Land van Ileusden en Allena, de Langstraat en de Bominelerwaard.
EERSTE BLAD.
Tot heil des volks.
Keurvorst en Geldvorst.
FEUILLETON.
Uitgever: L., J. YEERMAH, Heusden.
m. 1351.
ZATERDAG 20 OCT.
1894.
VOOR
Dit blad verschjjnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO.
Franco per post zonder prjjsve.hooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters Daar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagavond
ingewacht.
Als men tegenwoordig niet een scherp
oog houdt op zjjn vrienden, een wantrouwend
op zjjn kennissen en een zeer bijzonder vjj-
andig op hen, die noch tot de eene noch
tot de andere groep behooren, dan loopt
men gevaar naakt uitgeschud te worden
Zeer amicaal klopt dat bjj u aan voor dit
schoone doel en voor dat heerljjk beginsel.
We laten er Lombok buiten ofschoon, 't
moet gezegd de Staat der Nederlanden, rijk
geworden door Indië, behoorde de zorg voor
zjjn gewonden en de ach terbljj venden zijner
gesneuvelden, niet over te laten aan de
openbare liefdadigheid! Dit, nu eenmaal
zoo zjjnde, gunnen we dien armen tobberts
gaarne wat van onzen overvloed of een
brok van ons dageljjksch brood. Het land
liet ze anders eenvoudig omkomen, tot dank
voor bewezen diensten.
Maar die 'them doen zjjn de vereenigiugen
p en bonden, die met den dag in aantal toe
nemen. Als dat zoo voortgaat, zal 't zaak
worden, behalve de koninkljjke goedkeuring
een duizend gulden te eischen voor de
schatkist voor eiken bond, dien men wenscht
op te richteu. Want het wordt wezenlijk
te erg en de argelooze rnensch wordt, eer
hjj er op verdacht is, door vleiende vrienden
en kennissen, door dringende circulaires en
smeekbeden, geldeljjk van de huig gelicht.
Op de soos contributie zóóveel komt
er een op 't lumineuze idee, een jjsclub op
te richten. Ge rjjdt wel nooit, maar de
goede zaak wat over hebben ge laat
u inly vencontributie zóóveel. De jjsclub
zal spek en vleesch uitdeelen en wat dekens
en cokes laten verrjjden; de kas laat 't
niet toe, ergo: een extra bjjdrage, gelijk
staande met twee jaar contributie. Men wil
een extra-kerkje bouwen: contributie zóó
veel. Er wordt een kiesvereeniging opge
richt, ge zjjt kiezer en kunt er moeiljjk
buitencontributie. In den winter moet er
toch wat vermaak te vinden zjjn, men kan
niet iederen avond met de kippen op stok,
vooruit maar: een plaatselijk nut con
tributie; een fanfare contributie; een
zangkoor contributie. Zou 't niet heerljjk
zjjn, wanneer de gemeente door haar uiterljjk
wat meer het oog verlustigde? Zeker, en eer
ge 't weet, zjjt ge lid van de verfraaiïngs-
commissie contributie. Uw zoon wielert,
er wordt een bond van wieiers geboren, als
vader van een der leden zjjt ge vereerd met
de aanbieding van 't lidmaatschap con
tributie. Men zal wedstrijden houden
natuurljjk is de kas leeg extra bjjdrage.
En zoo gaat het voort. Wjj kennen goede,
beste menschen, niet ruim met aardsche
goederen gezegend, maar goed het daag-
ljjksch brood hebbende, die schrokken, toen
ze door dat onophoudelijke presenteeren
van kwitantiën wakker ges.hud, er toe
over kwamen eens een ljjstje aan te leggen
van de clubs, waartoe ze zich verbonden
hadden te contribueeren. Zoo druppelsge
wijze was dat ljjstje tot een meer aange
groeid, welke demping met veel bezwaren
zou te kampen hebben.
Er zjjn menschen die op stuk van op
richting van bonden een bjjzonder scherpen
neus hebben. Iederen morgen leggen ze zich
de vraag voor: met welken bond zouden
we de maatschappij nu eens van dienst kunnen
zjjn 't Is in den regel minder te doen om
de maatschappij een dienst te bewjjzen, dan
om zijn eigen dierbaren naam in de dag
bladen vermeld te zien't Is dan ook geen
kleine eer, zoo door het land gedragen te
worden van pers tot pers als de grondlegger
van den bond tot afschaffing der oorringen
Nu, dat zou nog zoo'n overtollige niet
wezen, waartoe behoeft de rnensch zjjn
lichaam te doorboren, te verminken als 't
niet is om te toonen dat hjj zooveel van
't edele metaal bevat, dat zjjn geldbeurs
't niet meer bergen kan?
De jongstgeborene aller bonden is die
der planteneters. Dat is evenmin een over
tollige. Sedert de afschaffing van den accjjns
is 't vleesch zoo goedkoop geworden, dat
onze landbouwers allen te zamen vetweiders
geworden zjjn en de concurrentie met 't
Amerikaansche graan, na jaren van bangen
strjjd hebben opgegeven. Ze zjjn aan 't
vetweiden gegaan en al ons kosteljjke gras
van al onze vruchtbare kleigronden is niet
toereikend om de ossen en koeien groot te
brengen die 't vleeschetende volk van de
slagers verlangt, 't Is of er een geeuw
honger naar vleesch ontstaan is, de bakkers
kunnen hun goedkoop brood niet kwjjt,
't hindert niets dat de aardappelen tegen
vallen, dat erwten en boonen geen beschot
opleverden, men taalt tegenwoordig niet
naar aardappelen, brood, rjjst en boonen,
men eet vleesch en stroomen bloed worden
vergoten om den honger naar vleesch te
LOUISE MüHLBACH.
(6
Was 't vreemd dat haar vader thans aan
dit »neen« zjjne goedkeuring weigerde te
geven niet alleen, maar dat zijn toorn en
zjjne boosheid daardoor in de hoogste mate
waren gaande gemaakt? Hoe hevig intus-
schen de uitbarsting was geweest, Gudula
had al de verwjjten haars vaders stilzwjjgend
verdragen. Gaandeweg had zjj haar hoofdje
dieper op haar naaiwerk laten zinken, als
om 't onweer te vrjjer daarover heen te
laten uitrazen.
Maar 't onweer scheen tot geen bedaren
te komen. De groote slagen van den vader-
ljjken toorn rolden altjjd voort en deden
eindelijk zware regendruppels uit Gudula's
oogen te voorschjjn komen.
't Naaiwerk dat zjj in hare handen hield,
viel in haren schoot en smeekend sloeg ze
hare oogen naar haren vader, die tegenover
haar in zjjn ouden zwartlederen leunstoel
gezeten was.
"Vader!* zoo sprak ze, terwjjl hare stem
van aandoening trilde, »als gjj mjj zulke
harde dingen zegt, dan moet ik schreien
t-n als ik schrei kan ik niet naaien. En
toch moet mjjn werk klaar zjjn, want 't
moet van avond nog door mjj aan het huis
der gravin Tetterborn bezorgd worden. Zjj
is een zeer eigenzinnige dame en ik heb
haar moeten beloven, dit werk nog heden
te bezorgen en als ik mjjn woord niet houd,
zal zjj mjj ook geen werk meer geven.*
»Als gjj ook den rjjken Nathan maar
had willen huwen,* brulde de vader, »dan
behoefdet gjj ook niet meer te werken. Dan
hadt gjj niet langer een arme naaister be
hoeven te bljjven, dan hadt gjj in een
prachtige koets kunnen rjjden en een even
groote dame als uwe gravin kunnen worden.
Bjj mjjne vaderen, ik zal nog sterven van
verdriet over zulk een onverstandig, dom
schepsel als gjj zjjt: dat niet eens zooveel
liefde voor haren ouden vader heeft, dat ze
nu weigert de hand aan te nemen van een
rjjken man, die mjj een rustigen ouden dag
had kunnen verschaffen en mjjn laatste
levensjaren mjj genot en overvloed had
kunnen schenken.*
»Vader!« riep Gudula en diepe smart
klonk in hare woorden. Vader! ik zal dag
en nacht voor u werken; ik zal nog vljjti-
ger werken dan ik tot nu toe deedgjj zult
aan niets gebrek hebbengjj zult alles heb
ben wat gjj slechts verlangt. Eisch slechts
niet van mjj dat ik zal huwen met iemand,
van wien ik niet houd.*
»En waarom houdt gjj niet van hem?*
riep de oude man toornig uit: Waarom
houdt gjj van Baruch Nathan niet, is hjj
dan niet rjjk genoeg om van hem te houden?
Ik zal 't u wel zeggen waarom gjj niet van
hem houdt: 'tis omdat gjj Meyer Anselm...*
Vader, ga niet voort,* viel hem Gudula
stillen.
Hoe dat naar 't hart der doctoren is.
Vroeger kwamen ze bjj bloedarme zielen
en verordineerden biefstuk, bjj kraam
vrouwen en drongen aan op een smakeljjk
soepje, bjj zwakke kindertjes met kromme
beentjes en raadden aan kalfsvleesch, doch
ze deden 't nooif^ zonder dien zuurzoeten
glimlach, die beteekende: ja, lieve men
schen, ambtshalve zjjn we 't verplicht, maar
we weten dat 't toch buiten uw bereik is!
Al die recepten zjjn thans overbodig, nu
't vleesch haast voor 't krjjgen is. Ze
moeten nu eer remmen dan stoken en prjj-
zen wat meelkost, wat rjjst en havermout
aan, tusschen de massa's vleeschspjjzen, die
de armen verorberen, 't Mocht ze eens
opbreken
Dat vreezen ook de lieden van de vege-
tariërsbond: 't mocht ons eens opbreken,
dat smullen voor een beetje geld aan run
derhaas en ossentong! En daarom hebben
zjj hun bond opgericht, ten einde dat on
behoorlijk veel eten van vleesch tegen te
gaan. 't Is of we roofdieren geworden zjjn.
Al die beestachtigheden, waarvan men in
onze dagen zoo klaagt, kunnen wel 't ge
volg daarvan zjjn. Hoe eer we weer tot
de aankweeking van klierachtige wezentjes
met kromme beentjes, tot aardappelbuikjes
en slinger-om-de-trapsaus terug keeren, hoe
beter ons volk er bjj varen zal.
Ge glimlacht? Och, ge weet wel, bjj on
dervinding misschien wel, dat dit alles bittere
ironie is. Oas arme volk heeft geen aan
sporing noodig zich bjj de vegetariërs aan
te sluiten, geen waarschuwing tegen 't over
matig gebruik van vleesch. Van huis uit
is het plantenetend. Heusch, dat kleine
reepje spek met uitgebakken vet zal het
niet demoraliseeren. Kreeg het maar wat
meer vet en vleesch in de maag, deze zou
ongetwjjfeld minder haken naar den alcohol
Desniettemin roepen we den vegetariers-
bond een harteljjk welkom in 't leven toe.
Bestaande uit leden, die 't ljjen kunnen,
zood&t zelfs Kras te Amsterdam terstond
besloten was een tafel met plantenkost aan
te richten, gunnen we dien menschen van
harte hun koolsoep water en andjjviesla. Laat
ze voor de lief hebberjj zich daaraan te goed
doen en van 't vleesch afbljjven. Ze hebben
er in de jaren van hun groei genoeg van
geprofiteerd om 't verder zonder te kunnen
doen. Laat ze propaganda maken onder huns
geljjken en aan ons, vleeschliefhebbers de
koeien en ossen overlaten. Hoe meer hun
j in de reden, terwjjl een hoogrood haar aan
gezicht bedekte en zjj van haren stoel op
sprong, gij beleedigt en krenkt mjj met het
geen gjj voor hadt uit te spreken.*
>lk heb ook plan om u te beleedigen en
te krenken,* sprak haar vader opgewonden.
»Ik wil mjjn slagen richten tegen uw hoog
moedig hart en op uw onzinnige liefde, om
die in uw borst te doen sterven. Of meent
gjj misschien, dat ik niet weet, waarom gjj
Baruch Nathan niet huwen wilt? Denkt
gjj dat ik niet merk op wien gjj verzot
zjjt? O, ik weet alles en wat ik met mjjn
oogen niet kan zien, dat hoor ik toch met
mjjn ooren en dat begrjjp ik met mjjn brein,
'k Weet al lang, dat Gudula haar hart
heeft weggegeven aan iemand, die geen
oogen in zjjn hoofd heeft, om te zien, dat
Gudula mooi en jong is en veel van hem
houdt, ik weet al lang dat Gudula de rjjke
jongelieden, die hare hand komen vragen,
alleen daarom aan de deur wegjaagt, omdat
ze de deur open wil houden voor den armen
Meyer
»Zwjjg, vader!* viel Gudula hem op
nieuw in de reden, terwjjl zjj met een hef
tige beweging hare hand legde op den
arm van haren vader, »om Gods wil zwjjg,
daar komt Meyer Anselm zelf op ons huis
aan. Als gjj echter toch voortgaat met zoo
te spreken, als gjj nog één woord aan 't
gesprokene toevoegt; als gjj er niet tegen
opziet, om uwe dochter in zjjn bjjzjjn be
schaamd te maken, dan, ik zweer 't u bjj
den God onzer vaderen! dan ga ik naar
de plaats, waar de Main het diepst is en
ik spring er in! En nu kunt gjj zeggen
I ledental toeneemt, hoe grooter hun invloed
'op de vleeschprjjzen. We verheugen ons
dus zeer in de geboorte van dien bond en
roepen alle zwakken en zieken toehoudt
moed, de dag is niet verre, dat het heer-
ljjkste van alle voedsel voor een appel en
een ei aan u zal overgelaten worden
Buitenland.
Ten gevolge van den kouden natten
zomer en het daaruit voortspruitend ge
brek aan bloemen, zjjn de bjjen in Frank-
rjjk niet in staat geweest honig te ver
zamelen om zichzelf te voeden en zullen de
imkers genoodzaakt zjjn honig of suiker
in hun korven te brengen, om de bjjen in
leven te houden. De Vereeniging voor de
bjjenteelt heeft de Kamer om een subsidie
gevraagd. Krijgen wij die niet,* aldus
verklaren de imkers, »dan is dat onze onder
gang-
Twee jeugdige journalisten, de heeren
Louden en Field, die de wereld willen rond
wandelen, zjjn van Calais te Boulogne aan
gekomen, in den besten welstand. Getrouw
aan hun programma om hun reisgeld met
arbeid te verdienen, zullen zjj twee dagen
dienst doen bjj het uitladen van aardap
pelen aan het station.
Te Halle is zekere Wetzenstein wegens
moord, op twee vrouwen gepleegd, ter dood
en wegens poging tot moord op een derde
vrouw, nog eens tot 15 jaren tuchthuisstraf
veroordeeld.
Uit St. Petersburg wordt geseind:
De reis van den Tsaar naar Korfoe gaat
niet door.
De toestand des Keizers is merkbaar
slechter geworden. De algemeene lichaams
zwakte en de zwakte van den hartslag zjjn
toegenomen.
De familieleden van den Tsaar, die zich
in het buitenland bevinden, schjjnen zich
voor te bereiden om zich naar zjjn sterf
bed te spoeden. Behalve de bruid van den
grootvorst-troonopvolger, met geleide, uit
Darmstadt, is grootvorst Yladimir uit Parjjs
naar Rusland vertrokken, en grootvorst
Sergius met zjjne gemalin, die de bruid
zouden hebben afgehaald, evenals groot
vorst Paul, hebben hunne reis onderweg
afgebroken om terug te keeren.
Een extra nummer van de »Regeerings-
bode* te Petersburg behelst het volgende
bulletin, onderteekend door prof. Von Leyden,
wat ge wilt.*
En naar haren adem hijgend en met
gloeiende wangen zette Gudula zich weer
op haren biezen stoel bjj het venster neer
en nam zjj haar naaiwerk weer ter hand.
In 't zelfde oogenblik ging de deur open
en een jonge krachtige man, met levens
lust op 't ernstige aangezicht, trad de kamer
binnen.
>Wees samen hartelgk gegroet,* sprak
hjj met een zachte, welluidende stem, ter
wjjl hg den ouden man de hand reikte en
Gudula vriendeljjk glimlachend toeknikte.
Zjj beantwoordde zjjn groet met een har
telg k hoofdknikje en liet dan rustig hare
oogen weer op haar naaiwerk vallen.
»Gjj komt vandaag heel vroeg van uw
kantoor, Meyer Anselm,* zei Gudula's vader
terwjjl hij den jongen man een houten zit
bankje toeschoof, opdat hij daarop plaats
nemen zou. »Is er iets bjjzonders voorge
vallen, dat gjj een uur vroeger dan anders
van 't kantoor van den rjjken mjjnheer
Nathanson naar huis kondet komen?*
»Ja!« antwoordde de aangesprokene,
>daar is precies iets bjjzonders voorgevallen
en 't is daarom juist, dat ik regelrecht naar
u toekom, om uwen raad te vragen. Gjj
weet het immers wel, dat gjj beiden de eeni-
gen zjjt, die mij een oprecht goed hart toe
draagt, en wien het niet onverschillig is hoe
het Meyer Anselm in de wereld gaat. U,
vader Baruch, vertrouw ik met geheel mjjn
hart, als ware ik uw zoon, en u, Gudula, heb
ik even zoo lief, als waart gjj inderdaad
mjjne zuster!*
»Hoort gjj wel, Gudula,* zeide de oude
prof. Sacharjin, dr. Popow en dr. Beljaminow,
honorair ljjfarts
Bjj het heden gehouden consult over den
toestand des keizers werd vastgesteld, dat
de nierziekte niet verbeterd is en de krachten
afgenomen zijn.
De geneesheeren hopen, dat het klimaat
van de Zuidkust der Krim een weldadigen
invloed zal hebben op de gezondheid van
den Ijjder.
Er moeten te Peters burg dertig studenten
van het technologisch instituut zjjn gevangen
genomen, als verdacht tot een nihilistisch
genootschap te behooren.
In de vorige week zjjn te Odessa meer
dan 200 verdachte Polen gevangen genomen.
De Japansche en Chineesche legers staan
nog tegenover elkaar aan de ©evers van da
Jalu. Yumagate wacht op stukken groot
geschut alvorens aan te vallen. Spionnen
schatten de macht der Chineezen op 25.000.
De Schotsche mjjneigenaren zullen een
weerstandskas vormen, groot I millioen
pond sterling, tot onderlinge schadeloosstel
ling voor verplichte sluiting der mjjnen,
indien werkstakingen dit noodig maken.
De Natal Times* deelt mede, dat het
monument, 't welk Koningin Victoria als
bewjjs van sympathie voor Keizerin Eugenie,
ter nagedachtenis van prins Lodewjjk Napo
leon in Zululand liet plaatsen, gestolen is.
Het gedenkteeken bestond uit een eenvoudig
kruis van wit marmer, 't Werd juist op de
plek opgericht, waar de prins door de in
hinderlaag liggende Zulus werd neergeveld.
Op het kruis bevond zich het volgende op
schrift: >Dit kruis is door koningin Vic
toria opgericht ter harteljjke herinnering
aan Napoleon Eugène Louis Jean Joseph,
prince Imperial, om de plek aan te toonen,
waar hjj tjjdens eene verkenning der Brit-
sche troepen door een bende Zulus werd
overvallen en met het gelaat naar den
vjjand gekeerd, viel.*
In de nabjjheid van de plek, waar
het kruis stond, bevinden zich de graven
van twee Engelsche soldaten, die tegeljjker-
tjjd met den prins werden gedood. Rond
om het monument hebben Bonapartisten
viooltjes geplant. Toen het gedenkteeken
werd ingewjjd, zwoer het opperhoofd der
Zulus, Goboode, met zjjne lagere hoofden,
plechtig, het kruis en de graven te zullen
beschermen.
Geldeljjke waarde heeft het monument
man, »hjj noemt zich mjjn zoon en hjj heeft
u lief, alsof gjj zjjne zuster waart.*
»Dat weet ik, vader Baruch, en dat doet
mjj veel genoegen,* gaf zjj hem ten ant
woord, terwjjl zjj hare oogen even van haar
naaiwerk ophief en haren vader aanzag,
met een blik, welks beteekenis hjj alleen
begreep. »Ja, Meyer Anselm heeft mjj als
zjjne zuster lief cn ik bemin hem als mjjn
broeder.
>En ik heb nog nooit een geheim gehad
voor mjjne lieve zuster Gudula,* riep de
jonge man op har telg ken toon. >Wjj zjjn
samen opgegroeid; wjj hebben niet alleen
samen gestoeid en gespeeld, maar ook samen
geweend en honger geleden en nood bindt
de menschen nauwer aan elkander dan voor
spoed. Weet ge nog, Gudula, hoe gjj mg
getroost hebt, toen mjjn allerliefste moeder
heenging tot hare vaderen, toen ik aan haar
sterfbed in de smart en de vertwjjteling
mjjner ziel zoo bitter zat te krjjten en te
weenen
»Ja wel weet ik 'tnog, Meyer Anselm,*
antwoordde zjj kalm. »Ook ik had uw moeder
harteljjk lief en daarom weende ik toen
met u.«
>En gjj sloegt uwe armjes ooi mjjnen
hals, Gudulaen gjj kustet mjj, en met uw
lief kinderstemmetje zeidet ge: ik heb u
lief, Meyer AnselmEn om dit goedhartige
woord heb ik u altjjd lief bljjven hebben
en zal ik u liefhebben mjjn leven lang, en
zal ik u een broeder big ven, als de schoone
Gudula 't maar niet versmaadt; als zjj mijn
zuster maar wil bljjven.*
»Ik wensch steeds uwe zuster te zjjn,
iiEinwi.ii»
inwMMMinMSBHDaBaBmniMRMienMBaMMwi
(Uit het Duitsch)
VAN
