Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de liomiiielerwaard.
Beschaving.
FEUILLETON.
Tante Ursula's ongeluk
Uitgever: L.. J. VEERMAN, Heusden.
M 1280.
WOENSDAG 14 FEBRUARI. 1894.
VOOR
Uit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00.
Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Ieder timmerman, ja ieder weet wat
schaven is, iets ontdoen van zijn ruwe
kanten, gladmaken. Gaat dat bp hout vrij
gemakkeljjk, vrjj wat moeielijker is het de
ruwe kanten aan de menschheid te ont
nemen, den mensch in het bjjzonder zoo
te schaven, dat de ruwe kanten verdwijnen.
Gaarne zegt men dat wjj beschaafde vol
ken zjjn, dat de negentiende eeuw de eeuw
der beschaving is, en waarljjk, bij vroeger
vergeleken, dan zijn wjj in beschaving
vooruitgegaan; veel ruws is verdwenen,
veel is glad geworden, wat in vroeger tjjd
te veel scherpe kanten liet zien. Welke
maaltjjden of liever zwelgpartijen werden
toen gehouden, hoeveel miste men in het
gezin wat nu voor ieder onmisbaar is. Hoe
ruw en onbeschaafd waren de zeden, zelfs
onder de hoogste standen in de maatschappij.
Welke schandalen worden ons nog van de
vorige eeuw beschreven, ja zeker de be
schaving is onder alle rangen en standen
aanmerkelijk toegenomen, de schaaf is er
flink over heengegaan, maar toch, hoevele
ruwe kantjes bljjven nog over, hoeveel is
nog slechts beschaving in schjjn.
Het vuistrecht der middeleeuwen, de Gods
oordeelen getuigden van onbeschaafdheid,
van de overmacht van de stof over den
geest. Wjj veroordeelen dat recht van den
sterkste, wij keuren het ten strengste af dat
de vuist of het zwaard zal beslissen wie ge-
ljjk of ongeljjk heeft, dat moge in onbe
schaafde tijden geduld zijn, nu kan daarvan
geen sprake meer zijn en toch staan dui
zenden bjj duizenden in het beschaafd
Europa steeds gereed om het zwaard te
gebruiken. In het gebruik worden de jonge
lingen geoefend om gereed te zjjn het vader
land te verdedigen in de ure des gevaars,
wanneer evenals honderden jaren geleden
de kracht, het geweld, over recht en on
recht zal beslissen! Waarljjk zoo iets, dan
getuigen de legermachten tegen de bescha
ving van onzen tjjd. Wanneer zullen wjj
zoo ver gevorderd zjjn dat het zwaard niet
getrokken behoeft te worden om twisten te
Wbeslechten? Kunnen wjj van de minder
beschaafden en milder ontwikkelden zachtere
zeden en meerdere beschaving verwachten
als zij de regeeringen het. voorbeeld zien
geven dat ook zjj nog hechten aan het oude
vuistrecht, dat zjj overtuigd zjjn dat macht
nog boven recht gaat.
Niet alleen uit een financieel ook van een
zedeljjk standpunt moet het militairisme met
alle kracht door reden en bet belang der
GEORGE OHNET.
(1
In den tuin harer tante, die te St.-Mandé
een villa bewoonde, hield mejuffrouw Aline
Bernhard, een mandje in den arm en op
haar verrukkelijk kopje een breedgeranden
bruinen stroohoed dragende, met behulp
eener tuinschaar rozenoogst. Verstrooid,
met koortsige baast verzamelde zjj de geurige
^bloesems en richtte groote verwoestingen
«.an, omdat zjj, met spanning in de rich
ting van het huis de ooren spitsend, even
veel knoppen als bloemen afsneed.
De zomerzon brandde zoo heet op dit
door booge muren afgesloten plekje gronds,
mankte de reeds beekgele wijndruiven rjjp
en kleurde den huid der bloekperziken
purper. De lucht was gloeiendde zwaluwen,
die hoog aan den hemel heen en w eer vlogen,
K vervolgden elkaar met schil getjilp en het
jonge meisje, dat zich door de zwoele atmos
feer moe en afgemat voelde, bleef met ver
hitte wangen en door bet schrille licht
i yerblinde oogen onbewegelijk staan, den
beschaving en der menschheid bestreden
worden. Getuigen onze volkspelen en volks
vermaken van meerdere beschaving! Wel
is het katknuppelen, het ganzen vermoorden
en dergeljjke fraaiigheden niet meer aan de
orde maar heeft men nog onlangs niet een
scherp protest moeten aanteekenen tegen het
dooden van onschuldige duiven die als mik
punt moesten dienen voor edele, ja vorsteljjke
schutters
Getuigt het van beschaving dat duizenden
vogeltjes geofferd zjjn aan de mode, die de
beestjes bestemde tot sieraad voor dames
hoeden Bjj zulk een barbaarsche mode kan
van beschaving van zachtere zeden wel geen
sprake zjjn, ook al bedelde draagster om
eenig geld tot het oprichten van een honden-
asyl of tot bet verkrjjgen van een beter
middel om jonge katjes te dooden. Het
vogeltje op het nette hoedje getuigde tegen
haar, hare beschaving was niet de ware,
zjj was schjjn!
Maar al zjjn onze volksvermaken niet
meer zoo als vroeger, van beschaving kunnen
zjj geen getuigenis geven, zoolang zjj zijn,
wat men daardoor nu nog verstaat. Hoe
dikwijls verstrekken de deelnemers ten spot
aan het publiek, dat zieh verkneutert in
de nederlaag van den een in bet bespottelijk
uiterlijk van den anderHoe velerlei ver
tooningen hebben wjj, die alleen bezocht
worden, omdat gevaar, levensgevaar bestaat
voor vertooners, en toch uit alle rangen en
standen stroomt men toe om zoo iets te zien.
Stel u voor een hok met 3 geitjes en een
bok, daarin een man, die die beestjes plaagt
en een vrouw die een dansje uitvoert, wie
zou daarin belangstellen, men zou het dwaas
vinden daarnaar te gaan kijken, men zou
den man bestraffen die die beestjes plaagde,
misschien hem wel wegens dierenmishande
ling vonnissen, want dierenmishandeling
wordt in onze beschaafde maatschappjjen
terecht gestraft. Zie slechts hoe men de
honden voor karren en voertuigen behandelt,
daaraan alleen kan men zien dat men onder
een beschaafde wetgeving leeft!
Maar stel u nu voor dat die bok aen
leeuw, die geitjes leeuwinnen zijn en alles
verandert. Men stroomt naar den circus om
dit te zien, al heeft men honderden malen
in Artis den leeuw kunnen bekjjken. Neen,
men is belust op bloedzooals de Romeinen
naar den circus gingen om het bloed der
slaven te zien stroomen, zooals de Span
jaard naar zjjn stierengevechten opgaat om
het een of ander vreeseljjk schouwspel toe
te juichen, zoo ging men nu nog te Am
sterdam naar het circns, waar de vertoo
ning natuurljjk met goedkeuring der politie
plaats had. Ware een ongeluk gebeurd,
was die vrouw voor de oogen van het
publiek verscheurd, men zoo ontzettend
gegild hebben, men zou de politie van ver
zuim beschuldigd hebben, maar men zou
vergeten dat men zelf had bijgedragen tot
dien gruwel. Het publiek steunt door haar
opkomst deze en dergelijke vertooningen,
waardoor herhaaldelijk raenschenlevens in
gevaar zjjn gebracht. Hoevelen zoogenaamde
dierentemmers zjjn verscheurd, hoevele acro
baten en koorddansers hebben bjj hun hals
brekende kunsten het leven verloren
Zie, dat en zoo vele andere zaken ge
tuigen nog tegen onze beschaving, die veel
meer schijn dan waarheid is. Wij mogen
ons afwenden van de platheden in onze
oudere letterkunde, wij mogen ons ont
houden van bet bjjwonen van onzedelijke
tooneelen, wjj lezen te dikwijls boeken die
niet zelden ergerlijker zijn dan de ruwe
boert van Buroo, Starter en consorten. Dit
getuigt niet van ware beschaving, er is
helaas nog vrjj wat schjjn
Te dikwijls wordt voor beschaving ge
houden wat slechts gemaaktheid is, dienstig
om de ruwe kanten te verbergen. Waarlijk,
zoo ergens dan is op dit gebied niet alles
goud wat blinkt. Moge de ware beschaving
voortdurend toenemen, de menschen zullen
daardoor ook beter wordende overbe
schaving voert -slechts tot geveinsdheid en
huichelarjj, de vorm moge daardoor ge-
wjjzigd worden, het innerljjke bljjft ruw
en juist dat moet geschaafd worden, wil
men van ware beschaving, nog een zeer
zeldzaam artikel, kunnen spreken.
Buitenland.
I De gemeenteraad van Berljjn heeft op
het raadhuis een groote meeting belegd van
j industrieelen en handelaars, om een indruk-
wekkende manifestatie te houden tengunste
van het Russisch-Fansche handelsverdrag
i en om een feest aan te bieden aan de Russische
■gedelegeerden, zoodra de overeenkomst de
finitief zal gesloten zjjn.
gloedrooden bloesem eener »generaal Jacque
minot* met de witte tanden afbjjtend.
Met een bedrukt hart en uiteènloopende
gedachten luisterde zij in de stilte van den
tuin, welke door het duizendstemmig gonzen
verbroken werd. Maar achter de gesloten
jaloezieën bleef het onafgebroken stil in het
huis; de diepste rust deed bevroeden, dat
alles sliep, en niets van hetgeen die be
woners dien heeten namiddag voornemens
waren te doen, verried zich ook slechts
door het geringst gedruisch of een en ander
levensteeken.
»Hoelang duurt dit,mompelde het meisje
binnensmonds. Waartoe toch die vele woor
den Papa zal zeker een redevoering houden
ik had zelf met tante moeten spreken
Zij slaakte een langen zucht, die haar
bedrukt hart slechts weinig verlichting gaf,
en plotseling zag zjj voor haar geestesoog
zeer duideljik het kleine salon, waarin op
dit uur njjjnheer Bernhard plechtig en ont
roerd tante Ursula cerbit diglijk met de
plannen bekend moest maken, welke hij
voor de toekomst, zijner dochter gemaakt
had, terwijl zijn vrouw over haar borduur
werk l.eengebogen zat. Zij meende vaders
stem te vernemen, aio op wjjdschen toon
deze waarheid verkondigt?^ vliet huwelijk
is ren loterjj. Op één prjjs": komen honderd
nieten.*
Zij zag tante Ursula deze stelling met
grimmigheid goedkeuren en ontwaarde den
blik van innige dankbaarheid voor het ech
telijk geluk, dat haar te beurd gevallen was,
Het jaarljjksche congres voor openbare
hygiene in Duitschland zal in 1894 van 19
tot 22 Sept. te Maagdenburg plaats hebben
en o.a. loopen over maatregelen tegen de
cholerahygiënische beoordeeling van drink
en waschwater noodzakeljjkheid van meer
extensieven bouw en de rechts- en technische
middelen om dien te bevorderen; verwijde
ring van asch en vuilnis en van straatvuil,
speciaal door verbrandingprivaten en af-
welken mevrouw Bernard ten hemel zond.
En dan, na een geraffineerd redenaars
talent aan den dag gelegd te hebben, open
baarde de vader eindelijk de aanleiding tot
dezen familieraaddat men namelijk om
Aline's hand bij hem aanzoek gedaan bad
Dat was bet gewichtig en moeiljjk punt,
waarop geheel haar opmerkzaamheid ge
richt was. Mjjn GodHoe zou het afloopen
Wat zou tante Ursula daarvan zeggen?
Haar jeugdig hart klopte met verdub
belde onstuimigheid, en in plaats van de
koele, schaduwrijke kamer, waarin haar lot
zich beslissen moest, stond plotseling een
ander beeld voor haardat van een grooten
jongman met blauwe oogen en blonden
knevel, wien de ernstige, zwarte wapenrok
der artillerie met het kruis aan het roode
lint en de drie gouden kapiteins-epauletten
op de mouwen elegant kleedde.
Als een wasem gleed de naara Roger op
haar lippen en in gedachten stond zjj weer
op de straat bjj den Poligon van Vincennes,
waarheen zij zich op zekeren morgen met
haar gezelschapsjuffer begeven had, om ter
gelegenheid van moeders verjaardag bloemen
m te koopen. Zij hadden stil moeten staan,
omdat voorbijtrekkende troepen hun den
weg afsneden, en, verblind door het wapen
gekletter, half' verdoofd door het rumoer
j der donderende geschutten, zag zij in den
flikkerenden zonneschijn een trotschen,
rijzigen kapitein op een vos voorbijrijden.
Zjj herkende hem, want den avond te voren
had ze op een weldadigheidsbal verscheidene
voer van menagewater in de woonhuizen;
het nut en de nadeelen van gasverwarming
uit een hygiënisch oogpunt beschouwd.
Het zenden van een flesch wjjn, zooals
den Dnitschen keizer aan vorst Bismarck
deed, scbjjnt een jaren oud gebruik te zijn.
Reeds onder Keizer Wilhelm I misschien
reeds vroeger, bestond de gewoonte, aan de
opper-officieren bij den jaardag van den
vorst uit de koninkljjke kelders een flesch
ouden wijn aan te bieden. Misschien is de be
doeling daarvan, dat met het edele druiven
bloed op de gezondheid van den opperbe
velhebber des legers zal gedronken worden.
De monarch brengt de namen der uitver
korenen zelf op een Ijjstje. Dat bjj de
spanning, die er tusschen Berljjn en Frie-
dricbsruhe heersebte, de naam van generaal-
majoor Bismarck ontbrak, spreekt van zelf.
Dit jaar bevond zich plotseling de naam
Bismarck weer onder de aldus onderscheiden
generaals, zoodat men hieruit kan opmaken,
dat de gedachte, zich te verzoenen met den
kanselier, bjj den keizer zelf opgekomen is.
Volgens een telegram is het Duitseh-
Russich handels-tractaat Zaterdag onder
teekend.
De Weener correspondent van den Mila-
neeschen Secoio* beeft een onderhoud ge
had met den ridder de Nigra, Italie's ge
zant te Weenen, over de tentoonstelling te
Milaan en daarbij is ook het drievoudig
verbond ter sprake gekomen. Ziehier wat
de gezant, volgens de mededeeling van den
»S«colo«, dienaangaande gezegd heeft; Men
mag niet vergeten, als men een oordeel
wil vellen over het drievoudig verbond,
dat wjj, Italianen, het zjjn die het verlangd
hebben. Dj eerste voorstellen zjjn van wege
Italië te Berljjn gedaan. Daitschland heeft
die met welgevallen ontvangen, maar het
antwoordde dat het noodzakeljjk was eerst
te Weenen over de zaak te spreken, omdat
het bondgenootschap met Oosteurjjk de on
wrikbare grondslag is van Duit^chlands
politiek. Zoo was het toen, zoo is bet nu
nog, en zoo zal het altoos zjjn. Op die wjjze
hebben wjj ons verbonden, behalve met
Daitschland, tevens met Oosteurjjk, zeker
j als wij waren om daardoor onze wezenljjke
belangen te beschermen. Dat bondgenoot
schap heeft ons de heerschappjj in de Mid-
dellandscbe Zee, die bedreigd was, gewaar
borgd. Ontneem die heerschappij aan Italië,
dat door zjjne geschiedenis en door de natuur
geroepen is meester te zijn van die zee,
wat zou er van het land worden? Indien
Italië het buiten een bondgenootschap wilde
engagementen met hem aangegaan, was
nn echter zoo verward en onder den oogen-
blikkelijken indruk, dat zjj niet met het
geringste teeken de gracieuse buiging be
antwoordde, welke hij haar, zich ver op
den slanken hals van zijn dier voorover
buigend, glimlachend maakte.
De zware geschutten en munitiewagens,
waarop de kanonniers, hevig heen en weer
geschommeld, het evenwicht behielden, waren
met luid rumoer voorbijgetrokken; de ele
gante officier was in een stofwolk verdwenen,
het hart van het jongemeisje was stormen
derhand veroverd.
Sedert waren bijna zes maanden verloopen,
men had elkaar vaak weergezien, maar
slechts van verre, zonder elkaar te spreken,
en toch hadden hunne oogen elkaar duizend
en duizend dingen yezegd, tot eindelijk kapi
tein Roger, die door het nauwe straatje reed,
hetwelk langs den tuinmuur liep, gewaagd
had, z'ch uit de stijgbeugels op te heffen
en een blik naar binnen te werpen juist
in den Chineeschen kiosk, waarin mjjn heer
Bernard de zwoele zomernamiddagen Siesta
placht te houden.
Maar dezen dag sliep vader Bernard daar
niet in, doch een jongmeisje in een rose
batisten kleed borduurde ijverig, waar bjj
tante Ursula's mophond als eenig gezel
schap aanwezig was. Natuurlijk had de
kleine mop woedend geblaft; het jongemeisje
had diensvolgens opgezien en een hoog-
roode blos had daarbij haar maagdelijk ge
laat OYertoogen.
stellen, zou het niets meer zijn dan een
groot België en al zjjn invloed in Europa
verliezen.
Ik ben overtuigd, liet de gezant er op
volgen, dat Italië in het drievoudig verbond
zal bljjven, bij hetwelk het zjjne groote be
langen gewaarborgd ziet.
De Secoio* zelf voegt hier deze noot bjj
Wjj voor ons gelooven het niet, en den dag
waarop Italië zieh los zal maken van het
drievoudig verbond, zal het uit de ellende
geraken, waarin dat bondgenootschap het
gestort heeft.
Radicale Servische bladen beweren dat
de reserve tegen 21 Febr, voor 3 weken
onder de wapenen is geroepen en dat deze
maatregel in verband zou staan met geheime
plannen van Milan.
Volgens de »Patrie« is de arrestatie op
handen van eenige anarchisten, die dezer
dagen uit Londen te Parjjs zijn aangekomen.
Onder hen zijn twee Franschen, die sinds
Vaillant's aanslag spoorloos verdwenen
waren.
Edmund Robertson, lord der Engelsche
admiraliteit, hield dezer dagen een rede
voering, waarin hjj verklaarde, dat de marine
in uitmuntenden toestand verkeert, maar
het nietemin noodig is onmiddeljjk maat
regelen te nemen, wegens de uitbreiding die
in het buitenland aan de scheepmacht wordt
gegeven. Ons program, zeide spreker, is er
op ingericht onze positie met betrekking tot
de andere Mogendheden te behouden. Op de
begrooting voor Marine komen alleen de uit
gaven van het loopende jaar voor, maar wjj
hebben een program, dat wjj geheim zullen
houden, om te voorkomen, dat de andere
Mogendheden zich naar ons regelen.
Aan brand geen gebrek op de tentoonstel
ling van Chicago 1 Nu zjjn de Landbouwge-
bouwen nog grootendeels verbrand.
Men meldt uit Rio de Janeiro, dat een
samenzwering tegen het leven van Peixoto
is ontdekt. Er hebben talrjjke arrestaties
plaats gehad en verscheidene gevangenen zjjn
reeds gefusilleerd. De opstandelingen van
i Rio Grande naderen Porto Allegro.
Groote overstroomingen van de rivieren
Peiko en Tung worden uit China bericht.
Peking zelf is volgens de Standard* in
gevaar. De Chineesche regeering zal met
de beste Europeesche ingeneurs in overleg
treden, om, het koste wat het wil, het water
te keeren.
Sedert was zjj weer zeer vaak in den
Chineeschen kiosk gekomen en had ook
mijnheer Bernhard onomstooteljjk bewezen,
dat het rumoer van den straatkant hem in
zijn dutje moest storen. En als het trouwe
beest, waarvan tante Ursula met trots be-
we rde, dat het in waakzaamheid zjjns ge-
ljjken niet had, het hoefgetrappel van een
vuriger vos op het plaveisel vernam, dan
kefte en kwispelstaarte hjj en zag Aline hoogst
vergenoegljjk van ter zjjde aan, als wilde
hij haar zeggen Verheugen wij ons! Onze
vriend komt met suiker voor mjj en zoete
woorden voor jou.*
En eenige minuten lang kneuvelde dan
het jongemeisje door het kleine veelkleurige
venster met den kapitein, terwijl liet schoone
paard met de gouden manen met waren
wellust een glyciuie vrat, waarbjj het zjjn
gebit luid liet weerklinken.
Hoezeer ook ieder meisje van nature talent
heeft om haar gevoelens te verbergen, was
Aline's omgang en uiterljjk door haar liefde
toch te zeer veranderd, dan dat haar vader
de plotselinge ommekeer in geheel haar ge
dragslijn ontgaan was. Nadat hij aange
nomen had, dat zij uiterst geprikkeld en
zenuwachtig was geworden, de ooren spitste,
waar niets te hooren viel, niet antwoordde,
wanneer men haar vroeg, plotseling geheel
alleen in het salon begon te dansen en een
ander maal in tranen uitbarstte, toen zjj de
cavatine uit Faust zong, besloot hjj, met
haar daarover te spreken.
/Wordt vervolgd
imiw»ui
BOOR