el Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. ËEKSTE BLAD. Kapitein Ourson-IJzerhoofd. Vreemdelingen. FEUILLETON. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. M 1297. zaterdag 14 april. 1894. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO. Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor gen ingewacht. Wij Nederlanders zjjn, al heeft! vader Tollens ook eens gezegd«wereldburger ben ik niet* een cosmopolitisch volk. Vreem delingen worden niet geweerd, tenzij zij zonder middelen van bestaan zijn, door vreemde krachten in ons op te nemen, ver- boogen wjj onze kracht om den strijd tegen het bestaan te voeren, getuigen daarvan zjjn de vele vreemdelingen op onze handels kantoren, de vree «delingen in ons Indisch eger, de vreemdelingen helaasook op onze haringvloot. Waarom o Hollandsche jongens, daar plaats gelaten voor den vreemdeling, laar waar de wieg en bakermat van onze koopvaardijvloot en onze marine moet ge zocht worden? Zonder onze haringvisschers hadden wjj geen Chattam gehad, zonder de haringvisscher had onze De Ruiter niet tot driemaal toe twee groote koninkrijken de trotsche vlag doen strijken voor onze zege vierende republiek. En nu bemant ook de vreemdeling onze haringschepen, terwijl vruchteloos tal van Hollandsche jongens naar werk uitzien. Moge het «Naar Zee naar zee* weder voor velen de leuze worden Maar daarover wilde ik nu niet schrijven. Ik bedoelde andere vreemdelingen, die meer en meer misbruik maken van onze onver schilligheid, die steeds meer burgerrecht krijgen in iets wat vooral een klein volk heilig moest wezen, zjjn aloude onverbasterde taalIs de taal gansch het volk, is de taal het beste wat een volk bezit, wat het meest getuigenis geeft van zjjn vrijheid, van zijn onafhankelijkheid, dan moet die taal ook vrjj en zuiver gehouden worden van allerlei vreemde inmengselsop dat gebied althans moeten vreemdelingen zooveel mogeljjk ge weerd worden. En treurig, zeer treurig ziet het er in dit opzicht bp ons uit. Vreemde woorden, uitdrukkingen in andere talen worden in menigte door onze beste schrjjvers gebruikt en uit de letterkunde zjjn ze in de spreektaal overgegaan. Lees de handelingen der Staten-Generaal en de uitverkorenen des volks schijnen de Neder- landsche taal geheel onvoldoende te vinden om hun gedachten ter kennis van het Neder- landsche volk te brengen. Lees de bladen, en tal van vreemde woorden zullen u her inneren dat de Nederlandsche taal geheel GUST AVE AIMARD. onvoldoende schijnt in de oogen van het schrijvende deel des volks. Maar ook op vergad ringen, in gezelschappen, in de dage- ljjksche gesprekken hoort men tal van woorden en uitdrukkingen die aan het Fransch, Duitsch, Engelsch, Latjjn, en wat niet al ontleend zijn. Is het Fransche Adieu niet mooi genoeg, men neemt het Italiaansche Addioen Bon jour, BonsoirBonappétit en wat niet meer worden gebruikt alsof het Nederlandsche woorden zijn. Lees een verslag van een wedstrijd en gjj wordt overstelpt met een menigte vreemde woorden zoodat gij van het geheele bericht weinig of niets kunt begrijpen als gij niet de zaak onbekend zjjt. Onze taal is geen vuilnisbak om vreemden rommel op te nemen, maar dikwijls komt men wel tot die gedachte, als men bedaard het een of ander stuk leest, want zoover is het kwaad reeds doorgedrongen, dat men bij vluchtige lezing niet eens meer bemerkt dat de vreemdelingen een hoog woord voeren. Maar door die vreemde woorden wordt onze taal verrijkt. Bjj tal van zaken worden goede Neder landsche woorden gemist en moet men zijn niet zelden moet vragen overgebracht. De diet had zich, voor hij man, maar wanneer ten gegrepen werd, van het gestolene ontdaan, geven dat men wat bedoelt de goed Nederlandsch woord tot onze be- trad daardoor vrjj onbeschaamd op en be- schikking staat, moeten wij de vreemdeling weerde, dat hij het slachtoffer eener nood- in zijn eigen land laten. Hoe wordt het lottige vergissing was. Toen proces-verbaal woord velocipède niet "verknoeid en mis-werd opgemaakt, speelde hij comedie, door handeld? Wat is aan te merken op wielen, zoogenaamd een poging tot zelfmoord te wielrjj den enz., goede woorden, die iederdoen, hij slikte den inhoud van een pakje terstond begrijpt en niet verknoeien zal in wit poeder en vertelde, dat het ratten de uitspraak, omdat de beteekenis duide- kruid was. lijk is. en evenals in 1893 dreigen te ver anderen, maar de atmospherische invloeden, zijn zoo sterk, door de kracht en den weer stand der anticycloon, dat de zomer er niet door onderbroken wordt. De Belgische socialisten hebben beslo'en Mei het werk te steken. Gisterenmorgen was er groote vreugde te Parijs, welke echter niet lang duurde. De kerel werd nu naar een hospitaal j mftre vloog door de stad, dat de be- overgebracht en hierop had hjj gerekend Jrijver van den aanslag in den restaurant »De taal is gansch het volk*, behelst dit vliegend woord waarheid, dan volgt want hij wilde onderweg trachten te ont-jFoyot was gevat. De politie had hem niet daaruit dat de beste waarborg voor onze snappen. De agenten echter letten goed opgevonden, maar hjj had zichzelf verklapt zelfstandigheid en onafhankelijkheid een zuivere taal is, door het geheele volk ge sproken en geschreven. Wordt ons volks bestaan niet in gevaar gebracht door het toelaten van tal van vreemde woorden en uitdrukkingen? en van ontvluchten kwam niemendal. In het hospitaal ontdekte men weldra, dat van vergiftiging geen sprake was. In waarhei 1 had de man dan ook enkel witte suiker geslikt. Toen deed de boef een nieuwe poging tot ontsnapping en hij verzette zich De schrijvers moeten voorgaan, om zichzoo hevig tegen de politieagenten, dat men van het gebruik van vreemde woorden te hem het dwangbuis moest aandoen. Het onthouden, die toch geven hun het burger recht in de spreektaal. Reeds in de Camera Obscura van Beets, dien schrijver bij uit nemendheid, zijn op velerlei wijze de vreem delingen toegelaten. Met gladde heerschap werd naar de gevangenis overgebracht. Aan de weervoorspellingen van den heer den titel begintLancaster te Brussel, wiens voorzeggingen het, en slechts weinige bladzijden zal men ivoor den winter van 1893/94 vrij goed zijn toevlucht wel nemen tot de vreemdelingen, opslaan waar men g en vreemdelingen ont-uitgekomen, wordt het volgende ontleend: Vooral bij nieuwere zaken is dit zeker het moet. Nog erger is het in de dagelijksche De thans merkbare droogte, die al reeds drie j hij opnieuw een langdurig verhoor onder- geval; het woord electriciteit bijv. heeft leesstof van het volk, de dag- en week-j jaren duurt, zal nog wel eenigen tijd aan- r"v>~ n" 1- R—i—i- aan een hotelhoudster in de Rue St. Mar guerite. Deze dame gaf kennis aan de politie en deze vatte toen Henri Jean B., make laar, geboren te Bordeaux, thans wonende in de Rue Laplace te Parijs. De politie scheen de zaak niet zoo vreemd te vinden als zjj schijnen moest en behandelde haar met grooten ernst. De gearresteerde ont kende, dat hij gezegd had, dat bjj de dader was van den aanslag bij Foyot, maar dat was juist een reden om hem wel voor den schuldige te houden. Bij het verder verhoor sprak de man zich telkens tegen, een nieuw bewjjs, en de makelaar werd voor den rechter van instructie gebracht, waar het burgerrecht in alle talen en is dus een woord dat alom verstaan en begrepen wordt. het bladen, waarvan de schrijvers zich alleen kunnen verontschuldigen door te wjjzen op houden. De zomer zal niet veel verschillen van dien van verleden jaar. Den 20en Maart Maar waarom spreekt een jonge dame van 'den weinigen tijd dien zjj beschikbaar heb- is het mooie weer begonnen (in 1893 den haar braceletten, baar broche, haar peignoir,ben, door den haast, waarmede zjj niet 19n Maart). Dit schjjnt in verband te staan met een depressie, die een gevolg is van de verplaatsing der anticycloon op de Azorische eilanden. Deze anticycloon die in Januari in de nabjjheid van Marokko is, wordt ge woonlijk in Juli in Spanje waargenomen. Telkens als die depressie zich tot in onze waarom moet mijnheer naar zijn club of zelden moeten werken. Geven de schrjjvers college, waarom moeten onze kleederen toch een goed voorbeeld, wordt de schrijftaal door een tailleur of tailor gemaakt worden,gezuiverd van de indringers, dan zal het waarom rjjden wij in een vigelant of panier, volk spoedig zich ook van het gebruik ont- Maar waar te eindigen als men een lijst houden, en men zal de Nederlandsche taal, wilde geven van vreemdelingen die uitste-'onze taal, in eere herstellen. Zij is rjjk kend door Nederlandsche woorden kunnen genoeg en behoeft waarlijk niet uit den luchtstreek voortplant, was het weer in ge vervangen worden. Zjjn armbanden of man-vreemde gesteund te worden. De wereld-1 heel Europa langen tijd achter elkaar mooi, dewagens geen goede Nederlandsche woor- burgers, zooals bjjv. minister, officier, con- den, die volkomen het begrip uitdrukken? sul, kunnen wjj behouden, in alle landen Begrijpt niet ieder wat een kleermaker is toch weet men wat daardoor moet verstaan en zou men een confiseur-patissier niet worden, maar anders, geen ontsiering of even goed door een inboorling kunnen verminking van onze taal door het gebruik vervangen Nog erger is de mishandeling van vreemde woorden die de vreemdelingen op Nederlandschen bodem ondergaan. Wie heeft zich niet wel Buitenland. (3 Etnige dagen luttr scheepte Ourson zich in, onder bevel van Montbarts den Ver delger. Zoo dted hjj verscheidene tochten in ge zelschap van de voornaamste hoofden der vrjjl uiters en binnen weinig tjjds verkreeg fcjj Liet alleen aanzienljjke rjjkdounuen, n.a&r verwierf hjj zich ook door zjjn moed, zgne onversaagdheid, maar vooral door zjjn beleid, een grooten naam onder de Broeders van de Kust. Sedert zjjne vrjj verklaring, had Ourson nooit gerept van de vreeseljjke martelingen die hij gedurende zjjne slavernjj had uit gestaan en was de naam van Boute-Feu nooit over zijne lippen gekomen. Wanneer men somtjjds in zijn bijzjjn van den woesten Boekanier had gesproken, had hjj zich steeds buiten het gesprek gehouden. Daarenboven hadden zjj elkander sinds meer dan twee jaren niet gezien. Deze reeds oude geschiedenis, vooral in een land waar eike dag nieuwe lotgevallen eens laten uitfotografeeren Zeker, het gaat niet aan op het voorbeeld van onzen Hooft om van vernuf telingen te spreken als men ingenieurs bedoelt. Of met de Vlaamsche drijvers voor goed bekende en algemeen gebruikte woorden andere te zoeken die het begrip zoo oDduideljjk weer- medebracht, was bjjna geheel vergeten en zij die in het eerste oogenblik eene ge duchte wraakneming van den vrjjbuiter hadden verwacht, begonnen reeds twjjfel- achtig het hoofd te schudden wanneer men somtjjds over den onverzoenljjken haat dier beide mannen sprak toen het toeval Boute-Feu op zekeren avond met zijn vroegeren ljjfeigene in de herberg «het Geslipte Anker« te samenbracht. Twee of drie dagen te voren was een vrjjbuitersvaartuig, onder bevel van Michel den Baskiër, na een kruistocht van een In de Hoogstraat, te Brussel, zagen een paar voorbjjgangers een man de vlucht nemen, nadat hjj een paar broeken uit een magazjjn van gemaakte kleederen had ont vreemd. Een politieagent die gewaarschuwd werd, zette hem na en kreeg den dief te pakkeD, die naar een der politiebureaux werd Michel den Baskiër werd er overal gespeeld, op straten en pleinen, op omvergeworpen tonnen, in de herbergen, zelfs in het huis van den heer d'Ogeron, den gouverneur; allerwege rezen er twisten en het bloed vloeide bjj stroomen. Wjjzen en dwazen ondervonden de i invloed van deze soort «delerium tremens,* die even vreeseljjk en moorddadig als de andere is. Wellicht de eenige onder allen was kapi tein Ourson aan deze razernjj eener geheele bevolking ontsnapt; hjj verachtte het spel dat hjj als een schandelijken hartstocht be- maand in de golf van Mcxiko, met goud schouwde. Zjjne vrienden hadden hem dik- terwjjl de landen, die in den regel van de aanwezigheid dier anticycloon genoten, dan slecht weer hebbenSpanje, Portugal en Noord-Afrika. Dat dit op het oogenblik het geval is, evenals in Maart en April 1893, bewjjst dat de redeneeringen van den heer Lancaster op goede grondslagen berusten. En daarom zjjn de kansen groot, dat de voorspellingen van den heer Lancaster uit komen en wij een langen, warmen zomer krjjgen. Waarschjjnlijk zullen daarin twee a drie weken van hevige onweders en zware regens voorkomen, evenals in de zomers van 1834, 1846, 1857, 1859 en 1868. Vaak zal het weer schijnbaar betrekken en gevangenen beladen teruggekeerdzes Spaansche schepen door de kapers van het Schildpadden-eiland overrompeld, waren ge ënterd, geplunderd en vervolgens als naar gewoonte in volle zee verbrand. Zoodra het vaartuig te Port-Margot het anker had geworpen, waren de gevangenen ontscheept, waarna men tot de verdeeling van den buit was overgegaan. Nauweljjks hadden de vrjjbuiters hun deel ontvangen of zjj hadden zich, zoo als altijd, gehaast het in dolle feestgelagen te verspillen. Deze mannen hadden het goud alleen lief om de genietingen die het huD verschafte. Het spel vooral was een hunner grootste hartstochtenzjj gaven er zich met onbeschrjjfeljjke razernjj aan over, zetten wjjls spottenderwjjs een puritein genoemd, doch hjj was steeds onwrikbaar gebleven en niets had hem de grens kunnen doen over schrijden die hjj zich zeiven gesteld had. Op den avond waarvan wjj spreken, om streeks zeven uur, op het oogenblik toen de zon in de blauwachtige wateren van den Atlantischen Oceaan begon weg te zinken, wandelde de kapitein, doof voor het riads- gedruisch, achteloos langs het strand, met een sigaar in den mond, het hoofd op de borst gezakt en de handen op den rug. «Hola!* riep een vrooljjke stem hem plot seling toe, «wat doet gij daar toch, dui- velsche droomer, als de geheele stad in opschudding is?« De kapitein hief het hoofd op en terwjjl groote sommen op een enkelen worp en hjj zijnen bekende, een van de vermaardste verlieten meestal de speeltafel niet vóór zij opperhoofden der vrijbuiters, glimlachend hun goud, hunne kleederen en dikwerf zelfs de hand toestak, zeide hjj hunne vrjjheid hadden verloren. j «Gjj ziet het, waarde Vent-en-Panne, ik Bedert de aankomst vun het schip van bewonder al wandelende het ondergaan der ging. De tegenspraak, waarin de beschul digde zich wikkelde, werd echter van dien aard, dat er een nieuw licht over de zaak begon op te gaan; de man bleek gek te zjjn en moest naar een krankzinnigenhuis worden overgebracht. De politie is nu met meer ijver aan het zoeken gegaan, maar heeft nog niets gevonden. De zaak van Emile Henry zal waarschjjn- ljjk den 28sten dezer voor het hof van assises in behandeling komen. Hjj zal terechtstaan zoowel wegens den aanslag op de kantoren der mjjn-maatschappjj te Car- maux, in de Rue des Bons-Enfants, als op het café-Terminus. Betreffende den loop der cholera deelt het laatste bulletin van het «Kais. Gesundheits- arnt* te Berljjn mede, dat de volgende ge vallen zijn voorgekomenin Rusland in het gouvernement Plock van 26 Februari— 10 Maart 2 gevallen (2 sterfgevallen), in de stad Warschau van 1521 Maart 5 g. (4 st.), in het gouvernement Kowno van 25 Februari24 Maart 35 g. (22 st.), in Tur- kjje te Konstan tin opel van 22 Februari— 7 Maart 53 g. (21 st.), waaronder de meeste gevallen in Pera. «Gjj staat er dus op?* «Ik verzoek het u.« Welaan dan, zoo als het God behaagt.* De beide Broeders van de Kust sloegen nu gezamenigk den weg naar «het «Geslipte Anker* in. zon.* «Ik gun u de pret,* hernam de vrjjbuiter lachende. «Ga liever met mij mede, in plaats van hier, als eene verdoemde ziel, alleen op het strand rond te dwalen.* «Wat zal ik u zeggen, vriend, ieder heeft zjjn eigen begrip van vermaak.* »Dat geef ik u toe; maar waarom wilt gjj mjj niet vergezellen?* «Ik heb het u nog niet geweigerdmaar als het u niet kan schelen, zou ik liever niet medegaan: gjj gaat spelen en ik heb een afschuw van spelen!* «Volstrekt niet, maar dat schouwspel be droeft mjj.« «Gjj zjjt dwaas! Luister: er schijnt op dit oogenblik in het «Geslipte Anker* een Boe kanier van de Grand Fond aan de Artibonite te zjjn, die met een duivelsch geluk speelt men zegt dat bjj al de halve equipage van Michel den Baskiër moest hebben uitge kleed.* «Wat kan ik daaraan doen, waarde vriend? Het is mij immers niet mogeljjk het geluk te doen keeren.* Misschien wel. «Hoe zoo «Luister: toen ik u daar straks zag, viel mij een denkbeeld in. Ik ben van plan tegen dien man te spelenga met mij mede, bljjf aan mjjne zjjde, en daar alles u gelukt van een spaansch schip krjjgsgevangen waren wat gij onderneemt, zult gjj mjj geluk aan- gemaakt en nu hunne meesters tot laatsten brengen en ik zal de winnende partij zijn.* inzet dienden. «Gjj zjjt gekj «Dat is de Boekanier dien ik bedoel,* «Neen, ik ben een speler en dus bjjge- sprak Vent-en-Panne. «Volg mjj.« loovig.* 1 /Wordt vervolgdj II. Toen de beide vrjjbuiters de deur der her berg bereikten trof zulk een zonderling schouwspel hunne oogen, dat zjj onwille keurig een oogenblik op den drempel bleven staan en verbaasd in het rond keken. Bjj het schjjnsel der lampen, wier walm met den rook van pjjpen en cigaren ver mengd in donkere wolkjes aan de zoldering van het vertrek bleek hangen, bemerkte men, als door een nevel heen, de forsche gestalten van eene menigte inwoners, Boeka niers en Broeders van de Kust, wier gelaat, door den hartstocht van het spel ver wrongen, bjj het flikkerende licht eene on heilspellende uitdrukking aannam. In het midden der zaal, op eene lange tafel, uit planken op tonnen zamengesteld, lagen hopen goud opgestapeld voor een man die met een onbeschaamden spottenden blik de dobbelkroes uitdagend schudde. Achter hem stonden een tiental mannen en vrouwen, die op den jongste kruistocht Naar het Fransch DOOR j

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1894 | | pagina 1