et Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
FEUILLETON.
Kapitein Ourson-IJzerhoofd.
Geschiktheid.
UitgeverL.. J. YEELRMAN, Heusden.
ZATERDAG 12 MEI.
m i 305.
1894.
VOOR
Advertentiën van -16 regels 60 ct. Elke regel
meer 10 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrpdagmor
gen ingewacht.
Art. 80 der Grondwet zegt: »De leden
dei; Tweede Kamer worden rechtstreeks ge
kozen door de mannelijke ingezetenen,
tevens Nederlanders, die de door de kies
wet te bepalen kenteekenen van geschikt
heid en maatschap pel jj ken welstand bezitten
en den door die wet te bepalen leeftjjd,
welke niet beneden de drie en twintig
jaren mag zijn, hebben bereikt.*
Ziedaar, wie volgens de bepalingen der
Grondwet kiezer moeten zjjn. Het kwam nu
bij de vaststelling der kieswet er eenvoudig
op aan wat verstaan moet worden door ken
teekenen van geschiktheid en maatschappe-
ljjken welstand. Daarover liep de strjjd en
zal weder gestreden worden als de tegen
woordige regeering een nieuw ontwerp in
dient. Hoe lang de discussiën geduurd heb
ben, hoeveel ook ter voorbereiding geschre
ven en gewreven is, één voorschrift der
Grondwet is zeker niet tot zijn recht ge
komen. Hoeveel is niet gezegd over het ken-
teeken van maatschappel jj ken welstand; op
de vereischte woning is het ontwerp ge
vallen, maar zeer zeker waren bij verwer
ping van dit amendement andere in be
handeling gebracht en bij verwerping dier
amendementen, zou vrij zeker het gebeele
artikel verworpen zijn. Over welstand is zoo
veel gesproken, dat de eerste bepaling der
Grondwet geschiktheid* zoowel door regee
ring als vertegenwoordiging is over het hoofd
gezien. Men is geschikt om als metselaar of
timmerman op te treden als men op de
hoogte van zjjn vak is, als men zjjn vak
verstaat, een geschikt koopman heeft vrjj-
wat kennis noodig, welk landbouwer zal
van een geschikte knecht spreken als hij
iemand in zjjn dienst heeft, die het meest
gewone werk niet verslaat? Of die knecht
een spaarbankboekje van f 500 heeft, zal
hem weinig baten, zijn boer zal hem onge
schikt achten voor zijn werk en hem zoo
spoedig mogeljjk ontslaan.
Geschiktheid om als kiezer op te treden
vereiseht kennis, geheel afgescheiden van
maatschappeljjken welstand. Een rjjk grond
eigenaar is om zjjn H.A. land en zijn
effecten nog niet geschikt om het kiesrecht
uit te oefenen als hij den dag voor de ver
kiezing nog moet vragen Waarover loopt
het toch, waarom moet morgen gekozen
"worden? Ik lees geen couranten weet je,
GUSTAVE AIMARD.
dat gekibbel in de Kamers laat ik voor de
liefhebbers. Aan de gemengde berichten heb
ik gewoonljjk meer dan genoeg.*
Een werkman daarentegen die met zjjn
vrouw één kamertje bewoont en die zjjn
vrijen tijd besteedt om een courant goed te
lezen, die zich beijvert om eenigszins op de
hoogte te bljjven ook van hetgene de ver
tegenwoordigers bespreken, is veel meer
geschikt dan zjjn buurman, die een flinke
som in de vermogensbelasting betaalt van
het geld, door hem door erfenis verkregen.
Omtrent die kenteekenen van maatschap-
pel jjken welstand zal men wel bljjven ver
schillen, door wien ook een nieuw ontwerp
zal ingediend worden. Men zal nu wel.
overtuigd zjjn, dat geen kenteekenen te
stellen zjjn, die de algemeene goedkeuring
zullen wegdragen of zelf een afdoende
meerderheid kunnen verkrjjgen.
Het meer of minder zal steeds een ernstig
beletsel bljjven. Doch de grondwet eischt
in de eerste plaats geschiktheid, waarom is
daarop niet meer acht geslagen Men wordt
geschikt geacht als men aan de schrijfproef
kon voldoen en zelfs dit kenteeken vond
ernstige bestrijding en zou hoogst waar-
schjjnljjk verworpen zjjn, zoodat uit niets
zou blijken dat men geschikt was het kies
recht uit te oefenen, want het geld alleen
kan nooit een waarborg van die geschikt
heid zjjn.
De verwerping der schrijfproef zou even
wel niet eens zoo verkeerd geweest zjjn
want wat beteekent het toch, dat men een
naam kan schrijven? Moet daaruit de ge
schiktheid bljjken dan behoeft men waarljjk
zooveel woorden niet te wisselen over de
kenteekenen van maatschappelgken wel- j
stand. Een wethouder die schrjjft: »Ik hep
jullie brief ontfange de man waarover je
bericht verlang is al agt jaar hier op secraterjj
en ken zijn zaakjes* zal wel een naam op
een briefje kunnen schrjjven, maar hg deugt
evenmin voor wethouder als voor kiezer.
Hjj moest ongeschikt verklaard worden,
zoowel voor het een als voor het ander.
Zal hierop beter gelet worden bjj de aan
staande regeling? Zal men slagen in het
vinden van kenteekenen van geschiktheid
Iemand moet dikwjjls geheel buiten zjjn
j schuld een klein huisje bewonen, ja het j
j kan gebeuren dat hjj door ziekte buiten de j
mogeljjkheid is om zjjn belastingen op*tjjd
I te betalen, en zelfs geneeskundige hulp
moet aanvragen, maar kan dat invloed kiezers hebben, die weten wien zjj stemmen
hebben op zjjn geschiktheid om zjjn kies- j en waarom zjj hem en niet een ander hun
plicht te vervullen? Kan hjj gem zeer jstem geven. Geschiktheid moet vóór maat-
ontwikkeld werkman, een van de eerste
klasse zijn, die door het ongeluk vervolgd
wordt
Kenteekenen van geschiktheid moeten
gezocht worden; zjjn zjj nog moeieljjker te
vinden dan de kenteekenen van den maat
schappelgken welstand, zjj
schappeljjken welstand gaan l
Buitenland.
Omtrent de aanslag te Luik meldt men
De toestand van dr. Renson, voor wiens
woning de bom gesprongen is, blijft hoogst
zjjn te nood- j treurig. Zjjn oogen zjjn geheel verloren, maar
zakeljjker en daartoe is de schrjjfproef alleen tot de operatie heeft men nog niet kunnen
geheel onvoldoende. Maar zoo zal men niet overgaan. Mevrouw Renson is beterend,
tot uitbreiding, maar misschien wel tot een j maar zoo terneergedrukt, dat zjj zelfs de
aanmerkeljjke vermindering van het getal afwezigheid van haar man niet schijnt te
kiezers komen.
Misschien wel, in weerwil van alle lof
redenen, in vroeger tjjd op ons lager onder-
wjjs uitgebazuind, maar men zal aan den
bemerken.
De raadsheer Renson, een oom van den
geneesheer, heeft een anoniemen brief ont-
vangen, waarin gemeld wordt, dat de bom
eisch der Grondwet voldoen, dat men de eigenljjk voor hem was bestemd, maar dat
geschiktheid moet bezitten om als kiezer op kjj er nu nog een te goed heeft. Ook wordt
te treden. Niet het geld, de kennis, het daarin aangekondigd dat men het huis van
verstand moet op den voorgrond staan, even zjjn neef, den burgemeester van Montegnée,
als in de Grondwet. De verkiezingen zjjn jin de lucht zal laten vliegen.
weer afgeloopen. Hoeveel kiezers hebben De politie heeft een herbergier in hech-
gestemd zonder rnggespraak met anderen, j tenis genomen, die door het publiek gerucht
hoevelen hebben de bevelen ontvangen van j wordt beschuldigd van den aanslag. Er is
de leiders der beweging Het kiesrecht wordt eene lijst opgemaakt van al de anarchis-
door slechts weinigen uitgeoefend, de meeste ten in de stader moeten er bjjna twee-
kiezers volgen de voorschriften die zjj ont- honderd zjjn, die merkwaardigerwijze allen
vangen en vullen den naam in, op een der jQ <}e buurt der gevangenis wonen.
strooibiljetten voorkomende, op de namen r,
Blgkens het Bulletin trimestriel de
statistique démographique et médicale de
Bruxelles hebben de pokken in het le kwar
taal van dit jaar op verscheidene plaatsen
vrij hevig geheerscht, en komt deze ziekte
thans zeer verspreid over verschillende
werelddeelen voor.
Zoo worden o.a. de volgende sterfgevallen
aan pokken in het le kwartaal van dit
jaar vermeldAlgiers 347, Bombay 159,
Rotterdam 121, Parijs 109, Warschau 89,
Birmingham 66, New-York 62, Triest 45,
Milaan 41, Lissabon 37, Havre 32, Moskou
32, St. Petersburg 27, Brooklyn 24, Chicago
23, Bradford 22, Madras 20, Roubaix 20,
Kaïro 17, Gentbrugge 12, Londen 11, Diest
11. Gothenburg 11, terwjjl op een groot
aantal plaatsen sporadische gevallen dezer
ziekte werden waargenomen.
afgaande die daaronder geplaatst zjjn, maar
omtrent de zaak weten zjj weinig of niets
af. Is dit oordeel misschien te hard, ik geloof
dat de hoogstbelangrjjke verkiezing die nu
is afgeloopen daarvan ruimschoots de be-
w jjzen heeft gegeven. Ieder raadplege slechte
wat hjj in eigen kring ondervonden heeft.
Welke kenteekenen van geschiktheid
moeten gesteld worden, moge de regeering
zoeken, gemakkeljjk zal het zeker niet zjjn,
de kiezers-examens toch zooals in België
zal wel niemand bier verlangen. Misschien
zou het eenvoudigste middel zjjn om te
bepalenIeder wordt geschikt geoordeeld,
die schrifteljjk aanvraagt van op de kiezers
lijst geplaatst te worden en niet in de termen
valt dat hjj door de grondwet is uitgesloten.
Daardoor toch zou hjj een bewjjs geven
dat hij er belang in stelt om het kiesrecht
uit te oefenen, en zeker niet behooren tot
die duizenden die het kiesrecht bezitten
maar die zich niet de minste moeite willen
geven om daarvan gebruik te maken. Wjj
oplettenheid uwe werkzaamheden en pogin
gen naga. Mjjne raadgevingen en mjjne
leiding zullen u nooit ontbreken. Zjj, die
reeds eene bedevaart gedaan hebben naar
de plaats nsjjner ballingschap weten het bjj
ervaring. De vastberadenheid, met welke gjj
uwe staatkundige overtuiging verkondigt,
is het beste antwoord aan hen, die durven
beweren dat de monarchale geest in Frank-
rjjk dood is. De jeugd hecht zich niet aan
hetgeen dood is, want zjj vertegenwoordigt
het leven en de toekomst Het is de toekomst
die gjj voorbereidt, en bjj den veldtocht, dien
gjj ondernomen hebt, weet gjj aan het wel
overwogen inzicht omtrent de nieuwe be
hoeften der maatschappjj den ijver en de
voortvarendheid te voegen, die het voorrecht
zjjn van uwen leeftjjd.
Vervolgens geeft de pretendent zjjne
goedkeuring te kennen over het besluit der
jongelingschap om deel te nemen aan de
feesten, die in aantocht zijn ter viering van
de eerste handeling betreffende de heilig
verklaring van Jeanne d'Arc. De plaats der
koningsgezinde jongelingschap is aange
wezen bjj die feesten.
Naar beweerd wordt, zal de Koningin-
Regentes van Spanje het doodvonnis over
j de anarchisten van Barcelona uitgesproken,
in levenslangen dwangarbeid veranderen,
omdat er alle vrees is dat maarschalk Mar
tinez Campos anders uit wraak door de
anarchisten zal worden vermoord.
De graaf van Parjjs heeft het adres, dat
de koningsgezinde jongelingschap in hare
jongste vergadering tot hem heeft gericht,
beantwoord met een brief. Hjj schrjjft o.a.
moeten niet vele, maar wjj moeten geschikte1 Gjj kunt verzekerd zjjn dat ik met de grootste
i De reusachtige demonstratie in Hyde-
Park te Londen voor den 8-uur-werkdag
liep Zondag in de beste orde at. De Parle
mentsleden John Burns, Cunninghame
Graham en Keir Hardie, benevens Tillett
Sergius Stepniak voerden o.a. het woord voor
de schare van tienduizenden, waarin geen
oogenblik wanorde heerschte. Een klein
groepje anarchisten had zich opgesteld onder
een roode vlag, maar bemerkende, dat het
Engelsche volk niets met hen te doen wilde
hebben en zeer onvriendeljjke blikken naar
hen wierp, trokken zjj in stilte af. Onder
groote geestdrift werd de motie aangenomen,
waarbjj alle Regeeringen der wereld worden
aangespoord den 8-uur-werkdag (of 48 uur
per week) wetteljjk in te voeren als »een
noodzakeljjke en belangrjjke stap op den
weg der volksemancipatie.*
De betooging was zeer indrukwekkend
en elk jaar neemt het getal manifestanten
(11
Er volgde eere poos stiltede nog steeds
onzichtbare acteurs van dit tooneel schenen
met elkander te raadplegen.
Ourson fluisterde Yent-en-Panne iets in
drze riep door een gebaar vier ljjfeigenen
bjj zich en gaf hun zijne bevelen, terwjjl
de kapitein de gevangenen naderde.
»SeLores,« zeide Ourson, »er gebeuren
vreemde dingen vlak in onze nabjjbeid. Zoo
als gjj hebt kunnen hooren zijn eenige
onzer makkers handgemeen met een Spaan-
sche patrouille; geeft mij uw woord van
eer onzjjdig te bljjven, en wat er ook moge
geschieden, geen woord te spreken, geen
gebaar te makeD, waardoor uwe tegen
woordigheid in dit bosch zou kunnen worden
verradenindien gjj mocht weigeren u daar-
ti e te verbinden, zou de zorg voor onze
veiligheid ons tot maatregelen nopen, waar
van onze kieschheid een afkeer beeft.*
»Senor,« gaf een der gevangenen met
waardigheid ten antwoord»uw gedrag
jegens ons is al te ridderljjk geweest dan
dat wjj zouden aarzelen de belofte af te
leggen die gjj verlangt. In naam van mjjn
medgezellen en mjj zeiven geef ik u nip
eerewoord dat, wat er moge gebeuren, wij
de strikste onzijdigheid zullen bewarenwij
zouden die alleen verzaken om u ter hulp
te snellen, in geval de fortuin zich tegen u
mocht verklaren en uwe vrjjheid of uw leven
in gevaar mocht zjjn.
»Ik verlaat mjj op uw woord, caballero,*
hernam de kapitein en, na den Spanjaard
hoffeljjk te hebben gegroet, voegde hg zich
weder bjj Vent-en-Panne.
Op bevel van laatstgenoemde waren de
ljjfeigenen onder het kreupelhout verdwenen,
waar tusschen zij als slangen voortkropen.
»De vjjf minuten zijn verstreken,* sprak
le Poletais, geeft gjj u over of niet!*
W ij geven ons aan geene onzichtbare
vjjanden over,* antwoordde de Spaansche
officier onmiddellijk.
Welnu, dan gaat het er op los!* riep
de Boekanier. »Opgelet kameraden.*
»Wjj zjjn gereedriepen dreigende
stemmen van verschillende zjjden te gel jjk.
En een vreeselijk geraas van krakende
takken liet zich in het struikgewas hooren.
Het waren de ljjfeigenen van Vent-en-
Panne en Ourson die dit antwoord hadden
gegeven.
Moeten wij schietenriep Vent-en-
Panne.
»Nog niet!* antwoordde de Boekanier
zonder eenig blijk van verwondering te
geven over deze hulp die zoo onverwachts
uit de lucht scheen te vallen; »neem twin
tig man, Vent-en-Panne, en snjjd de ga-
vacbos den terugtocht af.«
>Ourson-lJzerhoofd heeft die stelling al
met vjjf tien man bezet,* hernam Vent-en-
Panne zonder zich te bedenken.*
j Verschrikt van zoo vele kanten stemmen
te hooreD, terwjjl zjj slechts met een enkel
persoon te doen meenden te hebben, en
doodeljjk ontsteld door de namen Vent-en-
Panne en Ourson-IJzerhoofd, namen die
zulk eene vreeseljjke vermaardheid hadden
verkregen, trachten de Spanjaarden niet
langer weerstand te bieden.
Wjj geven ons over,* riep de officier.
Behandelt ons genadig in naam der
Heilige Drieënheid, senores Ladrones.
Werpt de wapeueu weg. Vier man hier
om de lansen dier schelmen op te rapen.*
Vent-en-Panne, Ourson en twee ljjfeigenen
'naderden in de richting van le Poletais
die achter het struikgewas verborgen, stond
te lagchen dat hjj sehaterde.
»Wie hebt gjj bjju?« vroeg Vent-en-Panne.
»lk ben alleen,* antwoordde le Poletais.
»Die guiten hebben mg overvallen terwjjl
mjjne drie ljjfeigenen op de jacht waren.
Om 't even, broeders,* voegde hjj er bjj,
terwijl hjj aan de beide vrijbuiters de hand
toestak, »gjj moogt u beroemen dat gjj bjj
tjjds gekomen zijt, mijn toestand begon
hacheljjk te worden.»
»Uw denkbeeld van de patrouille te om
singelen is overheerljjkin mjjn oog is dit
het toppunt van stoutmoedigheid.*
»Gjj gekscheert, ik wist geen ander middel
om mjj uit de gelegenheid te helpendoch
hoe dit zij, toen ik uwe bevriende stem
hoorde viel er een pak van mjjn hart. Maar
laten wij de gavachos den tjjd niet geven
zich te bedenken.*
Dit zeggende verlieten zij hunnen schuil-
hoek en naderden de patrouille met geladen
geweer, den vinger aan den trekker en ge-
reed om bjj de minste verdachte beweging
j hunner vjjanden vuur te geven.
Doch deze voorzorgen waren overbodig,
de Spanjaarden hadden het denkbeeld eener
V.
worsteling geheel laten varen.
j De Spaansche grens-patrouilles waren
detachementen van vjjftig man, onder bevel
van een alferez of tweeden luitenant, en
dienden hoofdzaljjk om de grenzen te be
waken en de Fransche Boekaniers te ver-
J volgen.
Deze detachementen waren aanvankelgk
met geweren gewapend, die later evenwel
door lange speren werden vervangen. De
reden van deze verandering was louter ge
legen in den schrik, die de Fransche Boe
kaniers inboezemdenzoodra de Spaansche
soldaten zich in de savannahs begaven, be
gonnen zjj hunne geweren af te schieten en
hielden dit zoo lang vol als hun kruid strekte,
met het doel, om de Boekaniers van hunne
tegenwoordigheid te verwittigen en hen zoo
doende aan te sporen een anderen kant op
te gaan, hetgeen deze dan ook deden, niet
uit vrees, maar om niet in hunne jacht te
worden gestoord.
Deze maatregel, om soldaten met speren
te wapenen, teneinde daarmede zulke be
hendige en geduchte schutters te bestrjjden,
was reeds voldoende om de soldaten en de
regeering, die ze gebruikte, in minachting
te brengen. Immers, welk vertrouwen kon
men in zulke manschappen stellen, en wat
moest men van de menschelijkheid van een
regeering denken, die arme duivels naar
een wissen dood zond?
De patrouille, met haren alferez aan het
hoofd, was op ten hoogste tien pas afstands
in slagorde geschaard op een tameljjk open
plek, aan alle kanten evenwel door dik
struikgewas omringd, dat door de ontstelde
verbeelding der Spanjaarden met tal van
onzichtbare vjjanden was bevolkt. De lansen
jen sabels lagen in hopen voor hen opge-
'stapeld. Le Poletais stapte zjjne makkers
een weinig vooruit. Hg wierp een spotten»
jden blik op de Spanjaarden en na een
oogenblik stilzwjjgens, dat de overwoune-
lingen van vrees deed huiveren, sprak hjj
op zijn grappigen toon:
»Zoo! zoo hebt gjj u dan eindeljjk laten
vinden?*
Heerschap,* zeide de alfarez onderdanig,
»onze krjjg8mansplicht gedoogde niet de
wapenen neder te leggen voor een geringere
macht.
»En thans,* hernam le Poletais op
kluchtigen toon, hebt gjj uwe dwaling
erkend.*
>Ja, heerschap, zoo als gij ziet, hebben
wjj dan ook niet langer geaarzeld.*
»Ik zie,* sprak le Poletais, terwjjl hij den
alferez in het gezicht lachte, dat gjj domooren
en lafaards zjjt.«
Heerschap,* riep de officier met nadruk.
Wat duivel! wilt gjj mij weer met uwe
snoevergen aan boord komenik waarschuw
dat dit niet meer te pas komt. Gij hebt
u aan zes man overgegeven,* voegde hij er
met ongeloofeljjkeonbeschaamdheid bjj.» Wel
is waar zjjn deze zes man Broeders van
Kust en is ieder hunner wel tien van u
waard.*
Vervloekt,* riep de officier woedend uit.
Klagen helpt hier niet, gij hebt u alleen
in uw lot te schikken,* hernam de Boeka
nier droogjes. Smor luitenant, laat uwe
manschappen binden.*
>Maar welke voorwaarden....?*
»Daar is geen sprake van; gij hebt u op
genade of ongenade overgegeven, ik zal
naar eigen goedvinden over u beschikken.*
imiii»
iJit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.00.
Franco per post zonder prjjsve* hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Naar het Fransch
DOOR
j
i j
op
/Wordt vervolg dj