Wordt vervolgd.!