el Land van [lensden en Alteiia, de Langstraat en de Bommelerwaard. EERSTE BLAD. fante Ursula's ongeluk M 1285. PRINCIPEN. FJ UILLETON. UitgeverLi. J. VEERMAN, Heusden. Z ATERDAG 3 MAART. 1894. VOOR Git Dj>ui verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsve.hooging. Afzonderlijke ■■bummers 5 cent. Advertentiën ran 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 et. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor gen ingewacht. gelduit alle deelen des lands. Bij alle z.g. weezenvrienden staat de stichting zeer hoog aangeschreven, maar zelden daalt een be middeld weezenvriend ten grave, in zijn testament een overtuigende som gelegateerd te hebben tot instandhouding vanNeerboscb. Nu is een van des directeurs principen Ziedaar een groot woord, dat niet zelden nooi te vreèzen, daar wat hp noodig heeft, als dooddoener dienst doet. de Heer te zjjnen tjjd geven zal. »Mjjn principe is nooit iets te geven, dan Dat is geloofsvertrouwen, dat we iedereen aan de daarvoor gestalde mannen*, zegt een toewenschen. 't Is inderdaad een zegen, onwillige, wanneer men lieiu aan boord vooral voor een arjn mensch, te kunnen komt om steun voor een verarmd gezin. gelooven dat de Heer te zjjnen tjjd het wèl »Volgens mjjn principe moeten de kin- maken zal. Het zal hem zjjn tot ongemeene deren bij de ouders het middagmaal ge- troost in dagen van armoe en ellende, bruiken*, zeggen de gegoeden te Zierikzee,Maar wat zondt ge zeggen van iemand, wanöeer de onderwjjzers om een gave voor die onbezorgd van de hand in den tand kindervoeding komen. leefde en opmaakte wat hij ontving, zich >Ons principe is, dat onderwijzers wel des avonds niet meer herinneren kon, wat doen zullen, de principe van de tegen- hij den afgeloopen dag heeft uitgegeven en standers te ontzien en zich van pogingen den volgenden dag maar weer aan 't uit- om arme scholieren den maag te vullen te geven begon zonder de zekerheid dat hij onthouden*, zegt de schoolcommissie in 't i wel genoeg ontvangen zal, geen andere zelfde stedeken. zekerheid dan deze: de Heer zal 't mij O, die principen! Als we daaraan denken, doen toekomen? Zoudt ge niet zeggen dat lan is 't ons te moede alsof we in een dit zorgeloosheid in den hoogsten graad is Apotheek staan, waar de nenszenuwen aan- en dat men zoo iemand wel allerminst ver- edaan worden door allerlei prikkelende eureu, die men niet thuis kan brengen, aar staan op zaiver afgestofte boorden itte potten en elk van hen draagt zjjn pschrift Adeps Suilles. Flor. Pyrethri rosei pulv. Flor. Chamom. rom. Vraagt men den eigenaar naar de be- jekenis dezer geheimzinnige letters, dan lomt men er achter, dat het eerste reuzel het tweede insecten poeder, het derde tfoote kamillen. Welke klinkende natnen en welke een voudige dingenZoo ook is principe een eel mooie term voor iets doodgewoons, voor its dat soms nog minder waarde heeft dan ?lor. Pyrethri rosei pulv. Uit hei rapport, uitgebracht door de Neer- sosch-comruiseie, bljjkt dat ook de heer Joh. an 't Lindenhout op principen rijdt. Wan eer dit nu maar dieren zjjn, die goed in 't leesch zitten en bij nauwkeurige beschou wing waard zjjn bereden te worden, nu dan i daar niet veel tegen in te brengen. Van 't Andenhout is hoog genoeg in de wapens >m zich die' weelde te veroorloven. Laten we een jpaar voorbrengen. Ge weet, Neèrbosch trekt ontzagljjk veel (6 Reeds zes maanden duurde de belegering bn als door één wonder was Louis nog altjjd gezond en opgewekt. Der ontzettende bestorming op den groenen heuvel was hjj gelukkig ontkomen, en aan de bloedige .anvallen tegen de witte werken eveneens, daarna echter heten plotseling alle tijdingen ich wachten; Ursula was in onbeschrijflijken angst, ederen morgen en iederen avond verbeidde zij den brievengaarder als een Messias, »mar hij bracht nog slechts onbeteekende -rieven. Drie weken verliepen. Mijnheer hévot zelf was bezorgd en redeneerde: Zou de windbuidel waarachtig een helden- ocd gestorven zijn?* »Ue Minister van Oorlog ontving rapport over den toestand Ier troepen, en de bezorgde voogd begaf ich naar het Ministerie, doolde daar een ur lang in corridors en kanselarijen rond, ot geheel uitgeput bjj een onderge- cbikten beambte kwam, die hem, na een blangs opgeniaukte lijst geraadpleegd te ebben, de volgende lakenieke mededeeling erfctrt^te: »Lonis Sylvain Exupère de iïieux vermist sedert deD nacht van T. Uèt-duizelde Louis' voogd voor de oogen oor zjjn geest verrees een bleek gezicht met trouwen mag? De heer Van 't Lindenhout dekt met dit geloofsvertrouwen al zjjn finantieele fouten. De boekhouding van Neerbosch stfiat nog beneden die van den minstbe klanten kleermaker en toch loopt dé jaar- lijksche som over duizenden. Verantwoor ding te doen van de toegestroomde gelden is hem dan ook ten eenenmale onmogelijk. In de plaats daarvan geeft hij een principe. Dat Neerbosch nu juist geen hemel op aarde is, mag als bekend verondersteld worden. Koddig is het in het rapport te lezen wat de heeren commissieleden al zoo samengeflanst hebben om den indruk te geven dat 't toch niet zoo erg is als verteld wordt. Zoo vindt men onder één opschriftReiniging, van achteren af ge lezen onreinheid door wandgedierte komt nu en dan voor. De kinderen worden bjj dozijnen om beurt in een kuip gewasschen, zonder dat 't water ververscht wordt. De verschooning is gebrekkig. Zindeljjkheid en reinheid laten weinig te wenschen over. Welk sterveling, die lezen kan, rjjmt dit samen? Op dit en nog veel meer, ook op de strenge strafoefeningen gewezen wordende, strakke oogen, die hem verwijtvol aan staarden, en een luide stem in zjjn ge weten bulderde hem toe: »Jjj hebt hem zoover gebracht!* Hjj sprak zich zeiven verstand in en zeide: Voor den duivel! De man had mjj anders mjjn kind onge lukkig gemaakt.* En toch was zijn hart een diepe wonde geslagenzjjns ondanks was het hem bang te moede! Ursula behoefde niet te vragen, een blik op den vader was voldoende, om haar heur ongeluk te doen beseffen. Met een door dringende gil: »Hjj is dood!viel zjj in on macht, zonder op haars vaders vertroosting te letten»Neen; slechts vermistwellicht vindt men hem weer. Wie weet, of hjj niet in gevangenschap is?« Geruitnen tijd zweefde zij tusscben leven en dood, en juist was zjj eeu weinig bekomen, tot de kanonnen van den Invalidendom donderend de inneming van Se'oastopol ver kondigden. Nog altijd vleide zij zich met een flauwe hoop en dacht, dat misschien toch nog tjjding van hein kon komen. Maar niets volgde alles bleef stom. Als zeker werd aangenomen, dat Louis op het slagveld bjj Sebastopol den heldendood ge vonden had. IV. Van nu af beschouwde Ursula zich als weduwe en hulde zich in rouwgewaad. Vergeefs trachtte haar vader haar te troosten af te verstrooien, ,al zjjn bemoeiingen wees zij koud en gevoelloos van de hand, zoodat de goede man van alle verdere pogingen afzag. Maar innerljjk gevoelde hjj een met bewondering gemengden eerbied voor deze smart, welke niets kon kalmeeren. Zjjn antwoordde de directeur met een principe, die splinternieuw is en wel waard iets nader overdacht te worden. >Ziet, mjjne heeren,* zei hjj, Neerbosch behoeft geen modelinrichting te worden. Ik stel me tevreden mjjn verpleegden te brengen in een omgeving, die zoo min mogeljjk afwjjkt van die, waarin ze groot gebracht zjjn, en die altjjd nog iets minder moet bljjven, dan die heq in later leeftjja wacht. Zoo alleen zullen ze daar bevredi ging vinden.* Met andere woorden: ze hebben 't op zijn zachtst uitgedrukt niet best gehad. Hier behoeven ze 't ook niet zoo malsch te hebben, want 't zou ze later maar af vallen. Dit staaltje van onbarmhartigheid noemt de commissie menschenkunde. Zou ze niet gevoeld hebben dat met dit principe alle mogeljjke slechte opvoedingstelsels veront schuldigd kunnen worden? Met dit principe gewapend kan men zjjn eigen kinderen of die, waarover men ge steld is, het leven tot eén hel maken en toch gerust het hoofd neérleggen, want ze mogen het thuis immers niet beter hebben dan ze 't later zullen krijgen? Hiermee zijn alle ouders, die hun kinderen afbeulen, verontschuldigd; idem alle wees vaders, die ze op stokslagen en beschimmeld brood onthalen; idem allen, die hun kroost ongereinigd en ongezuiverd laten ronddolen. Het woord principe is een welklinkend woord. Dat welklinken ligt 'm echter aan den mond, die 't uitspreekt. Er zjjn edele zielen, die naar edele principen handelen. Er zjjn eenvoudige zielen, die naar zeer zuivere principen te werk gaan. Maar er zjjn menschen, voor wie men op zjjn hoede moet zjjn als ze met principen komen aan dragen. Ons hart bloedt wanneer we aan de bleekneuzige Neerboschenaartjes denken, die gevoed worden neen dat is 't woord j niet, die gestald en gevoed worden onder inwerking van principen, als waarvan we thans een paar aan de tand gevoeld hebben. Buitenland. Volgens den Figaro* heeft de graaf Parijs, die zoo vele jaren groote geldeljjke offers heeft gebracht voor zjjne zaak en voor het bjjeenhouden zjjner partjj, na de ver kiezingen van 1893, toen er van de 350 royalistische candidaten, die er waren ge- dochter steeg in zjjn achting en hij begon haar van lieverlede als een heilige te be schouwen. Steeds gewaagde hjj slechts met zwakke stem van datgeen, wat de familie Ursula's ongeluk* noemde, als vreesde hjj, gehoord te wordengeheel het huis werd duister en zwijgzaam, als drukte er een cen- tenaarslast op. Iederen dag ging Ursula ter kerke, om voor de ziel van den geliefde te bidden. Zjj .had een geheel bidvertrek voor hem in ge- reedheid gebracht en in haar kamer hield zjj voor de daguerrotype met den door Louis meegebrachten, nu verwelkten bloemkrans I lange alleenspraken en beweende haar in den kiem gesmoorde liefde. Voor haar vader was zjj een en al offer vaardigheid en verpleegde hem tot zjjn laatste ademtocht met een bewonderenswaardige gehechtheid. Slechts iets bestond er dat zij haatteen dit was het leger. Hetzelve ver weet zij het verlies van haar verloofdehet had hem haar ontrukt, om hem voor de monden der kanonnen öüdèr dén kogelregen te plaatsen, het had voor een dolzinnige, dwaze zaak, menschen tegén elkaar in het harnas gejaagd om in wilde slachtpartjj elkander van het aardrijk te verdelgen, men schen, v die élkander nimmer leed berokkend hadden, en had haar dengene ontnomen, dien zjj beweende. Hatelijk en doelloos was het, dit leger, onzinnig en afschuweljjk dit menscheljjk mechanisme, dat zich, met vliegende vaandels getooid, op den verdoovenden klank van trommels en fluiten in beweging stelt. En j dit alles met welk een doel? Om der vrouwen den echtgenoot, den meisjes den verloofde, den moeders de zoons te ontstelen! Was steld, nauweljjks 3 of 4 openlijk de royalis tische banier ontplooiden, zjjn plan de cam pagne gewjjzigd. Dat wil zeggen tot 1897, als wanneer er weer algemeene verkiezin gen zullen plaats hebben. Zoo heeft hij speciale secretarissen, die hjj aan het hoofd der departementale royalistische comités heeft gesteld, afgeschaftzoo heeft hjj bij zondere personen afgedankt, die hjj zoowat overal in Frankrjjk heeft gezonden om er het goede woord te brengen en den strjjd I levendig te houden in de vergaderingen die hjj georganiseerd had. Zoo heeft hjj den meesten dagbladen, die zjjne zaak verdedigen, de subsidie onttrokken. Dit alles en nog meer dagteekent van 1 Januari 1894. I Het was niet naar den zin van zjjne be taalde dienaren, en dezen lieten het niet in hun schjjven aan 's prinsen gemachtigde, graaf d'Haussonville, aan zekeren wrevel ontbreken. Sommige der vroeger door den graaf van Parijs bezoldigde bladen hebben sedert, tot groote droefenis van den pretendent, zich van den prins afgewend. Zoo het Journal de Roubaix, le Nouvelliste de Lille,* die vroeger met groote letters zijne instruction mededeelde, en die thans slechts de encyclieken en de redevoeringen van de republikeinsche rechter zjj de aan hunne lezers opdisschen. Vele andere bladen in de depar tementen evenzeer, die de Figaro* liefst niet wil noemen. De pretendent heeft dan ook in de departementen tegenwoordig slechts de groote zuivere royalistische bladen, waarop hjj geheel en al kan rekenen. Het zjjn: de »Nouvelliste de Bordeaux* »l'Ex- press du Midi* en »l'Eclair«, die te Mont- pellier verschjjnt. De meeste andere bladen, vroeger royalis tische, zjjn »onaf hankelijke* organen ge worden, of worden het thans. Zjj dringen niet meer aan op een revolutie, maar op hervormingen. Alleen de »(!orrespondance nationale,* onder leiding van den heer Emile Dufeuille, is gehandhaafd. Dit blad wordt dageljjks kosteloos aan alle departementale bladen gezonden, die er van gediend willen zjjn om er uit te putten. Ook het bureau te Parijs van den preten- tent, onder leiding van graaf d'Hausson ville, heeft eene wjjziging ondergaan. Eenige beambten hebben hun ontslag gekregen; maar het bljjft eiken dag opengesteld voor een ieder, die inlichtingen of raad verlangt. zij op straat, zjj ging naar een andere zjj de, wanneer zjj een soldaat in het gezicht kreeg. Al wat roode kousen droeg en de sabels liet rinkinken, verwekte haar afschuw. Toen zjj in Saint-Mandé, waar zjj des zomers woonde, tjjdens de verkiezingen een vuur rood aanplakbiljet gelezen bad, waarop een revolutionnair candidaat zjjn geloofsbelijdenis kenbaar maakte en in geestdriftvolle taal het den volke verkondigde: »Geen staand leger meer1het land verdedigt zich zelve door zjjn burgershad zjj te zjjnen bate bjj haar leveranciers propaganda gemaakt en o. m. a. ook de stem van den tuinier voor hem weten te verwerven. In den grond beschouwd, was het groot zwart en weerbarstig schepsel een zielsgoed meisje. Haar dienstboden vereerden haar en haar zuster was haar innig verknocht. Ursula, die tien jaar ouder was dan deze, had bjj haar mét pjjnljjke nauwgezetheid de plaats eener moeder vervangen, had haar groot gebracht met zorgvuldigheid en liefde, en had, toen haar opvoeding voltooid was, er ook niet één oogenblik aan gedacht, haar in egoïstische liefde het huwelijk te beletten. Met groote wijsheid had zij haar echtgenoot gekozen, die stilzwjjgend geheel het leger moest verfoeien, niet eens tot de nationale garde behoorde hjj, daar hjj wegens kort zichtigheid finaal werd afgekeurd. Zjjn naam was Emil Bernardzjjn fabriek van porse leinen knóopen bevond zich te Charenton. De wakkere, eenigszins zwaarljjvige jong man boezemde ieder bjj den eersten oogopslag de overtuiging in: »Die doet geen vlieg kwaad!* en dit vertrouwen maakte bjj in geen enkel opzicht beschaamd. Deze korte, innemende persoonljjkheid Van daar ook zal zeer zeker, vóór de alge meene verkiezingen in 1897, het wacht woord voor de royalisten uitgaan en pogin gen worden aangewend om den moed der ter neer geslagenen weer op te beuren. Gisteren zou in de Fransche Kamer ge handeld worden over de verkiezing van Wilson, den bekenden schoonzoon van Jules Grévy, wien vele knoeierjjen ten laste ge legd werden. De conclusie van de commissie van onderzoek luidde, dat Wilson als on waardig uitgesloten diende te worden. Wil son zelf zat alleen op zjjn bank. Zjjn ver kiezing werd met 465 van de 467 stemmen ongeldig verklaard. In 1884 werden in Frankrjjk 289.600 huweljjken voltrokken, in 1890 269.300, 1892 290,300. Het aantal geboorten ver- minderde elk jaar gemiddeld met 10.000. Een hensche prins, Charles-Emmanuel- Ernest-Alexandre-Arnold De Looz-Cörswa- rem, in 1860 te Parjjs geboren, verloofd met een Russische prinses, Alexandra Demi- doff, wordt wegens oplichterpen op groote schaal vervolgd. Overal had hjj groote ver teringen gemaakt, geld opgenomen én, als hjj het te warm kreeg, de plaat gepoetst. Men denkt dat hjj thans in Amerika is. De prins is van een zeer oude Belgisch- Limburgsche familie. In een dorp bjj de Wolga wordt een boer tot het verlies zjjner burgerschapsrechten veroordeeld. De rechter leest hem alles voor: dat hjj niet meer tot oudste van het dorp, tot getnige of jurylid kan worden gekozen eindelijk dat hjj niet meer in het leger zal kunnen dienen. Toen de rechter dat had voorgelezen, stond de boer, die alles zwjjgend had aangehoord, op, en vroeg: »Kunt u mjjn zoon niet tot het verlies van dit laatste recht veroordeelden?* De anarchistische »Autonomie-Club« te Londen ontving een dreigbrief, meldende, dat zoodra één bom in Engeland springt, de club oogenblikkeljjk in de lucht zal worden gejaagd. Uit Rome wordt gemeld, dat pastoor Kneipp, op verzoek van den Paus onlangs derwaarts gegaan, dezen volgens zjjn methode behandelt. Leo XIII wordt eigenhandig door hem gewasschen. Éveneens wordt kar dinaal Monaco la Valletta dageljjks door Kneipp behandeld. scheen er toe geboren, om, wars van alle beslommeringen, het leven slechts van de lichtzjjde te leeren kennen. Hjj deelde de vereering zjjner vrouw voor Ursula en liet zich in de traditioneele klacht over haar ongeluk* inwjjden, zonder derzelver be teeken is aan eigen eritiek te onderwerpen. Hjj had immers kannen zeggen, dat vele mannen rin den oorlog omkomen, zonder dat hunne brniden of weduwen zich met weerzin van 's levens genietingen terug trekken en den soldatenstand vervloeken. Hjj had zelf een nicht, die eerst met een majoor, later met een overste getrouwd was. Hjj gaf er echter de voorkeur aan, zich van elke eritiek der legende van Louis Sylvain Exnpère's verheven martelaarsschap te onthouden en gewende zich, met een door smart bewogen gelaat bet hoofd te buigen, wanneer op de jaarljjksche her- inneringsdagen Ursula haar tranen den vrijen loop liet. Haar had mevrouw Bernard zeer lief, welk gevoel zjj beantwoordde en waarin de geboorte eener dochter geen ge ring aandeel droeg. Èen dochterUrsula kon het van vreugde uitschreeuwen. Zjj had er voor gebeefd, dat het een knaap kon wezen, want knapen kannen ten eenigen dage in de gelegenheid komen uniform te moeten dragen. Zjj had steeds haar zwager de grootste vereering toegedragen, maar van af de geboorte dezer vrouwelijke spruit verdubbelde zich haar hoogachting. Bjj verschillende gelegenheden gaf zjj deze zienswjjze ten beste. »Üe fijn gevoelige mannen zjjn zeldzaam, men moet hen op prjjs stellen! Bernard is een zoo danige!* (Wordt vorvoiftL/ NIEUWSBLAD dook" GEORGE OH NET.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1894 | | pagina 1