Land van Heusden ei Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
EERSTE BLAD.
DE VIJAND.
FEUILLETON.
GEKKE MIE.
Uitgever: U. J. VEERMAN, Heusden.
1343
ZATERDAG 22 SEPT.
1894.
VOOR
IS,
St-
it blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
luLbonnementsprjjs: per 3 maanden f l.OO.
franco per post zonder prjjsveihooging. Afzonderljjke
nnmmwrs 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, et. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Advertentiën voor dit blad worden tevens gratis op
genomen in het Land van Altena.
Terwjjl we onze aandacht ten volle
schenken aan berichten van 't oorlogster
rein te Lombok en met grooten haast naar
de zeer actieve persorganen grjjpen, die in
dit zaakje de Regeering vlieg bij vlieg af
vangen loert op onze eigen grens nog
steeds de cholera, doet dagelgks dan hier,
dan daar een inval, slaat menigeen onzer
landgenoot* n ter neer en verspreidt, in de
kringen, waar zij verschijnt, schrik en ont
steltenis.
Dat geschiedt na reeds eenige jaren zoo
en niet zonder bljjdschap bemerkt men dat
ze met eenigen schroom schjjnt aan te
vallen en zich met enkele offers tevreden
stelt. Haar macht is intnsschen niet ge
minderd. Dien ze treft, wordt niet minder
hard geslagen dan vroeger, maar 't heeft
al den schijn alsof we tegenwoordig beter
gewapend zjjn en ze ons voorbereid vindt.
In soramiger ooren klinkt dat voorbe
reiden tegen een ziekte als een valache toon.
D v cholera werd in vroeger jaren beschouwd
als wen slaande Engel, die 't menschdoiu
tuchtigde voor zjjn zonden. Zich tegen dien
engel te weer te stellen was dus volkomen
afkeurenswaardig, men moest geduldig af
wachten wat er geschieden zou.
't Was altjjd voor hen, die aldus oor
deelden, een moeiljjk, een onoplosbaar ge
val, hoe 't dan toch kan gebeuren dat 't
eene volk of een zekere plaats geteisterd
werd, terwgl de daaraan grenzende natie
of de naastbjjgelegen plaats door de ziekte
verschoond weid. Het heette dan: wij men-
schen kennen de bedoelingen des Scheppers
niet en het past ons niet dezelve te beoor-
deelen. Zeer juist, doch laten we dan ook
volmondig bekennen dat we niet zoo precies
weten met welk doel de Schepper 't mensch
doni op zekere tjjden met epidemieën, als
cholera, pokken, typhus enz. bezoekt.
Wanneer ge een huiselijk feest hebt en
't in uw kamer zeer warm is en er ont
staat plotseling buiten gerucht, dan snelt
e in uwen onnadenkenden ijver met het
•oote hoofd naar buiten, terwgl alle po
en geopend zjjn. Geen week later ligt
fet, te bed met. hevige koortsen opgedaan
door kouvatten. Indien ge nu van een be
zoeking en een straf wilt spreken, dan
Welk een weer! De stormwind rukt de
laatste gele blaren van de zwiepende takken
en jaagt ze dwarlend omhoog, om ze einde
ljjk te laten vallen in het slijk van tuinen
en wegen. Want de regen, zonder ophouden
kletterend tegen de vensters, beeft den grond
dras gemaakt, en onder den grauwen hemel
blinkt alles van water, de daken en muren
der huizen, de kale boomstammen, de dorp
straat, en niet het minst buiten de kom
van het dorpje S. de modderweg, die naar
den zeedijk leidt.
Geen mensch vertoont zich buiten.
Ja toch. Eene vrouwengestalte, den wollen
boezelaar om bet hoofd geslagen, gaat in
gebogen houding om des te beter het ge
weld van den wind te weerstaan, de straat
af en slaat den genoemden modderweg in.
Als in den herfst de stormwind heersebt,
als hg de hooggaande golven der Noordzee
den djjk doet beuken, alsof zjj dien boei
willen verbreken, als het schuim over de
kruin van den dgk ver landwaarts in vliegt,
dan kunt ge zeker zjjn »gekke Miec op
het pad te vinden, dat van S. naar de zee
voert. Dan beklimt zjj den dgk en staart
met onafgewenden blik op het woelende
water, totdat de hand van den vriendeljjken
en zorgvollen armenvader de hare vat, en
sjj zich ljjdeljjk laat terugvoeren naar huis.
vallen we u gaarne bjjeen straf voor uw
onbezonnenheid.
Ons lichaam is een kostbaar kleinood,
dat we met zorg moeten behandelen. Er
zjjn tal van gevallen, waarin we weten
indien we dit doen of dat nalaten, dan
loopen we groot gevaar ziek te worden.
Gaan we nu eigenzinnig onzen gang, spot
tende als het ware met de wetten die de
natnur ons lichaam gesteld heeft, dan is
de ziekte, die daar hoogstwaarschjjnljjk
uit voortvloeit zeer zeker een straf voor
onze tekortkomingen. Ook ons lichaam is
een geschenk van den Schepper, dat we
gehouden zjjn in eere te houden.
Er is das geen enkele reden, waarom
we zoover dit mogelijk is ons niet wapenen
zouden tegen de meest gevreesde aller
ziekten. Ofschoon de geneeskunde het middel
ter genezing nog niet gevonden heeft, we
weten thans de reden van haar verschjjnen,
van haar woeden binnen zekere grenzen,
van de middelen tot vrjj waring.
We weten dat de ingewanden van cholera-
ljjders een aantal levende wezentjes bevatten,
die door hnn enorm kleine afmetingen bjj-
zonder gemakkeljjk op andere personen
kannen worden overgeplant. Dit wetende
is men in den laatsten tjjd zeer voorzichtig
geworden met de behandeling der uitwerp
selen. Toch nog niet zoo voorzichtig of men
ontmoet gedurig de waarschuwingde uit
werpselen zjjn in dit of dat stroomend water
geworpen. En dit is hoogst gevaarljjk. Werpt
men ze in een stiksloot, dan, dit leerde het
onderzoek, sterven de bacillen en 't water
uit zoo'n sloot wordt bovendien door nie
mand gebruikt. In frisch water geworpen,
groeien ze voort en nemen on geloof! jjk snel
in aantal toe; dit water wordt door vele on
voorziehtigen gedronken en gebruikt tot
reiniging van vaten en emmers, van melk
vaten ook, en plotseling verneemt men op
een plaats ver verwjjderd van de oorzaak
dat de ziekte is uitgebroken. Dit wetende,
is men zoo verstandig geworden zeer kiesch
te zjjn op alles wat men gebruikthet water
te koken, ook het gefiltreerde, want de
bacillen spotten met filtersalle vruehten
in kokend water te ontsmettenop reis zjjn
eigen eetgerjj mee te nemen en 't eigenhandig
schoon te maken; de handen, vooral van
kleine kinderen, vele malen te wasschen met
desinfecteerende middelen, als sublimaat,
carbol of creolin in water opgelost; het
lichaam rein te houdenvooral zich te ont
houden van 't misbruik van bedwelmende
dranken, daar de ziekte zoo ze u aantast,
&een door een sterk, niet ontzenuwd gestel heden met de Fransche regeering kan komen,
wtrstaan kan worden. Bovendien, dit leert Neemt de hertog van Orleans die voor
de retenschap oek en 't is goed dat we 't
in Os oor knoopen; de cholerabacil sterft
in niigzuur, waarvan elke gezonde maag
een g»ote hoeveelheid bevat. Matigheid in
spjjs ei drank is dus nummer één. En geen
vrees. V^es zegt men kan iemand de cholera
doen krjjen. Dit is een bakerpraatje. Vrees
echter wtkt, dit is van algemeene bekend
heid, op o ingewanden en maakt ze zeer
ontvankeljjkyoor aansteking.
Als leerztae voorbeelden staan tal van
gevallen gebakt uit de geschiedenis der
cholera. In h\ jaar 1892 vinden we ver
meld Hambuif en 't daarbjj gelegen Al-
tona ontvangen eide hun water uit de Elbe.
Te Altona besta.! behoorljjke inrichtingen
tot zuivering, te Hamburg ontbreken ze.
De cholera breek uit en maakt in één
maand te Hamburg^ na 6000 slachtoffers,
te Altona slechts paar honderd. Te
Calcutta stierven vóc 1870 gemiddeld elk
jaar 10000 menschenen cholera. In ge
noemd jaar kwam deqtad in 't bezit van
een behoorljjke waterlding en daalde de
jaarljjkscbe sterfte tot 0^3000.
Zou de schrale oogst, dien de ziekte
thans vindt, een gevolg jjn van de vele
voorzorgen tegen 't ge bra. Tan onzuiver
water en van den invloed fe>n de gezond
heidsleer allerwege begint u te oefenen?
We weten 't niet, maar hoi het zij, de
vjjand slaapt niet en 't is z-g dat we
wakker big ven en steeds voortaan ons te
wapenen. Zelfs indien we er de o^lera niet
door buiten de grenzen hielden, zc de aan
wending van de aangeprezen voorhoedende
middelen, niet anders dan voordeeligverken
op den algemeenen gezondheidstoes.ud.
waarde aan, zegt de Parjjsche correspon
dent van de Times*, dan zal hij moeten
afzien van de rol, die hg blijkens zjjne ver
klaringen aan een medewerker van »le Matin
dacht te spelen. Aan dezen toch heeft hg met
beslistheid gezegd: »Ik zal handelen, gjj
zult het zien.*
De »Cauloisc bericht, dat het staatkundig
testament van den graaf van Parjjs weldra
aangevuld zal worden door openbaarmaking
der brieven, die hjj sedert 1870 gewisseld
heeft. De heeren d'Haussonville en Eugene
Dufeuille zouden daarmede belast worden.
Buitenland.
't Is tien jaren geleden, dat Mie bjj den
armenvader en zjjne vrouw werd opgenomen.
Voor dien tjjd woonde zg, een bloeiende
frissche meid, met hare ouders aan den Zee»
dgk, een kwartier buiten het dorp. Daar
houden in een honderdtal woningen de
visschers van S. hun verbljjf. Mie's vader,
een reeds bejaard zeeman, won het dage-
lijksch brood met vischvangst op de Noord
zee daarbjj geholpen door zijn eenigen zoon
Dirk en twee jonge matrozen.* Maar ook
de moeder en Mie hadden deel aan het
bedrjjf. Als de praam de visch had aange
bracht van de ree, waar de aken bljjven
liggen, dan namen beiden dikwjjls in 't
holst van den nacht het juk op de schouders
om met volle korven naar de naburige stad
te reizen en hare waar langs de deuren te
venten.
Wel moeten zjj meedoen in »den strijd
om het bestaan,* onze visscherslui.
De vader van Mie was tevens bootsman
op de te S. gestationeerde reddingsboot.
Tot de bemanning, flinke, onvervaarde
visschers, behoorden zjjn zoon Dirk en een
der andere matrozen* van zjjn aak, met
name Freerk. Freerk, een hoog opgeschoten
en breed geschouderde knaap van een en
twintig jaren, ontzien bij zjjne kameraden
om zjjne buitengewone lichaamskracht, koes
terde de hoop, dat hij weldra nauwer aan
den bootsman* zou verbonden worden.
Het was in den herfst van 1879. Dagen
aaneen had het slechte weer de visschers
genoodzaakt binnen te blijven.
Hoe noode zjj de verdiensten konden
Naar gemeld wordt heeft de hertog ftn
Orleans de Nederlandsche zoowel als ïe
Belgische regeering gepolst om te weten 3
komen, of hjj zich onbelemmerd in Dê
Haag of te Brussel kan vestigen. Het het
dat hg dit gedaan heeft om te dichter bjjbjj de
zjjne aanhangers in Frankrjjk te wezen; racht
maar de ware reden zon hierin gelegen zjjn,
dat zjjne inkomsten hem niet gedoogen eene
hofhouding in Engeland, als die van zijn
vader, er op na te houden. Het antwoord
van beide regeeringen luidde dat hg zich
vrjjeljjk vestigen kon, onder voorwaarde
dat zjjne houding niet van dien aard mag
zjjn, dat men in moeiljjkheden of ongelegen»
Zooals men weet, werd Cesario, de moor
denaar van Carnot, in de anarchistische
leer ingewjjd door den advocaat Gori van
Milaan. Deze anarchist, die zich tegen
woordig te Lugano in Zwitserland ophoudt,
om een verbanning naar een eiland in de
Roode Zee te ontgaan, is de vorige week
bjjna het slachtoffer geworden van een
aanslag. Een onbekend gebleven persoon
loste in het donker een revolverschot op
hem; de kogel ging hem rakelings langs
het lichaam en doorboorde zjjn kleederen.
De anarchist antwoordde dadeljjk met twee
schoten, die in de duisternis hun doel
misten. Gori had acht dagen te voren uit
Milaan een brief ontvangen, waarin hem
werd medegedeeld dat hjj wegens zjjn
schandeljjke propaganda ter dood veroor
deeld was en nog slechts een week te
leven had.
De politie te Londen heeft nog geen spoor
gevonden van de dievenbende, die Speyer
te Londen heeft bestolen. Speyer is er be-
trekkeljjk goed afgekomen. Hjj had voor
240,000 gd. diamanten meegebracht naar
Engeland, die hg gewoonljjk in een gordel
onder zjjn vest bjj zich droeg. Het was
niet omdat hjj de zaak niet vertrouwde,
dat hg zjjn geheelen voorraad niet mee
nam naar het kantoor van Morris, maar
eenvoudig omdat hjj ze op den voor het on
derhoud bepaalden tjjd niet onmiddelljjk bjj
hand had. De dieven schjjnen ver
te hebben, dat Speyer den gordel
*u het ljjf droeg, althans zjj hebben zjjn
keren opengescheurd. De detectives hech
ten geinig gewicht aan de meening van
Spejr, dat hg met chloroform bewusteloos
zou 'tjn gemaakt, want, zeggen zjj, als men
hem *n eenigszins aanzienljjke hoeveelheid
daam had laten inademen, zou hjj de eerste
uren iet tot zich zalven zjjn gekomen,
missen, met hunne kleine vaartuigen konden
zjj zich niet buitengaats wagen in de on
stuimige zee. Freerk was op een avond naar
deu bootsman* gegaan; men had gepraat
en geklaagd over het slechte weer en het
donkere vooruitzicht: immers vele visschers-
gezinnen zouden den geheelen winter moeten
teren van wat er in den herfst verdiend
werd. Eindeljjk stond de kloeke zeeman op,
wenschte »goeden avond,* en gaf Mie een
teeken om met hem te gaan.
»Hoe staat het?* fluisterde zjj, zoodra
ze bjj de voordeur stonden.
»Ik heb het huisje gehuurd, Mie! Maar
't spande geweldig, want voor minder dan
zestig gulden wilde de oude Koen het niet
verhuren, en dan komen de lasten er nog
bjj. En wjj moeten alles met de handen
winnen, Mie!*
»Dat is waar, Freerk! maar die zjjn
immers goed. En ge weet... o, Freerk!
dat vader zeer wispelturig is, gjj hebt nu
zjjn jawoord, en 't andere jaar kon hij er
wel eens anders over denken.*
Langen tjjd te vergeefs trachtte de stoere
zeeman, die daarvoor ook weinig berekend
was, door troostende woorden, Mie tot be
daren te brengen; eindeljjk toch schenen
zjjne herhaalde verzekeringen »dat alles wel
terecht zou komen; dat 't gauw 12 No
vember was, en dat bjj dan zjjn bruid in
zjjn huis zou halen,* haar gerust te stellen,
en zij scheidde van haren vriend met ver
licht hart.
In de visschershuisjes verdween het eene
licht na bet andere; de bewoners begaven
zich vror ter ruste. In den laten avond
wakkerde'^ wind nog meer aan; met den
opkomend^ vloed sloegen de golven met
geweld teg! <jen djjjj en het schuim vloog
over de daLn. Menige huismoeder dankte
God, dat d naren niet op zee zwalkten.
Maar ook mtjge zeeman lag slapeloos op
zjjn leger enc]acht met zorg aan zjjne
aak, daar bai^ 0p de ree. Groote God!
Hoor! wat wasfot? Een schot? Nog een,
en nog eenEe. gchip in nood
In een oogenbL ;s de dgk vol menschen,
die over de schuilde watervlakte turen.
Lang behoeven zjj det te staren nogmaals
dreunt een schot u het flikkerend licht
laat hun toe voor en oogenblik het ge
strande schip te ondkscheiden.
»De reddingsboot!*
Weinige oogenblikke later trokken twee
forsche paarden het va»,uig over den dgk
dtr onverschrokken bemaling, de bootsman
aan 't hoofd, staat kl^r om de aange
wezen plaats in te nemen geene klachten,
geene tranen van vroawenen kinderen of
van ouders en zusters hoüen hen terug.
De boot is in zee gebrach en kl'-eft de
golven om redding te brinken aan hen
die in stervensnood zjjn.
Helaasniet altjjd triouifeerm menschen-
liefde en plichtbesef in hun styjd tegen de
elementen.
Ademloos wachtte de menigv tjp den
dijk de terugkomst der reddingboot. Zij
keerde niet, en 's anderen daags vierpen
de golven de lijken der equipage rau 't
gestrande schip aan land, maar oe, die
terwgl hjj binnen de 20 minuten reeds in
staat was om hulp te roepen. Speyer droeg
de gestolen diamanten in een marokjjnlederen
zak, 25 centimeters lang 20 breed, met een
elastieken band er om. Alle steenen zjjn
nauwkeurig beschreven en deze beschrijving
is door de politie geseind aan alle hande
laars, pandhuishouders en andere afnemers
in Engeland en op het vasteland.
Een dame, te Londen, miste haar ring,
nadat zjj haar kippen gevoederd had. Overal
werd gezocht, zonder goed gevolg echter.
Eenige dagen later, toen men reeds niet
anders dacht dan dat het kleinood verloren
zou zjjn, kwam zjj den ring te vinden in
een ei, dat door een harer eigen kippen
gelegd was.
Nu de vooruitzichten gunstiger zjjn is
de steenkolenprijs Maandag te Glasgow
van 15 op 11 shilling per ton gedaald.
Tot hiertoe hebben 17.000 mjjnwerkers
den arbeid, meerendeels op de oude voor
waarden, hier en daar onder beding van
onveranderd loon tot Januari, hervat. Iu
Mid-Lothian en de aangrenzende districten
zal men over de hervatting van den arbeid
stemming houdenin 't graafschap Fife
duurt de grève alleen nog voort.
Naar de Deutsche Tageszeitung* ver
neemt, zou de Russiche maritieme attaché
te Berljjn spionnage hebben gepleegd. Hjj
is zoo luidt het bericht overvallen bjj
het opnemen van plannen en scheen reeds
lang nanwkeurig te zjjn nagegaan. Er wordt
nog bjj vermeld, dat de Duitsche regeering
zjjne onmiddelljjke terugroeping heeft ge-
eischt. Het blad gelooft echter, het bericht
slechts onder voorbehoud te kunnen op
nemen.
Volgens de >Gaulois« zjjn er in de ge-
heele wereld 141,385 vrijmetselaarsloges
met 21.861.780 leden.
Te Mostar, in Herzegowina, ging een
boerin voor haar man een kan wjjn uit
den kelder halen. Zg viel voorover in een
kolossale kuip en op haar hulpgeschrei
schoot de man toe en trachtte haar te
redden. Maar hjj raakte bedwelmd door
den wjjn, viel en beiden verdronken in
't vat.
Uit China wordt het gerucht gemeld,
dat de onderkoning Li-Hung-Chang, die
door den keizer naar aanleiding van de
nederlaag op Korea gedegradeerd werd,
zelfmoord gepleegd heeft.
van de koene visschers, die anderen wilden
redden.
Milde gaven vloeiden van alle kanten
voor de nagelaten betrekkingen der ver
ongelukte helden. Hoeveel goeds dat deed
en hoe dankbaar men het later erkende,
toen men zich voor broodsgebrek gevrjj-
waard zag, in den beginne was de
smart te groot om gelenigd te kunnen
worden.
Treurig was het gesteld in de woning
van de bootsmans weduwe. Vader, zoon en
hij, die als zoon in 't gezin zou opgenomen
worden, rustten zij aan zjj op het kerkhof
van S., en op het ziekbed lag Mie in ijlende
koorts en riep, dat Freerk moest komen
in zjjn huis, en vroeg met den doodsangst
op het gelaat, of het nog geen 12 No
vember was.
De krankzinnigheid van het ongelukkige
meisje kon der arme moeder niet lang ver
borgen big ven. Dagen, weken laag was zij
op den rand van 't graf. Hare jeugdige
kracht zegevierde, maar helaas! hare ver
standsvermogens bleven gekrenkt, het licht
der rede keerde niet terug.
Kort na Mie's herstel bezweek hare moeder
die zooveel had moeten uitstaan en vond
rust aan de zijde van haren echtgenoot.
Mie werd opgenomen in 't gezin van den
armenvader, waar zij eene liefderrjjke ver
pleging vindt. Stil gaat zij haar gang en
doet gewillig wat haar opgedragen wordt;
alleen als de stormwind huilt, is niemand
in staat haar terug te houden van de zee,
in wier schoot haar geluk ligt bedolven.
immw»ui
