Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
YARINKA,
M 1276.
De nieuwe Tijd.
FEUILLETON.
Uitgever: L. J. YEERMAH, Heusden.
WOENSDAG 31 JANUARI.
1894.
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
Summers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
hand en tand zijn uurwerk verdedigde, doch
eindelgk den strijd moest opgeven.
S Jaren geleden was op een der dorpen1 De boottjjd of liever de middelbare tijd
onze omgeving een schoolmeester, die vaD Amsterdam heeft de overwinning be-
feehalve het gewichtige werk om de jeugd baald en ade uurwerken hebben zich daar-
óp te leiden tot alle maatschappelijke en naar moeten schikken. Middelbare tijd, ge-
jbhristeljjke deugden, want die formule is '"Adelde tÖdDes middags staat de zon
lit de vroegere wetten in onze tegenwoor- Precies bet, zuideH en heeft haar hoogsten
dige overgenomen, nog tal van andere s^atld voor dien dag bereiktwas nu de
baantjes waarnam, zooals in dien tijd ge- beweging der aarde om haar as altijd
bruikeljjk was. De kerkelijke betrekkingen, dezelfde, dan zou steeds dezelfde tijd ver
bood graver, klokluider en wat niet meer loopen tusschen twee doorgangen en de
Yereischten geregeld zijn zorg. Ook het zonnewijzer zou ons nauwkeurig het geheele
uurwerk der gemeente regelde hjj zoo dat Jaar door den tjjd aanwijzen, maar dat is
hij zonder tegenspraak te vreezen, durfde bet geval niet. Ruim een half uur verschil
beweren, dat het altjjd uitstekend ging en kan er z»n in bet tijdsverloop tusschen twee
'zelfs de naburige klokken werden daarnaar zonsdoorgangen door het zuiden. Vroeger
geregeld. Een zonnewijzer aan de kerk Wel"d daarop niet gelet, of men te negen
waarschuwde geregeld als men iets voor RreQ te kwart voor of over negen naar
of achter was, en die zonnewgzer was een bed ging, wat maakte dat uit? Maar spoedig
werktuig, waarop onze meester gerust kon was verandering en een betere regeling
vertrouwen. Een goede zonnewgzer, een Roodig, toen de vervoermiddelen op ge-
best uurwerk en een uitstekend toezicht, I regelde tg den aankwamen en vertrokken en
.Tjv&t wil men meer? jdaarvan steeds meer door het algemeen
j Jaren is dit dan ook goed gegaan. Ieder j werd gebruik gemaakt. De lengte der dagen
regelde zich naar de dorpsklok. Om twaalf j over het geheele jaar werd gelgk gemaakt
uur. gaf het gelui den tijd voor het mid-jen die dagen heeten middelbare dagendie
dagmaal aan en de avondklok van acht tjjdsregeling de middelbare tgd. Natuurlijk
dat men hier te lande den Amsterdamschen
tgd aannam, om tot eenparigheid te komen,
want anders toch was een goede regeling
niet mogeljjk. Hoe oosteljjker toch een plaats
ligt, hoe later het is op hetzelfde oogenblik.
Is het hier 12 uren des middags dan is het
bjjv. te Batavia reeds 7 uren des avonds,
zoodat het bjj spoedige expeditie zou kunnen
gebeuren dat een telegram, des avonds te
zeven uren te Batavia afgezonden, reeds een
paar uren vroeger hier werd aangeboden.
Is het te Amsterdam middag, dan is het
te Berlijn reeds 10 minuten over halfeen,
te Londen 10 minuten over half 12. Berlijn
en Londen, of liever Greenwich, verschillen
dus één uur. Vroeger bekommerde een ge
woon burger zich evenmin om den Berljjn-
schen tgd als om den Greenwichtjjd, aan
ons ministerie van waterstaat geschiedde.
De spoorwegen, post en telegraaf verschillen I
Buitenland.
j De tentoonstelling te Brussel is tot 1896
uitgesteld.
Bg een druk bezochte verkooping in een
20 minuten met onzen gewonen, met denl
Amsterdamsche tgd. Enkele gemeentebe
sturen hebben ook die tjjdsregeling aange
nomen, maar zijn reeds daarop teruggekomen, woning te Pinet bg Saint-Etienne is de
Nu wordt van verschillende zijden aange-vloer van de kamer ingezakt. Een 50-tal
drongen op een algemeene invoering van j menschen viel in den keldervoor zoover
den Midden-Europeeschen, van den Ber-men weet zijn 2 gedood en 20 gewond.
Ijjnschen tgd. Hoort men de voorstanders, Hefc pransche Hof van Cassatie te Pargs
dan staat men verbaasd hoe veel reeds geeft het, beroep van den anarchist Vaillant
De anarchisten worden ook hiervan ver
dacht.
Te Madrid werd JDonderdagavond Minis
terraad gehouden om te beraadslagen over
den toestand te Barcelona.
verloren is door zoo lang vast te houden
aan den Amsterdamschen tgd of wat nog
tegen het doodvonnis der jury verworpen,
j Volgens de verdedigers moesten de vragen,
erger is door het aannemen van den ,jer jury voorgelegd, even talrijk zijn als
Greenwichtijd. het getal slachtoffers. In ieder geval had
Hoeveel langer blijft het niet des avonds men dezen in twee categoriën moeten ver-
bchtj deelenafgevaardigden en toeschouwers.
Des zomers zal men gemakkelijk tot 10 D£fc ZOu van groot gewicht geweest zijn
uren zien en in dezen tgd des jaars zal hetv00r Vaillant, daar dan meer in het oog
daglicht ons eerst te zes uren begevengei00pen was> dat zijn misdaad een politieke
Welk een bezuiniging van gas, van petroleum, wag>
van kunstlicht in het algemeen. De dag j Indien dus Vaillant niet door den presi-
wordt geregeld des avonds bijna een uur dent der Republiek begenadigd wordt, zal
verlengd. Minder aangenaam zal het zekerhet doodvonnis aan hem voltrokken worden,
zjjn, dat in dezen tijd het daglicht ons eerst j
Mommsen verklaarde aan een reporter
te Rome, dat hg nog vreest voor een op
stand in de provincie Emilia, maar dat hij
vertrouwde, dat Crispi alle bezwaren zou
overwinnen. Duitsche bankiers waren, vol
gens den geleerde, bereid geweest de krach
tin Italië te voorkomen, indien het Mini-
.1
jpren was voor velen het sein dat weder
een dag geëindigd was.
Maar het reizen nam toe; de stoom-
r ooten noodigden uit om de nabjj gelegen
teden meer geregeld te bezoeken. Liep men
roeger, als men noodzakelijk naar stad
noest, waarom zou men niet van het ge-
jnakkeljjke vervoermiddel gebruik maken?
En nu was het gedaan met de rust en
het zelfvertrouwen van onzen meester.
Herhaaldelijk hoorde hg klachten over
jjn uurwerk. Dan eens had men op de
ooöt een kwartier moeten wachten, dan
reder was men nog juist bg tjjds aan het
eer gekomen om de boot in de verte te
en. Was het te laat komen niet aange-
aam, ook het te vroeg komen was bij
ïw weder volstrekt geen buitenkansje, en
des morgens te acht uren zal verbljjden,j Volgens een bericht uit Bordeaux heeft
zoodat men kan zeggen dat men des morgens de politie onder de kooi van een der ma-
verspeelt wat des avonds gewonnen wordt.i frozen van de »Equateur« een staaf goud
j Dat zulk een regeling op onze Oostelijke gevonden, blijkbaar afkomstig uit het ont-
grenzen, waar men met Duitschland voort- plofte kistje uit Buenos-Ayres. Men ver
durend in betrekking staat haar nut kan moedt daarom, dat het kistje aan boord is
hebben, wordt niet betwjjfeld, maar of in geplunderd en in plaats van het goud, met
onze omgeving de voordeelen zoo belangrijk een ontplof bare stof is gevuld.
zouden zijn, als men beweert, wordt zeker Tr
v 1 Volgens berichten uit Madrid is men
niet algemeen toegestemd.
daar in militaire kringen ten zeerste ver-
t Tegen over de voorstanders staan tegen-
s o rast door en misnoegd over de bezetting
standers; aal da rageermg partj kaam? ran door Frausehen. In de
Moet de Amsterdamsche tgd vervangen 0
v s fepaansche pers wordt er op gewezen, dat
worden, dan is een zaak noodig: da ver- de Franschen Marokko ïim
andering moet algemeen zgn, geen 3 wgzers iml n sekade]ijk kan
op een uurwerkde lasten zijn daarvan 0
y a„ zgn voor de Spaansche belangen,
gebleken ook voor reizigers. Alle vervoer
ster ie-Giolitti hun hulp had gevraagd.
Mommsen gelooft in een groote toekomst
voor Italië, als het zgn zelfvertrouwen terug
krijgt.
De Engelsche Regeering ontving van sir
Henry Loch eene dépêche, waarin de bij
zonderheden der ramp aan majoor Wilson
overkomen, worden bevestigd. Inlandsche
ooggetuigen verklaren, dat vele Engelsche
gewonden bezig waren te schrijven, toen
de Matabelen hen overvielen. Sir Henry
Loch vaardigde kolonel Goold Adams met
500 manschappen af, om de gesneuvelden
te begraven en hunne schrifturen te krijgen.
Hg koestert echter weinig hoop dat kolo
nel Adams daarin zal slagen. Ook sir Henry
Loch bevestigt, dat Lobengula nog eenige
duizenden volgelingen bg zich heeft nabjj
de Boebeye-rivier. Hij weigert zicb over te
geven, vreezende dat de Engelschen zich
dan zullen wreken wegens den moord op
majoor Wilson en hem zullen verbannen.
Kolonel Goold Adams heeft last, den Ko
ning eene goede bejegening en niet-ver-
banning toe te zeggen, tenzij hg zelf deze
laatste mocht verkiezen.
middelen moeten naar denzelfden tgd ge-
De anarchisten te Barcelona zgn weer
regeld worden. Geschiedt de invoering al- aan het werk geweest. Reuter seinde van
gemeen, dan zal dat weinig verandering een aanslag op den burgemeester. De kogel
geven, dan kan men ook de lusten hebben bleef in zijn onderkaak zitten, maar of-
>ch had men gezorgd op tjjd te zgn, del den Amsterdamschen tgd had men volkomen tewijl de gedeeltelijke invoering slechts lastschoon ernstig gewond, is er geen levens-
me tgd kwam men echter te vroeg, een genoeg. Langzamerhand echter is het verkeer
os daarna te laat. De meester hield
aande dat het uurwerk even nauwkeurig
ng als vroeger maar evenzeer werd op
3 boot beweerd dat de dorpsklok niet
eugde. Zjj kwamen op tgd aan en ver-
okken op tgd, om de dorpsklokken en
fcnnewjjzers konden zjj zich niet bekreu-
en. Zij hadden hun tgd en die was goed.
Treurige tjjden voor den meester, die met
Dr. W. JORDAN.
7 (9
7 Gregor kocht zich in de nabjjheid der
dad een kroeg, en daar hjj als geknipt
«as voor zulk een postje en tal van ken
nissen onder de dienaren der eerste fauii-
^liëh bezat, róaakte hjj weldra goede zaken,
en de roode kroeg had in weinig tjjds een
gevestigde reputatie.
De adjudantendienst van den generaal
ïam een ander waar, en zoo was in het
luis van graaf Tchermaloff de oude orde
veer hersteld.
ÉTwee maanden verliepen, zonder dat
èmand den minsten argwaan gekoesterd
ad, toen de generaal op zekeren morgen
gn dochter bg zich liet ontbieden. Yarinka
leefde; want sedert dien noodlottigen nacht
vas haar alles een aanleiding tot bezorg-
ieid. De graaf was alleen, maar reeds bjj
I len eersten oogopslag had zjj zich over-
uigd, dat ditmaal niets te vreezen was, en
oood hem met eenvoudige kalmte het voor-
ofd om te kussen.
iHjj wenkte haar, plaats te nemen, en
uidde haar op een reeds geopenden brief,
ze bracht de tjjding, dat het jongmensch,
ien haar hand beloofd was, in een twee-
vecht het leven had gelaten.
langs de spoorwegen uitgebreid, verbin
dingen met het buitenland zgn tot stand
gekomen en nu moest door de reizigers
rekening gehouden worden met den tijd,
wilde men de aansluiting in het buitenland
niet missen.
Werd in Duitschland de Berljjnsche of
Midden-Europeesche tgd ingevoerd, België
nam den Greenwichtijd aan, wat ook door
De generaal sloeg bjj zjjn dochter behoed
zaam den indruk dezer tjjding gade, en in
spjjt van al haar zelfbeheersching joegen
haar plotseling zooveel verschillende ge
dachten, zooveel pjjnljjke zelfverwjjten door
de ziel, dat zjj niet bjj machte was, haar
ontroering geheel te verbergen. De generaal
werd het gewaar en stelde het op rekening
van haar liefde tot den adjudant, welke hg
reeds lang vermoedde.
»Welnu,« zeide hjj glimlachend, »alles
schikt zich immers ten beste.*
»Hoe meent gij dit, lieve vader?*
»Is Feodor niet daarom weggegaan,
omdat hjj u beminde?*
j>Ja,« fluisterde zij met half onderdrukte
ontroering.
»Zoo kan hij immers ook terugkomen.*
Yarinka bleef stomhaar oogen staarden
voor zich heen, haar lippen beefden.
Terugkomenzeide zij.
»Zeker zal hjj terugkomenWij moesten
al bijzondere ongeluksvogels zgn,vervolgde
de generaal glimlachend, »indien wjj niet
zelfs hier in het huis iemand vonden, die
zgn verbljjfplaats weet. Informeer eens daar
naar, Varinka, en zeg mij, waar hij is; het
overige is mijn zaak.
»Niemand weet, waar Feodor is,« prevelde
Yarinka dof voor zich heen, niemand als
God.*
»IIoe, hjj zou sedert den dag zijner ver-
dwjjning niets van zich hebben laten hooren?*
vroeg de generaal ongeloovig.
Varinka schudde het hoofd haar ziel werd
door te vreeseljjke smarten vaneen gereten,
dan dat zjj een woord kon uitbrengen.
zal veroorzaken.
Voor onze omgeving zal de verandering
zeker weinig voordeel geven, en wat zou
die oude meester wel gezegd hebben, als
zgn zonnewgzer meer dan een half uur
verschilde met den aangenomen tgd. Dat
zou voor hem nog iets anders geweest zgn
dan het zich onderwerpen aan den Amster
damschen tgd, die dan toch nog eenige malen
's jaars overeenkwam met zgn zonnetijd.
Nu werd de generaal treurig.
Vreest gij dan, dat hem soms een on
geluk is overkomen vroeg hij Varinka.
Deze echter zwichtte voor de overmacht
harer smart en riep:
»Voor mij bestaat op aarde geen geluk
meer! Sta mij toe, lieve vader, dat ik mjj
naar mijn kamer begeef,* liet zij er ijlings
op volgen»ik schaam mij, zoo iets gezegd
te hebben.
De generaal dacht, dat het haar door
dien uitroep berouwde, haar liefde te hebben
verraden, kuste haer het voorhoofd en liet
haar gaan. Ondanks het treurig gelaat,
waarmede zij over Feodor gesproken had,
hoopte hij toch nog zijn spoor terug te
vinden.
Nog dienzelfden dag ging hjj naar den
keizer, verhaalde hem Feodors liefde en ver
zocht, daar de dood hem van zjjn eerste be
lofte ontheven had, ten eigen bate over de
hand zijner dochter te mogen beschikken.
De keizer stemde toe en gaf zelfs den minister
van politie bevel, de noodige maatregelen
te nemen, om Feodors tegenwoordige ver-
big fplaats te ontdekken.
Zes weken verliepen, zonder dat eene
tijding kwam. Varinka was sedert het laatste
gesprek treuriger dan ooit, en vergeefs
trachtte de generaal haar moed in te spreken.
Maar hetzelfde was niet het geval bg
de andere huisgenooten. Behalve door Gregor,
j was Feodor door allen bemind. Sedert men
j dus vernomen had, dat bjj niet door den
generaal heengezonden, maar verdwenen
was, was deze plotselinge verdwijning bjjna
het eenig gesprek der dienstboden.
gevaar. De secretaris en toesnellende politie
agenten grepen de vluchtende aanvaller, den
anarchist Casas. Met veel moeite verdedigde
de politie den man tegen de volkswoede;
de menigte wilde Casas lynchen. Deze aan
slag had plaats Woensdagavond. Groote
ontsteltenis werd daarna Donderdag ver
oorzaakt door een dynamiet-ontploffing aan
de haven, waarbjj twee mannen den dood
vonden en vele personen werden gewond.
Ook elders hield men zich veel met dit
onderwerp bezig, vooral in de roode kroeg.
Gregor's argwaan ontwaakte opnieuw,
toen Feodor's geheimzinnige verdwjjning
hem ter oore kwam. Hij wist bepaald, dat
hg bjj Varinka gegaan was en kon het
zich niet begrjjpen, dat de generaal hem
niet gevonden had. Daarbjj kwam, dat
Iwan sedert dien tijd voor een ljjfeigene
buitengewoon veel geld uitgaf. Hjj was
immers Annuschka's broeder; bovendien
sprak Iwan, die niet slechts zgn goede vriend
gebleven, maar ook zgn beste begunstiger
geworden was, nimmer van Feodor, en
wanneer deze ter sprake kwam, werd het
gesprek eenvoudig met deze woorden afge
broken: »Spreken wjj van iets anders.*
De H. Drie-Koningendag was veel bezoek
bg Gregor. Ook Iwan verscheen en liet
tot groote vreugde der aanwezige gasten,
die zjjn vrijgevigheid reeds kenden, de
zilveren kopeken in zjjn zak rammelen.
Het onderhoud liep over de lijfeigen
schap en eenige der ongelukkigen, die het
gansche jaar nauwelijks vier rustdagen
hebben, prezen het ongehoord geluk van
Gregor.
>Komaaa,« sprak Iwan, bjj wien de
brandewjjn begon te werken, menig lijf
eigene is vrjjer dan zjjn gebieder.*
»Hoe meent gjj dit?* vroeg Gregor en
schonk hem een nieuw glas in.
Gelukkiger, wilde ik zeggen,* verbeterde
Iwan jjlings.
Welnu, de bewijzen hiertoe zult gij be-
zwaarljjk kunnen leveren.*
»En waarom niet Onze meestersI
Wenken voor landverhuizers naar Zuid-
Afrika. Het Engelsche commité van emi
gratie voor landverhuizers deelt uit offici-
ëele opgaven mede, dat 't voor metselaars,
straat- en mijnwerkers en andere handwerks
lieden, als ook voor kantoor- en winkelbe
dienden op 't oogenblik niet raadzaam is
naar de Transvaal te verhuizen, aangezien
er daar overvloed van werkkrachten zgn.
De loonen zgn er afgenomen, maar ook
de kosten voor levensonderhoud zgn ver
minderd. Ofschoon kantoorbedienden nog
12 a 15 pd. st. maandeljjks ontvangen, ko
men hun pension en woning hun op ten
minste 8 pd. per maand te staan en bewas-
sching nog wel op minstens 4 a 5 sh. per
dozjjn stukgoederen. Als mijnarbeiders werk
kunnen vinden, krjjgen zij een goed loon:
ternauwernood zgn zjj geboren, dan geeft
men hun twee of drie schoolmeesters: een
Franschman, een Duitscher en een Engelsch-
man. Het zjj hg ze al dan niet Ijjden mag,
tot zjjn 17e jaar moet hg het bjj hen uit
houden, en hetzjj goed- of kwaadschiks,
het koeterwaalsch moet er bjj hen inge
pompt en dat alles ten koste onzer heerljjko
Russische taal, die hjj vaak bjjna geheel
vergeten heeft, wanneer hjj de andere kent.
Wil hg het dan tot iets in de wereld
brengen, dan moet hij soldaat worden. Is
hij onderluitenant, dan is hjj een slaaf van
den luitenant; is hjj luitenant, een slaaf
van den kapitein, en zoo klimt het op tot
den keizer, die wel is waar niemands slaaf
is, dien men echter op een goeden dag aan
den disch, op de wandeling of op zjjn bed
overvalt, vergiftigt, met een dolk doorboort
of verwurgt. Blijft hjj staatsburger, dan
gaat het overigens anders: hjj huwt een
vrouw, zonder haar te beminnen, en krjjgt
kinderen, zonder te weten vanwaar zjj af
komstig zjjn, waarvoor hjj echter niettemin
zorgen moet. Eeuwig moet hjj worstelen
en zich afsloven: wanneer hjj arm is, om
zjjn familie te onderhoudenis hg rijk, om
niet door zjjn pachters en zgn intendant be
drogen te worden. Heet dat leven? Wjj
echter worden geboren, en dit is de eenige
smart, welke wjj onze moeder veroorzaken,
al het overige gaat ons niets aan, maar
slechts onzen meester. Hjj moet ons groot
brengen, hjj moet ons beroep bepalen, dat
men gemakkeljjk leert, wanne 3r men ten
minste geen redeloos gedierte is.
(Wordt vervolgd
r'
DOOR
