et Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. FEUILLETON. Kapitein Ourson-IJzerhoofd. Geschiktheid. UitgeverL.. J. YEELRMAN, Heusden. ZATERDAG 12 MEI. m i 305. 1894. VOOR Advertentiën van -16 regels 60 ct. Elke regel meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrpdagmor gen ingewacht. Art. 80 der Grondwet zegt: »De leden dei; Tweede Kamer worden rechtstreeks ge kozen door de mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders, die de door de kies wet te bepalen kenteekenen van geschikt heid en maatschap pel jj ken welstand bezitten en den door die wet te bepalen leeftjjd, welke niet beneden de drie en twintig jaren mag zijn, hebben bereikt.* Ziedaar, wie volgens de bepalingen der Grondwet kiezer moeten zjjn. Het kwam nu bij de vaststelling der kieswet er eenvoudig op aan wat verstaan moet worden door ken teekenen van geschiktheid en maatschappe- ljjken welstand. Daarover liep de strjjd en zal weder gestreden worden als de tegen woordige regeering een nieuw ontwerp in dient. Hoe lang de discussiën geduurd heb ben, hoeveel ook ter voorbereiding geschre ven en gewreven is, één voorschrift der Grondwet is zeker niet tot zijn recht ge komen. Hoeveel is niet gezegd over het ken- teeken van maatschappel jj ken welstand; op de vereischte woning is het ontwerp ge vallen, maar zeer zeker waren bij verwer ping van dit amendement andere in be handeling gebracht en bij verwerping dier amendementen, zou vrij zeker het gebeele artikel verworpen zijn. Over welstand is zoo veel gesproken, dat de eerste bepaling der Grondwet geschiktheid* zoowel door regee ring als vertegenwoordiging is over het hoofd gezien. Men is geschikt om als metselaar of timmerman op te treden als men op de hoogte van zjjn vak is, als men zjjn vak verstaat, een geschikt koopman heeft vrjj- wat kennis noodig, welk landbouwer zal van een geschikte knecht spreken als hij iemand in zjjn dienst heeft, die het meest gewone werk niet verslaat? Of die knecht een spaarbankboekje van f 500 heeft, zal hem weinig baten, zijn boer zal hem onge schikt achten voor zijn werk en hem zoo spoedig mogeljjk ontslaan. Geschiktheid om als kiezer op te treden vereiseht kennis, geheel afgescheiden van maatschappeljjken welstand. Een rjjk grond eigenaar is om zjjn H.A. land en zijn effecten nog niet geschikt om het kiesrecht uit te oefenen als hij den dag voor de ver kiezing nog moet vragen Waarover loopt het toch, waarom moet morgen gekozen "worden? Ik lees geen couranten weet je, GUSTAVE AIMARD. dat gekibbel in de Kamers laat ik voor de liefhebbers. Aan de gemengde berichten heb ik gewoonljjk meer dan genoeg.* Een werkman daarentegen die met zjjn vrouw één kamertje bewoont en die zjjn vrijen tijd besteedt om een courant goed te lezen, die zich beijvert om eenigszins op de hoogte te bljjven ook van hetgene de ver tegenwoordigers bespreken, is veel meer geschikt dan zjjn buurman, die een flinke som in de vermogensbelasting betaalt van het geld, door hem door erfenis verkregen. Omtrent die kenteekenen van maatschap- pel jjken welstand zal men wel bljjven ver schillen, door wien ook een nieuw ontwerp zal ingediend worden. Men zal nu wel. overtuigd zjjn, dat geen kenteekenen te stellen zjjn, die de algemeene goedkeuring zullen wegdragen of zelf een afdoende meerderheid kunnen verkrjjgen. Het meer of minder zal steeds een ernstig beletsel bljjven. Doch de grondwet eischt in de eerste plaats geschiktheid, waarom is daarop niet meer acht geslagen Men wordt geschikt geacht als men aan de schrijfproef kon voldoen en zelfs dit kenteeken vond ernstige bestrijding en zou hoogst waar- schjjnljjk verworpen zjjn, zoodat uit niets zou blijken dat men geschikt was het kies recht uit te oefenen, want het geld alleen kan nooit een waarborg van die geschikt heid zjjn. De verwerping der schrijfproef zou even wel niet eens zoo verkeerd geweest zjjn want wat beteekent het toch, dat men een naam kan schrijven? Moet daaruit de ge schiktheid bljjken dan behoeft men waarljjk zooveel woorden niet te wisselen over de kenteekenen van maatschappelgken wel- j stand. Een wethouder die schrjjft: »Ik hep jullie brief ontfange de man waarover je bericht verlang is al agt jaar hier op secraterjj en ken zijn zaakjes* zal wel een naam op een briefje kunnen schrjjven, maar hg deugt evenmin voor wethouder als voor kiezer. Hjj moest ongeschikt verklaard worden, zoowel voor het een als voor het ander. Zal hierop beter gelet worden bjj de aan staande regeling? Zal men slagen in het vinden van kenteekenen van geschiktheid Iemand moet dikwjjls geheel buiten zjjn j schuld een klein huisje bewonen, ja het j j kan gebeuren dat hjj door ziekte buiten de j mogeljjkheid is om zjjn belastingen op*tjjd I te betalen, en zelfs geneeskundige hulp moet aanvragen, maar kan dat invloed kiezers hebben, die weten wien zjj stemmen hebben op zjjn geschiktheid om zjjn kies- j en waarom zjj hem en niet een ander hun plicht te vervullen? Kan hjj gem zeer jstem geven. Geschiktheid moet vóór maat- ontwikkeld werkman, een van de eerste klasse zijn, die door het ongeluk vervolgd wordt Kenteekenen van geschiktheid moeten gezocht worden; zjjn zjj nog moeieljjker te vinden dan de kenteekenen van den maat schappelgken welstand, zjj schappeljjken welstand gaan l Buitenland. Omtrent de aanslag te Luik meldt men De toestand van dr. Renson, voor wiens woning de bom gesprongen is, blijft hoogst zjjn te nood- j treurig. Zjjn oogen zjjn geheel verloren, maar zakeljjker en daartoe is de schrjjfproef alleen tot de operatie heeft men nog niet kunnen geheel onvoldoende. Maar zoo zal men niet overgaan. Mevrouw Renson is beterend, tot uitbreiding, maar misschien wel tot een j maar zoo terneergedrukt, dat zjj zelfs de aanmerkeljjke vermindering van het getal afwezigheid van haar man niet schijnt te kiezers komen. Misschien wel, in weerwil van alle lof redenen, in vroeger tjjd op ons lager onder- wjjs uitgebazuind, maar men zal aan den bemerken. De raadsheer Renson, een oom van den geneesheer, heeft een anoniemen brief ont- vangen, waarin gemeld wordt, dat de bom eisch der Grondwet voldoen, dat men de eigenljjk voor hem was bestemd, maar dat geschiktheid moet bezitten om als kiezer op kjj er nu nog een te goed heeft. Ook wordt te treden. Niet het geld, de kennis, het daarin aangekondigd dat men het huis van verstand moet op den voorgrond staan, even zjjn neef, den burgemeester van Montegnée, als in de Grondwet. De verkiezingen zjjn jin de lucht zal laten vliegen. weer afgeloopen. Hoeveel kiezers hebben De politie heeft een herbergier in hech- gestemd zonder rnggespraak met anderen, j tenis genomen, die door het publiek gerucht hoevelen hebben de bevelen ontvangen van j wordt beschuldigd van den aanslag. Er is de leiders der beweging Het kiesrecht wordt eene lijst opgemaakt van al de anarchis- door slechts weinigen uitgeoefend, de meeste ten in de stader moeten er bjjna twee- kiezers volgen de voorschriften die zjj ont- honderd zjjn, die merkwaardigerwijze allen vangen en vullen den naam in, op een der jQ <}e buurt der gevangenis wonen. strooibiljetten voorkomende, op de namen r, Blgkens het Bulletin trimestriel de statistique démographique et médicale de Bruxelles hebben de pokken in het le kwar taal van dit jaar op verscheidene plaatsen vrij hevig geheerscht, en komt deze ziekte thans zeer verspreid over verschillende werelddeelen voor. Zoo worden o.a. de volgende sterfgevallen aan pokken in het le kwartaal van dit jaar vermeldAlgiers 347, Bombay 159, Rotterdam 121, Parijs 109, Warschau 89, Birmingham 66, New-York 62, Triest 45, Milaan 41, Lissabon 37, Havre 32, Moskou 32, St. Petersburg 27, Brooklyn 24, Chicago 23, Bradford 22, Madras 20, Roubaix 20, Kaïro 17, Gentbrugge 12, Londen 11, Diest 11. Gothenburg 11, terwjjl op een groot aantal plaatsen sporadische gevallen dezer ziekte werden waargenomen. afgaande die daaronder geplaatst zjjn, maar omtrent de zaak weten zjj weinig of niets af. Is dit oordeel misschien te hard, ik geloof dat de hoogstbelangrjjke verkiezing die nu is afgeloopen daarvan ruimschoots de be- w jjzen heeft gegeven. Ieder raadplege slechte wat hjj in eigen kring ondervonden heeft. Welke kenteekenen van geschiktheid moeten gesteld worden, moge de regeering zoeken, gemakkeljjk zal het zeker niet zjjn, de kiezers-examens toch zooals in België zal wel niemand bier verlangen. Misschien zou het eenvoudigste middel zjjn om te bepalenIeder wordt geschikt geoordeeld, die schrifteljjk aanvraagt van op de kiezers lijst geplaatst te worden en niet in de termen valt dat hjj door de grondwet is uitgesloten. Daardoor toch zou hjj een bewjjs geven dat hij er belang in stelt om het kiesrecht uit te oefenen, en zeker niet behooren tot die duizenden die het kiesrecht bezitten maar die zich niet de minste moeite willen geven om daarvan gebruik te maken. Wjj oplettenheid uwe werkzaamheden en pogin gen naga. Mjjne raadgevingen en mjjne leiding zullen u nooit ontbreken. Zjj, die reeds eene bedevaart gedaan hebben naar de plaats nsjjner ballingschap weten het bjj ervaring. De vastberadenheid, met welke gjj uwe staatkundige overtuiging verkondigt, is het beste antwoord aan hen, die durven beweren dat de monarchale geest in Frank- rjjk dood is. De jeugd hecht zich niet aan hetgeen dood is, want zjj vertegenwoordigt het leven en de toekomst Het is de toekomst die gjj voorbereidt, en bjj den veldtocht, dien gjj ondernomen hebt, weet gjj aan het wel overwogen inzicht omtrent de nieuwe be hoeften der maatschappjj den ijver en de voortvarendheid te voegen, die het voorrecht zjjn van uwen leeftjjd. Vervolgens geeft de pretendent zjjne goedkeuring te kennen over het besluit der jongelingschap om deel te nemen aan de feesten, die in aantocht zijn ter viering van de eerste handeling betreffende de heilig verklaring van Jeanne d'Arc. De plaats der koningsgezinde jongelingschap is aange wezen bjj die feesten. Naar beweerd wordt, zal de Koningin- Regentes van Spanje het doodvonnis over j de anarchisten van Barcelona uitgesproken, in levenslangen dwangarbeid veranderen, omdat er alle vrees is dat maarschalk Mar tinez Campos anders uit wraak door de anarchisten zal worden vermoord. De graaf van Parjjs heeft het adres, dat de koningsgezinde jongelingschap in hare jongste vergadering tot hem heeft gericht, beantwoord met een brief. Hjj schrjjft o.a. moeten niet vele, maar wjj moeten geschikte1 Gjj kunt verzekerd zjjn dat ik met de grootste i De reusachtige demonstratie in Hyde- Park te Londen voor den 8-uur-werkdag liep Zondag in de beste orde at. De Parle mentsleden John Burns, Cunninghame Graham en Keir Hardie, benevens Tillett Sergius Stepniak voerden o.a. het woord voor de schare van tienduizenden, waarin geen oogenblik wanorde heerschte. Een klein groepje anarchisten had zich opgesteld onder een roode vlag, maar bemerkende, dat het Engelsche volk niets met hen te doen wilde hebben en zeer onvriendeljjke blikken naar hen wierp, trokken zjj in stilte af. Onder groote geestdrift werd de motie aangenomen, waarbjj alle Regeeringen der wereld worden aangespoord den 8-uur-werkdag (of 48 uur per week) wetteljjk in te voeren als »een noodzakeljjke en belangrjjke stap op den weg der volksemancipatie.* De betooging was zeer indrukwekkend en elk jaar neemt het getal manifestanten (11 Er volgde eere poos stiltede nog steeds onzichtbare acteurs van dit tooneel schenen met elkander te raadplegen. Ourson fluisterde Yent-en-Panne iets in drze riep door een gebaar vier ljjfeigenen bjj zich en gaf hun zijne bevelen, terwjjl de kapitein de gevangenen naderde. »SeLores,« zeide Ourson, »er gebeuren vreemde dingen vlak in onze nabjjbeid. Zoo als gjj hebt kunnen hooren zijn eenige onzer makkers handgemeen met een Spaan- sche patrouille; geeft mij uw woord van eer onzjjdig te bljjven, en wat er ook moge geschieden, geen woord te spreken, geen gebaar te makeD, waardoor uwe tegen woordigheid in dit bosch zou kunnen worden verradenindien gjj mocht weigeren u daar- ti e te verbinden, zou de zorg voor onze veiligheid ons tot maatregelen nopen, waar van onze kieschheid een afkeer beeft.* »Senor,« gaf een der gevangenen met waardigheid ten antwoord»uw gedrag jegens ons is al te ridderljjk geweest dan dat wjj zouden aarzelen de belofte af te leggen die gjj verlangt. In naam van mjjn medgezellen en mjj zeiven geef ik u nip eerewoord dat, wat er moge gebeuren, wij de strikste onzijdigheid zullen bewarenwij zouden die alleen verzaken om u ter hulp te snellen, in geval de fortuin zich tegen u mocht verklaren en uwe vrjjheid of uw leven in gevaar mocht zjjn. »Ik verlaat mjj op uw woord, caballero,* hernam de kapitein en, na den Spanjaard hoffeljjk te hebben gegroet, voegde hg zich weder bjj Vent-en-Panne. Op bevel van laatstgenoemde waren de ljjfeigenen onder het kreupelhout verdwenen, waar tusschen zij als slangen voortkropen. »De vjjf minuten zijn verstreken,* sprak le Poletais, geeft gjj u over of niet!* W ij geven ons aan geene onzichtbare vjjanden over,* antwoordde de Spaansche officier onmiddellijk. Welnu, dan gaat het er op los!* riep de Boekanier. »Opgelet kameraden.* »Wjj zjjn gereedriepen dreigende stemmen van verschillende zjjden te gel jjk. En een vreeselijk geraas van krakende takken liet zich in het struikgewas hooren. Het waren de ljjfeigenen van Vent-en- Panne en Ourson die dit antwoord hadden gegeven. Moeten wij schietenriep Vent-en- Panne. »Nog niet!* antwoordde de Boekanier zonder eenig blijk van verwondering te geven over deze hulp die zoo onverwachts uit de lucht scheen te vallen; »neem twin tig man, Vent-en-Panne, en snjjd de ga- vacbos den terugtocht af.« >Ourson-lJzerhoofd heeft die stelling al met vjjf tien man bezet,* hernam Vent-en- Panne zonder zich te bedenken.* j Verschrikt van zoo vele kanten stemmen te hooreD, terwjjl zjj slechts met een enkel persoon te doen meenden te hebben, en doodeljjk ontsteld door de namen Vent-en- Panne en Ourson-IJzerhoofd, namen die zulk eene vreeseljjke vermaardheid hadden verkregen, trachten de Spanjaarden niet langer weerstand te bieden. Wjj geven ons over,* riep de officier. Behandelt ons genadig in naam der Heilige Drieënheid, senores Ladrones. Werpt de wapeueu weg. Vier man hier om de lansen dier schelmen op te rapen.* Vent-en-Panne, Ourson en twee ljjfeigenen 'naderden in de richting van le Poletais die achter het struikgewas verborgen, stond te lagchen dat hjj sehaterde. »Wie hebt gjj bjju?« vroeg Vent-en-Panne. »lk ben alleen,* antwoordde le Poletais. »Die guiten hebben mg overvallen terwjjl mjjne drie ljjfeigenen op de jacht waren. Om 't even, broeders,* voegde hjj er bjj, terwijl hjj aan de beide vrijbuiters de hand toestak, »gjj moogt u beroemen dat gjj bjj tjjds gekomen zijt, mijn toestand begon hacheljjk te worden.» »Uw denkbeeld van de patrouille te om singelen is overheerljjkin mjjn oog is dit het toppunt van stoutmoedigheid.* »Gjj gekscheert, ik wist geen ander middel om mjj uit de gelegenheid te helpendoch hoe dit zij, toen ik uwe bevriende stem hoorde viel er een pak van mjjn hart. Maar laten wij de gavachos den tjjd niet geven zich te bedenken.* Dit zeggende verlieten zij hunnen schuil- hoek en naderden de patrouille met geladen geweer, den vinger aan den trekker en ge- reed om bjj de minste verdachte beweging j hunner vjjanden vuur te geven. Doch deze voorzorgen waren overbodig, de Spanjaarden hadden het denkbeeld eener V. worsteling geheel laten varen. j De Spaansche grens-patrouilles waren detachementen van vjjftig man, onder bevel van een alferez of tweeden luitenant, en dienden hoofdzaljjk om de grenzen te be waken en de Fransche Boekaniers te ver- J volgen. Deze detachementen waren aanvankelgk met geweren gewapend, die later evenwel door lange speren werden vervangen. De reden van deze verandering was louter ge legen in den schrik, die de Fransche Boe kaniers inboezemdenzoodra de Spaansche soldaten zich in de savannahs begaven, be gonnen zjj hunne geweren af te schieten en hielden dit zoo lang vol als hun kruid strekte, met het doel, om de Boekaniers van hunne tegenwoordigheid te verwittigen en hen zoo doende aan te sporen een anderen kant op te gaan, hetgeen deze dan ook deden, niet uit vrees, maar om niet in hunne jacht te worden gestoord. Deze maatregel, om soldaten met speren te wapenen, teneinde daarmede zulke be hendige en geduchte schutters te bestrjjden, was reeds voldoende om de soldaten en de regeering, die ze gebruikte, in minachting te brengen. Immers, welk vertrouwen kon men in zulke manschappen stellen, en wat moest men van de menschelijkheid van een regeering denken, die arme duivels naar een wissen dood zond? De patrouille, met haren alferez aan het hoofd, was op ten hoogste tien pas afstands in slagorde geschaard op een tameljjk open plek, aan alle kanten evenwel door dik struikgewas omringd, dat door de ontstelde verbeelding der Spanjaarden met tal van onzichtbare vjjanden was bevolkt. De lansen jen sabels lagen in hopen voor hen opge- 'stapeld. Le Poletais stapte zjjne makkers een weinig vooruit. Hg wierp een spotten» jden blik op de Spanjaarden en na een oogenblik stilzwjjgens, dat de overwoune- lingen van vrees deed huiveren, sprak hjj op zijn grappigen toon: »Zoo! zoo hebt gjj u dan eindeljjk laten vinden?* Heerschap,* zeide de alfarez onderdanig, »onze krjjg8mansplicht gedoogde niet de wapenen neder te leggen voor een geringere macht. »En thans,* hernam le Poletais op kluchtigen toon, hebt gjj uwe dwaling erkend.* >Ja, heerschap, zoo als gij ziet, hebben wjj dan ook niet langer geaarzeld.* »Ik zie,* sprak le Poletais, terwjjl hij den alferez in het gezicht lachte, dat gjj domooren en lafaards zjjt.« Heerschap,* riep de officier met nadruk. Wat duivel! wilt gjj mij weer met uwe snoevergen aan boord komenik waarschuw dat dit niet meer te pas komt. Gij hebt u aan zes man overgegeven,* voegde hij er met ongeloofeljjkeonbeschaamdheid bjj.» Wel is waar zjjn deze zes man Broeders van Kust en is ieder hunner wel tien van u waard.* Vervloekt,* riep de officier woedend uit. Klagen helpt hier niet, gij hebt u alleen in uw lot te schikken,* hernam de Boeka nier droogjes. Smor luitenant, laat uwe manschappen binden.* >Maar welke voorwaarden....?* »Daar is geen sprake van; gij hebt u op genade of ongenade overgegeven, ik zal naar eigen goedvinden over u beschikken.* imiii» iJit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00. Franco per post zonder prjjsve* hooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Naar het Fransch DOOR j i j op /Wordt vervolg dj

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1894 | | pagina 1