Hel Land van Keusden en Altena, de Langstraat en de Bomnrelerwaard.
M 1301.
Met alle winden.
FEUILLETON.
Kapitein Ourson -1Jzerhoofd
o
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
ZATERDAG 28 APRIL.
1894.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsve. hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmor
gen ingewacht.
Draaien met alle windenwanneer onze
aal deze spreekwoordelijke uitdrukking niet
reeds wie weet hoeveel eeuwen bezat, zou
het jaar 1894 de eer te beurt gevallen zijn
ze het leven te schenken. Men had er dan
eenvoudig achter te zettenzie de dag
bladen van Maart en April en alle verdere
uitleg ware overbodig. Onze tijd kan echter
die moeite sparen, ze is reeds uitgevonden,
in een tjjd zelfs toen er nog van kamer
ontbindingen geen sprake was. Ja, het moet
heel lang geleden zijn toen men voor 'teerst
van iemand zeide dat hij niet alle winden
draaide, d w. z. goed thuis was in de wis
selende strooiuing der meeningen, bov&Dal
iu de windrichting der hoogere luchtlagen
jn zeer voorzichtig en beleidvol zijn hande
lingen naar deze stroomingen inrichtte,
steeds met winst in een goede haven aan
landde en om zijn meteorologische fijnge
voeligheid door de groote menigte als levend
weerglas bewonderd en gebruikt werd.
Lang voor de uitvinding van den baro
meter leefden er zulke wakkere geesten. In
de schaduw der Egyptische pyramiden heb
ben ze zitten studeeren, aan de Romeinsche
hoven der caesars hun kunst uitgeoefend.
In de middeleeuwen vindt men hun sporen
in de nabqheid van scepter en kroonstaf
en hunne nazaten loeren nog overal rond
wnar wat te neuzen en te snuffelen valt
doende dit tot verbetering der volkswelvaart
en - eigen voordeel.
Adres, zeiden we al, aan de befaamde
verkiezingen van 1894.
Vis erbarmelijk om aan te zien hoe
wanhopig een blik vele heeren op den poli-
tieken hemel sloegen en hoe ze bijdraaiden
om toch maar hun lieven kamerzetel machtig
te worden. Hoe sommigen, die een poos
geleden principieele bezwaren tegen de kies
wet hadden, nu op de vraag der kiesver-
eeniging »de welkome gelegenheid aangrepen
tot het afleggen der verklaring dat ze in
zake kiesrecht geheel met Tak één van zin
waren.In het gewoon Hollandsch over
gezet: »kiest me maar, geliefde broeders en
van beknibbelen wordt ik dik-en-dunner.
Eén zei: »mjjn amendement strekte wèl tot
beperking van 't kiesrecht, maar geloof me,
al ware hét afgestemd, ik zon daarom de
wet niet verworpen hebbenDe man is
niet in de gelegenheid geweest dit zelfver
loochenend voorbeeld fe geven en kon nu
DOOR
GUSTAVE AIMARIX
De onverwachte oidknooping van dit
zonderling dobbelspel had eene groote op
schudding onder al de aanwezigen veroor-
akt. üe Broeders van de Kust, die met
nspanning de afwisselende kansen der part jj
hadden gevolgd, zagen thans tnet vrees-
A hijg ft bewondering naar den kapitein op.
Op dit oogenblik trad de heer d'Ogeron,
gouverneur in naam des Konings van het
'childpadden-eiland en de Fransche bezit-
irgen op St. Domingo, de zaal binnen en
nam plaats te midden der voornaamste
vrijbuiters.
De heer d'Ogeron was een man die veel
verstand en een edel hart bezat; hij had
ieh de gevaarlijke en bijna onmogelijke
■aak gesteld deze woeste lieden te verbeteren
en tot het groote nienschelgke gezin die
fgedwaalt'e kinderen terug te voeren die
f'.- door hun opvliegend karakter en hun
rr-ndeuden dorst naar vrijheid van geschei
den waren.
Veeleer als gezag voeder geduld dan erkend
door de vrijbuiters, die hem echter allen
lief hadden en eerbiedigden, werd bp eerder
als gelijke dan als opperhoofd beschouwd
paradeeren als volmaakt Takkiaan. In de
hoofdstad zal uien hem nemen, niet uit
hoogachting voor zijn beginselvastheid, maar
om een ander te weren, die niet draaiende
met den wind, zich vierkant tegen Tak ver
klaard heeft.
Een ander oud-lid, van wien 't over en
over bekend is dat Tak hem veel te ver ging,
zoodat hij zelfs den 23-jarigen in 28-jarigen
leeftijd veranderd wilde zien, legde dezelfde
verklaring af en is dus ook, vreezende voor
de onverbiddelijke stembus, een Takkiaan
geworden.
Een derde werd niet bijzonder vertrouwd
en bij de herstemming kwam ook tot hem
het verzoek zich ruiterlijk te verklaren. Er
was natuurljjk geen sprake van wantrouwen
het kamerlid in spe was 't in alle deelen
met den voorsteller der wet eens. 't Geval
wil echter dat zijn bekende naam in een
ander district voorkomt op een lijst van aan
beveling van een tegenstander der kieswet
en 't vermoeden ligt dus voor de hand dat
ook hier om een zeer doorzichtige reden
bjj den wind gedraaid is.
Nog vermakelijker is het de houding na
te gaan van hen die bekend staan en daar
ook voor uitkomen, dat ze tegen Taks kies
wet bezwaren hebben. »Hoe is de wind?«
vroegen ze. »Wel, de wind waait ontegen
zeggelijk uit den hoek van kiesrechtuitbrei
ding. Laten we dus een formule bedenken,
die op 't oog zeer veel aantrekkelijks heeft
en indruk maakt door duideljjkheid, terwijl
ze toch op de keper beschouwd, niets zegt.*
Toen hebben ze den term uitgevonden zoo
ver als de Grondwet gedoogteen term, die
ijl is als een Aprilluchtje. Gaat Tak buiten
de Grondwet? Neen, zegt hjj en met hem
tal van andere Staatslieden. Wijlen prof.
Bujjs was van 't zelfde gevoelen. Er is dns
verschil over de vraag hoever staat de
Grondwet toe te gaan. Daarover kan elk
zjjn eigen meening hebben en met bedoelde
uitdrukking, die men zoo elastisch maken
kan, als met het oog op het kiesdistrict
wenscbeljjk voorkomt, drukt men strikt
genomen niets uit.
Van draaien gesproken, we hebben nog
een anderen kant uit te wijzen. Ieder weet
hoe de leider der anti-revolutionaire party
jaren lang trouw ter zjjde werd gestaan
door tal van achtenswaardige vertegen
woordigers der aristocratie. Misschien moe
ten we 't omkeeren en zeggen dat hij deze
heeren terzjjde stond. Dat doet er thans
echter, niet toe. Een feit is 't dat deze
en mengde hij zich alleen bij gewichtige om
standigheden in hunne zakenhij verge
noegde zich met raadgevingen en overreding
bij die ontstuimige mannen die nooit aan
den minsten dwang hadcb n willen gehoor
zamen.
Toen hij vernam wat er in de herberg
was voorgevallen, spoedde hij zich derwaarts,
niet om de tenuitvoerlegging van het vonnis
van Boute-Feu te beletten, 't geen onmoge
lijk was, maar om nienwe daden van geweld
te voorkomen.
De verschijning van den gouverneur werd
met algemeen gejuich begroet en ieder ging
voor hem eerbiedig uit den weg.
Nadat de heer d'Ogeron plaats had ge
nomen wendde hij zich tot kapitein Ourson
en fluisterde hem eenige woorden in, die
deze alleen kon verstaan.
»Wees gerust, mjjnheer,* antwoordde
Ourson, »wij willen niets anders, ik zal
trachten uwe bedoelingen te vervullen.*
De kapitein richtte zich daarna tot de
omstanders en met eene stem die eerst van
innerlijke aandoening beelde, doch lang
zamerhand vaster werd, nam hij aldus het
woord
Broeders van de Kust, Flibustiers van
het ScbildpaddeneilaDd, Boekaniers van St.
Domingo en inwoners van Port-Margot, gij
zjjt eenige oogenblikken geleden alhier ge
tuige geweest niet van een vreeseljjk dobbel
spel tusschen twee mannen die elkander
eeuwigen haat hadden gezworen, maar van
een Gods-oordeel. Ik was slechts het werk
tuig door den goddelijken toorn gekozen.
Ondanks nip zeiven aangedreven te handelen
leider, opmerkende den democratisch en hoek,
waaruit de wind waait, plotseling bij den
wind draait, de kleine luiden naar de oogen
ziet en zjjn voorname vrienden den rug
toont. Daarmee niet tevreden, ontziet h«
zich niet smadend te spreken van die olie
den met lange namen* en tracht hij ze,
door te Gouda er den eerlijken Bichon van
IJselmonde met de haren bp te slepen, in
discrediet te brengen. Hoe aanstekelpk dit
werkt onder zjjn volgelingen bleek te Hil
versum waar een stem uit het publiek den
heer Savornin Lobman smalend aanvoer
der van de jonkerpartjj* noemde.
Dat is nu de onverwikkeljjke zijde van
zoo'n verkiezing dat ze het karakter be
dreigt. Om de guust des volks te winnen,
de meerderheid te krjjgen, een kamerzetel
voor zich of een der partjj machtig te
worden, komt het, op een of meer niets
zeggende algemeene formules en een plooi
iu 't karakter niet aan. Straks tracht men
die formules pasklaar te maken en de plooi
uit te strijken. De moet blijft echter en
zal nog lang opgemerkt worden.
Buitenland.
Het Handelsblad van Antwerpen* meldde
onlangs, dat in Benoit's cantate voor de
opening der wereldtentoonstelling te Ant
werpen 1100 personen zouden medewerken.
Thans bljjkt dat dat cjjfer nog vèr beneden
de werkelijkheid blijft.' De uitvoerenden zjjn
630 dames, 600 heeren, een dubbel sym-
phonie-orkest. dat men op ruim 120 muzi
kanten schatten kan, een harmonie-orkest
van 62 en een fwnfarenorkest van 35 man;
verder 8 Thebaansche trompet-blazers en
25 trommel- en triangelslagers.
Bij het bestuur van den Kongo-staat is
het bericht ingekomen van eene nieuwe
overwinning op de Arabieren aan den
Boven-Kongo. Den 25en Januari heeft
luitenant Lothaire, de aanvoerder van de
voorhoede van commandant baron Dhanis,
Kabambarre genomen, in welke plaats het
Arabische hoofd Rumaliza zjjn hoofdkwar
tier had gevestigd, nadat hp door de troepen
van Dhanis uit Kassongo was verdreven.
In de gevangenis te Orthez, departement
Beneden Pyreneeën, hebben drie recidivisten
den cipier Moras op het oogenblik dat zjjne
vrouw de etensbakken haalde, bp de keel
gegrepen en sloegen er een band om, zoodat
hp, na een hevigen strpd, want de cipier
was iemand van buitengewone lichaams
zoo als ik gedaan heb, twjjfelde ik geen
oogenblik aan de uitkomst: de voorwaarden
die ik stelde, de woorden die ik sprak, alles
levert er u het bewjjs van. Ik heb dus
volstrekt geen recht op de rjjkdommen die
ik verworven heb, en doe er volgaarne af
stand vanik hoop dat gij mijn besluit zult
goedkeuren. Wij zjjn leeuwen en geen
tijgers, en wanneer wjj ons j^oud ongeteld
in vroljjke feestgelagen verspillen, dan is
het omdat dit goud het loon is van onze
dapperheid, van onzen moed en dat het
roemrijk door ons bloed is gekocht.*
Daverende toejuichingen overschreeuwden
op dit oogenblik de stem van den kapitein
toen de stilte een weinig was hersteld, her
nam hjj met een glimluch op de lippen
»Ik dank den heer d'Ogeron, onzen hoog-
geachten gouverneur, wiens vaderlpke zorg
altjjd over ons gewaakt heeft, dat hjj her
waarts is gekomen; zoodoende zal hij door
zpne tegenwoordigheid het door mjj ge
nomen besluit bekrachtigen. Mjjne bedoeling
is deze: het goud dat op deze tafel ligt,
benevens het vermogen van Boute-Feu dat
thans het mjjne is, zullen door de be
moeiingen van den heer d'Ogeron gelijkelijk
onder de armsten van ons verdeeld worden,
zonder aanmerking van rang of stand, het
het zjj Flibustiers, Boekaniers of inwoners.
Mogen zjj het van 't sljjk zuiveren dat het
bezoedelde! Weet iemand uwer hoe veel
lijfeigenen Boute-Feu bezat?
»Ik weet het,* zeide de schoone Laurent,
»hjj had er vpf.<
»Hier zijn wijriep eene stem uit de
menigte.
kracht, geworgd werd. Vervolgens hebben
de ellendelingen de vrouw deerlpk mis
handeld, zoodat zjj voor dood op den bodem
bleef liggen.
Toen de misdadigers nu meester in de
gevangenis waren, grepen zjj de sleutels
uit den zak van den cipier, namen het geld,
dat zij in zjjn zak en in dien' zjjner vrouw
vonden, en gingen, begunstigd door de
duisternis, op de vlucht. Zjj werden weldra
allerwege gesignaleerd, zoodat men hoopt
dat zij teruggebracht zullen worden ter
plaatse waar zjj behooren.
De drie misdadigers, zjjn door de gen
darmerie te Nay gevat en teruggebracht
ter plaatse van waar zjj gekomen waren.
Toen de drie booswichten te Orthez uit
den trein stapten, wierp de bevolking zich
op hen. Zjj zon hen gelyncht hebben, had
den de gendarmes, wien het niet gemak-
keljjk viel, het niet voorkomen.
De anarchist Francois, ook Francis ge
naamd, die als beschuldigd van mede
plichtigheid in den aanslag op het koffie
huis van Yéry, door Engeland is uitgeleverd,
en die deswege door de jury in het departe
ment der Seine werd vrjjgesproken, stond
gisteren voor de rechtbank terecht wegens
het beleedigen van een commissaris van
politie bjj eene huiszoeking. Hp is deswege
veroordeeld tot eene gevangenisstraf van drie
maanden.
Het kogel-pantser. Het Pruisische
Departement van Oorlog heeft in de afge-
loopen week den Frankforter kleedermaker
Dowe uitgenoodigd, naar Spandau te komén,
om daar zijn pantser te laten beproeven.
Dat feit bewjjst hoe zjjn uitvinding nu toch
eindelpk beschouwd wordt als eeu ernstige
zaak, die een onderzoek waard is.
De leden van het dezer dagen te Berljjn
gehouden congres van Duitsche chirurgen
hebben eveneens van Dowe's pantser kennis
genomen en, hoewel zjj aanvankelpk ge
neigd waren de zaak als humbug te be
schouwen, eindigden zjj met overtuigd te
zjjn, dat het pantser den soldaat inderdaad
tegen geweerkogels kan beschermen. In hoe
ver zjjn gewicht van 4 KG. een beletsel is
voor militair gebruik konden deze geleerden
natuurljjk niet uitmaken. Maar zjj hebben
gezien, dat dit pantser den drager beschut
tegen kogels, die een meter dikken eikenboom
gemakkelpk doorboren. Zulke kogels bleven
in het pantser steken en Dowe liet het
iedereen van nabjj bezichtingen alleen droeg
hjj zorg het niet uit hauden te geven en
vooral, dat de door kogels getroffen ge
deelten niet nauwkeurig onderzocht werden;
blijkbaar vreesde hjj, dat zoodanig onder
zoek het geheim zjjner uitvinding kon ver
raden.
Volgens de »Berl. Actio nare zal, te be
ginnen met 1 Mei, op de Pruisische staats
spoorwegen de Zondagsrust ten opzichte
van het goederenvervoer in vollen omvang
worden toegepast. Alleen vervoer van jjlgoed
en vee zal daarvan zjjn uitgezonderd.
Te Lissabon kwamen de paar laatste
dagen 93 gevallen van cholera voor.
Terwjjl van den eenen kant gemeld
wordt, dat de cholera te Lissabon afneemt,
dat geen sterfgeval heeft plaats gehad, dat
74 nieuwe gevallen zjjn voorgekomen
binnen 24 uur en 61 genezingen, wordt
van den anderen kant verzekerd, dat do
regeering den waren toestand geheim houdt,
do censuur op de telegrammen toepast en
alles doet, om te zorgen, dat men in het
buitenland misleid wordt.
»Treedt nader,* hernam de kapitein.
Vjjf arme duivels, half naakt en ontzettend
mager en haveloos, kwamen beschroomd
voorwaarts.
»Ik schenk u de vrijheid, volgens het reg
dat mij de privilegiën der Broeders van de
Kust geven,* sprak Ourson; »ik zal u, vol
gens het gebruik, ieder een geweer, drie ponr
kruid en drie pond kogels ter hand stellen
en daarenboven geef ik u bier vijfbonderc
kroonen om met elkander te deelen.
»Gaat thans, vrienden,* sprak de kapitein
op medelp lenden toon>uwe rampen zjjn ge
ëindigd, gjj zjjt vrij en broeders van de Kust.*
Op nieuw barstten de toejuichingen los
met zulk eene kracht dat zelfs de oudste
Boekaniers, wier steenen hart door niets
vermurwd kon worden, zich aangedaan ge
voelden het was meer dan geestdrift, het
was vervoering, het was razernjj.
»Wèl gedaankapitein,* zeide de heer
d'Ogeron terwjjl hjj ontroerd de hand van
Ourson drukte, >gij geeft een edel voorbeeld;
zoo zullen wjj er in stagen deze woeste,
doch edelmoedige naturen weêr op den
rechten weg te brengen; gjj maakt mijne
taak geinakkeljjk.*
»Ik tracht uw voetspoor te volgen, mjjn
heer,* antwoordde de kapitein eerbiedig;
»ik zou geen beter voorbeeld kunnen kiezen.
Nog heb ik niet geëindigd, Broeders,* her
vatte Ourson na een oogenblik stilzwpgens,
>ik moet nog over het lot der Spaansche
De Siciliaansche mijn-jongens.
Dr. Angelo Mosso vertelt in zjjn onlangs
verschenen boek »La Fatica*, dat van 1881
tot 1884 van de 3872 lotelingen in de prov.
Caltanisetta, slechts 202 voor den dienst
geschikt werden geoordeeld. Ik zal nooit
vergeten de ellendigen uren, zegt de dokter,
doorgebracht bjj mjjn eerste inspectie van
de lotelingen op Sicilië. Die duizenden jon
gelingen die daar voor me stonden, waren
allen zwak door bloedarmoede of misvormd
door den harden arbeid. Slechts enkelen
waren kranige figuren, zp geleken wel
andere tnenschen. Dat waren de rjjke jon
gelui de anderen waren de kinderen der
mjjnarbeiders.
Het Engelsche Lagerhuis heeft het wets
ontwerp tot invoering van den achturigen
werkdag voor de mjjnen, in tweede lezing,
met 281 tegen 194 stemmen aangenomen.
In Ierland is weer een agrarische moord
voorgekomen. De landbouwer Donovan is
te Karturk 's nachts door twee gemaskerde
mannen vermoord, omdat hij aan autori
teiten hulp had verleen.
De Amerikaansche Senaat heeft met 26
tegen 17 stemmen besloten geen comité te
benoemen om het leger der werkeloozen,
dat uit alle streken van Amerika naaf
Washington trekt, te onB'angeE.
gevangenen beslissen. Is het billjjk, dat deze
ongelukkigen slaven bljjven, terwjjl wjj allen
de nalatenschap doelen van den man dien
wjj gevonnisd hebben? Hoewel deze ge
vangenen tot eene natie behooren die wjj
verfoeien, zouden wjj eene onuitsprekelijke
onrechtvaardigheid begaan als wjj hen in
slavernij lieten. Die fiere Spanjaarden, die
ons zoo hooghartig met den naam van
>ladrones€ dievenbestempelen en ons als
wilde dieren vervolgenlaten wij ban toonen
dat wij ben te zeer verachten om ben te
vreezenlaten wij deze gevangenen in vrjj-
ïeid stellenopdat zjj naar hunne bloed-
verwanten en vrienden terugkeeren, die
reeds de hoop hebben opgegeven hen ooit
weder te zien. Wanneer zp ons beter kennen,
zullen de Spanjaarden ons des te meer
vreezen. Keurt gij dit besluit goed, mjjne
ïroeders?*
Er heerschte eene zichtbare weifeling
onder de menigte; een oogenblik vreesde
de kapitein dat zijn edel besluit op den
iaat zijner medgezellen schipbreuk zou lijden.
Eene wet der vrijbuiters verbood iederen
Broeder van de Kust, op straffe des doods,
zonder de algemeene toestemming, de vrjj-
ïeid te schenken aan eenigen Spaanschen
jevan^ene, 't zjj man, vrouw, kind of
priester.
De heer d'Ogeron, die het hachelijke van
den toestand inzag, begreep dat zonder zpne
usschenkomst alles verloren was.
Naar het Fransch
Door zulk een plotseling geluk overstelpt
durfden de arme lieden ter nauwernood hun
eigen ooren te gelooven, zjj keken ver
wilderd rond en barsten eindelijk in tranen uit.
Wordt vervolyUJ
